Ο ηλικιακός πόλεμος προ των πυλών

Ο ηλικιακός πόλεμος προ των πυλών Facebook Twitter
Το πράγμα άρχισε να μπλέκεται όταν το γήρας θεωρήθηκε κατάρα ή έστω αρρώστια. Όταν η νιότη αποθεώθηκε και οι πολίτες των ανεπτυγμένων χωρών, με τη βοήθεια της επιστήμης, αρνήθηκαν να προχωρήσουν πέρα από την μέση ηλικία... Φωτο: Konstantinos Tsakalidis / SOOC
5

 


Ο πληθυσμός γερνάει... Τα ασφαλιστικά ταμεία βουλιάζουν... Το 2018 στην Ελλάδα θα έχουμε δύο εκατομμύρια οκτακόσιες χιλιάδες συνταξιούχους. Θα αντιστοιχεί ένας σχεδόν εργαζόμενος προς έναν συνταξιούχο... Μια κοινωνία υπερηλίκων...


Τις αντικειμενικές διαπιστώσεις ακολουθούν οι κρίσεις και τα αδέκαστα «κατηγορώ»: Ποιοι έθεσαν τα θεμέλια της οικονομικής μας καταστροφής; Εκείνοι που κρατούσαν το τιμόνι κατά τις ανέμελες δεκαετίες του '80 και του '90! Ποιοι τρωγόπιναν σπαταλώντας τα ευρωπαϊκά «πακέτα» και υποθηκεύοντας ανέμελα το μέλλον παιδιών και εγγονιών τους; Οι σημερινοί εξηντάρηδες. Η αμαρτωλή γενιά του Πολυτεχνείου και τα παρελκόμενα της, οι μερικά χρόνια νεότεροι και οι μερικά χρόνια μεγαλύτεροι.

Ο επόμενος πόλεμος δεν θα είναι εθνικός. Ούτε ταξικός. Θα είναι ηλικιακός. Θα διεξαχθεί μεταξύ νέων και γέρων.
Οι μεν θα επελαύνουν και θα παίρνουν τα ηλικιωμένα σκαλπ, πιστεύοντας ακράδαντα πως αν απαλλαγούν απ'το βαρίδι των παλιότερων γενεών, θα απολαύσουν το μερίδιο τους στη ζωή.


Για κοίταξέ τους, που όταν -όταν δεν έχουν βγει στη σύνταξη από τα πενήντα- γραπώνονται πεισματικά στις καρέκλες τους! Παραμένουν στις ανώτερες θέσεις κάθε ιεραρχίας, λύνουν και δένουν, εισπράττουν τη μερίδα του λέοντος, κουνάνε συν τοις άλλοις και το δάχτυλο στους νέους!


Ο εικοσιπεντάρης αγωνίζεται να επιβιώσει με πεντακόσια ευρώ σκάρτα και η θειά του μουρμουρίζει επειδή της ψαλίδισαν την επικουρική σύνταξη. Εκείνος που από το νηπιαγωγείο κολυμπάει στο διαδίκτυο, που στο αίμα του κυλούν οι νέες τεχνολογίες και οι καινοτομίες, δέχεται διαταγές από έναν μπάρμπα, ο οποίος μπαίνει στο ίντερνετ μονάχα για να δει τσόντες και για να κάνει το κομμάτι του στο facebook.


Κοπέλες σαν τα κρύα τα νερά αισθάνονται τυχερές έτσι και προσληφθούν σερβιτόρες σε κάποιο εστιατόριο πολυτελείας, για να τους κάνουν τα γλυκά μάτια και να τους αφήνουν φιλοδώρημα κάτι βαψομαλλιάδες που οι τσέπες τους ξεχειλίζουν από βιάγκρα. Είτε να προσληφθούν πωλήτριες σε μπουτίκ της Κηφισιάς και του Κολωνακίου για να εκθειάζουν ολημερίς τα μπότοξ της μιας μεγαλοκυρίας και την ανορθωτική στήθους της αλληνής, μπας και πουλήσουν κανένα «επώνυμο» ρούχο...


