Whaletracking unlimited, M.D.

Μια πρωτοποριακή παράσταση που συνδυάζει το εντυπωσιακό θέαμα, το θέατρο, την όπερα και τη πειραματική ηλεκτρονική μουσική είναι το Whaletracking των Γερμανών Trackworkers, το οποίο θα παρουσιαστεί στην οριστική του μορφή το διήμερο 28 και 29 Ιουνίου. «Μια ιδιαίτερα πλούσια και πολυεπίπεδη ανάγνωση του μυθικού Μόμπι Ντικ» που πραγματοποιείται στην κοιλιά μιας φάλαινας και στον φανταστικό πολύχρωμο κόσμο της suboceana, με παράξενα πλάσματα, ήχους και περιστατικά, και αναπτύχθηκε σταδιακά -ως work in progress- μέσα από τις παραστάσεις που έδωσε η ομάδα την περασμένη χρονιά σε διάφορα μέρη του κόσμου. Μια παράσταση ζωντανή, με θεατρικά και μουσικά στοιχεία, φυσικό και προηχογραφημένο ήχο, βίντεο, φωνές, ζωντανή επεξεργασία ήχου και εικόνας, κινούμενα ηχεία, «με τα πρόσωπα, τις ιδέες, τα αντικείμενα του βιβλίου να μεγεθύνονται και να βρίσκουν τη θέση τους μέσα στο πρωτότυπο ηχητικό installation με κυρίαρχους τους ήχους που συνέθεσε ειδικά για την παράσταση ο Τίμο Κρόιζερ». Οι Trackworkers ενδιαφέρονται «για τα υπερφυσικά και αλλόκοτα αντικείμενα που ενσωματώνονται στην ιστορία του Μόμπι Ντικ, την επιστημονική και την εφαρμοσμένη επιδεξιότητα και την αιώνια περιήγηση μέσα από το σώμα και το κτήνος» περισσότερο από όσο για το στόρι του βιβλίου...

M.Ηulot

*The Trackworkers, Whaletracking unlimited, M.D., 28-29 Ιουνίου, 21:00, Πειραιώς 260, Χώρος Ε. Η προπώληση αρχίζει στις 7 Ιουνίου.

Η έκσταση του να είσαι άνθρωπος

Ένα χρόνο μετά τον θάνατο της Πίνα Μπάους, το χοροθέατρο του Βούπερταλ κρατά ζωντανό το έργο της μεγάλης χορογράφου. Από τη Δεσποινα Τριβολη.

Είναι παράξενο το πόσο έχει ταυτιστεί το «νέο» Φεστιβάλ Αθηνών με το όνομα της Πίνα Μπάους. Παράξενο, γιατί η ίδια εμφανίστηκε με δικό της έργο μόνο μια φορά. Το 2006, την πρώτη χρονιά του καινούργιου Φεστιβάλ, έφερε στην Αθήνα το Μuller Café, στο οποίο χόρευε μάλιστα και η ίδια (χωρίς να ξεχνάμε πως ήταν υπεύθυνη της χορογραφίας του Ορφέας και Ευρυδίκη που ανέβηκε στην Επίδαυρο το 2008): κι όμως, η πρώτη της συνταρακτική εμφάνιση ήταν αρκετή για να σφραγίσει ανεξίτηλα τη νέα περίοδο του Φεστιβάλ Αθηνών. Όχι αδίκως βέβαια, μιας και από το 1973, τότε που η Μπάους ανέλαβε τη μάλλον ξεχασμένη όπερα του Βούπερταλ (όπως ονομαζόταν τότε), η δουλειά της άλλαξε τον χορό, το θέατρο και τις παραστατικές τέχνες για πάντα. Χάρη σ' αυτήν γεννήθηκε το χοροθέατρο. Επηρέασε τους πάντες και την αντέγραψαν όσο λίγους. Η μαγεία των παραστάσεών της παραμένει αξεπέραστη: από την Ιεροτελεστία της άνοιξης του 1975, όπου μια γυναίκα ντυμένη με ένα κόκκινο κομπινεζόν θυσιαζόταν διονυσιακά στον μισογυνισμό των γύρω της, μέχρι το Nelken (1982), όπου η ημίγυμνη πρωταγωνίστρια περιφερόταν με ένα ακορντεόν, περπατώντας ανάμεσα σε καρφιτσωμένα ροζ γαρύφαλλα στο πάτωμα, οι εικόνες των έργων της παραμένουν δυνατές, ωμές, συγκινητικές, άβολες.

