.jpg)
του συγγραφέα Πάνου Θεοδωρίδη
Η Ελλάδα πέρασε σαράντα τέσσερα χρόνια (1974-2018) με κοινοβουλευτική δημοκρατία. Οι ερευνητές διακρίνουν ένα μεταβατικό στάδιο (1974-81) την περίοδο της αλλαγής (1981-1993) την περίοδο της διαχείρισης (1993-2003) την εποχή της ιταλοποίησης(2004-2012) και την τελική πτωτική φάση(2012-2018) που οδήγησε στην Παλινόρθωση (22 Νοεμβρίου 2018).
Υπήρξαν εικοσιτέσσερις κυβερνήσεις, δυόμιση χιλιάδες κόμματα, εξήντα ανασχηματισμοί. Ο μέσος όρος ζωής ανέβηκε κατά 12 χρόνια, το κατά κεφαλήν εισόδημα δεκαπλασιάστηκε ενώ οι φόροι δωδεκαπλασιάστηκαν. Πολιτικά, υπήρξε εποχή βραχυπροθέσμων στόχων κατά την έκφραση του Δημήτρη Κουρίλλα. Οι Έλληνες ζούσαν για το 1979, το 1992, το 2001, το 2004, το 2009 κόκ.
Εντούτοις, οι μεγάλες αλλαγές, που οδήγησαν στην χρυσή ακμή του 2023-26 και στον πόλεμο του 2033, κυοφορήθηκαν τότε, χωρίς να γίνουν ποσώς αντιληπτές. Ένα διάστημα υπερίσχυσε η λογική των δημοψηφισμάτων, κάποιο άλλο η σκανδαλολογία και η ξενοφοβία. Αποδείχτηκαν προσωρινοί και αμετροεπείς στρουθοκαμηλισμοί ενώπιον του πραγματικού προβλήματος, δηλαδή της σύγκρουσης Ευρώπης-Αμερικής που οδήγησε στον μεγάλο Συμβιβασμό του 2014.
Αποτέλεσμα ,οι εκλογές του 2016, οι τελευταίες του εικοστού πρώτου αιώνα, όπου οι Τραντέλληνες πήραν 12%, οι Ελληναράδες 11%, οι δωδεκαθεϊστές επίσης 11%, οι ορθόδοξοι 9%, οι ελληνόψυχοι 4%, η 17ηΝοέμβρη 3%,το κόμμα Ελλήνων χαοτικών καταποντίστηκε (3%) και άλλα 233 κόμματα μοιράστηκαν το υπόλοιπο ποσοστό.
Όπως συνέβη και αλλού, τα νέα πρόσωπα που διαμόρφωσαν την πολιτική ζωή του νέου αιώνα, ήταν υποτιμημένες και περιφρονούμενες προσωπικότητες πρίν το 2000. Η Ελλάδα έφτασε τους 70000 ιερείς το 2005 και διέθετε 134000 μοναχούς και ασκητές πρίν το 2010. Η τριτοβάθμια αυτοδιοίκηση, που εφαρμόστηκε το 2002 συνέτεινε στην αυτονόμηση των παραγωγικών περιοχών σε βάρος των αγόνων.
Δεν ήταν ασυνήθιστο θέαμα να διασχίζεις εκατό χιλιόμετρα ελληνικού εδάφους και να συναντάς ανά είκοσι χιλιόμετρα τελείως διαφορετικές συνθήκες ανάπτυξης. Οι φιλάρχαιοι δήμαρχοι ξεχώριζαν από τους οικολόγους σε επίπεδο αποκομιδής σκουπιδιών και λογοτύπου των υπηρεσιών τους. Όταν κυκλοφόρησαν οι πρώτοι πλησιόχωροι αρχαιολογικών χώρων με τόγες και χλαμύδες, ο τύπος έγραψε κάποια αρνητικά σχόλια αλλά ήταν πλέον πολύ αργά.
Η παιδεία που υπέστη τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης μια πρωτοφανή διολίσθηση προς την ευκολία και αργότερα γιά τους αντίθετους λόγους πέρασε στην αρχαιοπληξία, είχε χρεωκοπήσει τελεσιδίκως. Το 1998, μιά έρευνα είχε αποδείξει ότι το 60% των Ελλήνων δεν μπορούσε ανέτως να διαβάσει έναν λογαριασμό τηλεφώνου. Αντίστοιχη έρευνα του 2008 έδειξε ότι το ποσοστό που δεν ήξερε ποιός ήταν ο Ελευθέριος Βενιζέλος ανέβηκε στο 93% (σύμφωνοι, η επαρχία Αποκορώνου έμεινε στο μετριοπαθές 56%).
Γενικά ,η δημοκρατία αυτή, τελευταία στην ελληνική ιστορία, άφησε, παρά την ελαφρότητά της, αγαθές εντυπώσεις στους επιγόνους.
Σημειώσεις γιά το μέλλον
Δεν οραματίζομαι,μετράω.Θεωρώ αδύνατο να προβλέψω το μέλλον της πολιτικής, της οικονομίας, του πολιτισμού. Μόνον εκτιμώντας τα τελευταία χρόνια των αιώνων που πέρασαν,μπορώ να υποθέσω ότι θα υπάρξει δραστική και κυρίαρχη μετονομασία αξιών.