Στον καλλιτεχνικό χώρο, η κατάσταση είναι ακόμα πιο ασφυκτική: Όποιος έκανε μιαν επιτυχία πριν από τριάντα χρόνια κι έκτοτε ενισχυόταν με γενναίες επιδοτήσεις για να περιφέρει το ξεθυμασμένο ταλέντο του, εξακολουθεί να περνιέται για ιερό τέρας. Συντηρεί γύρω του αυλές. Διατηρείται στην επικαιρότητα προσφέροντας ξαναζεσταμένο φαγητό ή προβαίνοντας κάθε τρεις και λίγο σε «βαρυσήμαντες» δηλώσεις. Ρουφάει το αίμα των νέων και τους ψαλλιδίζει ύπουλα τα φτερά...


Ο επόμενος πόλεμος δεν θα είναι εθνικός. Ούτε ταξικός. Θα είναι ηλικιακός. Θα διεξαχθεί μεταξύ νέων και γέρων.
Οι μεν θα επελαύνουν και θα παίρνουν τα ηλικιωμένα σκαλπ, πιστεύοντας ακράδαντα πως αν απαλλαγούν απ'το βαρίδι των παλιότερων γενεών, θα απολαύσουν το μερίδιο τους στη ζωή.


Οι δε θα αμύνονται με όση ρώμη και με όσο πείσμα διαθέτουν. Με λευκασμένα δόντια και με τατουαρισμένα προ δεκαετιών μπράτσα, με αναφορές στο ροκ παρελθόν τους, τραγουδώντας στη διαπασών τον ύμνο του Ζαμπέτα: «Ο πενηντάρης» -ή ο εξηντάρης ή ο εβδομηντάρης- «είναι ο νέος της εποχής!»...


Θα έχουμε ασφαλώς και λιποταξίες εκατέρωθεν: Κάτι «αιώνιοι έφηβοι», κάτι νεολάγνοι, θα αυτομολήσουν στο εχθρικό στρατόπεδο, αφήνοντας στους συνομηλίκους τους τα ντοριανγκρεϊκά πορτρέτα τους. Κάτι παιδαριογέροντες, κάτι σπασίκλες –εκείνοι που όταν ήταν φοιτητές κουβαλούσαν τις τσάντες των καθηγητών τους- θα παραμείνουν πιστοί στους μέντορες τους, ποντάροντας στο ότι η γνώση και η πείρα θα κατατροπώσει εν τέλει τα ανώριμα νιάτα...


Η ειρωνία είναι πως στο παρελθόν οι γενιές συνυπήρχαν αρμονικά. Η ανθρωπότητα - σύμφωνα με τους επιστήμονες- χρωστάει ευγνωμοσύνη στις γιαγιάδες και τους παππούδες της. Οι γονείς έβγαιναν για κυνήγι ή εξουθενώνονταν δουλεύοντας στους αγρούς και τα εργοστάσια και οι γονείς των γονιών -κάθε άλλο παρά απόμαχοι- αναλάμβαναν την ανατροφή των παιδιών. Εκείνοι τα διαμόρφωναν με παραμύθια και με νανουρίσματα. «Όποιος δεν έχει γέρο, πάει κι αγοράζει» λέει μια κρητική παροιμία.


Το πράγμα άρχισε να μπλέκεται όταν το γήρας θεωρήθηκε κατάρα ή έστω αρρώστια. Όταν η νιότη αποθεώθηκε και οι πολίτες των ανεπτυγμένων χωρών, με τη βοήθεια της επιστήμης, αρνήθηκαν να προχωρήσουν πέρα από την μέση ηλικία. Όταν τόσο οι γέροι όσο και τα μωρά άρχισαν να θεωρούνται βάρος και το να ξεσκατίζεις τους μεν ή τα δε καθαρός μαζοχισμός. Όταν οι δυτικές κοινωνίες ανέθεσαν το παραπάνω «βρώμικο» καθήκον σε υπηρέτες-δούλους από τον τρίτο κόσμο. Όταν το νόημα της ζωής περιορίστηκε στην κατανάλωση και στο σεξ.