Oι δυο παραστάσεις του Χοροθεάτρου του Βούπερταλ που θα δούμε φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών (ανεβαίνουν στο Μέγαρο Μουσικής) ανήκουν στην «κοσμοπολίτικη» περίοδο της Μπάους, στις λεγόμενες «γραφές της περιπλάνησης» - μια σειρά έργων που υπήρξαν καρπός της παραμονής της σε μεγάλες μητροπόλεις, από τη Μαδρίτη ως το Χονγκ Κονγκ και το Μπουένος Άιρες. Το Αgua (7-9/7) μάς μεταφέρει στην ηδονική ζωή της Βραζιλίας - μια ζωή όλο ομορφιά και αέναη κίνηση. Μοιάζει όλο αυτό με σχήμα οξύμωρο για μια δημιουργό σαν την Μπάους, που είχε στις αρχές της δεκαετίας του '80 κατηγορηθεί μέχρι και για «πορνογραφία του πόνου» από την κριτικό του «New Yorker» Αrlene Crochet.

Το δεύτερο έργο της που ανεβαίνει λίγες μέρες μετά (13-15/7) είναι πιο κοντά στο πνεύμα της μεγάλης χορογράφου. Το Nefes (που σημαίνει «αναπνοή» στα τούρκικα) μιλά για τη σκοτεινή γοητεία της Κωνσταντινούπολης και εμπνεύστηκε στην αρχή του νέου πολέμου με το Ιράκ.

Πολλοί αναρωτιούνται πώς συνεχίζει η ομάδα της Μπάους χωρίς αυτήν· το έργο της όμως είναι πολύ σημαντικό για να σταματήσει με τον θάνατό της - ο Γιώργος Λούκος, μάλιστα, στη συνέντευξη Τύπου του Φεστιβάλ Αθηνών παραδέχτηκε πως ένας από τους λόγους που προσκλήθηκε  το Χοροθέατρο του Βούπερταλ στο Φεστιβάλ Αθηνών είναι η ανάγκη να παραμείνει ζωντανή η ομάδα της Μπάους πάση θυσία. Το γιατί το εξήγησε καλύτερα από όλους η Φιόνα Σο, η μεγάλη Βρετανίδα ηθοποιός του θεάτρου, σε ένα σημείωμα αποχαιρετισμού στη «Guardian» λίγο μετά τον θάνατό της: «Οι χορευτές της είναι το πιο υπέροχο σύνολο, υπάρχει μυστήριο και αθωότητα στις σπουδαίες ερμηνείες τους αλλά και μέσα τους... Η Μπάους δείχνει στις χορογραφίες της τον εθισμό μας στο να προκαλούμε και να εισπράττουμε πόνο, την έκσταση του να είναι κάνεις άνθρωπος. Όταν βλέπεις τη δουλειά της -την επανάληψη ανθρώπινων χειρονομιών αγάπης, ματαιωμένων επιθυμιών, απόρριψης, ανεπάρκειας, απόγνωσης και παραλογισμού- βγαίνεις από το θέατρο ενθουσιασμένος που ανήκεις στην ανθρώπινη φυλή».

*Χοροθέατρο του Βούπερταλ - Πίνα Μπάους, Água, 7-9 Ιουλίου, 21:00, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, Αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη». Η προπώληση αρχίζει στις 16 Ιουνίου.

*Χοροθέατρο του Βούπερταλ - Πίνα Μπάους, Nefés, 13-15 Ιουλίου, 21:00, Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, αίθουσα «Αλεξάνδρα Τριάντη». Η προπώληση αρχίζει στις 22 Ιουνίου.

