H AMEΡΙΚΑΝΙΔΑ ΦΩΤΟΓΡΑΦΟΣ ELLEN JANTZEN ΣΤΟ LIFO.GR
«Xαμένοι στην εστίαση»
Υπήρχε μια εποχή που ο κόσμος θεωρούσε τη φωτογραφία «αληθινή». Το βασικό της χάρισμα ήταν η δημιουργία μιας μαγεμένης επιφάνειας η οποία κατέγραφε μια φαινομενικά αντικειμενική κίνηση, πρόσωπα, αντικείμενα, τοπία, έναν κόσμο γοητευτικό, άγριο, ερωτικό, σπαρακτικό, φετιχιστικό, διεστραμμένο. Σήμερα, όλοι γνωρίζουμε ότι από την έναρξη της σπουδαίας αυτής τέχνης σημειώθηκε κάθε είδους πιθανή αλλοίωση στη φωτογραφία. Επειδή ο κόσμος έμαθε να «πιστεύει» τις φωτογραφίες, ενισχύθηκε αυτόματα κι ένας νέος τεράστιος χώρος για να παίξει κανείς μέσα στην πραγματικότητα της φωτογραφίας και έτσι να δημιουργήσει μια προσωπική μυθοπλασία, ή μια νέα οπτική ποίηση, η οποία θα ήταν πιο ανοιχτή στην ερμηνεία της προσωπική μας αντίληψης.
H Ellen Jantzen χρησιμοποιεί την τέχνη της φωτογραφίας ως διαδικασία συνδετικής σύζευξης. Το μεγαλύτερο μέρος του έργου της, αν και ουσιαστικά δεν αποτελεί αυτούσιο φωτογραφικό αποτύπωμα κάποιου κάδρου σε φιλμ ή σε σύνολο ψηφιακών πίξελ, διογκώνει, με πρόσθετα εξαρτήματα και πολλαπλές επιφάνειες, τη βασικότερη γνωστική μας λειτουργία και σπρώχνει τα στάδια της αντίληψης πέρα από τις τυπικές φωτογραφικές ενδείξεις. Ο φυσικός κόσμος και η θέση μας σε αυτόν, μεταμορφώνεται σε μια άλλη, διαστρεβλωμένη πολυ-συμπαντική πραγματικότητα, όπου το παιχνίδι των ειδώλων και της προοπτικής δίνει στον παρατηρητή την ικανότητα να κοιτάξει πέρα από την επιφάνεια, με την ελπίδα να ανακαλύψει (ίσως) κάτι βαθύτερο και απροσδόκητο.
Aφού πήρε την απόφαση να αφοσιωθεί στις Γραφικές Τέχνες, δίνοντας έμφαση περισσότερο στην τέχνη παρά την τεχνική, εγκαταστάθηκε σε μια μεγάλη έκταση στο Νότιο Ιλλινόις, όπου εκεί ο σύζυγός της και εικαστικός Michael Jantzen σχεδίασε και τοποθέτησε πολλές ηλιακές και ενεργειακές εγκαταστάσεις. Λίγο αργότερα πήρε το πτυχίο της από το Fashion Institute of Design and Merchandising του Λος Άντζελες και για ένα διάστημα εργάστηκε ως καλλιτεχνική σχεδιάστρια στην εταιρεία παιχνιδιών Mattel. Ως επιμελήτρια και ανώτερη σχεδιάστρια νέων πρότζεκτ, απογοητεύτηκε γρήγορα από το εταιρικό σύμπαν αλλά σε όλη αυτή τη διάρκεια εκπαιδεύτηκε στο σχεδιασμό μέσω ηλεκτρονικών υπολογιστών και το Photoshop έγινε το αγαπημένο της εργαλείο. Καθώς η προηγμένη ψηφιακή τεχνολογία και οι νεότερες φωτογραφικές μηχανές άρχισαν να παράγουν όλο και καλύτερη ανάλυση, η Ellen Jantzen βρήκε το τέλειο μέσο για να εκφραστεί και κάπως έτσι αυτή η συρροή τεχνολογικών εξελίξεων και της δημιουργικής της επιθυμίας κατέληξαν στο σημερινό της έργο. Οι πρώτες της φωτογραφικές δουλειές εμφανίστηκαν το 2010 και αμέσως τράβηξαν την προσοχή διεθνών μέσων και εκθέσεων. Από το 2012 τα τιμητικά βραβεία και οι έπαινοι για τις φωτογραφίες της γεμίζουν μια σελίδα ατέρμονου σκρολαρίσματος στην προσωπική της ιστοσελίδα.
