Πηγή: http://www.surgeon.gr/110/3342.aspx
Ο καρκίνος του μαστού είναι ο συχνότερος καρκίνος των γυναικών στον Δυτικό κόσμο.
Συμβαίνει όταν κάποια κύτταρα του μαστού χάνουν τον έλεγχο του πολλαπλασιασμού και διαιρούνται ανεξέλεγκτα. Τα κύτταρα αυτά έχουν την δυνατότητα να διασπάσουν - διηθήσουν κάποιους φυσιολογικούς ανατομικούς φραγμούς του μαστού και να διασπαρούν στο υπόλοιπο σώμα.
Κάθε καρκίνος έτσι και αυτός του μαστού συμβαίνει λόγω κάποιας γενετικής ανωμαλίας σε κάποιο κύτταρο. Παρότι η αιτία βρίσκεται σε επίπεδο γονιδίων, μόνο το 5-10% των καρκίνων του μαστού κληρονομούνται από τους γονείς.
Οι περισσότεροι καρκίνοι στον μαστό οφείλονται σε κάποια γονιδιακή βλάβη που συμβαίνει κατά τη διάρκεια ζωής του ατόμου.
ΠΟΙΟΙ ΚΙΝΔΥΝΕΥΟΥΝ
Ο κίνδυνος να αναπτύξει μια γυναίκα καρκίνο στον μαστό αυξάνει με την ηλικία. Έτσι ενώ μέχρι την ηλικία των 39 ετών ο κίνδυνος είναι μόλις 0,5%, στις ηλικίες 40-59 ετών ο κίνδυνος φτάνει το 4% (δηλαδή 1 στις 25 γυναίκες θα αναπτύξει καρκίνο στο μαστό).
Από την ηλικία των 60 και άνω, ο κίνδυνος αυτός φτάνει το 7% (περίπου 1 στις 15 γυναίκες).
Άλλοι παράγοντες κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού είναι:
- Η κληρονομικότητα - Οι κόρες, οι αδερφές ή οι μητέρες γυναικών που ανέπτυξαν καρκίνο μαστού και ιδιαιτέρως σε νεαρή ηλικία (<50 ετών), έχουν αυξημένο κίνδυνο να νοσήσουν και οι ίδιες
- Συγγενείς γυναικών που παρουσίασαν καρκίνο και στους δύο μαστούς
- Επανειλημμένη εμφάνιση στην ίδια οικογένεια στο παρελθόν καρκίνου μαστού ή ωοθηκών
- Γυναίκες με πρώιμη έναρξη εμμήνου ρύσης
- Γυναίκες με καθυστερημένη εμμηνόπαυση
- Γυναίκες που λαμβάνουν οιστρογόνα τουλάχιστον 5 χρόνια μετά την εμμηνόπαυση
- Γυναίκες που δεν γέννησαν ή τουλάχιστον δεν είχαν μία τελειόμηνη κύηση
- Παχυσαρκία
- Συχνή χρήση αλκοόλ
- Κάπνισμα
ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΗ ΑΝΑΤΟΜΙΑ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Ο γυναικείος μαστός αποτελείται από το αδενικό τμήμα (τα λοβία, μέσα στα οποία γίνεται η παραγωγή του γάλακτος μετά τον τοκετό), το εκφορητικό κομάτι (οι γαλακτοφόροι πόροι, μέσω των οποίων μεταφέρεται το γάλα στην θηλή) και τα υπόλοιπα τμήματά του είναι στοιχεία τα οποία συντελούν στην στήριξη του αδένα στο πρόσθιο θωρακικό τοίχωμα.
 |
|
Γύρω από τον μαστό υπάρχουν οι επιχώριοι λεμφαδένες, στους οποίους αποχετεύεται η λέμφος που παράγεται στον κάθε μαστό.
 |
|
ΑΥΤΟΕΞΕΤΑΣΗ ΤΩΝ ΜΑΣΤΩΝ
Η αυτοεξέταση των μαστών αποτελεί την πρώτη και βασική μέθοδο προληπτικής εξέτασης των μαστών και μπορεί να γίνει πολύ απλά στο σπίτι από την ίδια την γυναίκα. Όλες οι γυναίκες από την ηλικία των 20 ετών πρέπει να μάθουν να κάνουν σωστά αυτοεξέταση στους μαστούς τους.