Με νέα φλόγα

Ο νεαρός πιανίστας Βασίλης Βαρβαρέσος υπόσχεται ότι θα «βαρέσει αλύπητα τα πλήκτρα» σε έργα Χάυντν, Ραβέλ και Προκόφιεφ.

Ο Βασίλης Βαρβαρέσος υπήρξε αυτό που λέμε παιδί-θαύμα, μόνο που δεν είναι πια παιδί. Έχει ήδη κλείσει τα 27 του χρόνια και φέτος συμμετέχει με ένα ρεσιτάλ πιάνου στο Φεστιβάλ Αθηνών. Παράλληλα, εκπονεί τη διδακτορική του διατριβή στη διάσημη Σχολή Juilliard της Νέας Υόρκης, από όπου και αποφοίτησε με πλήρη υποτροφία πάνω σε σπουδές μουσικής και πιάνου, ενώ η «Washington Post» τον έχει ήδη ονομάσει «... έναν νεαρό ανελισσόμενο άρχοντα του πιάνου».

Πριν από λίγες μέρες απέσπασε το 1ο βραβείο στον 3ο Διεθνή Διαγωνισμό Πιάνου Μαρίας Χαιρογιώργου-Σιγάρα. Σε ηλικία 12 ετών επελέγη ως ένας από τους 11 πιο υποσχόμενους νεαρούς μουσικούς σε εκδήλωση της τηλεόρασης RAI με τίτλο «Μικροί Μότσαρτ», ενώ το πρώτο του διεθνές βραβείο το έλαβε στα 14 του χρόνια στον διαγωνισμό Young Concert Artists, όπου ήταν ο μικρότερος πιανίστας στον οποίο απονεμήθηκε το πρώτο βραβείο στα 40 χρόνια του θεσμού.

Τον ρωτάω αν ένιωσε ποτέ βαριά την ευθύνη των βραβείων. « Όχι, η μουσική μού δίνει πάντα κουράγιο. Είναι δύναμη για μένα», απαντά με σιγουριά.

Παραδέχεται ότι δεν απολαμβάνει με τον ίδιο τρόπο άλλο είδος μουσικής εκτός από την κλασική. «Δεν με νοιάζει αν δεν θα ακουστώ και πολύ χιπ, αλλά συνειδητοποιώ ξανά και ξανά ότι ο Μπαχ έχει τον καλύτερο μπάσο ρυθμό από οποιονδήποτε άλλο».

Στο κονσέρτο του υπόσχεται ότι θα «βαρέσει» αλύπητα το πιάνο με έργα των Χάιντν, Ραβέλ και Προκόφιεφ σε ένα ρεσιτάλ γεμάτο φρεσκάδα και νεανική ορμή.

Μ.Κ.

*Ρεσιτάλ πιάνου με τον Βασίλη Βαρβαρέσο, 1 Ιουλίου, 21:00, Φιλολογικός Σύλλογος Παρνασσός. Η προπώληση αρχίζει στις 10 Ιουνίου.

Unknown dialects

Ο νέος εικαστικός Πέτρος Τουλούδης επιμελείται τα σκηνικά και κουστούμια στη μουσική παράσταση με έργα του Γιώργου Κουμεντάκη.

«Αν και νιώθω πολυτεχνίτης κι ερημοσπίτης, κάνοντας εκ πρώτης όψεως διάφορα ετερόκλητα πράγματα, αντιλαμβάνομαι ότι υπάρχουν κάποιοι κοινοί δρόμοι σε όλα αυτά», δηλώνει ο εικαστικός καλλιτέχνης Πέτρος Τουλούδης, που φέτος συμμετέχει στο Φεστιβάλ σχεδιάζοντας τον σκηνικό χώρο και τα κοστούμια για τη μουσική παράσταση Unknown Dialects - 8 μουσικές διαλέξεις, σε μουσική του Γιώργου Κουμεντάκη, που θα παιχτεί από το μουσικό σύνολο dissonArt ensemble, ενώ συμμετέχει επίσης σε μια, παράλληλη με τη σκηνική δράση, περφόρμανς, με τη βοήθεια της τραγουδίστριας της ποπ En Vit Ekkore ή αλλιώς Etten. Στο παρελθόν είχε λάβει μέρος σε παραγωγές του Θεάτρου Σφενδόνη, ενώ τελευταία ασχολήθηκε ακόμα και με τη μελέτη και εφαρμογή αρχιτεκτονικών θεμάτων εκτός Αθήνας.

