Εκτιμάται, ωστόσο, ότι υπάρχει αρκετά υψηλός σκοτεινός αριθμός υποθέσεων, καθώς τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας διστάζουν να καταγγείλουν σχετικά περιστατικά λόγω του κοινωνικού αντικτύπου».
Αυτό το «ωστόσο» στην εκτενέστατη απάντηση με στατιστικά στοιχεία που απέστειλε η Ελληνική Αστυνομία στη LiFO είναι σοκαριστικό και αποκαλυπτικό της πραγματικότητας όταν κοιτάξει κανείς τις επίσημα καταγεγραμμένες καταγγελίες.
Με τη βιαιότητα των υποθέσεων βιασμών που έρχονται στη δημοσιότητα να παραλύει την αίσθηση της λογικής, μια άλλη μορφή διαβρωτικής βίας είναι αυτή που αφορά τον τρόμο των γυναικών να καταγγείλουν το γεγονός ότι κακοποιήθηκαν.
Αρκεί να δεις κατευθείαν τα επίσημα στοιχεία που έχει καταγράψει η Ελληνική Αστυνομία.
Το 2018 μόλις 27 γυναίκες κατήγγειλαν ότι έπεσαν θύματα σεξουαλικής εκμετάλλευσης έναντι 4 ανδρών που έκαναν αντίστοιχες καταγγελίες. Το 2017 οι καταγγελίες ήταν 35 και 3 αντίστοιχα.
Όσον αφορά τους βιασμούς, το 2018, σύμφωνα με την Ελληνική Αστυνομία, σημειώθηκαν 204, έναντι 223 βιασμών το 2017. Πάντα με τη σαφή υποσημείωση των επίσημων Αρχών για τον δισταγμό των γυναικών να καταφύγουν στην αστυνομία.
Από τις 2.864 που έκαναν οι ίδιες καταγγελίες ως και τον Δεκέμβριο, το 64% είναι μητέρες. Το 20% είναι άνεργες και το 11% μακροχρόνια άνεργες, 30% απασχολούμενες, 10% ανενεργές, 8% παρακολουθούν κάποια μορφή εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης. Το 53% αυτών των γυναικών είναι παντρεμένες, το 6% σε συμβίωση, 11% άγαμες, 7% σε διάσταση, 7% διαζευγμένες, 1% χήρες.
Και εδώ τραβάμε μια σαφή διαχωριστική γραμμή για να περάσουμε στους αριθμούς που καταγράφει το Δίκτυο Υποστηρικτικών Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων, όπου λειτουργεί ένα στέρεο κέλυφος που, απ' ό,τι φαίνεται, προσφέρει στις γυναίκες μεγαλύτερη αίσθηση ασφάλειας.
Εκεί φαίνεται ότι υπάρχουν κάποιες λύσεις, διέξοδοι για τις γυναίκες θύματα βίας, ενδοοικογενειακής ή μη, που καταρχάς επικοινωνούν με την τηλεφωνική γραμμή SOS 15900.
Με τη διευκρίνιση –και από την πλευρά της Ελληνικής Αστυνομίας προς τη LiFO– ότι με την έννοια «ενδοοικογενειακή βία» εννοούμε τη βία μεταξύ συζύγων αλλά και συντρόφων.
Tα θύματα και το «περιβάλλον»
Ήταν 5.088 οι τηλεφωνικές κλήσεις που έγιναν μέσα στο 2018 στη γραμμή SOS από γυναίκες που ήθελαν να καταγγείλουν ότι είναι θύματα έμφυλης βίας ή να ζητήσουν βοήθεια, συμβουλές, χωρίς να επιθυμούν να προβούν σε επίσημη καταγγελία. Η διαφορά μεταξύ των γυναικών που τόλμησαν να πάνε στην αστυνομία είναι εκκωφαντική.
Έχει ιδιαίτερο ενδιαφέρον να δούμε όμως πώς κινητοποιείται όχι μόνο το ίδιο το θύμα αλλά και το περιβάλλον του για την προστασία αυτής της γυναίκας. Αυτοί που «δεν πέφτουν από τα σύννεφα». Που δεν δυναμώνουν απλώς τη μουσική όταν ακούν ύποπτους θορύβους και φωνές από το διπλανό διαμέρισμα.
