Της Κορίνας Σαμάρκου από το www.isotimia.gr
«Αντιτίθεμαι στην ήπια αναδιάρθρωση, γιατί δεν ξέρω τι σημαίνει. Κανείς δεν ξέρει τι σημαίνει». Ο Λορέντζο Μπίνι Σμάγκι μπορεί να είναι μέλος της διοικούσας επιτροπής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας όμως, όπως οι περισσότεροι εμπλεκόμενοι, αδυνατεί να παρακολουθήσει τις λύσεις που το τελευταίο διάστημα πέφτουν στο τραπέζι για το ελληνικό χρέος. Από την αναδιάρθρωση στην επιμήκυνση και από εκεί στο reprofiling και το soft restructuring. Στην προσπάθειά τους να μην τρομάξουν την αγορά, τις τράπεζες, τους ψηφοφόρους ή τους συνομιλητές τους, όσοι έχουν αναλάβει να βρουν μια λύση στο ελληνικό πρόβλημα έκλεισαν τα βιβλία των οικονομικών και άνοιξαν τα… λεξικά.
Σε ένα χωρίς προηγούμενο παιχνίδι με τις λέξεις, υιοθετώντας όρους που ήταν ως τώρα άγνωστοι στην αγορά, ελπίζουν ότι θα αποφύγουν τις αντιδράσεις πανικού, που δεν μπορούν παρά να προκαλούν βαριές εκφράσεις όπως η χρεοκοπία και η στάση πληρωμών. Αναλυτές και δικηγόροι ανατρέχουν στη διεθνή βιβλιογραφία, προκειμένου να βρουν έστω κάποιο προηγούμενο γι’ αυτές τις νέες μεθόδους που σκαρφίζονται οι Ευρωπαίοι και να διαπιστώσουν τι περιμένει τους ομολογιούχους. Πίσω από αυτή τη σύγχυση, όμως, κρύβεται ένα σκληρό παζάρι, κυρίως μεταξύ της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας και των Ευρωπαίων πολιτικών, καθώς όλα τα εμπλεκόμενα μέρη πασχίζουν να βρουν μια κοινώς αποδεκτή λύση ως τα τέλη του Ιουνίου.
* Default: Είναι η λέξη που τρέμουν οι αγορές, αυτό που στα ελληνικά μεταφράζεται ως χρεοκοπία. Και ενώ ο ξένος Τύπος και οι οίκοι αξιολόγησης τη χρησιμοποιούν ευρέως, τα εγχώρια μέσα συνηθίζουν να αποφεύγουν μια τόσο βαριά λέξη, προτιμώντας τον λίγο πιο… «ευγενικό» όρο της στάσης πληρωμών. Τεχνικά, ορίζεται ως το γεγονός όπου ένας εκδότης ομολόγων αποτυγχάνει να αποπληρώσει το χρέος του ακριβώς με τον τρόπο στον οποίο είχε συμφωνήσει με τους πιστωτές του. Έτσι, η όποια αδυναμία του εκδότη να αποπληρώσει τόκους ή κεφάλαιο συνιστά default. Λίγο πολύ το ίδιο πιστεύουν οι οίκοι αξιολόγησης και για τη λεγόμενη αναδιάρθρωση του χρέους, η οποία στην καλύτερη περίπτωση αντιμετωπίζεται ως selective default, δηλαδή επιλεκτική στάση πληρωμών.
* Reprofiling ή soft restructuring: Βλέποντας ότι η χρήση του όρου αναδιάρθρωση είναι πολύ συναισθηματικά φορτισμένη για τις αγορές (αφού στις συνειδήσεις όλων έχει συνδεθεί με ένα νέο κύμα ζημιών για τον τραπεζικό κλάδο), οι Ευρωπαίοι προτιμούν τελευταία να μιλούν για μια ήπια αναδιάρθρωση, που ουσιαστικά είναι το ίδιο πράγμα με το λεγόμενο reprofiling. Ο όρος βρέθηκε στα στόματα όλων κατά τη συνεδρίαση του Eurogroup, τη Δευτέρα, με την Ευρώπη να κινείται προς τη λύση μιας εθελοντικής συμφωνίας όπου οι πιστωτές θα αντάλλασσαν τα ομόλογα που έχουν στα χέρια τους με άλλα, πιο μακρινής λήξης αλλά ίδιας ονομαστικής αξίας. Όμως, ο πρόεδρος της ΕΚΤ Ζαν Κλοντ Τρισέ είναι αποφασισμένος να μπλοκάρει οποιαδήποτε μορφή αναδιάρθρωσης. Τα ξένα μέσα μετέφεραν το σχεδόν πολεμικό κλίμα που επικρατεί μεταξύ των τεχνοκρατών της ΕΚΤ και των πολιτικών της Ευρωζώνης, όταν ο Τρισέ έκανε την κίνηση ματ: Απείλησε ότι σε οποιαδήποτε περίπτωση αναδιάρθρωσης θα σταματήσει να δέχεται τα ελληνικά ομόλογα ως εγγύηση για τη χορήγηση ρευστότητας στις τράπεζες. Με δεδομένο ότι οι ελληνικές τράπεζες έχουν δανειστεί σχεδόν 100 δισ. από την ΕΚΤ και δεν έχουν άλλη διέξοδο για τη χρηματοδότησή τους, οι Ευρωπαίοι δεν είναι διατεθειμένοι να διαπιστώσουν αν ο Τρισέ μπλοφάρει ή όχι.
