Η
σημερινή επίσκεψη των Ευρωπαίων Επιτρόπων Timmermans και Αβραμόπουλου στην Κω θα πρέπει να καταλήξει σε άμεση δράση ώστε να δοθεί τέλος στα παρατεταμένα δεινά χιλιάδων προσφύγων, συμπεριλαμβανομένων πολλών παιδιών, που διαμένουν σε απάνθρωπες συνθήκες, είπε η Διεθνής Αμνηστία σήμερα μετά την ερευνητική της αποστολή στο νησί αυτή την εβδομάδα.
Η οργάνωση κατέγραψε μια βίαιη επίθεση σε πρόσφυγες χθες το βράδυ καθώς και τις συνολικά τραγικές συνθήκες που αντιμετωπίζουν οι πρόσφυγες στο νησί. Οι ερευνήτριες της οργάνωσης βρήκαν μικρά παιδιά, μέχρι και μιας εβδομάδας μωρά, ανάμεσα στο πλήθος που ήταν αναγκασμένο να περιμένει μέσα στη δυνατή ζέστη, μερικές φορές για ημέρες, ώστε να καταγραφεί από τις αρχές και μίλησαν με ασυνόδευτα ανήλικα που κρατούνταν μαζί με ενήλικες σε πολύ κακές συνθήκες.
«Οι πρόσφυγες που συναντήσαμε στην Κω διέφυγαν πόλεμο και διωγμούς σε χώρες όπως η Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Ανάμεσα τους και παιδιά, μερικά με τις οικογένειες τους και μερικά που ταξιδεύουν μόνα τους. Οι συνθήκες κόλασης που πρέπει να υποστούν οι πρόσφυγες και η αδιαφορία των αρχών για το δράμα τους είναι αποκαρδιωτική» είπε η Κονδυλία Γώγου, ερευνήτρια της Διεθνούς Αμνηστίας για την Ελλάδα που μόλις επέστρεψε από την Κω.
«Η αντίθεση μεταξύ των οικογενειών τουριστών που απολαμβάνουν τις διακοπές τους στην Κώ ,τις οικογένειές των ντόπιων που ετοιμάζονται να πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο και τα δεινά των προσφύγων δεν θα μπορούσε να είναι πιο χτυπητή».
Επιθέσεις εις βάρος προσφύγων και ακτιβιστών
Χθες το βράδυ μέλος του προσωπικού της Διεθνούς Αμνηστίας κατέγραψε μια ομάδα 15-25 ανθρώπους, οι οποίοι κρατώντας ρόπαλα, επιτέθηκαν σωματικά σε πρόσφυγες στην Κω, ενώ φώναζαν «επιστρέψτε στη χώρα σας» και άλλες προσβολές. Επίσης, απείλησαν ακτιβιστές και ακτιβίστριες, συμπεριλαμβανομένου και ενός μέλους του προσωπικού της Διεθνούς Αμνηστίας. Σε μια ακτιβίστρια που έπαιρνε φωτογραφίες της πήραν τη φωτογραφική μηχανή και υπέστη μικροτραυματισμό. Αρχικά, η αστυνομία δεν σταμάτησε την ομάδα αυτή και οι μονάδες καταστολής παρενέβησαν με τη χρήση δακρυγόνων για να διαλύσουν το πλήθος μόνο αφότου είχαν ξεκινήσει οι σωματικές επιθέσεις.
«Η χθεσινή βίαιη επίθεση για μια ακόμη φορά εντείνει τον κίνδυνο για τους πρόσφυγες και τους ακτιβιστές και ακτιβίστριες που τους βοηθούν. Θα πρέπει να αναληφθεί δράση τώρα σε όλα τα επίπεδα για να διασφαλιστεί η προστασία τους», είπε η Κονδύλια Γώγου.
Απάνθρωπες συνθήκες στην Κω
Υπολογίζεται ότι 3.000 με 4.000 χιλιάδες πρόσφυγες διέμεναν στην Κω κατά τη διάρκεια της επίσκεψης της Διεθνούς Αμνηστίας. Λόγω της απουσίας οποιασδήποτε επίσημης δομής υποδοχής, οι περισσότεροι διέμεναν σε πολύ κακές συνθήκες καθώς ανέμεναν να καταγραφούν πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους προς την ελληνική ενδοχώρα και παραπέρα. Εκτιμάται ότι η πλειοψηφία κατάγεται από τη Συρία, το Αφγανιστάν και το Ιράκ. Σύμφωνα με το προσωπικό του Λιμενικού Σώματος, συνολικά, περισσότεροι από 31.000 πρόσφυγες έχουν καταφτάσει στην Κω από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα, με κορύφωση από τον Ιούνιο του 2015.
