Πρωτοπορία

Ζαν Κριστόφ Σαΐς: Στις νεότερες δυνάμεις της γαλλικής θεατρικής σκηνής συγκαταλέγεται ο Jean Christophe Sais. Στα οχτώ χρόνια ενεργής παρουσίας του κατάφερε να διακριθεί με έργα κυρίως του Κολτές. Η παράσταση που θα δείξει στο Φεστιβάλ Αθηνών (στο Σχολείον, 22 και 23 Ιουνίου) είναι μία γαλλο-συριακή εκδοχή τηςΑνδρομάχης του Ευριπίδη, σε μια προσπάθεια οι εγγενείς αντινομίες της ανάγνωσης να λειτουργήσουν ως γέφυρα της Δύσης με την Ανατολή. Με πρωταγωνίστρια τη Σύρια Hala Omran, με Γάλλους ηθοποιούς που θα αποδώσουν τους ρόλους τους στα γαλλικά και Σύριους που θα μιλήσουν στα αραβικά, ο Σαΐς κινητοποιείται από την πολιτική διάσταση της αρχαίας ιστορίας και επιδιώκει το σχόλιο ως προς τη σημερινή προβληματική σχέση μεταξύ δύο διαφορετικών κοσμοθεωριών.

Κριστόφ Βαρλικόφσκι: Γεννημένος το 1962, ο Πολωνός Κριστόφ Βαρλικόφσκι σκηνοθετεί συστηματικά από το 1994 κι έχει ήδη καταφέρει να ανανεώσει το ενδιαφέρον του διεθνούς κοινού για το πολωνικό θέατρο - με τη μεγάλη ιστορία και ξεχωριστούς δημιουργούς και δασκάλους όπως ο Γιέρζι Γκροτόφκσι και ο Ταντέους Κάντορ, του Κριστιάν Λούπα. Αναγνώριση της δυναμικής των σκηνοθεσιών του Βαρλικόφσκι είναι το 10^th Europe Prize New Theatrical Realities που πήρε τον περασμένο Απρίλιο στη Θεσσαλονίκη, βραβείο με το οποίο η ευρωπαϊκή θεατρική κοινότητα τιμά νεότερους δημιουργούς και θεατρικά σχήματα, που ανανέωσαν με τη δουλειά τους την παλιά τέχνη του θεάτρου. Στην Πειραιώς 260 (16, 17, 18 Ιουλίου) έρχεται με την τολμηρή ομάδα TR Warszawa και με μια παράσταση του 2005. Πρόκειται για το έργο Κρουμ του Ισραηλινού συγγραφέα Χανόχ Λεβίν (1943-1999), μια σύγχρονη εκδοχή της ιστορίας του Άσωτου Υιού. Ο κεντρικός ήρωας, ο Κρουμ, επιστρέφει στο πατρικό του, ομολογώντας την αποτυχία του. Οι δικοί του θα τον καλοδεχθούν, αλλά γρήγορα ο άνδρας θα νιώσει εγκλωβισμένος σε μια ζωή θεατή -πάντα κάτι συμβαίνει σε κάποιον άλλον- και σαν σε όνειρο θα δει τη ζωή του σαν μια σειρά από δικά του όνειρα και φόβους.
Στο επίκεντρο των ενδιαφερόντων του Βαρλικόφσκι βρίσκεται σταθερά το κρυμμένο, το απορριμένο στον άνθρωπο, όλα αυτά που μας κρατούν άυπνους, το πάθος, η διαφεύγουσα εγγύτητα και οι γκρίζες ζώνες στις σχέσεις των ανθρώπων και στην ικανότητά τους να κατανοούν. Γι' αυτό επιδιώκει και καταφέρνει να εμπλέκει προσωπικά καθέναν από τους ηθοποιούς με τους οποίους δουλεύει. 

