Tο μικροσκοπικό θέατρο είναι ένα σπίτι του 19ου αιώνα που άρχιζε να χτίζεται πριν από 2.000 χρόνια! Μέσα στο θέατρο συναντάμε ένα κατώφλι σπιτιού από τον 1ο αι. π.Χ., το οποίο όμως γκρεμίστηκε, σε ένα είδος απαλλοτρίωσης εκείνης της εποχής, για να κατασκευαστεί η Ρωμαϊκή Αγορά που όλοι γνωρίζουμε, τον 1ο αι. μ.Χ. Οι τοίχοι που προσδιορίζουν το χώρο του Μικροσκοπικού Θεάτρου είναι θεμέλια της Ρωμαϊκής κατασκευής. Όταν η Αναστασία Λύρα αγόρασε το κτίριο δεν είχε υπόψη της τον πλούτο που έκρυβε στα θεμέλιά του. Οπότε το θέατρο ήταν ένα δώρο της τύχης.
Φέτος θα δούμε μια σειρά από παραστάσεις, που περιλαμβάνουν επαναλήψεις, αλλά κυρίως νέα έργα σύγχρονου χορού, τα οποία συχνά συνορεύουν με αυτό που ονομάζουμε εγκατάσταση.
Tο ιδιόρρυθμο Πλακιώτικο σπίτι του 19ου αιώνα με τα αρχαία θεμέλια, στην οδό Δεξίππου, ανοίγει τις πύλες του στο κοινό, παρουσιάζοντας ένα συνεχές πρόγραμμα σύγχρονου χορού και εικαστικής εγκατάστασης, με το γενικό τίτλο Είναι Καιρός. Ανάμεσα στους αρχαιολογικούς χώρους της Ρωμαϊκής Αγοράς και της Βιβλιοθήκης του Αδριανού, κυοφορείται μια σειρά από παραστάσεις που θα παρουσιάζονται το πρώτο και το τελευταίο Σάββατο κάθε μήνα, κάνοντας πρεμιέρα με την παράσταση “GraviDanza”, το Σάββατο, 29 Νοεμβρίου 2014.
«Το θέατρο «βαφτίστηκε» έτσι για την παράσταση “Tu Amor Revolucionario”, που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, το 2008», μας λέει η Αναστασία Λύρα. Παρόλο που εκείνη ήταν μια μεμονωμένη παρουσίαση, εμπεριείχε στη δομή της όλα τα βασικά στοιχεία τα οποία χαρακτηρίζουν αυτή τη στιγμή τη δουλειά που κάνουμε στο Μικροσκοπικό Θέατρο. Έχοντας δουλέψει πολύ καιρό στον ανοιχτό δημόσιο χώρο, σε θεάματα που τα έβλεπες από απόσταση, είχα ακριβώς την ανάγκη που το Μικροσκοπικό Θέατρο μου καλύπτει: την αναλυτική κίνηση-ματιά, την ατμόσφαιρα δωματίου, το να βάλουμε το σώμα «κάτω από το μικροσκόπιο».
Φέτος θα δούμε μια σειρά από παραστάσεις, που περιλαμβάνουν επαναλήψεις, αλλά κυρίως νέα έργα σύγχρονου χορού, τα οποία συχνά συνορεύουν με αυτό που ονομάζουμε εγκατάσταση. Όσο για το τι κρύβεται πίσω από τον τίτλο «Είναι καιρός», η Αναστασία Λύρα μας εξηγεί: «Είναι ένας τίτλος αρκετά ανοιχτός για να τον καταλάβει ο καθένας όπως θέλει. Μπορεί να σημαίνει ότι «είναι καιρός που συμβαίνει, που ωριμάζει κάτι» και ταυτόχρονα «είναι καιρός για να γίνει κάτι». Η αμφισημία πάντα με έλκει. Επιπλέον, ο Χρόνος, όπως φαίνεται και από τους τίτλους των έργων, πρωταγωνιστεί σε ό,τι κάνουμε...»
Η ομάδα καλλιτεχνών, που συνεργάζεται με την Αναστασία Λύρα στο Μικροσκοπικό Θέατρο, επεξεργάζεται και διερευνά τις δυναμικές που προκύπτουν ανάμεσα στο Χρόνο, το Χώρο και το Σώμα, υπό την καταλυτική παρουσία της αρχαίας τοιχοποιίας που προσδιορίζει τη σκηνή. Η ροή της κίνησης των σωμάτων συνδιαλέγεται με τη στιβαρότητα της πέτρας, ενώ ο παρόντας χρόνος του χορού, της πλέον εφήμερης από τις τέχνες, συναντά στιγμιαία τις δύο χιλιετίες του όγκου της Ρωμαϊκής κατασκευής. Ταυτόχρονα, η ασυνήθιστα μικρή απόσταση του θεατή από το σώμα του χορευτή θέτει αναπόφευκτα την κίνηση υπό εξέταση και ανάλυση, τοποθετώντας την «κάτω από το μικροσκόπιο».