Οι περισσότεροι από τους πρόσφυγες δεν μπορούν να πληρώσουν για διαμονή και κοιμούνται σε τέντες, σε εξωτερικούς χώρους και σε πολύ κακές συνθήκες ή στο ερειπωμένο ξενοδοχείο «Καπετάν Ηλίας». Ενώ κάτοικοι του νησιού και η οργάνωση Γιατροί Χωρίς Σύνορα προσφέρουν βοήθεια, οι τοπικές αρχές έχουν προσφέρει πολύ μικρή βοήθεια ενώ έχουν κλείσει και τις δημόσιες τουαλέτες.
Η αστυνομία στην Κω χρησιμοποιεί προς το παρόν ένα παλιό αστυνομικό τμήμα για να καταγράψει τους ανθρώπους πριν φύγουν από το νησί. Οι ερευνήτριες της Διεθνούς Αμνηστίας επισκέφθηκαν το τμήμα στις 2 Σεπτεμβρίου και είδαν περίπου 100 πρόσφυγες, συμπεριλαμβανομένου και ενός μωρού ηλικίας μίας εβδομάδας στην αγκαλιά της μητέρας του, να κάθονται στο έδαφος του προαυλίου χώρου. Δεν παρεχόταν νερό σε όσους περίμεναν και η μόνη ανακούφιση από το δυνατό ήλιο ήταν μια ομπρέλα στη μέση, η οποία προσέφερε καταφύγιο μόνο για λίγους εξ' αυτών.
Μεταξύ 200 και 300 ή και περισσοτέρων ατόμων περίμεναν να εισέλθουν στο αστυνομικό τμήμα. Κάποιοι εκ τους οποίους είπαν ότι περίμεναν για μέρες. Ένας 28χρονος από το Ιράκ είπε ότι περίμενε ήδη μια εβδομάδα.
Πληροφορίες για τα δικαιώματα και την ταυτοποίηση ευάλωτων ομάδων δεν παρείχαν οι αρχές αλλά από το προσωπικό της Ύπατης Αρμοστείας για τους Πρόσφυγες (UNHCR) που βρίσκεται στο νησί.
Την κατάσταση χειροτέρευε η διστακτικότητα των τοπικών αρχών να δημιουργήσουν ένα μόνιμο κέντρο υποδοχής με επαρκή δυναμικότητα και η έλλειψη συντονισμένης και αποτελεσματικής δράσης.
Στα μέσα του Αυγούστου αυτές οι ανεπάρκειες έγιναν πρόδηλες όταν περισσότερα από 2.000 άτομα είχαν κλειδωθεί σε απάνθρωπες συνθήκες στις τοπικές αθλητικές εγκαταστάσεις. Πολλές μαρτυρίες μιλούσαν για υπερβολική χρήση βίας εναντίων των προσφύγων που προσπαθούσαν να καταγραφούν.
Παιδιά κρατούνται με ενήλικες
Η Διεθνής Αμνηστία συνάντησε τέσσερα αγόρια, τρία από το Πακιστάν και ένα από την Συρία, 16 ή 17 ετών, που κρατούνταν σε ένα βρώμικο αστυνομικό κρατητήριο μαζί με ενήλικες, ύποπτους για ποινικά αδικήματα. Οι συνθήκες κράτησής τους ήταν πολύ κακές: παλαιά και βρώμικα στρώματα χωρίς κουβέρτες, σπασμένα φώτα και μια δυνατή οσμή λυμάτων από τις βρώμικες και υπερχειλισμένες τουαλέτες
«Ταξίδεψα μαζί με μια οικογένεια προσφύγων μέχρι την Ελλάδα... μόλις έδειξα το διαβατήριό μου η αστυνομία με έθεσε υπό κράτηση. Η οικογένειά μου δεν έχει νέα μου από τότε που με συνέλαβαν» είπε ο 16χρονος Σύριος που έφτανε χωρίς την οικογένειά του. Το αγόρι δεν είχε πρόσβαση σε δικηγόρο ή νομικές συμβουλές κατά την διάρκεια των τριών ημερών από την σύλληψή του.
