Την τελευταία φορά που είδαμε πλουσιόπαιδα να τσακώνονται για το ποιο είχε το καλύτερο παιχνίδι ήταν πίσω στα 00s, όταν ο Paul Allen της Microsoft και ο Larry Ellison της Oracle «σκοτώνονταν» για το ποιος είχε το μεγαλύτερο γιοτ στον κόσμο. Το "Octopus" ήταν γύρω στα 416 πόδια, οπότε ο Έλισον για να του τη σπάσει του Αλλεν πήγε και κοτσάρισε μια επέκταση στο "Rising Sun" του και κάπως έτσι έφτασε τα 452 πόδια. Αλίμονο, το μέγεθος μετράει, το ‘χουμε καταλάβει...
Τώρα, η μάχη των δισεκατομμυριούχων αλλάζει πεδίο και πλανήτη, πάει στο διάστημα και κατά πώς φαίνεται σύντομα θα επεκταθεί και στα υποβρύχια ταξίδια. Ο Τζεφ Μπέζος, ο πλουσιότερος άνθρωπος στον κόσμο, ανακοίνωσε το διαστημικό του ταξίδι για τις 20 Ιουλίου, με το διαστημικό του σκάφος New Origin Shepard. Κι αμέσως μετά, ο Ρίτσαρντ Μπράνσον αποφάσισε ότι θα ξεκινούσε τη δική του διαστημική πτήση με το Virgin Galactic VSS Unity εννέα ημέρες νωρίτερα. Ήρθε, είδε και απήλθε σε καθεστώς μηδενικής βαρύτητας.
Και όπως λέει, και επιμένει κιόλας, όλο αυτό δεν είχε σχέση με τον εγωισμό του ή με κάποιου είδους ζάμπλουτης αντιπαλότητας. Ούτε καν, λέει ο Μπράνσον. «’Ολοι περιμένουν να πω, ‘ναι, αυτό είναι’, αλλά εγώ μισώ τη λέξη ‘δισεκατομμυριούχος’. Ξεκίνησα με κάτι λιγότερο από 300 δολάρια στην τσέπη», είπε πριν από λίγες μέρες στο «The View».
Τώρα ο Elon Musk, ιδρυτής της SpaceX, σύμφωνα με πληροφορίες έχει αγοράσει ένα εισιτήριο για τη διαστημική πτήση του Branson. Σα να λέμε, δηλαδή, ότι αυτοί οι τρεις ζάμπλουτοι σωματοφύλακες του διαστήματος έχουν βγάλει βόλτα τους εγωισμούς τους –στο διάστημα, κανονικά!- δημιουργώντας ένα δίκτυο καθαρής αξίας 400 δις δολαρίων!
Για τους θαυμαστές τους, η υποσχετική του να επεκταθεί ο πλούτος μας πέρα από αυτόν τον πλανήτη είναι κάτι το συναρπαστικό. Για τους επικριτές τους, όμως, τα χρήματα που διοχετεύονται σε τέτοιες αποφάσεις – μνημεία ματαιοδοξίας, είναι μια ασυγχώρητη κίνηση, καθώς υπάρχουν ακόμη πολλά σ’ αυτό τον πλανήτη που πρέπει να γίνουν. Η συγκεκριμένη κοντρίτσα πλουσίων απλώς βαθαίνει το χάσμα ανάμεσα σ’ εκείνους που λατρεύουν να παρακολουθούν τη «διαμάχη» τους για την πτήση στο διάσημα και σ’ εκείνους που επιθυμούν να τους δουν να φτάνουν εκεί και να μη γυρνάνε πίσω – για να το θέσουμε κομψά.
