Μια δεκαετία πριν, το «Σπιρτόκουτο», η πρώτη ταινία μεγάλου μήκους του Γιάννη Οικονομίδη, βγήκε στις κινηματογραφικές αίθουσες. Θυμάμαι τότε, είχα διαβάσει μια κριτική που έλεγε μέσες - άκρες, ότι χρειάζονται γερά νεύρα για να παρακολουθήσεις όλα αυτά τα μπινελίκια τόση ώρα. Επισήμαινε επίσης και το αστείο που υποβόσκει κάτω από όλους αυτούς τους καβγάδες μέσα στους τέσσερις τοίχους. Αν ήσουν διατεθειμένος να το ανακαλύψεις θα περνούσε καλύτερα η ώρα σου. Το αστείο;
Ναι, το αστείο. Όλα τότε ήταν ένα αστείο. Στην Ελλάδα που προετοιμαζόταν για τους Ολυμπιακούς Αγώνες, όλα είχαν πλάκα. Δεν υπήρχε χώρος για οικογενειακά δράματα. Το φιλμ του Οικονομίδη έσκασε σαν ούφο μέσα στην Ελλάδα του lifestyle, της πιστωτικής κάρτας, των δανείων, του χαβαλέ, της μπουζουκομανίας και της πόζας. Και φυσικά το σουξέ του ελληνικού σινεμά, ερχόταν μόνο όταν έδινες στον κόσμο αυτό που ζητούσε: Τον απόλυτο χαβαλέ. Ελληνικές ταινίες σαν δίωρα επεισόδια τηλεοπτικών σήριαλ. Χαβαλές, πλάκα και πολύ γέλιο. Έτσι κόπηκαν εισιτήρια τότε. Και επειδή οι μάζες όταν υπνωτίζονται δεν θέλουν το παραμικρό τσίμπημα μέσα στην νιρβάνα τους, όχι μόνο αδιαφόρησαν για το «Σπιρτόκουτο» αλλά προσπάθησαν να δουν την «αστεία του πλευρά». Απομόνωσαν τους διαλόγους των ηθοποιών της ταινίας και η πλάκα ξεκίνησε.
Τότε ο Οικονομίδης είχε ξύσει μια πληγή. Την μεγάλη πληγή της ελληνικής μικροαστικής οικογένειας. Σήμερα η πληγή αυτή μέσα στις οικονομικές και κοινωνικές συνθήκες που ζούμε έχει γίνει ένα τεράστιο τραύμα. Το γέλιο έγινε πικρό. Αυτό που κακώς προσπαθούν να τοποθετήσουν κάποιοι κάτω από την ταμπέλα του «weird wave» (σ.σ Κακώς γιατί μπορεί αρκετοί να πέσουν στην παγίδα που σου βάζουν οι ταμπέλες. Έτσι εξασθενεί η δημιουργικότητα. Όταν σου λένε τι περίπου πρέπει να κάνεις και πώς να το κάνεις για να είσαι μέσα στα πράγματα. Μέχρι στιγμής όμως δεν διαφαίνεται κάτι τέτοιο από τους νέους σκηνοθέτες) είναι οι συνεχιστές του «Σπιρτόκουτου». Ξεκλειδώνουν με διαφορετικό τρόπο ο καθένας, την πόρτα της ελληνικής οικογένειας.
Το ελληνικό σινεμά στις μέρες μας έχει ξεκινήσει να φωτίζει το σκοτάδι της οικογένειας σιγά-σιγά με ένα μικρό φακό. Δεν θα αργήσει η ώρα που ο φακός θα αντικατασταθεί απο προβολέα. Τότε το γέλιο θα μας κοπεί μαχαίρι.
Μερικές ατάκες τους για το "Σπιρτόκουτο" απο την παρακάτω συνέντευξη του σκηνοθέτη:
«Να φιλμάρουμε την ζωή όπως είναι»
«Η γλώσσα στις ταινίες μου είναι σκληρή. Ποτέ δεν είναι αφύσικη, ποτέ δεν είναι λάθος»
«Μου είπε ένας μετά το «Σπιρτόκουτο»: «Μπράβο. Άντε να κάνεις τώρα και μια κανονική ταινία»
«Στα 27 είχα μια πλάκα στο στήθος μου. Ευτυχώς επέζησα. Έγινε η έξοδος από όλο αυτό. Η έξοδος του Μεσολογγίου»
«Η ταινία μου(σ.σ Το Σπιρτόκουτο) ήθελα να είναι απλή. Να τι δουν όλοι και να την καταλάβουν. Από ένα καθηγητή πανεπιστημίου μέχρι έναν εργάτη»:
σχόλια