Aπέναντι από την πλατεία Ηρώων Πολυτεχνείου (Δημαρχείου) στο Μοσχάτο βρίσκεται ένα μεγάλο, μπεζ κτίριο, με τέσσερις ορόφους. Οι δύο τελευταίοι παραμένουν ημιτελείς, αφού έχει χτιστεί μόνο το κέλυφος. Μπροστά από την κύρια είσοδο του κτιρίου δεσπόζει ένα χάλκινο γλυπτό που έχει φιλοτεχνήσει ο γλύπτης Κώστας Βαλσάμης και αναπαριστά ένα ζευγάρι ηλικιωμένων ανθρώπων. Όπως γράφει στη μαρμάρινη βάση του, είναι αφιερωμένο στους απόμαχους της ζωής κάθε φυλής και χρώματος. Εδώ βρίσκεται η έδρα του φιλανθρωπικού σωματείου της Κοινωνικής Μέριμνας Μοσχάτου «Διονύσιος Θεοφιλάτος». Ένα ιδιωτικό φιλανθρωπικό σωματείο, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, που ιδρύθηκε το 1962 για να προσφέρει καταφύγιο σε άπορους ηλικιωμένους που βαδίζουν στο τέλος της ζωής τους και δεν έχουν πια κανέναν.
Είναι ωραία εδώ. Μιλάμε ο ένας με τον άλλο. Βγαίνουμε έξω, πάμε βολτούλες. Το πρώτο που χαίρομαι είναι ότι κοιμάμαι ξέγνοιαστη. Δεν φοβάμαι. Ησύχασα.
«Το σωματείο ιδρύθηκε από τον αείμνηστο Διονύσιο Θεοφιλάτο που έφυγε από τη ζωή πέρσι. Στην αρχή υπήρχε μόνο ένα δωματιάκι, όπου στεγαζόταν μια Αιγύπτια γιαγιά, κι ένα παρεκκλήσι του Αγίου Γερασίμου και σιγά-σιγά χτίστηκε αυτό το κτίριο. Από την πρώτη μέρα μέχρι σήμερα το σωματείο βασίζεται αποκλειστικά σε ιδιώτες και δωρεές. Δεν παίρνουμε καμία κρατική επιχορήγηση. Μας βοηθάει πολύ ο δήμος, προσφέροντας κυρίως υλική βοήθεια, παραχωρώντας, ας πούμε, το πολιτιστικό κέντρο για εκδηλώσεις ή δίνοντας μια πολύ μικρή επιχορήγηση στο πλαίσιο των επιχορηγήσεων που προσφέρει σε άλλα σωματεία» μας λέει η πρόεδρος δρ. Μαρία Κουρή που προσπαθεί να μοιράζει τον χρόνο της μεταξύ των υποχρεώσεών της στη Μέριμνα και της διδασκαλίας στο Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου. Το γραφείο της στο ισόγειο του κτιρίου είναι παγωμένο και όσο διαρκεί η συζήτησή μας κανείς δεν φαίνεται διατεθειμένος να βγάλει το μπουφάν του. «Κάνουμε ό,τι μπορούμε για να είναι ζεστά επάνω» μας λέει με νόημα, σαν να μπορεί να διαβάσει τη σκέψη μας.
Η Κοινωνική Μέριμνα Μοσχάτου διοικείται από δεκαπενταμελές εθελοντικό διοικητικό συμβούλιο, ενώ το έμμισθο προσωπικό της αποτελείται από έντεκα ανθρώπους: τέσσερις που απασχολούνται στα γραφεία κι επτά στους ξενώνες των επάνω ορόφων (νοσηλευτικό προσωπικό, καθαρίστριες και μαγείρισσες). Αυτήν τη στιγμή φιλοξενεί στις τριάντα κλίνες του είκοσι πέντε ηλικιωμένους. Τη ρωτάμε αν το προσωπικό επαρκεί για να καλύψει τις ανάγκες ή υπάρχουν και εδώ τα ίδια προβλήματα που αντιμετωπίζει το σύνολο σχεδόν των κοινωνικών δομών της χώρας. «Είμαστε οριακά. Όμως το προσωπικό μας είναι πάρα πολύ φιλότιμο και αυτό ζητάμε όταν προσλαμβάνουμε κόσμο. Να μην το βλέπουν ως επάγγελμα αλλά ως λειτούργημα. Δεν είναι ένας σταθμός όπου έρχονται οι άνθρωποι προτού πεθάνουν αλλά ένα σπίτι, το δικό τους, γι' αυτό κι εμείς τους αντιμετωπίζουμε σαν να είναι οι δικοί μας παππούδες και γιαγιάδες. Αυτό απαιτούμε και από το προσωπικό μας. Να τους αγαπάνε, να έχουν πολλή υπομονή, να παραμένουν ψύχραιμοι και να σέβονται αυτούς τους ανθρώπους σε όποια κατάσταση και αν βρίσκονται».