Και φυσικά, με τόσα λέφτα (5 δις για την ακρίβεια) και τέτοια hi-tech πρόκληση δεν είναι να απορεί ο Μπράνσον που πλέον δεν μπορεί να αρθρώσει λέξη στα social media. «Φανταστείτε έναν κόσμο όπου οι άνθρωποι όλων των ηλικιών, οποιουδήποτε φύλου και οποιασδήποτε εθνικότητας, έχουν ίση πρόσβαση στο διάστημα. Και με τη σειρά τους μπορούν να γίνουν έμπνευση για όλους εδώ στη Γη». Ωραία ακούγονται όλα αυτά, μόνο που ο Μπράνσον ξέχασε να σημειώσει ότι το εισιτήριο για μία τέτοια πτήση κοστίζει πάνω από 250.000 δολάρια και μέχρι στιγμής 600 άτομα απ’ όλον τον κόσμο έχουν κάνει κράτηση, οπότε ποια για ποια ίση πρόσβαση μιλάμε...
Αυτό, όμως, διόλου αφορά τους δισεκατομμυριούχους και ειδικά τους αυτοδημιούργητους.
Την... ψυχοσύνθεσή τους είχε επιχειρήσει να εξηγήσει πριν από περίπου δύο χρόνια ο ειδικός σε θέματα επιχειρήσεων Geoffrey James, ο οποίος κατέγραψε τα βασικά «πιστεύω» των... πολύ πλούσιων στο άρθρο του «Πώς να σκέφτεστε σαν δισεκατομμυριούχος»/
«Οι αυτοδημιούργητοι δισεκατομμυριούχοι τείνουν να πιστεύουν ότι η ζωή είναι μία αξιοκρατική διαδικασία και ότι έγιναν πλούσιοι, επειδή είναι πιο έξυπνοι ή σε κάτι ανώτεροι από όλους τους άλλους», γράφει χαρακτηριστικά ο James και συνεχίζει: «Αυτός ο τρόπος σκέψης οδηγεί σε αυτό που αποκαλούμε υπερβολική αυτοπεποίθηση . Το γεγονός ότι μπορούν να αγοράσουν σχεδόν οτιδήποτε θέλουν μετατρέπεται στην πεποίθηση ότι μπορούν να επιτύχουν ό,τι άλλο επιθυμήσουν ποτέ».
Επίσης, οι δισεκατομμυριούχοι ανησυχούν λιγότερο για την παραβίαση των κανονισμών, γενικώς, κυρίως επειδή μπορούν να αγοράσουν τη λύση για προβλήματά τους, αλλά και γιατί κάθε επιτυχημένος επιχειρηματίας τείνει να αγνοεί τη συμβατική σοφία και το πώς αντιλαμβάνονται οι άλλοι το αντικειμένικο πρόβλημα. Μοιραία, οι δισεκατομμυριούχοι έχουν την πολυτέλεια να κοιτούν συνεχώς στο μέλλον. Και τι είναι περισσότερο... «μέλλον» από την πυραυλική επιστήμη;
Σε ό,τι αφορά την κόντρα Μπράνσον – Μπέζος αξίζει να αναφέρουμε τα εξής:
Ο Μπράνσον ήταν ένα τρελόπαιδο που έκανε περιουσία επενδύοντας στη μουσική βιομηχανία, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης, στις μαζικές μεταφορές. Τώρα ποντάρει με το ίδιο πάθος στα διαστημικά ταξίδια με την Virgin Galactic, την οποία ίδρυσε το 2004. Θέλει να δει τους ανθρώπους στο διάστημα γιατί – και καλά, είναι διασκεδαστικό και γιατί τάχα όλοι πρέπει να έχουν την ευκαιρία να βιώσουν ένα τέτοιο ταξίδι.
Βασικός του στόχος είναι να εγκαινιάσει μία νέα εποχή στις... μετακινήσεις. Μετακινήσεις που θα μπορούν να πληρώσουν λίγοι, με μεγάλα πορτοφόλια ή κάποιοι που θα ενημερώνονται για τις ειδικές προσφορές των πανάκριβων, συναρπαστικών ταξιδιών του.
