Τον γνώρισα μέσα απ' τη διαδικτυακή του παρουσία, και επειδή με ιντριγκάρει η αγάπη του για την Ανατολή και η καλαισθησία του, του ζήτησα να μας μιλήσει για τα όλα όσα τον ενδιαφέρουν.
Οι σπουδές μου
Σπούδασα στο τμήμα Τουρκικών και Σύγχρονων Ασιατικών Σπουδών του ΕΚΠΑ και αυτή την στιγμή περιμένω να ανοίξει το πανεπιστήμιο για να ορκιστώ. Αποφοιτούμε με την ιδιότητα του «Τουρκολόγου», του ειδήμονα και γνώστη των πεπραγμένων στην γείτονα χώρα. Μελετάμε τα πάντα περί Τουρκίας. Την ιστορία, την γλώσσα, τις σχέσεις εξωτερικής πολιτικής που διαμορφώνει η Τουρκία με άλλα κράτη και ότι άλλο την χαρακτηρίζει. Από τους επεκτατικούς της πολέμους και τον εθνικισμό, μέχρι την ποίηση του Ναζίμ Χικμέτ και τις περιηγήσεις του Οθωμανού Ηροδότου, Εβλιά Τσελεμπή.
Από τα ανατρεπτικά ποιήματα του αιρετικού, σούφι Γιουνούς Εμρέ και τον διοικητικό μηχανισμό των Οθωμανών, μέχρι την λογοτεχνία της Ελίφ Σαφάκ και τα οικονομικά τζάκια της Ανατολίας. Το φάσμα είναι τεράστιο. Σε επίπεδο προσωπικής μελέτης, έχω εστιάσει σε ζητήματα εθνικών ταυτοτήτων, την οντολογική διάκριση Δύσης και Ανατολής του Οριενταλισμού και τον ισλαμικό μυστικισμό. Με ενδιαφέρει η πορεία και δράση των ισλαμικών ταγμάτων και ο ενισχυτικός τους ρόλος σε εξεγέρσεις εντός της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Ακόμα περισσότερο πως συνδέονται τα τάγματα αυτά με την σημερινή εικόνα της Τουρκίας, μιας και το πολιτικό Ισλάμ είναι απότοκος της δράσης συγκεκριμένων ισλαμικών ταγμάτων.
Για την διττή καταγωγή μου
Η αγάπη μου για την Ελλάδα και το Ιράν, αποτελεί προέκταση της αγάπης μου για τους γονείς μου, για τον Έλληνα πατέρα μου και την Ιρανή μητέρα μου. Ο πατέρας μου γεννήθηκε και μεγάλωσε σε ένα κακοτράχαλο χωριό του Ορεινού Βάλτου Αιτωλοακαρνανίας. Τα παιδικά του χρόνια παραπέμπουν στα γνωστά αγόρια της υπαίθρου με το ξυρισμένο κεφάλι, τα βαθουλωμένα μάγουλα και τα κοντά παντελόνια. Παιδικά χρόνια ανείπωτης ανέχειας. Ήταν το πιο διαβαστερό παιδί του χωριού του γιατί το ισχυρότερο κίνητρό του, ήταν να περάσει στο πανεπιστήμιο, να κατέβει στην Αθήνα και να φάει μια πάστα σεράνο.
Η μητέρα μου ανήκε σε μια μεσοαστική οικογένεια της Τεχεράνης. Μεγάλωσε σε ένα σπίτι με παραδοσιακό, ανατολίτικο χαγιάτι που είχε πανσέδες, πικροδάφνες και μια πισίνα. Στα 70’s λάτρευε τον Demis Roussos και την Barbara Eden από την σειρά « Η Τζίνι και το Τζίνι». Η ίδια ήταν εξίσου διαβαστερή γιατί ήθελε να ακολουθήσει τα πρότυπα της εποχής της, να γίνει μια μοντέρνα γυναίκα που θα στέκεται στα πόδια της, αποδεσμευμένη από τα οικονομικά του συζύγου της. Πράγματι, στα δεκαοχτώ της, είχε το δικό της αυτοκίνητο, ήταν οικονομικά ανεξάρτητη δουλεύοντας σε ένα οδοντιατρείο ενώ παράλληλα σπούδαζε οδοντιατρική στο Πανεπιστήμιο της Τεχεράνης.