Όπως είναι μάλλον αναμενόμενο, οι δωρεές έχουν μειωθεί. Η κ. Κουρή το αποδίδει στην κρίση και σε μια γενικότερη δυσθυμία και έλλειψη εμπιστοσύνης που υπάρχει στον κόσμο λόγω των πρόσφατων σκανδάλων με τις ΜΚΟ. «Εάν η Μέριμνα διατηρήθηκε αυτά τα 52 χρόνια, είναι γιατί η οικονομική μας διαχείριση ήταν πάντα απόλυτα διαφανής. Στη μηνιαία εφημερίδα που εκδίδουμε δημοσιεύουμε όλες τις προσφορές». Προσφορές που, όπως μας εξηγεί, μαζεύει μέχρι το τελευταίο ευρώ μέσα από λαχειοφόρους, fundraising events, όπως η Ημέρα της Τρίτης Ηλικίας κάθε 1η Οκτώβρη, μπαζάρ, ψυχαγωγικές δραστηριότητες ή ενοικιάζοντας τη μεγάλη αίθουσα του σωματείου για κάθε είδους εκδηλώσεις.
Με αυτά που λέω θα νομίζετε ότι τα έχω χαμένα. Κι όμως, τα έχω τετρακόσια. Και τα μετράω σε οκάδες. Εσείς είστε νέοι, δεν τις προλάβατε. Οπότε, υπολογίστε τετρακόσια και κάτι παραπάνω
Ύστερα από λίγο, μαζί με την κ. Κουρή και τη διευθύντρια του Σωματείου κ. Νάντια Κατσούγκρη ανεβαίνουμε στους επάνω ορόφους για να μιλήσουμε με τους πραγματικούς πρωταγωνιστές αυτής της ιστορίας. Το κτίριο, αν και παλιό, είναι πεντακάθαρο και τα δωμάτια ανακαινισμένα. Οι περισσότεροι, όσοι μπορούν να μετακινηθούν, βρίσκονται στη μεγάλη τραπεζαρία, χωρισμένοι σε παρέες, και συζητάνε. Η κουζίνα βρίσκεται σε οργασμό, μια και πλησιάζει η ώρα για το μεσημεριανό φαγητό. Αφού μας συστήνουν, τους ρωτούν αν θα ήθελαν να φωτογραφηθούν. Σχεδόν όλοι κουνούν καταφατικά το κεφάλι, ενώ οι πιο επικοινωνιακοί δέχονται να μας δείξουν τα δωμάτιά τους. Όπως η κ. Άννα, που έχει γεννηθεί στο Μοσχάτο και το πρώτο πράγμα που μας καλεί να δούμε είναι δύο μεγάλες ασπρόμαυρες φωτογραφίες με τον σύζυγό της από τα ταξίδια τους στο Παρίσι και την Κωνσταντινούπολη. «Είχα έναν υπέροχο σύζυγο. Ήταν φαρμακοποιός. Πάντρεψα τα παιδιά μου, μεγάλωσα τις εγγόνες μου. Φύγανε, όμως, τα παιδιά από το σπίτι και δεν μπορούσα μόνη μου. Ένιωθα μοναξιά και είχε αρχίσει να με πιάνει μελαγχολία. Θεώρησα καλό να έρθω εδώ, για να βρίσκομαι με άλλους ανθρώπους. Είναι ωραία εδώ. Μιλάμε ο ένας με τον άλλο. Βγαίνουμε έξω, πάμε βολτούλες. Το πρώτο που χαίρομαι είναι ότι κοιμάμαι ξέγνοιαστη. Δεν φοβάμαι. Ησύχασα».