Το πρώτο πράγμα που θα πεθάνει στον επόμενο αιώνα είναι η ζωή μας.Θα αποδειχτεί ακόμη μιά φορά ότι ο προσωπικός μας βίος και οι εμπειρίες δεν θα μεταφερθούν συσσωρευτικά σε καμιά μελλοντική συλλογική εμπειρία.Η κάθε γενιά, στενόκαρδα, θα διαφημίζει τις δικές της αξίες, ώσπου να κηδευτεί.Οι επόμενοι, τα ίδια.
Τα πρώτα χρόνια του νέου αιώνα προβλέπω ότι θα ανήκουν σαφέστατα σε μιά ιδιότυπη δεξιά αντίληψη(άν συμφωνούμε ότι ο εικοστός αιώνας διήγειρε κυρίως αριστερές ρητορικές).Το ένα δέκατο του πληθυσμού της γής, που διαχειρίζεται τα εννέα δέκατα του παγκοσμίου πλούτου, δεν θα αισθάνεται πλέον ενοχές επειδή υπάρχει πείνα, αρρώστεια και κακό ριζικό.Θα γιγαντωθεί η οικολογική, χορηγική και «φιλανθρωπική» συνείδηση, αλλά χωρίς κανένα πρακτικό αντίκρυσμα.
Η ανθρωπότητα πέρασε ατέρμονες εποχές διάγοντας βίο δημοκρατικό, θρησκευτικό, εναλλακτικό. Θα συνεχίσει απτόητη την ίδια τακτική.Απλώς η καταπίεση, ο πόλεμος, η βία, η κοινωνική ασυνέχεια,οι διακρίσεις θα βαφτιστούν, υπό γενική συναίνεση ελευθερία,ειρήνη, φιλική επαφή, κοινωνική συνοχή, ομογένεια. Αυτοί που γνώριζαν την πραγματική σημασία των λέξεων θα έχουν πεθάνει. Αυτοί που δεν την γνώριζαν, θα εκπαιδευτούν στη νέα σημασία. Ποτέ δεν ήταν διαφορετικά, μήτε τώρα θα είναι.
Ποτέ δεν βρέθηκε το ελιξήριο κατά της χολέρας και της πανούκλας, αλλά οι αρρώστειες αυτές έπαψαν να μας απασχολούν, μέσα από ένα δίκτυο συσσώρευσης άλλων αγαθοποιών συντελεστών. Παρομοίως μήτε ο καρκίνος, μήτε η στεφανιαία νόσος, μήτε το έιτζ θα αποκτήσουν ποτέ το εμβόλιό τους: οι άνθρωποι θα πεθαίνουν από άλλες αιτίες, μέσα σε σώματα που δεν θα παράγουν όγκους,με αρτηρίες σε συνεχή διάταση, με σέξ μέσω φίλτρων.
Η τυπογραφία δεν ξεπέρασε ποτέ την μορφή του χειρόγραφου κώδικα, το αυτοκίνητο δεν ξεπέρασε ποτέ την προεικόνα της ιππήλατης άμαξας. Παρομοίως ο υπολογιστής,ακόμη κι΄αν ενσωματωθεί στο δέρμα μας,δεν θα ξεφύγει ποτέ από την ηδονοβλεπτική αυταρέσκεια, από την ματιά της κλειδαρότρυπας.
Νομίζω επίσης ότι θα εξαφανιστούν, ως μή εργονομικές,όλες οι ψευδαισθήσεις περί γνώσεων και πληροφοριών. Μιά θύρα αιγυπτιακού ναού που άνοιγε αυτόματα,ένας υπολογιστής που τον χρησιμοποιείς αλλά δεν ξέρεις τί έχει μέσα, επιβεβαιώνουν ότι και στον επόμενο αιώνα, οι έχοντες την γνώση θα την κρατούν σε στενό κύκλο και θα ρίχνουν με το φτυάρι πληροφορίες, εκπαίδευση, παιδεία και καριέρες στους τελεσιδίκως αμαθείς.
Ευτυχία, έρωτας,συγκίνηση,αγάπη; θα υπάρχουν με τη σέσουλα, επίσης.Κι άν οι περασμένοι αιώνες δημιούργησαν έναν Κολόμβο, έναν Μιχαήλ Άγγελο, έναν Καρτέσιο, έναν Βολταίρο, έναν Μάρξ και έναν Αινστάιν,παρομοίως ο εικοστός πρώτος αιώνας θα γεννήσει κάποιον Αχμέτ, κάποιον Ικαμούρι, κάποιον Τζάκ και κάποιον Νεοτάκη,χρυσόσκονη στην άμμο της Σαχάρας.
Ο επίλογος σε όλα αυτά ας μη θεωρηθεί αποκαρδιωτικός. Στην ουσία ξέρουμε γιά το μέλλον πολλά περισσότερα απ΄ότι γιά το παρελθόν. Δυστυχώς η ευτυχώς , μπορούμε να ξεχάσουμε το μέλλον.
Πάντοτε μπορεί και να το θυμηθούμε.
Καλοκαίρι 1999
σχόλια