Αντιθέτως, το «κόλλημα» του Τζεφ Μπέζος με το διάστημα είναι πολύ πιο παλιό και κάπως πιο ρομαντικό. «Ποτέ δεν απαρνήθηκα το ρόλο που παίζει το εγώ, η ματαιοδοξία, το ανταγωνιστικό ένστικτο σε αυτού του είδους τις παρορμήσεις», λέει ο Μπραντ Στόουν, συγγραφέας του «Amazon Unbound: Jeff Bezos and the Invention of a Global Empire»: διότι ο Μπέζος μεγάλωσε διαβάζοντας βιβλία εκλαϊκευμένης επιστήμης και ακούγοντας αντί παραμυθιών τις ιστορίες του παππού του, ο οποίος εργαζόταν για την Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Ήταν το παιδί που στην ομιλία αποφοίτησης του από το σχολείο είχε πει: «Διάστημα: το τελικό σύνορο. Θα με βρείτε εκεί».
Ο θαυμασμός του Μπέζος για τον Captain Picard του Star Trek είναι γνωστός, αλλά επηρεάστηκε περισσότερο από τον φυσικό Gerard O’Neill, ο οποίος προέβλεψε ότι κάποια στιγμή διαστημικοί σταθμοί σε τροχιά γύρω από τη Γη θα γίνονταν το καταφύγιο ανθρώπων, όταν η ζωή στο πλανήτη μας θα ήταν πλέον αφόρητη και επισφαλής.
Κατά τον Stone, o Μπέζος θέλει το προσωπικό του πάθος να γίνει πάθος και άλλων ανθρώπων. Δεν είναι στόχος του να πάει μόνος στο διάστημα ή να ταξιδέψει μαζί με άλλους εκεί και να χτίσει ένα δίκτυο διαστημικών μεταφορών, όπως ο Μπράνσον. Θέλει να χτίσει ένα δίκτυο επιχειρήσεων εκεί και πιστεύει ότι αυτό το όραμά του είναι κάτι απολύτως εφικτό...
Ο Μπέζος «επιδιώκει αυτό ως προσωπικό πάθος του, όχι μόνο για να πάει στο διάστημα ο ίδιος, αλλά για να χτίσει επιτυχημένες επιχειρήσεις στο διάστημα, όπως ακριβώς δημιούργησε μια επιτυχημένη επιχείρηση στο Διαδίκτυο», λέει ο Stone.
Κατά τον ίδιο, ο Μπέζος ήταν ο πρώτος από τους τρεις που δημιούργησε μία εταιρεία πυραύλων, την Blue Origin το 2000. Διάλεξε να ταξιδέψει στο διάστημα στις 20 Ιουλίου, ακριβώς επειδή την 20ή Ιουλίου του 1969 ο Neil Armstrong και ο Buzz Aldrin πάτησαν για πρώτη φορά στο φεγγάρι.
Ο Stone εκπλήσσεται κυρίως και από το ότι ένας άνθρωπος με τέτοια οικονομική επιφάνεια δέχεται να πάρει ένα τέτοιο ρίσκο. «Είναι μια δραματική χειρονομία και συμβολίζει το επίπεδο πίστης που έχει σε αυτήν την ομάδα και στον πύραυλο», λέει. «Αλλά σου κόβει την ανάσα και το γεγονός ότι κάποιος που αξίζει 200 δισεκατομμύρια δολάρια δεν έχει κανένα πρόβλημα με το να μετατρέψει τον ίδιο του τον εαυτό σε ινδικό χοιρίδιο».