Στον επάνω όροφο βρίσκονται σχεδόν αντικριστά τα δωμάτια του κυρίου Σάββα και της κυρίας Κατερίνας. Ο κ. Σάββας είναι ο καλλιτέχνης της Μέριμνας. Κάνει χειροτεχνίες, αποξηραίνει λουλούδια. Έχει φτιάξει μια μικρή, καλλιτεχνική γωνιά με χριστουγεννιάτικα κολάζ και κατασκευές, μικρές κρεμαστές κούκλες κι ένα εικονοστάσι. «Έχω αδυναμία στα ωραία – γιατί να μην τα φτιάξω;» μας ρωτάει και απαντάει μόνος του, δίχως να περιμένει τη δική μας: «Με αυτά που λέω θα νομίζετε ότι τα έχω χαμένα. Κι όμως, τα έχω τετρακόσια. Και τα μετράω σε οκάδες. Εσείς είστε νέοι, δεν τις προλάβατε. Οπότε, υπολογίστε τετρακόσια και κάτι παραπάνω».
Η προϊσταμένη τούς ειδοποιεί πως ήρθε η ώρα για το μεσημεριανό. Είναι και η δική μας σειρά να φύγουμε και να τους αφήσουμε στην ησυχία τους. Πριν φύγουμε, ζητάω από την κ. Κουρή να μου μιλήσει για τα όνειρα που κάνει για τη Μέριμνα: «Το μεγάλο μας όνειρο, και αυτό για το οποίο προσπαθούμε τα τελευταία δύο χρόνια, αλλά για την ώρα δεν μας έχει βγει όπως θα θέλαμε, είναι να μπορέσουμε να παρέχουμε, με εθελοντές, ένα σχετικά μόνιμο πρόγραμμα ψυχαγωγίας στους προστατευόμενούς μας. Η μοναξιά είναι αβάσταχτη. Γιατί αυτοί οι άνθρωποι, τουλάχιστον οι περισσότεροι, δεν έχουν συγγενικό περιβάλλον. Κάποιους τους επισκέπτονται, άλλοι δεν έχουν κανέναν. Κάποιοι δεν είναι κινητικοί ή έχουν άνοια και δεν μπορούν να βγουν έξω. Δεν περνάει η μέρα με μια τηλεόραση μέσα σε τέσσερις τοίχους. Και αυτό που θα θέλαμε είναι να έρχονται κάποιοι άνθρωποι, όσο συχνά μπορούν, να παίζουν λίγη μουσική, να τους μιλάνε, να τους διηγούνται παραμύθια, να τους βάζουν να κάνουν κάποιες δράσεις χειροτεχνίας, εικαστικών κ.λπ.».
«Μέχρι τότε; Μέρα-μέρα κι όσο αντέξετε;» τη ρωτάω. «Μαθαίνεις να ζεις με την αβεβαιότητα, με μια μόνιμη ανασφάλεια, και να ελπίζεις ότι τα πράγματα θα πάνε καλά, φυσικά πάντα με τη δική σου, πάρα πολύ έντονη ενέργεια. Κι αυτό χρειάζεται πολλή εσωτερική άσκηση. Υπάρχουν στιγμές που φτάνεις στο αμήν κι αισθάνεσαι ότι πνίγεσαι μέσα σε έναν ωκεανό. Βλέπεις ένα κύμα δέκα μέτρων να σε πνίγει και λες "μαμά μου, τι θα κάνω;". Και εκείνη ακριβώς τη στιγμή συμβαίνει κάποιο μικρό θαύμα και λες "αξίζει τον κόπο αυτό που κάνω"».
ΙNFO
Κοινωνική Μέριμνα Μοσχάτου, Κοραή 40, 210 9418193, www.kmerimnamosxatou.gr, facebook.com/kmerimna, email: [email protected]
Κατάθεση δωρεών για την ΚΜΜ:
Αρ. Τραπ. Λογ. 148/296018-49
Εθνική Τράπεζα της Ελλάδος
σχόλια