ΒΗΜΑ 1ο
 |
|
ΒΗΜΑ 2ο
|
|
ΒΗΜΑ 3ο
| |
|
ΒΗΜΑ 4ο
|
|
ΕΓΚΑΙΡΗ ΔΙΑΓΝΩΣΗ ΤΟΥ ΚΑΡΚΙΝΟΥ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ
Κάθε γυναίκα, από την ηλικία των 20 ετών πρέπει να κάνει αυτοεξέταση των μαστών τουλάχιστον μία φορά το μήνα, ενώ θα πρέπει να επισκέπτεται τον ιατρό της για κλινική εξέταση των μαστών κάθε 3 χρόνια.
Από την ηλικία των 40 και μετά, η κλινική εξέταση από ιατρό θα πρέπει να γίνεται κατ’ έτος, ενώ πρέπει να γίνεται κάθε χρόνο και μία μαστογραφία.
Ο ετήσιος μαστογραφικός έλεγχος θα πρέπει να αρχίζει ακόμη νωρίτερα, μετά από εντολή του ειδικού ιατρού, σε γυναίκες με κληρονομικό ιστορικό καρκίνου του μαστού.
Μαστογραφία
Ο ετήσιος μαστογραφικός έλεγχος έχει βρεθεί από μελέτες ότι μειώνει την θνησιμότητα από τον καρκίνο του μαστού κατά 24%. Αυτό είναι σημαντικότατο νούμερο, αν αναλογιστούμε ότι ο καρκίνος του μαστού είναι για τις γυναίκες, ο πρώτος σε συχνότητα καρκίνος και αποτελεί την δεύτερη αιτία θανάτου από καρκίνο στις Δυτικές κοινωνίες.
Άλλες μέθοδοι που μπορούν να χρησιμοποιηθούν στην διάγνωση νοσημάτων του μαστού είναι το υπερηχογράφημα (U/S) και η μαγνητική τομογραφία (MRI) των μαστών.
|
| |
|
|
ΤΥΠΟΙ ΚΑΡΚΙΝΩΝ ΜΑΣΤΟΥ
Α. ΠΟΡΟΓΕΝΕΣ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΜΑΣΤΟΥ
Πορογενές καρκίνωμα in situ (DCIS)
Αποτελεί την πιο πρώιμη μορφή καρκίνου του μαστού, πολλές φορές αναφέρεται και σαν στάδιο 0 και δεν απειλέι την ζωή της ασθενούς εφόσον αντιμετωπιστεί εγκαίρως και σωστά.
Οι γυναίκες που αντιμετωπίσθηκαν για πορογενές καρκίνωμα in situ στο παρελθόν, έχουν αυξημένο κίνδυνο (25-50%) να αναπτύξουν κάποια μορφή διηθητικού καρκίνου στο μέλλον, γι' αυτό βρίσκονται στην ομάδα επαγρύπνησης όπως λέμε, με τακτικό κλινικό και μαστογραφικό προληπτικό έλεγχο.
Κάποιες από αυτές πρέπει να λαμβάνουν ορμονοθεραπεία, η οποία υπό ορισμένες συνθήκες μειώνει αυτόν τον κίνδυνο.
|
|
Στάδια εξέλιξης προς διηθητικό καρκίνωμα
|
|
Διηθητικό πορογενές καρκίνωμα (IDC)
Είναι η συχνότερη μορφή και αποτελεί το 80% των διηθητικών καρκινωμάτων του μαστού.
|
|
Β. ΛΟΒΙΑΚΟ ΚΑΡΚΙΝΩΜΑ ΜΑΣΤΟΥ
Λοβιακό καρκίνωμα in situ (LCIS)
|
|
Διηθητικό λοβιακό καρκίνωμα (ILC)
Αποτελεί το 10-15% του συνόλου των καρκινωμάτων του μαστού. Τα τελευταία χρόνια, για άγνωστους μέχρι στιγμής λόγους αυξάνει η συχνότητά του, κυρίως στις μετεμμηνοπαυσιακές γυναίκες. Είναι αρκετά συχνά πολυεστιακό στον ίδιο ή και στους δύο μαστούς.
Επειδή η ανάπτυξή του δεν είναι εστιακή, στα αρχικά στάδια δεν σχηματίζει ψηλαφητά ογκίδια, πράγμα που κάνει την διάγνωσή του με ψηλάφηση ιδιαίτερα δύσκολη.
|
|
ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Α.ΧΕΙΡΟΥΡΓΙΚΗ ΑΝΤΙΜΕΤΩΠΙΣΗ
Επεμβάσεις διατήρησης του μαστού
|
|
Η τεταρτεκτομή είναι μια άλλη μορφή επέμβασης με διατήρηση του μαστού και σημαίνει ότι θα αφαιρεθεί το 1/4 του μαστού που περιέχει τον όγκο.