Οι γονείς μου γνωρίστηκαν σε ένα πάρτυ στο Παγκράτι το 1986.
Την απόφαση αυτών των τόσο ετερόκλητων ανθρώπων να ενώσουν τις ζωές τους, την τιμώ μέσω της αγάπης μου για τις δύο πατρίδες μου. Για μένα δεν υπάρχει πρώτη και δεύτερη πατρίδα. Είναι ισότιμες και τις αγαπώ και πονώ το ίδιο. Φαντάσου, η εμμονή των παιδικών μου χρόνων, ήταν να ζωγραφίζω μέρη του Ιράν που ποτέ δεν είχα επισκεφθεί. Επιστράτευα την φαντασία μου για να υλοποιήσω ένα Ιράν που δεν ήξερα.
Η αγάπη μου για την Ανατολή
Ένας καθηγητής μου στο Πανεπιστήμιο, μόλις έμαθε την ελληνοϊρανική μου καταγωγή, παρατήρησε πως έχω όλη την ευχέρεια να μελετήσω τρεις χώρες, που συνδέονται γεωγραφικά. Από τα αριστερά προς τα δεξιά, η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ιράν. Κάποια στιγμή ενέταξα στις μελέτες μου και το Αφγανιστάν, καλύπτοντας το τόξο των τεσσάρων χωρών. Για μένα, είναι φυσική απόρροια της ελληνικής ιστορίας, η αγάπη και η ενασχόληση με την Ανατολή. Το 1978, μια σοβιετική αρχαιολογική αποστολή με επικεφαλής τον ομογενή Βίκτωρ Σαρηγιαννίδη, ανακάλυψαν στο Βόρειο Αφγανιστάν, μια νεκρόπολη είκοσι χιλιάδων χρυσών κτερισμάτων.
Ανάμεσά τους υπήρχε και η «Αφροδίτη της Βακτριανής». Ένα χρυσό αγαλματίδιο, απομίμηση της Αφροδίτης της Μήλου αλλά φτερωτής και με την χαρακτηριστική ινδουιστική βούλα στο μέτωπο. Τι πιο ενδεικτικό της διάδοσης τους ελληνισμού και της συνύπαρξής του με άλλους πολιτισμούς της περιοχής; Ας ανατρέξουμε επίσης στο όργιο της μεταφραστικής δραστηριότητας της Βαγδάτης, επί Αββασιδών. Τον τεράστιο αριθμό αρχαίων ελληνικών συγγραμμάτων που μεταφράστηκαν στα αραβικά και την διάδοση τους μέσω των Αράβων στην Δύση. Επομένως, η Ελλάδα εν πολλοίς αντικατοπτρίζεται στην Ανατολή, αποτελεί αναπόσπαστο κύτταρό της, ακόμα και στα νεότερα χρόνια, είτε μέσω του Αλεξανδρινού Καβάφη είτε της ευγενούς αποδοχής που λαμβάνουν οι Έλληνες, όταν οι λαοί της Ανατολής ακούνε «Γιουνάν».
Τα ταξίδια μου στην Ανατολή
Το Ιράν το προσεγγίζουμε ως έναν φουσκωμένο μουσαμά που από κάτω του, κάτι κρύβει. Αν τολμήσεις και τραβήξεις τον μουσαμά, θα αντικρίσεις έναν κορυφαίο πολιτισμό. Στην σημερινή επικράτεια του Ιράν, φιλοξενούνται χιλιάδες μνημεία εκθαμβωτικής ομορφιάς τα οποία σε συνδυασμό με το υψηλό πνεύμα της περσικής λογιοσύνης και την ατόφια φιλοξενία του κόσμου, συναποτελούν ένα μοναδικό σκηνικό.