[Η συζήτηση που ακολουθεί έγινε τον Αύγουστο του 2017]
— Πού μεγαλώσατε;
Μεγάλωσα στο Σεντ Λούις του Μιζούρι, αλλά πέρασα τα περισσότερα από τα ενήλικα μου χρόνια στη Νότια Καλιφόρνια. Τώρα ζω στη Σάντα Φε, στο Νέο Μεξικό.
— Όταν ήσασταν παιδί, είχατε την αίσθηση του τι είδους δημιουργική πορεία μπορεί να πάρει η ζωή σας;
Πάντα ήξερα ότι ήθελα να κάνω κάτι δημιουργικό, αλλά καθώς είχα μια «πρακτική» κλίση, αφοσιώθηκα από την αρχή κυρίως στις γραφικές τέχνες. Ακόμη και αν δεν το θυμάμαι, οι γονείς μου έλεγαν ότι πάντα σχεδίαζα και έχτιζα πράγματα.
— Πώς καταλήξατε στη φωτογραφία; Τι ήταν εκείνο που σας τράβηξε κοντά της;
Ολοκλήρωσα τη βασική εκπαίδευση στη φωτογραφία όταν ήμουν στο κολέγιο. Εκεί έμαθα πώς να χρησιμοποιώ μια φωτογραφική μηχανή, πώς να εμφανίζω τα δικά μου φιλμ και μετά να τα εκτυπώνω. Αλλά, η αλήθεια είναι ότι δεν ενδιαφερόμουν πραγματικά για τη φωτογραφία ως μορφή τέχνης μέχρι που πέρασαν πολλά χρόνια και βγήκαν οι πρώτες ψηφιακές φωτογραφικές μηχανές. Θυμάμαι την πρώτη μου ψηφιακή κάμερα που είχε ανάλυση μόνο 3 megapixel!
— Η πρώτη φωτογραφική μηχανή με την οποία βγάλατε φωτογραφίες θυμάστε τι ήταν;
Ναι, ήταν μια Brownie που μου έκαναν δώρο οι γονείς μου στα γενέθλιά μου όταν έγινα 5 χρονών.
— Τα σύγχρονα έργα σας, έργα φωτο-σύνθεσης όπως τα αποκαλείτε, περιλαμβάνουν φωτογραφικά τοπία τα οποία αναμειγνύονται με ψηφιακά στρώματα και μαθηματικούς χειρισμούς. Πώς θα τα περιγράφατε σε κάποιον που δεν είναι εξοικειωμένος με αυτό το είδος φωτογραφίας;
Η δουλειά μου είναι πολύ προσωπική και γι' αυτό ίσως οι περιγραφές είναι δύσκολες. Ο κύριος στόχος μου είναι να κάνω μια εργασία η οποία να «αντηχεί» στην αντίληψη του θεατή, να του δίνει χώρο για να φέρει τον εαυτό του μέσα στη σύνθεση του έργου. Συνήθως, αναφέρομαι σε αυτά ως «φωτογραφικά κολάζ». Μοιάζουν άλλωστε πολύ με κολάζ, κόβω και κολλάω στρώματα και επιφάνειες και διαφορετικές εικόνες. Η μοναδική διαφορά με την ιδέα ενός πραγματικού κολάζ είναι ότι εδώ όλα τα στρώματα είναι πεπλατυσμένα σε μια ενιαία εικόνα, αντίθετα με τα διακριτά στοιχεία ενός αληθινού κολάζ που μπορεί να έχουν κολληθεί με τέτοιο τρόπο έτσι ώστε να δημιουργούν πιο ορατές σκιές ή λεπτομέρειες.