Εθελοτυφλώντας μπροστά στο θάνατο, απέχοντας απ'τις κηδείες ή μετατρέποντας τις σε θέαμα, ο δυτικός άνθρωπος στρουθοκαμηλίζει τραγικά. Αρνούμενος το γήρας γελοιοποιείται. Γιατί ακόμα και αν τα καταφέρουμε να παγώσουμε τον χρόνο, εμείς οι ίδιοι θα παγώσουμε συναισθηματικά μαζί του.

5

ΔΕΙΤΕ ΑΚΟΜΑ

Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Δ. Πολιτάκης / Όχι άλλο κάρβουνο: Αφήστε το αναρχικό άστρο να λάμπει στην πλατεία Εξαρχείων και καλές γιορτές

Μπορεί να έχει άμεση ανάγκη κάποιου είδους ανάπλασης η Πλατεία Εξαρχείων, το τελευταίο που χρειάζεται όμως είναι ένα μίζερο χριστουγεννιάτικο δέντρο με το ζόρι.
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΠΟΛΙΤΑΚΗΣ
Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Β. Βαμβακάς / Δεκαετία του 2010: Δέκα χρόνια που στην Ελλάδα ισοδυναμούν με αιώνες

Οποιοσδήποτε απολογισμός της είναι καταδικασμένος στη μερικότητα, αφού έχουν συμβεί άπειρα γεγονότα που στιγμάτισαν τις ζωές όλων μας ‒ δύσκολο να μπουν σε μια αντικειμενική σειρά.
ΤΟΥ ΒΑΣΙΛΗ ΒΑΜΒΑΚΑ
Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Β. Στεργίου / Τα χρόνια των μετακινήσεων και η κουβέντα για το brain drain που δεν μου αρέσει καθόλου

Αντί να βλέπουμε τη χώρα σαν άδεια πισίνα όπου πρέπει να γυρίσουν τα ξενιτεμένα της μυαλά για να γεμίσει, ας αλλάξουμε τα κολλημένα μυαλά σ' αυτόν εδώ και σε άλλους τόπους.
ΤΗΣ ΒΙΒΙΑΝ ΣΤΕΡΓΙΟΥ