Το Ιράν είναι για την Ανατολή, ό,τι η Ιταλία για την Δύση. Τα τεμένη, τα ανάκτορα, τα χαμάμ, τα αρχαία μνημεία των Αχαιμενιδών, τα σαμοβάρια με το πορφυρόχρωμο τσάι και τα περσικά χαλιά, είναι όλα τους ανυπέρβλητα. Δυστυχώς, οι στερεοτυπικές μας αντιλήψεις υπερκαλύπτουν την ομορφιά τόσο του Ιράν όσο και ολόκληρης της Ανατολής. Θα πρότεινα να ξετινάξουμε από πάνω μας, τις «εικόνες» που φέρουμε και να προσεγγίσουμε γενναία την Ανατολή. Να συνδιαλεχθούμε μαζί της και να την καταδικάσουμε εκεί που πραγματικά οφείλουμε ως ανθρωπιστές και κριτικά στοχαζόμενοι άνθρωποι και να την επαινέσουμε εκεί που ξεχωρίζει. Το μεράκι των υφαντρών που δημιουργούν ένα κιλίμι, δεν πρέπει να συγχέεται με τον θρησκευτικό εξτρεμισμό των φανατικών ισλαμιστών. Είναι άδικο.
Στο Ιράν το πιο παράδοξο που μου χει συμβεί είναι να ακούσω σε αμάξι κομμάτια της Δέσποινας Βανδή καθώς επίσης διαπίστωσα πως η Έλενα Παπαρίζου είναι πολύ δημοφιλής στους κόλπους της νεολαίας.
Στην Τουρκία πάλι, μια χώρα με γοργούς ρυθμούς ανάπτυξης που προσπαθεί να συνταιριάξει τις πληθυσμιακές της ετερότητες, αιφνιδιάστηκα εντυπωσιακά σε ένα ματς της Κόνιασπορ με το Κάισερι, στο Ικόνιο. Στο Ικόνιο, που είναι η Μέκκα της Τουρκίας, η πόλη με το εντονότερο θρησκευτικό στοιχείο, οι κερκίδες του κεντρικού γηπέδου είχαν παραλύσει από χαρά όταν ο Φάνης Γκέκας της τοπικής Κόνιασπορ, σημείωσε το μοναδικό γκολ του αγώνα. Άκουγα ένα ολόκληρο γήπεδο να τσιρίζει « I love you Gekas».
H διαδικτυακή μου παρουσία
Πιστεύω, πως να μοιράζεσαι τις γνώσεις σου, τον κόσμο σου, είναι μεγαλείο. Για αυτό δημιούργησα το δικό μου ιστολόγιο, το Momentum (Nikolas Damon Papadimitriou). Τα ιστολόγια είναι οι δικές μας θεατρικές σκηνές. Στήνουμε τα δικά μας σκηνικά σύμφωνα με τα αισθητικά μας πρότυπα, επιλέγουμε το έργο, το σενάριο και τους πρωταγωνιστές των ιστοριών μας. Τα υφαίνουμε όλα εμείς, ενώπιον ενός κοινού, που για να καθηλωθεί στις θέσεις του και όταν βγει από την αίθουσά μας, να χει εισπράξει κάτι ουσιαστικό, χειροπιαστό και ανθρώπινο, πρέπει να το σεβαστούμε. Κανείς δεν είναι δεδομένος και κατώτερός μας.
Στο Momentum αφιερώνω πολλές δημοσιεύσεις για το αφανές Ιράν και την χαμένη αλλά και παρούσα αισθητική του. Τους θεσμούς του και τις ιστορίες του, τα πρόσωπά του και τις ζυμώσεις του. Π.χ την καλαισθησία του, την εντοπίζω σε μια περσική τράπουλα, σε μια φωτογράφιση της Vogue το 1970 στην Περσέπολη ή ακόμα και στους σημερινούς Tehran’s Fashionistas.
σχόλια