Μήπως, όμως, ο Ίλον Μασκ είναι ο νικητής αυτής της διαστημικής κόντρας δισεκατομμυριούχων;
«Ο Elon ξεκίνησε τη SpaceX από μία πολύ διαφορετική σκοπιά, τόσο έναντι του Branson όσο και του Bezos και τις αντίστοιχες αεροδιαστημικές εταιρείες τους», λέει ο Ashlee Vance, συγγραφέας του «Elon Musk: Tesla, SpaceX και το Quest for a Fantastic Future». «Δεν είχε κανένα ενδιαφέρον για τον διαστημικό τουρισμό. Το ενδιαφέρον του ήταν πάντα γύρω από τη βαθύτερη εξερεύνηση του ηλιακού συστήματος. Ο Musk θεωρεί πολύ πιθανό το ανθρώπινο είδος να βρεθεί υπό απειλή εξαφάνισης και ότι χρειαζόμαστε ένα εφεδρικό σχέδιο για τον πλανήτη Άρη ή κάπου αλλού. Ο Bezos μοιράζεται τις ίδιες ανησυχίες, αλλά επικεντρώνεται στην υποδομή σε τροχιά γύρω από τη Γη», εξηγεί ο συγγραφέας.
Η SpaceX ξεκίνησε το 2002, όταν ο Musk είχε μόλις 180 εκατομμύρια δολάρια και επίσης θεωρείται μια επιτυχημένη εμπορική επιχείρηση με περισσότερες από 100 εκτοξεύσεις πυραύλων, αστροναύτες που αποστέλλονται στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό, και τη NASA και στρατιωτικές συμβάσεις. Οπότε, ο μεγιστάνας της τεχνολογίας θεωρεί απολύτως εφικτό μέχρι το 2050 να έχει δημιουργήσει μια αποικία στον Άρη.
«Είπα ότι θέλω να πεθάνω στον Άρη», εξήγησε το 2013. «Απλώς όχι από μη φυσικά αίτια».
Ο διάσημος αστροφυσικός Neil deGrasse Tyson υποστηρίζει οτιδήποτε ενθουσιάζει τους ανθρώπους για το διάστημα. Αλλά πιστεύει επίσης ότι οι κυβερνήσεις είναι πιο κατάλληλες για μακροπρόθεσμη εξερεύνηση, προτεραιότητες και επενδύσεις.
«Ο ιδιωτικός τομέας δεν θα οδηγήσει ποτέ στα διαστημικά σύνορα», δήλωσε σε συνέντευξή του το 2015 «… Είναι κάτι ακριβό. Είναι κάτι επικίνδυνο. Κρύβει αβεβαιότητα και κινδύνους, επειδή οι ιδιώτες που θα το επιδιώξουν θα κληθούν να αντιμετωπίσουν προκλήσεις που δεν έχουν προηγούμενο».
Ο αρθρογράφος των Los Angeles Times, Michael Hiltzik υπήρξε πιο καυστικός νωρίτερα αυτόν τον μήνα: «Η κόντρα για το ποιος θα είναι ο πρώτος δισεκατομμυριούχος στο διάστημα πρέπει να σηματοδοτήσει ένα ορόσημο στην άφατη ματαιοδοξία των πλουσίων», έγραψε. «Ας απαλλαγούμε αμέσως από την ιδέα ότι οποιαδήποτε από αυτές τις πτήσεις θα προσθέσει τίποτα στις επιστημονικές μας γνώσεις, εκτός εάν πρόκειται για τη δημιουργία μιας νέας μέτρησης για το πόσο καιρό θα πάρει να δημιουργηθεί μία μαύρη τρύπα στην τσέπη τους, αφού έχουν περισσότερα απ’ όσα χρειάζονται τελικά».
Ο Hiltzik, ο οποίος αυτοπεριγράφεται ως φρικιό της επιστήμης και των θεμάτων που άπτονται του διαστήματος θεωρεί ότι Μπέζος και Μασκ αιθεροβατούν αναφορικά με το Σχέδιο Β σε ό,τι αφορά την απόδραση του ανθρώπινου είδους από τη Γη.