Η παράσταση, την οποία σκηνοθετεί ο Αλέξανδρος Ευκλείδης, διαπραγματεύεται μορφές της λαϊκής τέχνης από την ελληνική παράδοση, έννοια παρεξηγημένη στις μέρες μας, όπως εξηγεί ο Πέτρος. «Η ιδέα της παράστασης προέκυψε από την ίδια τη μουσική του Γιώργου. Εκτός από τη συνηθισμένη σημασία που έχει το θέμα της παράδοσης, με τις γνωστές εθνολογικο-θρησκευτικές προεκτάσεις, η βασική σημασία του παραμένει η μεταβίβαση μιας πανάρχαιας γνώσης και πολιτισμού. Οι μορφές τέχνης που εκφράστηκαν ανώνυμα με μεγάλη ποικιλομορφία σε διάφορους τόπους αποτέλεσαν γόνιμη βάση για το εγχείρημα της παράστασης. Έτσι, εκτός από τα στάχια και τις φουστανέλες μπορεί κανείς να δώσει μια άλλη διάσταση στην έννοια της παράδοσης πέρα από τους γνωστούς και πεπατημένους τρόπους».

Μ.Κ.

*Γιώργος Κουμεντάκης & dissonArt Ensemble, «Unknown dialects: 8 μουσικές διαλέξεις», 5-6 Ιουλίου, 21:00, Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης. Η προπώληση αρχίζει στις 14 Ιουνίου.

Το τροχόσπιτο ετοιμάζεται

Για τρίτη χρονιά, ο πιο χαλαρός θεσμός του Φεστιβάλ επιστρέφει θριαμβευτικά. Το Τροχόσπιτο σταθμεύει στον Κεραμεικό και χαρίζει στους Αθηναίους ένα μαγικό θέαμα με δεκάδες συντελεστές.

H ιδέα κλείνει τρία χρόνια και παραμένει πάντα πρωτότυπη και ενδιαφέρουσα. Όχι μόνο για η ίδια η ιδέα, αλλά και οι άνθρωποι που την κινούν. Το 2007 ο Σωκράτης Σωκράτους κατασκευάζει το τροχόσπιτο και η Όλια Λαζαρίδου «διανυκτερεύει» σε αυτό για μερικά βράδια. Έκτοτε η παράσταση στο Τροχόσπιτο είναι από τις πιο αναμενόμενες στο πρόγραμμα του Φεστιβάλ. Το ρητό στο οποίο βασίζεται η ιδεολογία του Τροχόσπιτου είναι πως «αν δεν πάει ο Μωάμεθ στο βουνό, θα πάει το βουνό στον Μωάμεθ». Αντίστοιχα, δεν πάει ο θεατής στο θέατρο αλλά το θέατρο επισκέπτεται τον θεατή. Και δωρεάν μάλιστα... Φέτος η παρέα έχει μεγαλώσει πολύ, καθώς δεκάδες ηθοποιοί και μουσικοί θα κάνουν κάμπινγκ στον Κεραμεικό με μοναδικό στόχο ν' αναβιώσουν με το δικό τους τρόπο το θέατρο βαριετέ. Η παράσταση έχει τίτλο Μια νύχτα χάρισμα σου και την παρουσιάζει μια παλιά καραβάνα του Τροχόσπιτου, ο Γιώργος Νανούρης. Στους ρόλους των σύγχρονων ηθοποιών, τραγουδιστών, ζώων, παλαιστών, μίμων, κλόουν, ανδρείκελων, ακροβατών  και ταχυδακτυλουργών (που ήταν και οι βασικοί συντελεστές του θεάτρου της «ποικιλίας», του βαριετέ) θα συναντήσετε ένα τρομερό καστ: Κωνσταντίνος Βήτα, Κάτια Γέρου,  Στεφανία Γουλιώτη,  Γιώργος Γλάστρας, Θανάσης Ευθυμιάδης, Αλκίνοος Ιωαννίδης,  Σίμος Κακάλας,  Νίκος Καραθάνος,  Kikadot, Ελένη Κοκκίδου, Δήμητρα Κούζα, Δέσποινα Κούρτη, Όλια Λαζαρίδου,          
Χρήστος Λούλης,  Έλενα Μαυρίδου, Μάνια Παπαδημητρίου,  Μαρία Πρωτόπαππα,  Μαρία Σκουλά, Βικτωρία Ταγκούλη,       
Μελίνα Τανάγρη και  Λυδία Φωτοπούλου.