— Υπάρχει κάποιο βιβλίο, ένα ποίημα ή μια φράση ίσως, που να έχει εμπνεύσει περισσότερο το έργο σας;
Η φράση του Bruce Nauman «Ο αληθινός καλλιτέχνης βοηθά τον κόσμο εγείροντας μυστικές αλήθειες».
— Πόσο σημαντικός είναι ο ρόλος της φύσης στη φωτογραφία σας και γιατί;
Θα έλεγα ότι είναι πολύ σημαντικός, γιατί έχω μια συνεχώς αυξανόμενη προσήλωση στις θεραπευτικές δυνάμεις του φυσικού περιβάλλοντος. Στην τελευταία σειρά φωτογραφιών μου που έχει τίτλο «Coming Into Focus» προσπαθώ να διερευνήσω τη σφαίρα μιας περιβαλλοντικής σκηνογραφίας, έτσι όπως μπορεί να απορροφάται από την ψυχή του ανθρώπου και τους τρόπους που αυτή αλλάζει, μέσω της μετεγκατάστασης, για να γίνει μια άλλη, νέα, πραγματικότητα. Κι αν υποθέσουμε ότι ένα νέο περιβάλλον αποκαλύπτεται, πώς το αντιλαμβάνεται αυτό κάποιος;
— Aναλαμβάνετε εμπορικές προτάσεις;
Όχι... Πραγματικά όχι. Πολλές από τις εικόνες μου έχουν αγοραστεί για διάφορους χώρους, πιο πρόσφατα για την Όπερα του Ντουμπάι. Κάποιες άλλες έχουν χρησιμοποιηθεί σε εξώφυλλα βιβλίων. Αλλά ως καλλιτέχνης που χρησιμοποιεί τη φωτογραφία ως μορφή τέχνης, θα έλεγα ότι δεν θεωρώ τον εαυτό μου πραγματικό φωτογράφο.
— Σε αυτή την ψηφιακή εποχή που διανύουμε, πιστεύετε ότι η διαδικτυακή φωτογραφική κοινότητα είναι διαφορετική από την κοινότητα της αναλογικής φωτογραφίας;
Πιστεύω ότι οι γραμμές που τις χωρίζουν είναι θολές. Ίσως η διαδικτυακή κοινότητα να είναι λίγο νεότερη ενώ η άλλη παραμένει, σταθερά, παραδοσιακή.
— Ποιο διάσημο πρόσωπο θα θέλατε να φωτογραφίσετε;
Μάλλον θα πρέπει να πω το σύζυγό μου, τον Μichael Janten, ο οποίος είναι διάσημος. Και η αλήθεια είναι ότι τον έχω φωτογραφήσει πολλές φορές.
— Έχετε κάποια προτιμήση στις κάμερες όλα αυτά τα χρόνια; Χρησιμοποιείτε καθόλου το κινητό σας για να τραβάτε φωτογραφίες;
Ξεκίνησα να χρησιμοποιώ μια ψηφιακή DSLR κάμερα όταν τα pixels και η ανάλυση έγιναν καλύτερα, αλλά τελικά στράφηκα σε μια πολύ καλή Point-and-Shoot λύση για να μπορώ να τραβάω φωτογραφίες με περισσότερη ευκολία. Το κινητό το χρησιμοποιώ μερικές φορές, αλλά κυρίως για τεκμηρίωση.
— Εάν σας έδιναν τη δύναμη να απαλλάξετε αυτόν τον πλανήτη από κάτι, τι θα επιλέγατε και γιατί;
To θρησκευτικό φανατισμό, το ρατσισμό, το μισογυνισμό, την ηλιθιότητα και ο,τιδήποτε γεννάει μίσος.
— Εάν έπρεπε να βγάλετε μια τελευταία φωτογραφία, θα ήταν έγχρωμη ή ασπρόμαυρη;
Έγχρωμη.
• Όλες οι φωτογραφίες που έχουν χρησιμοποιηθεί σε αυτό το άρθρο έχουν χορηγηθεί με την έγγραφη άδεια της καλλιτέχνιδος.
• Κάθε αναπαραγωγή τους υπόκειται σε νόμους περί πνευματικής ιδιοκτησίας.
Επίσημο site της Εllen Jantzen: http://www.ellenjantzen.com/
Instagram: https://www.instagram.com/ellenjantzen/
σχόλια