«Οι απαντήσεις σε ό,τι αφορά την υπερθέρμανση του πλανήτη και τις ασθένειες είναι πιο προσιτές από το να πάμε να εποικήσουμε τον Α΄ρη. Το όνειρο του διαπλανητικού ταξιδιού και του αποικισμού είναι το όνειρο μικρών μαθητών και είναι καιρός να μεγαλώσουν οι δισεκατομμυριούχοι», λέει επικριτικά.
Ακόμη, όμως κι αν οι μεγιστάνες του πλανήτη θέλουν να ξοδέψουν την περιουσία τους στο διάστημα, είναι δική μας δουλειά; Οι Αμερικανοί συντηρητικοί και οι ελευθεριστές λένε «όχι», υποστηρίζοντας ότι οι ιδιωτικές εταιρείες δημιουργούν θέσεις εργασίας και εξαλείφουν τις σπατάλες κυβερνητικών δαπανών. Οι φιλελεύθεροι, όμως, είναι θυμωμένοι και απογοητευμένοι που οι δισεκατομμυριούχοι δεν έχουν ξοδέψει περισσότερα από τα πάμπολλα λεφτά τους προβλήματα του πλανήτη Γη πριν αποφασίσουν να ασχοληθούν με το διάστημα: πείνα, υγειονομική περίθαλψη, εκπαίδευση και πολλά άλλα.
«Συμφωνώ 100% ότι οι άνθρωποι με πλούτο πρέπει να ξοδεύουν το μεγαλύτερο μέρος των χρημάτων τους, προσπαθώντας να αντιμετωπίσουν αυτά τα ζητήματα», δήλωσε ο Μπράνσον σε τηλεοπτική εκπομπή την Τετάρτη, «αλλά πρέπει επίσης να δημιουργήσουμε νέες βιομηχανίες που μπορούν να στηρίξουν 800 μηχανικούς και επιστήμονες, που μπορούν να δημιουργήσουν υπέροχα πράγματα, που μπορούν να κάνουν το διάστημα προσβάσιμο σε ένα κλάσμα του περιβαλλοντικού κόστους απ’ ό,τι στο παρελθόν».
Σε σχετική ανακοίνωση η Virgin Galactic επισήμανε ότι τέτοιου είδους προσβασιμότητα «θα αποτελεί ένα γενικό όφελος για την κοινωνία. Η εμπειρία του διαστημικού ταξιδιού ελπίζουμε να οδηγήσει σε μια αλλαγή προοπτικής που θα ωφελήσει τη γη».
Την ίδια στιγμή, η Blue Origin και η SpaceX δεν απάντησαν σε ερωτήσεις σχετικά με την επένδυση των ιδρυτών τους στο διάστημα.
Καλύτερα απ’ όλους, όμως, το έθεσε ο γερουσιαστής Μπέρνι Σάντερς, ουσιαστικά λέγοντας αυτό που σκεφτόμαστε όλοι αυτές τις ημέρες των πολυδάπανων διαστημικών ταξιδιών.
«Εδώ στη Γη, στην πλουσιότερη χώρα του πλανήτη, οι μισοί συμπολίτες μας ζουν με πενιχρούς μισθούς. Άνθρωποι αγωνίζονται να ταΐσουν τον εαυτό και τις οικογένειες τους, αγωνίζονται να έχουν ιατροφαρμακευτική κάλυψη, αλλά –όλα κι όλα!- οι πλουσιότεροι άντρες στον κόσμο βρίσκονται στο διάστημα! Ναι: είναι καιρός να φορολογήσουμε τους δισεκατομμυριούχους»...
Για την ιστορία, ο Bezos πλήρωσε περίπου 1% σε φόρους από το 2014 έως το 2018 και ο Musk πλήρωσε λίγο περισσότερο από το 3%, σύμφωνα με μελέτη που δημοσίευσε η ProPublica τον Ιούνιο...
ΠΗΓΗ: Washington Post