Ρενάτε Τζετ: Την πρωτογνωρίσαμε ως σκηνοθέτιδα του The Man Who, εκείνης της εξαιρετικής παράστασης στο Θέατρο Πορεία το 2005-6. Τώρα, έρχεται για να σκηνοθετήσει τοΚουαρτέτο του Χάινερ Μίλερ στο Σχολείον (στις 15, 16, 17, 18, 19 και 20 Ιουνίου). Αξίζει να σημειωθεί ότι την απολαύσαμε ως ηθοποιό και εκπληκτική τραγουδίστρια στο Καθαροί Πια της Κέιν, σε σκηνοθεσία του Κριστόφ Βαρλικόφσκι στη Θεσσαλονίκη τον περασμένο Απρίλιο, στο πλαίσιο του προγράμματος του Ευρωπαϊκού Βραβείου Θεάτρου. Με τον Βαρλικόφσκι συνεργάζεται συχνά από το 2000 και αυτήν τη στιγμή δουλεύει μαζί του για τον Πάρσιφαλ του Βάγκνερ που θα κάνει πρεμιέρα στην Όπερα της Βαστίλλης. Στην Αθήνα επανέρχεται με την ιδιότητα της σκηνοθέτιδας και μ' ένα κείμενο για δύο ηθοποιούς του Χάινερ Μίλλερ, τοΚουαρτέτο (1980). Στο περσινό Φεστιβάλ Αθηνών είδαμε την τέλεια, στο γνωστό ύφος του Αμερικανού πολυ-δημιουργού, παράσταση του Μπομπ Γουίλσον. Φέτος θα ερμηνεύσουν τη μιλερική μετα-γραφή των Επικίνδυνων Σχέσεων του Λακλό η Μπέττυ Αρβανίτη και ο Χρήστος Στέργιογλου, με την καθοδήγηση της Ρενάτε Τζετ - η οποία, παρεμπιπτόντως, κινούμενη μεταξύ Αυστρίας, Γερμανίας, Ελβετίας και Πολωνίας, γνωρίζει καλά και τη δραματουργία του Μίλερ και το κυρίαρχο σήμερα στην Ευρώπη κεντροευρωπαϊκό θέατρο. Το εγχείρημα θα έχει ενδιαφέρον.

Τόμας Όστερμάγιερ: Κατέκτησε το αθηναϊκό κοινό πριν από δυο χρόνια με τη «Νόρα» του Ίψεν και την τολμηρή ανάγνωση του Ονείρου Καλοκαιρινής Νύχτας - με την ίδια ευκολία που κατάφερε να κερδίσει και όλη την υπόλοιπη Ευρώπη. Ο σαραντάχρονος διευθυντής του βερολινέζικου Schaubuhne επανέρχεται μ' άλλο ένα σαιξπηρικό αριστούργημα, τον Άμλετ, σε παγκόσμια πρεμιέρα στην Αθήνα. Στις 7, 8 και 9 Ιουλίου στην Πειραιώς 260 θα δούμε πού τον οδήγησε αυτήν τη φορά η ανήσυχη δημιουργικότητά του. Τη διασκευή του εμβληματικού έργου του Σαίξπηρ υπογράφει ο γνωστός θεατρικός συγγραφέας Μαριούς Φον Μάγιερμπουργκ. Η δεύτερη παράσταση του Schaubuhne σε σκηνοθεσία Όστερμάγιερ που θα δούμε στην Αθήνα (1 και 2 Ιουλίου, Πειραιώς 260) είναι η Λυσσασμένη Γάτα του Τενεσί Ουίλιαμς. Ανανεώνοντας τον ρεαλιστικό κώδικα, με έμφαση στη σωματική έκφραση των ηθοποιών, ο Γερμανός σκηνοθέτης αφαιρεί από το έργο τα στοιχεία εντοπιότητάς του και μεταφέρει την ιστορία στο σήμερα για να εξετάσει ζητήματα όπως η σύγκρουση πατέρα - γιου, η καταπιεσμένη ομοφυλοφιλία, ο αλληλοσπαραγμός μέσα στο παλίσιο της «αγίας οικογένειας». Στη διανομή συμμετέχουν, για να δώσουν άλλο βάρος στη σκηνική πράξη, δύο μεγάλοι ηθοποιοί του μεταπολεμικού γερμανικού θεάτρου, η Κίρστεν Ντένε και ο Γιόζεφ Μπίερμπίχλερ.