Σ.Δ.

*Θέατρο Βάριετέ, Μια νύχτα χάρισμά σου, 7-8 Ιουνίου, 21:00, Πρώην Κορεάτικη Αγορά (απέναντι από την είσοδο του Αρχαιολογικού Χώρου Κεραμεικού). Η είσοδος είναι δωρεάν.

Η επιστροφή της ντίβας σε ένα λεωφορείο

Ρεσιτάλ ερμηνείας στον ρόλο που όλες οι γυναίκες ηθοποιοί επιθυμούν να υποδυθούν.

Η Ιζαμπέλ Ανν Μαντλέν Υπ- πέρ, όπως είναι το πλήρες όνομα της Γαλλίδας ντίβας και -πραγματικά- σπουδαίας ηθοποιού, έχει κερδίσει δύο φορές το Βραβείο Α' Γυναικείου Ρόλου στις Κάννες, ένα Βραβείο Σεζάρ (το Γαλλικό Όσκαρ) -από τις 12 φορές που ήταν υποψήφια- κι έχει μαζέψει ένα σωρό ευρωπαϊκά και διεθνή βραβεία για τους ρόλους της στις 90 ταινίες που έχει συμμετάσχει από το 1971 που ξεκίνησε την καριέρα της. Από τον προκλητικό ρόλο της στο Les Valseuses και τη συγκλονιστική ερμηνεία της στη Δασκάλα του πιάνου του Χάνεκε, μέχρι την αξέχαστη εμφάνισή της στην Αθήνα το 2007 στο Κουαρτέτο του Χάινερ Μίλερ που σκηνοθέτησε ο Μπομπ Γουίλσον, η Υππέρ απλά επιβεβαιώνει πόσο ολοκληρωμένη και ξεχωριστή ηθοποιός είναι. Το φετινό καλοκαίρι θα έχουμε την τύχη να την ξαναδούμε στην Αθήνα, αυτήν τη φορά στο ρόλο της Μπλανς Ντυμπουά και σε μια παράσταση που συνδυάζει σχεδόν μυθικά ονόματα του παρελθόντος και του παρόντος: το κλασικό κείμενο του Τένεσι Ουίλλιαμς, την Ιζαμπέλ Υππέρ, τον Κριστόφ Βαρλικόφσκι στη σκηνοθεσία και την αύρα του Ζαν Κοκτό που μετέφρασε το έργο στα γαλλικά. Το Λεωφορείο ο Πόθος, που είναι στοιχειωμένο από μυθικές θεατρικές και κινηματογραφικές ερμηνείες, παρουσιάζεται σε διασκευή του Κριστόφ Βαρλικόφσκι με τις ψυχολογικές μεταπτώσεις της Ντυμπουά να καταγράφονται σε βίντεο, με συγκλονιστικά γκρο πλαν του προσώπου της...
M.H.

*Κριστόφ Βαρλικόφσκι, «Ένα Λεωφορείο», βασισμένο στο «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τεννεσί Ουίλλιαμς, 2-3-4-5 Ιουλίου, 21:00, Πειραιώς 260, Χώρος Η. Η προπώληση αρχίζει στις 11 Ιουνίου.