σχόλια

4 σχόλια
Δε συμφωνώ με το πλαίσιο που το πας... Η κάθε γενιά αλλά και ο καθένας ειδικότερα κάνει ό,τι μπορεί με βάση το περιθώριο που έχει για να δράσει. Η γενιά των σημερινών 60ρηδων/70ρηδων είχε ίσως το πιο διευρυμένο περιθωριο δράσης στην ιστορία με τεράστιες παροχές υγείας και σύνταξης. Μπόρεσαν να φτιάξουν σπίτια, να χτίσουν περιουσίες, να δημιουργήσουν πλούτο, να αποκτήσουν ισχύ όπως ποτέ πριν. Εδώ και περίπου 20 χρόνια παρατηρούμε την αντίστροφη πορεία, το περιθώριο δράσης μειώνεται και επομενως (για να επαναλάβω το κλισέ), οι τωρινές γενιές θα είναι οι πρώτες που θα ζήσουν χειρότερα από τους προγόνους τους. Δε μπορούμε να κατηγορήσουμε τους παλιότερους που τα κατάφεραν, το πρόβλημα είναι ότι πλέον δεν υπάρχει ο βαθμός ανάπτυξης που δίνει το ίδιο περιθώριο στους νεώτερους.
<<Εθελοτυφλώντας μπροστά στο θάνατο, απέχοντας απ'τις κηδείες ή μετατρέποντας τις σε θέαμα, ο δυτικός άνθρωπος στρουθοκαμηλίζει τραγικά.>>Aκριβώς έτσι,ο δυτικός άνθρωπος έχει χάσει την επαφή με την πνευματικότητα,αδιαφορεί για την μεγάλη εικόνα,συντηρώντας έναν ανώριμο ψυχισμό,όπου η κατανάλωση,η με όποιο τίμημα παράταση της νιότης,το σεξ,το φαίνεσθαι,το επιφανειακά λαμπερό, είναι οι αξίες που καθορίζουν τρόπους σκέψεις και συμπεριφορές.Παρακμιακή εποχή που κατά την ταπειπνή γνώμη μου θα κλείσει κάποια στιγμή τον κύκλο της, πιθανά όχι αναίμακτα και θα αναδυθεί η καινούργια,εποχή, μιας άλλης συνειδητότητας και επίγνωσης.
Να πούμε όμως και την άλλη πλευρά. Ο πληθυσμός γερνάει όχι μόνο γιατί δεν γεννιούνται παιδιά αλλά και γιατί έχει αυξηθεί ο μέσος όρος ζωής. Με δεδομένο τον υπερπληθυσμό παγκοσμίως, το να γεννάμε λιγότερα παιδιά και να τα φροντίζουμε καλύτερα είναι στη σωστή κατεύθυνση. Το θέμα είναι πώς θα παρατείνουμε τα παραγωγικά χρόνια των ανθρώπων.Το νόημα σήμερα είναι, λέτε, η κατανάλωση. Στην πραγματικότητα είναι η παραγωγή. Η κατανάλωση είναι απλώς η παρακμή του μοντέλου. Να πούμε όμως πως πριν ήταν η μοιρολατρία. Ένας κόσμος που δεν άλλαζε γι' αυτό και πίστευε στη σοφία των γέρων. Σήμερα ο κόσμος αλλάζει γι' αυτό και πιστεύει στην προσαρμοστικότητα των νέων. Ειδικότερα για την Ελλάδα, με τη γεροντολαγνεία της, μια σύγκρουση των γενεών με τους νέους να επικρατούν θα ήταν ευχής έργο.
Ο κόσμος πάντα άλλαζε, απλώς τότε άλλαζε με ανθρώπινους ρυθμούς, και η σοφία των γέρων ήταν πολύτιμη. Τώρα αλλάζει με απίστευτη ταχύτητα που η προηγούμενη γενιά δεν προλαβαίνει να περάση την γνώση της στην νέα και έχει αλλάξει το κοινωνικό περιβάλλον, πλέον ακόμα και μέσα στην ίδια γενιά δημιουργείται ηλικιακό χάσμα. Η εικοσιπεντάχρονη κοπελιά που οργίζεται με τους 55 -60 στην πρώτη δημοτικού δεν ήξερε τι είναι το κινητό τηλέφωνο, η εξάχρονη ανιψούλα μου έχει τάμπλετ, και μπροστά της είναι ήδη οπισθοδρομική γριά. Το πρόβλημα δεν είναι ούτε η κατανάλωση ούτε η παραγωγή που ούτως η άλλως είναι αλληλένδετες. Το πρόβλημα είναι οτι έχει αλλάξει ο τρόπος που βγαίνει το πολύ μεγάλο κέρδος, πλέον η εργασιακή παραγωγή δεν επηρεάζει τα κέρδη, και σε δέκα το πολύ είκοσι χρόνια θα είναι άχρηστη, τα ανθωπόμορφα ρομπότ ήδη μπαίνουν στην αγορά εργασίας, αλλά η παγκόσμια εκπαίδευση συνεχίζει να παράγει εξειδικευμένους εγγράμματους, οικονομικά αμόρφωτους, προς όφελος της οικονομικής ελίτ. Δεν διδάσκει τους απλούς τρόπους για να γίνει κανείς πλούσιος χωρίς να χρειαστεί να δουλέψει, (γιατί θα καταρρεύσει το σύστημα) δημιουργώντας ταυτόχρονα αμέτρητες στρατιές ανέργων πτυχιούχων σε αδιέξοδο.Απελευθερομένα αδρανή κεφάλαια (κατάργηση της συνθήκης Μπρέτον Γούντς το 1992) μόχλευση, και παράγωγα, αυτά έχουν κυριεύσει τον πλανήτη, αυτά ευθύνονται για όλα τα οικονομικά δεινά, είναι αέρας κοπανιστός που παράγει απίστευτο πλούτο απο το πουθενά, καταστρέφοντας όποια χώρα στοχοποιηθεί απο την άπληστη αγέλη των "επενδυτών".