Το γεγονός ότι ο δημιουργικός χώρος του θεάτρου βρίσκεται μέσα στη γη εμπνέει το θέμα της «κυοφορίας», που πρωταγωνιστεί στην πρεμιέρα του προγράμματος, αλλά και διατρέχει τις παραστάσεις ολόκληρης της καλλιτεχνικής περιόδου. Ο χώρος αντιμετωπίζεται ως «μήτρα δημιουργίας», ενώ η ενισχυμένη παρουσία του υφάσματος ως δομικού στοιχείου μοιάζει να λειτουργεί σαν μια μεταφορά για τους υμένες που περιβάλλουν το έμβρυο. Στο Μικροσκοπικό θέατρο τα όρια ανάμεσα στα κοστούμια και τα σκηνικά σχεδόν καταργούνται. Το ένδυμα αναπτύσσεται ως σκηνικό και το σκηνικό αγκαλιάζει το σώμα σαν ένδυμα. Επιπλέον θεματικός άξονας είναι η κίνηση στο οριζόντιο επίπεδο, ως πρόσθετο μέσο διαφοροποίησης του χώρου, το οποίο καθιστά τη σκηνή και τη δράση πάνω σε αυτή ένα είδος «κάτοψης» του έργου, ακριβώς όπως συμβαίνει στην οπτική του μικροσκοπίου. Τέλος, το στοιχείο της περιστροφής, ως μέσο πύκνωσης του χώρου και του χρόνου, επίσης προκύπτει οργανικά από τη μικρή διάσταση του θεάτρου, αποτελώντας ταυτόχρονη αναφορά σε διαχρονικές κινητικές φόρμες, όπως οι στροβιλισμοί των Δερβίσηδων.
Το Σάββατο, 29 Νοεμβρίου παρουσιάζεται η παράσταση GraviDanza. Πρόκειται για την ιταλική λέξη για την Εγκυμοσύνη, και εσωκλείει συμπτωματικά τη λέξη για το Χορό. Βασικό στοιχείο των δύο έργων, αλλά και θεματικός άξονας που διατρέχει τις παραστάσεις ολόκληρης της καλλιτεχνικής περιόδου, είναι οι μεταμορφώσεις που προκύπτουν από την υπογράμμιση, τη μεγέθυνση και τον εμπλουτισμό της κίνησης που η διάδραση ανάμεσα στο σώμα και το ύφασμα είναι ικανή να παράγει. Οι υφασμάτινες «κατασκευές» που πρωταγωνιστούν μέσα στο χώρο καθιστούν την κίνηση του σώματος υπαινικτική και καταργούν τα όρια ανάμεσα στο σκηνικό και τα κοστούμια. Το πρώτο μέρος ερμηνεύουν δύο χορεύτριες που σχηματοποιούν ένα υφασμάτινο μεταβαλλόμενο γλυπτό, ενώ στο δεύτερο μέρος παρακολουθούμε ένα ακόμη ντουέτο, σε αργή οριζόντια κίνηση, που ακροβατεί ανάμεσα στο αστείο και το παράξενο. Η χορογραφία και η σύλληψη είναι της Αναστασίας Λύρα και ερμηνεύουν οι: Εύα Παγουλάτου, Ευανθία Κοκκινέλη, Αθηνά Κυρούση, Αναστασία Λύρα.
Το Σάββατο, 6 Δεκεμβρίου, παρουσιάζεται η παράσταση Mar del Tiempo, η οποία αποτελεί μια τομή ανάμεσα στο χορό και την εικαστική τέχνη και αντιμετωπίζει το σώμα σα «μικροσκοπικό θέατρο του Χρόνου». Στο εισαγωγικό μέρος με τίτλο Ο Χορός στο Βυθό της Αναπνοής, πέντε χορευτές εξερευνούν την εμπειρία της διαστολής του Χρόνου, μέσω της εξαιρετικά αργής κίνησης του σώματος. Το δεύτερο μέρος, με τίτλο Tu Amor en el Mar del Tiempo (Ο Έρωτάς σου στη Θάλασσα του Χρόνου), είναι ένα στοχαστικό γυναικείο σόλο, που κορυφώνεται υπό τους καταιγιστικούς ήχους αφρικανικών κρουστών, τη στιγμή που αυτοί συναντούν τους Maurice Ravel και Felix Mendelssohn. Στο έργο ερευνάται η αντιφατική, μοιραία σχέση Χορού και Χρόνου, σε μια «διαστημική» εκδοχή, καθώς η περιστροφική επιτάχυνση της κίνησης φαίνεται να αναφέρεται στη γεωμετρική τάξη του σύμπαντος και ταυτόχρονα, παραδόξως, στην ανθρώπινη μοναξιά. Ερμηνεύουν οι Γιώργος Βασιλόπουλος, Μελίτα Κοτσάνη, Ζωή - Ελευθερία Μαστροθεοδώρου, Θεανώ Ξυδιά, Σαμπρίνα Ρετζέπι, Αλίκη Κόντζιου - Γούσα.
Πληροφορίες: Μικροσκοπικό θέατρο, Δεξίππου 5 & Πλατεία Ταξιαρχών, Πλάκα
σχόλια