Από το σύνολο των κλήσεων, λοιπόν, οι 2.864 έγιναν από τα ίδια τα θύματα και οι 1.252 από τρίτα πρόσωπα. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά ότι το 26% των περιπτώσεων που τόλμησαν να σηκώσουν το τηλέφωνο είναι φίλοι, 11% γονείς, 15% γείτονες, σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία του Δικτύου Υποστηρικτικών Δομών της Γενικής Γραμματείας Ισότητας των Φύλων.
Η διάσταση της ενεργοποίησης του οικείου περιβάλλοντος, των αυτοπτών μαρτύρων, έχει ξεχωριστή σημασία, ιδίως εσχάτως, οπότε και έρχονται στο φως περιπτώσεις κακοποίησης που οδηγούν σε θάνατο και αίφνης αποκαλύπτεται ότι υπήρξαν ενδείξεις που κάποιοι προσπέρασαν. Ξαφνικά θυμούνται.
Σύμφωνα πάντα με τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας, το 2018 ήταν 13 οι γυναίκες που δολοφονήθηκαν από τους συζύγους ή τους συντρόφους τους έναντι 7 το 2017.
Το ερώτημα είναι σαφές: αν τα ίδια τα θύματα κακοποίησης που κατορθώνουν να επιβιώσουν διστάζουν να προβούν σε καταγγελίες από φόβο ή ανασφάλεια για το μέλλον τους, πώς αντιδρούν όσοι ζουν κοντά σε αυτά τα ζευγάρια και βλέπουν όλες τις ενδείξεις;
Σημειώνουμε ότι με τον νόμο 3500/2006 το αδίκημα της ενδοοικογενειακής βίας ορίζεται ως αυτοτελές και συνιστά ποινικά κολάσιμη πράξη, στοχεύοντας κυρίως στην προστασία των ανθρωπίνων μελών της οικογένειας.
«Η ενδοοικογενειακή βία αποτελεί όχι μια ιδιωτική υπόθεση αλλά ένα αδίκημα το οποίο παραβιάζει ατομικές ελευθερίες» υπογραμμίζει η Ελληνική Αστυνομία στο πλαίσιο του ρεπορτάζ μας.
Το προφίλ των θυμάτων
Οι καταγγελίες που φτάνουν στις επίσημες δομές αφορούν βιασμούς, θύματα ενδοοικογενειακής βίας, σεξουαλική παρενόχληση, trafficking (αν και μόλις δύο σχετικές κλήσεις έγιναν πέρσι...). Έχει ξεχωριστό ενδιαφέρον να δούμε το προφίλ των γυναικών αυτών.
Από τις 2.864 που έκαναν οι ίδιες καταγγελίες ως και τον Δεκέμβριο, το 64% είναι μητέρες. Το 20% είναι άνεργες και το 11% μακροχρόνια άνεργες, 30% απασχολούμενες, 10% ανενεργές, 8% παρακολουθούν κάποια μορφή εκπαίδευσης ή επαγγελματικής κατάρτισης. Το 53% αυτών των γυναικών είναι παντρεμένες, το 6% σε συμβίωση, 11% άγαμες, 7% σε διάσταση, 7% διαζευγμένες, 1% χήρες.
Όσον αφορά το μορφωτικό τους επίπεδο, από το σύνολο των 2.864 γυναικών, οι 5 δήλωσαν τυπικά αναλφάβητες, 41 έχουν τελειώσει δημοτικό ή γυμνάσιο, 75 το λύκειο, 290 τριτοβάθμια εκπαίδευση.
Σχεδόν οι μισές γυναίκες που τηλεφωνούν στη γραμμή SOS 15900 ζητούν ψυχοκοινωνική υποστήριξη, το 33% νομικές συμβουλές για να αποφασίσουν αν μπορούν να προσφύγουν στη Δικαιοσύνη, 7% όχι απλώς συμβουλές αλλά νομική βοήθεια.
Το 7% των γυναικών που κάλεσαν τον αριθμό SOS πέρσι, δηλαδή 281, ζήτησαν να φιλοξενηθούν, στέγη και προστασία. Είναι το μεγάλο βήμα φυγής και απόκτησης ξανά του ελέγχου της ζωής τους.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO
