Μιας και είχαμε αφιέρωμα βιβλίο στο τελευταίο μας τεύχος σκέφτηκα να κάνω μια μικρή έρευνα στους «φίλους» που ξημεροβραδιάζονται στα τσατ ώστε να δούμε τι βιβλία διαβάζονται τώρα από τα ανήσυχα νιάτα και πνεύματα αυτής της πόλης. Δεν ήταν όλοι hipsters, ο τίτλος είναι για να πιάσουμε κάνα hit. Δεν νομίζω ότι υπάρχει ένα καθάριο στερεότυπο βιβλιοφάγου στις μέρες μας… Διαβάζουν βιβλία, είναι πιο εξοικειωμένοι με το κείμενο (βοηθά και το ίντερνετ σε αυτό) αλλά ποτέ ίσως ένα ελληνικό ή ξένο βιβλίο θα κάνει το σούσουρο που κάνει μια διασκευή των Arcade Fire πάνω σε μια μουσική σκέψη των Mars Volta. Αυτό δεν είναι κατ’ ανάγκη κακό…
Μια κοινή διαπίστωση είναι πως ο hipster διαβάζει στα αγγλικά. Πρώτον για να δείξει ότι ξέρει, δεύτερον για να μπορεί να πει πως «χάνει στη μετάφραση» και τρίτον γιατί ακολουθεί το μεγάλο του πιστεύω που είναι ο συγχρονισμός με ό,τι γίνεται τώρα. Βέβαια τον τελευταίο καιρό οι Έλληνες εκδότες είναι ταχύτατοι και πολλές εκδόσεις βγαίνουν παράλληλα με το εξωτερικό.
Στα γενικά χαρακτηριστικά πρέπει να προσθέσουμε μια άλλη τέχνη: της μουσικής. Τα δοκίμια του Simon Reynolds είναι η Βίβλος. Επίσης, οτιδήποτε έχει γραφτεί ή αναφέρεται σε οποιονδήποτε άνθρωπο έχει ακουμπήσει, έστω για κάποια δευτερόλεπτα, κάποιο μουσικό όργανο, θεωρείται hip. (Αν γράψεις ένα βιβλίο στα Ελληνικά και βάλεις και ένα ακατάσχετο name dropping από μπάντες έχεις κερδίσει 1.000 αναγνώστες).
Πρώτος και καλύτερος είναι ο απόλυτος hipsterογράφος. Η αυτού μεγαλειότης, Νίκ Χόρνμπι. Ποιος δεν έχει διαβάσει το High Fidelity; Ποιος δεν έχει κάνει λίστα; Συνδυάζει την Αγγλία που όλοι αγαπήσαμε με τη μουσική. Μπάλα, έρωτας και πολλά βινύλια. Αν και είναι ανεκτίμητη προσθήκη για κάθε hipster βιβλιοθήκη, πολλοί «αναλυτές» του πιστεύουν ότι έχει αρχίσει και το χάνει. Το τελευταίο του βιβλίο, Η Τζούλιετ Γυμνή, κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Πατάκη.
Τζόναθαν Φράνζεν, η νέα παγκόσμια μανία… και κάπως ελληνική. Η «Ελευθερία» που κυκλοφόρησε πρόσφατα από την Ωκεανίδα, έκανε τους ξένους κριτικούς να δουν στο πρόσωπο του τον νέο Ντοστογιέφκσι. Είναι τέτοια η μανία που η Δέσποινα Τριβόλη ενώ έχει διαβάσει 100 σελίδες μόνο έγραψε δύο status update σε δύο τεύχη της lifo: στο πρώτο τον αποδομούσε και στο δεύτερο τον αγαπούσε (έτσι δεν κάνουν και οι γυναίκες στην πραγματική ζωή: πρώτα σε θάβουν και μετά σ’ ερωτεύονται). Ο Δημήτρης Θεoδωρόπουλος μου έγραψε επί λέξη στο fb: «επειδη διαβασα προσφατα την Ελευθερια/ που ειναι οτι πιο χιπ υπαρχει σε βιβλιο/ειναι ενας ηρωας, ο Ριτσαρντ Κατς/ καποτε ροκερ που μετα δουλευει σαν επισκευαστης ταρατσων, αλλα αναγνωριζεται η δουλεια του μετα απο πολλα χρονια/ αυτος δεν γουσταρει/ κραζει μουσικοβιομηχανια και ουσιαστικα γινεται γνωστος γιατι το πολυ μικρο κοινο του/ οταν ηταν πιτσιρικας/ εξελιχθηκε σε αρχισυντακτες σε μουσικα εντυπα/ και τον εκαναν μαγκα/ καπως ετσι» Για να καταλήξει στο ζουμί της υπόθεσης: «φοραει και κοκκαλινα γυαλια ο Φρανζεν».
Hipsteroφιλία έχει και ένας άλλος Τζόναθαν. Ο Τζόναθαν Σάφραν Φόερ που τα βιβλία του «μιλούν» στα ελληνικά από τις εκδόσεις Μελάνι. Άλλο ένα παιδί θαύμα (34 ετών σήμερα) που ο τρόπος γραφής του τάραξε συθέμελα την αμερικάνικηκαι παγκόσμια λογοτεχνία. Το Τρώγοντας Ζώα, έπαιξε με την οικολογική συνείδηση μας και έκανε τα κοτόπουλα το πιο αντιπαθητικό έδεσμα. Προσωπικά, έχω διαβάσει το προηγούμενο του, το Εξαιρετικά δυνατά και απίστευτα κοντά, που αφορά την 11η Σεπτεμβρίου. Όντως, ο τρόπος γραφής του είναι εκπληκτικός αλλά το περιεχόμενο του μοιάζει σαν να είναι βγαλμένο από μια καλοδουλεμένη αμερικάνικη σειρά της HBO.
Αλλά ονόματα που πέρασαν τελευταία από τα hip μυαλά: Άρθουρ Μίλερ (και αυτός φοράει κοκάλινα γυαλιά), Άντονι Μπουρντέν, Μπρετ Ίστον Έλις, Χάντερ Σ. Τόμσον και Τόμας Πίντσον.
Τα παραπάνω είναι λίγα, πολύ λίγα αλλά ενδεικτικά… Όποιος έχει όρεξη να γράψει τα δικά του είναι ευπρόσδεκτος: όσον αφορά τα βιβλία ποτέ δεν έκανε κακό να ξέρουμε τι γίνεται.
σχόλια