Όταν ο Μορίς Μπεζάρ ίδρυσε το 1960 το Mπαλέτο του 20ού αι. στο θέατρο La Monnaie (Εθνική Όπερα του Βελγίου) των Βρυξελλών, και το 1970 τη Σχολή Χορού Mudra στην ίδια πόλη, μάλλον δεν μπορούσε να φανταστεί ότι σε εύλογο χρονικό διάστημα η βελγική σκηνή χορού και χοροθεάτρου, λειτουργώντας ως πραγματικό δίκτυο, θα κυριαρχούσε στην Ευρώπη. Τη δυναμική των ομάδων χορού/θεάτρου του Βελγίου, που το ελληνικό κοινό πρωτογνώρισε στο Διεθνές Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, θα διαπιστώσουμε σύντομα και στην Αθήνα, καθώς το φετινό Φεστιβάλ περιλαμβάνει στο πρόγραμμά του δύο παραστάσεις της Αν Τερέζα ντε Kεερσμάακερ, την τελευταία παράσταση του Αλάν Πλατέλ Pitié! και μία από τις πρώτες της Μισέλ Αν Ντε Με.
Rosas Danst Rosas
Σχεδόν 50 πια, η Αν Τερέζα ντε Kεερσμάακερ (της οποίας η ομάδα απ' το 1992 φιλοξενείται στο La Monnaie) έχει να επιδείξει ένα έργο συμπαγές ως προς τα βασικά χαρακτηριστικά του. Αγάπη στη μουσική (από τους προκλασικούς έως τους μινιμαλιστές και τον ιδιαίτερα αγαπημένο της Στιβ Ράιχ), που είναι η δύναμη που κινεί τις χορογραφίες της, κίνηση επηρεασμένη από το μεταμοντέρνο λεξιλόγιο αλλά συχνά προσαρμοσμένη στα σώματα και στα εκφραστικά χαρακτηριστικά συγκεκριμένων περφόρμερ της ομάδας της, ισχυρές δομές, παραστάσεις άλλοτε μεγάλης κι άλλοτε μικρής κλίμακας, ρεπερτόριο στο οποίο συνυπάρχουν παλιές και καινούργιες παραγωγές ώστε να μπορούν οι νεότεροι θεατές (και, ειδικά, οι ενδιαφερόμενοι για το χορό) να διαπιστώσουν την εξέλιξη της ίδιας και της ομάδας της.
Ακριβώς στην κατεύθυνση αυτή, η Rosas θα παρουσιάσει στην Αθήνα μία από τις πρώτες παραγωγές της, το Rosas danst Rosas του 1983, που η Κεερσμάακερ αναβίωσε πρόσφατα. Στον εκφραστικό τρόπο αυτής της σχεδόν «ιδρυτικής» χορογραφίας της κυριαρχεί η σπείρα και η επανάληψη σ' ένα πλαίσιο που εμπνέεται από κινήσεις της καθημερινότητας. Χορεύει η ίδια μαζί με δύο ακόμη χορεύτριες. Τη μουσική των Thierry De Mey και Peter Vermeersch παίζουν οι συνθέτες και ο Eric Sleichim.
Η δεύτερη παράσταση της Rosas, αντίθετα, είναι ολοκαίνουργια - για την ακρίβεια θα κάνει πρεμιέρα στις 24 Ιουνίου στο Théâtre de la Ville του Παρισιού. Εδώ, η Κεερσμάακερ συνεργάζεται με δυο Βέλγους εικαστικούς καλλιτέχνες, την Αν Βερόνικα Γιάνσενς και τον Μισέλ Φρανσουά, σε ένα έργο για εννέα άνδρες και μία γυναίκα με θέμα την αγωνία του ανθρώπινου σώματος να υπάρξει στο σύγχρονο τεχνολογικό κόσμο, στους εικονικούς παραδείσους, του οποίου η βαρύτητα πια δεν έχει αξία και η σωματική, φυσική, παρουσία δεν είναι αναγκαίος όρος «επικοινωνίας».
Pitié!