* Εθελοντική διακράτηση ομολόγων: Απορρίπτοντας κάθε λύση που εμπεριέχει τη λέξη «αναδιάρθρωση», η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα φαίνεται να τάσσεται υπέρ μιας ακόμα πιο «ευγενικής» επιλογής και διατύπωσης. Σύμφωνα με όσα είδαν το φως της δημοσιότητας προχθές, στο τραπέζι έχει πέσει ένα σενάριο που θέλει τις τράπεζες να συμφωνούν εθελοντικά να κρατήσουν όσα ελληνικά ομόλογα έχουν στα χαρτοφυλάκιά τους ως το 2014, δίνοντας χρόνο στην Αθήνα να εφαρμόσει ένα ακόμα πρόγραμμα των Ε.Ε./ΔΝΤ. Ανάλογη συμφωνία προβλέπεται στο πακέτο διάσωσης της Πορτογαλίας, ενώ κάτι παρόμοιο είχε εφαρμοστεί μετά τη χρεοκοπία της Lehman Brothers, όταν η κρίση χτύπησε τις χώρες της Κεντρικής και Ανατολικής Ευρώπης. Τότε, στο πλαίσιο των πακέτων διάσωσης των Ε.Ε./ΔΝΤ, η Πρωτοβουλία της Βιέννης ζητούσε από τις ξένες τράπεζες που δραστηριοποιούνταν στη Λετονία, την Ουγγαρία και τη Ρουμανία να κρατήσουν την έκθεσή τους στις χώρες και να ενισχύσουν κεφαλαιακά τις εκεί θυγατρικές τους.
* Επιμήκυνση: Αρχικά αφορούσε μόνο τα δάνεια των 110 δισ. ευρώ του πακέτου διάσωσης και προέβλεπε την επέκταση της περιόδου αποπληρωμής τους. Όμως, στη συνέχεια άρχισε να συζητείται ως πιθανή λύση για το σύνολο του ελληνικού χρέους. Θεωρείται σχετικά «αναίμακτη» επιλογή, αφού υπό συνθήκες μπορεί να γίνει χωρίς να προκαλέσει σημαντικές ζημιές για τις τράπεζες. Πάντως, οι οίκοι αξιολόγησης ξεκαθαρίζουν ότι κάθε συμφωνία στην οποία οι πιστωτές καλούνται να συμφωνήσουν -έστω και εθελοντικά- στην ανταλλαγή των ομολόγων τους με άλλα, πιο μακρινής λήξης, συνιστά το λιγότερο γεγονός selective default, δηλαδή «επιλεκτικής χρεοκοπίας».
* Hard restructuring: Η αγορά θεωρεί ότι μόνο μια πλήρης αναδιάρθρωση, με ένα δραματικό haircut τουλάχιστον 50% στην ονομαστική αξία των ομολόγων, μπορεί να καταστήσει το ελληνικό χρέος βιώσιμο. Πολλοί αναλυτές πιστεύουν ότι η Αθήνα θα εφαρμόσει πρώτα τη λύση της «ήπιας αναδιάρθρωσης» (ενδεχομένως και μέσα στο 2011), για να προχωρήσει σε δεύτερη φάση και στη «σκληρή αναδιάρθρωση». Και αυτό γιατί η Μέρκελ δεν θέλει να φανεί ασυνεπής στη δέσμευσή της ότι καμία αναδιάρθρωση με haircut δεν θα γίνει πριν από το 2013. Το λεγόμενο hard restructuring προβλέπει την επιβολή haircut σε αναγκαστική βάση, κατά πάσα πιθανότητα με κάποια αλλαγή στην ελληνική νομοθεσία για τα ομόλογα, θεωρείται κίνηση μη φιλική προς τις αγορές, πυροδοτεί την αποπληρωμή των CDS και αποκλείει την Ελλάδα από τις αγορές ομολόγων για κάποια χρόνια.
* CDS: Τα credit default swaps είναι τα συμβόλαια που ασφαλίζουν έναντι του ενδεχομένου μιας χρεοκοπίας. Αυτά υποτίθεται ότι χρησιμοποιούν οι κερδοσκόποι για να επιτεθούν στην Ελλάδα καθώς, όπως συχνά λέγεται, όταν κάποιος έχει ασφαλίσει το σπίτι του γείτονα για πυρκαγιά, έχει πολλούς λόγους να του βάλει φωτιά. Τώρα, όμως, η Ελλάδα φαίνεται ότι έχει την ευκαιρία να πάρει την εκδίκησή της απέναντι σε όσους αγόρασαν τα CDS και φρόντισαν να σπρώξουν τη χώρα πιο κοντά στη χρεοκοπία. Οι περισσότερες από τις λύσεις που εξετάζονται για το ελληνικό χρέος είναι σχεδιασμένες έτσι ώστε να μην πυροδοτήσουν την αποπληρωμή των CDS. Εάν γίνει επιμήκυνση ή εθελοντική αναδιάρθρωση του χρέους, όσοι πόνταραν στην ελληνική χρεοκοπία δεν θα πάρουν ούτε ευρώ.
σχόλια