Όποια μορφή περιορισμένης εκτομής κι αν επιλεγεί, πρέπει να εξασφαλίζεται ότι ο όγκος θα αφαιρεθεί σε υγιή όρια (αριστερή εικόνα).
|
|
Μαστεκτομή
Υπάρχουν διαφόρων ειδών επεμβάσεις που ονομάζονται μαστεκτομές. Όλες προϋποθέτουν την αφαίρεση ολόκληρου του αδένα του μαστού.
|
|
|
|
 |
|
|
|
Β. ΧΗΜΕΙΟΘΕΡΑΠΕΙΑ - ΟΡΜΟΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η χημειοθεραπεία εφαρμόζεται σε ορισμένες ασθενείς που χειρουργήθηκαν για καρκίνο του μαστού, μετά την μαστεκτομή, ανάλογα με τα αποτελέσματα της ιστολογικής εξέτασης.
Έχει σαν σκοπό να "αποστειρώσει" τον οργανισμό και να σκοτώσει κάποια καρκινικά κύτταρα που πιθανόν έχουν ξεφύγει από τον μαστό και κυκλοφορούν στο υπόλοιπο σώμα, χωρίς να είναι εμφανή.
Τα σύγχρονα χημειοθεραπευτικά φάρμακα είναι πολύ ασφαλή και αποτελεσματικά, ενώ υπάρχουν πολλοί τρόποι για να αποφευχθούν κάποιες ανεπιθύμητες παρενέργειες όπως το χάσιμο των μαλλιών.
|
|
Η ορμονοθεραπεία αποτελεί μια άλλη μορφή θεραπείας που εφαρμόζεται σε συνδυασμό με τις άλλες μεθόδους.
Μετά την εκτομή του ο όγκος ελέγχεται στο εργαστήριο για την παρουσία επάνω στα καρκινικά κύτταρα ορμονικών υποδοχέων.
Εάν υπάρχουν τέτοιοι υποδοχείς τότε χρησιμοποιούμε συγκεκριμένα φάρμακα που τους μπλοκάρουν και σταματούν τον πολλαπλασιασμό των καρκινικών κυττάρων.
Καρκινικά κύτταρα με θετικούς ορμονικούς υποδοχείς (Α) | Το φάρμακο (Β) που συνδέεται με τους υποδοχείς και τους μπλοκάρει |
|
|
Γ. ΑΚΤΙΝΟΘΕΡΑΠΕΙΑ
Η ακτινοθεραπεία είναι εξαιρετικά αποτελεσματική και στοχευμένη θεραπεία με την οποία καταστρέφονται υπολειπόμενα καρκινικά κύτταρα μετά το χειρουργείο.
Με την ακτινοθεραπεία επιτυγχάνεται μείωση των υποτροπών της νόσου στον μαστό που έχει διατηρηθεί κατά 50-66%.
Η ακτινοθεραπεία κατά κανόνα δεν μας χρησιμεύει όταν γίνεται ολική μαστεκτομή, εκτός εξαιρέσεων.
 |
 |
 |
Τοποθέτηση μοσχεύματος σιλικόνης
ΑΠΟΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΜΑΣΤΟΥ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΜΑΣΤΕΚΤΟΜΗ
Η πλαστική αποκατάσταση του μαστού μετά την μαστεκτομή, είναι κάτι που μπορεί να γίνει στον ίδιο ή σε δεύτερο χρόνο.
Ο ογκολόγος χειρουργός μαζί με τον πλαστικό χειρουργό και την ασθενή θα πρέπει να συζητήσουν διεξοδικά το θέμα πριν το χειρουργείο, ώστε να γίνει ο σωστός σχεδιασμός εξ αρχής, που εγγυάται το άριστο αισθητικό αποτέλεσμα.
Οι πλαστικές αποκαταστάσεις που μπορούν να γίνουν είναι πολλές, ενδεικτικά αναφέρουμε μερικές.
Αποκατάσταση με κινητοποίηση κρημνού πλατέος ραχιαίου | ||
|
Αποκατάσταση TRAM | |||
|