Παραστάσεις των Ballets C de la B έχουμε δει ξανά στο Φεστιβάλ Χορού της Καλαμάτας, όχι όμως σε χορογραφίες του ιδρυτή της ομάδας Αλάν Πλατέλ. Κι αυτό γιατί ο πενηντάχρονος σήμερα Πλατέλ, επιθυμώντας η ομάδα του να λειτουργεί ως κολλεκτίβα, καλεί συστηματικά τολμηρούς, ταλαντούχους χορογράφους/χορευτές της νεότερης γενιάς να δημιουργήσουν έργα με τα Ballets C de la B. Στην Αθήνα, αυτήν τη φορά, ωστόσο, η ομάδα έρχεται με το pitié!, μια παράσταση του ίδιου του Πλατέλ σε συνεργασία με το συνθέτη και μουσικό Fabrizio Cassol, ο οποίος μετέγραψε τολμηρά ταΚατά Ματθαίον Πάθη του Γ. Σ. Μπαχ. Σ' αυτή την τολμηρή παράσταση, που χαρακτηρίστηκε «υβρίδιο όπερας και χοροθεάτρου», η μουσική ερμηνεύεται ο ζωντανά στη σκηνή απ' την jazz μπάντα Aka Moon (που αποτελείται από τον Fabrizio Cassol στο σαξόφωνο, τον Stéphane Galland στα ντραμς/κρουστά και τον Michel Hatzigeorgiou στο μπάσο), πλαισιωμένη από πέντε ακόμη μουσικούς που παίζουν ακορντεόν, τσέλο, βιολί, τρομπέτα και φλάουτο. Τέσσερις λυρικοί τραγουδιστές και 10 χορευτές συμπληρώνουν το ανθρώπινο δυναμικό της παράστασης. Μέσα από τη Σταύρωση του Χριστού, ιδωμένη από την πλευρά της μητέρας του, ο Πλατέλ εξετάζει το ζήτημα της θυσίας ως έμπρακτης απόδειξης αγάπης και συμπόνιας. «Let the Word become flesh!» φωνάζει ένας χορευτής στη αρχή της παράστασης, που αποπειράται να αποτυπώσει με την κίνηση τα βάσανα του σώματος ως αντανάκλαση της πάσχουσας ψυχής.
Sinfonia Eroica
Η τρίτη βελγική ομάδα που έχει προσκληθεί στο φετινό Φεστιβάλ, της Μισέλ Αν ντε Με, προέρχεται από τη γαλλόφωνη περιοχή του Βελγίου. Συστήνεται στο ελληνικό κοινό με μία από τις πρώτες παραγωγές της, τη Sinfonia Εroica (του 1990, που η χορογράφος αναβίωσε το 2006). Όπως μαρτυρεί ο τίτλος της, εμπνέεται από την υπέροχη μουσική της Τρίτης (Ηρωικής) Συμφωνίας του Μπετόβεν, από τις Eroica Variations του ίδιου συνθέτη και την ουβερτούρα από τη νεανική όπερα του Μότσαρτ Βαστιανός και Βαστιανή. Eδώ δεν υπάρχει δραματουργία που να νοηματοδοτεί την κίνηση, μόνο η χαρά των σωμάτων όταν αφήνονται να παρασυρθούν από τη μουσική, και η ομορφιά των σχέσεων των επτά χορευτών (που παραμένουν αυτόφωτες προσωπικοτήτες) επί σκηνής, σε μια εναλλαγή παιγνιώδους και σοβαρής διάθεσης, περισυλλογής και πυρετώδους ενέργειας. Ο χορός της Μισέλ Αν ντε Με είναι φωτεινός, ρευστός, ζεστός, με χιούμορ, τρυφερός και γενναιόδωρος σε αισθήματα.
Ελαστικότητα αισθημάτων
Η σπείρα κυριαρχεί στην «ιδρυτική» χορογραφία της Κεερσμάακερ, ενώ ο χορός της Μισέλ Αν ντε Με είναι ρευστός και τρυφερός.
Critic's Choice
«PITIÉ!», LES BALLETS C DE LA B
Ένα θαυμάσιο καστ δέκα χορευτών, οκτώ μουσικών και τριών τραγουδιστών που εξετάζουν τις έννοιες του πόνου, της θυσίας και της συμπόνοιας.
«The Guardian», 2009
σχόλια