«Η αντίθεση μεταξύ των οικογενειών τουριστών που απολαμβάνουν τις διακοπές τους στην Κω, τις οικογένειές των ντόπιων που ετοιμάζονται να πάνε τα παιδιά τους στο σχολείο και τα δεινά των προσφύγων δεν θα μπορούσε να είναι πιο χτυπητή», είπε η Κονδυλία Γώγου.
Η Διεθνής Αμνηστία καλεί:
· Τις τοπικές αρχές στην Κω να συνεργαστούν με τις κεντρικές αρχές και να εγκαταστήσουν κέντρα υποδοχής και καταφύγια με ανθρώπινες συνθήκες μέχρι να ολοκληρώνονται οι απαραίτητες διαδικασίες καταγραφής. Πρέπει άμεσα να μετακινηθούν τα ασυνόδευτα ανήλικα σε κατάλληλα καταφύγια μέχρι να ολοκληρωθούν όλες οι διαδικασίες και μετά να μεταφερθούν σε κέντρα υποδοχής ασυνόδευτων ανηλίκων στην ηπειρωτική Ελλάδα.
· Την ελληνική κυβέρνηση να εφαρμόσει με ταχύτητα τα μέτρα που ανακοίνωσε στη συνέντευξη τύπου στις 3 Σεπτεμβρίου, συμπεριλαμβανόμενης και της επείγουσας αποστολής προσωπικού στο Κέντρο Πρώτης Υποδοχής στην Κω (παρόμοια με τη Λέσβο και τη Σάμο), ώστε να βοηθήσουν στην αναγνώριση/ταυτοποίηση των ευάλωτων ομάδων. Πρέπει επίσης να διασφαλίσει ότι η υπεύθυνη αρχή για τη διαχείριση των πόρων της Ευρωπαϊκής Ένωσης όπως το AMIF (Asylum, Migration and Integration Fund) θα καταστεί λειτουργική άμεσα.
· Την Ευρωπαϊκή Ένωση να στηρίξει τις Ελληνικές αρχές με επείγουσα οικονομική βοήθεια από το Ταμείο Αλληλεγγύης και επείγουσα χρηματοδότηση ώστε να διαχειριστούν αυτήν την κρίση. Η Ελλάδα χρειάζεται επίσης λειτουργική και επιχειρησιακή στήριξη ώστε να καλύψει τις ανάγκες εκείνων που καταφθάνουν στο νησί. Ακόμα πιο σημαντικό, τα κράτη-μέλη της ΕΕ χρειάζεται να μειώσουν την πίεση προς την Ελλάδα μακροπρόθεσμα, αναμορφώνοντας το ευρωπαϊκό σύστημα ασύλου και παρέχοντας περισσότερες ασφαλείς και νόμιμες οδούς για εκείνους και εκείνες που χρειάζονται προστασία. Αυτό περιλαμβάνει τη σημαντική αύξηση των θέσεων επανεγκατάστασης για τους πιο ευάλωτους πρόσφυγες, όπως ταυτοποιούνται από το UNHCR, περισσότερες ανθρωπιστικές βίζες και βελτιωμένες επιλογές για την οικογενειακή επανένωση.
«Πρόκειται για μια κρίση σε κάθε επίπεδο. Πολύ συχνά, οι τοπικές αρχές στην Ελλάδα δεν είναι διατεθειμένες να παράσχουν την απαραίτητη βοήθεια, οι εθνικές αρχές εμφανίζονται σε αδυναμία να το κάνουν και οι Ευρωπαίοι ηγέτες και ηγέτιδες διστάζουν μπροστά σε μια κλιμακούμενη ανθρωπιστική κρίση» είπε η Κονδυλία Γώγου.
Υπόβαθρο
Σύμφωνα με τα στατιστικά της Ελληνικής Κυβέρνησης, 157.000 πρόσφυγες έφτασαν μέσω θαλάσσης τον Ιούλιο και τον Αύγουστο. Κατά τους πρώτους 8 μήνες του 2015, περισσότεροι από 230.000 άνθρωποι έφτασαν μέσω θαλάσσης, δηλαδή περισσότερο από 13 φορές παραπάνω από εκείνους που έφτασαν κατά το ίδιο διάστημα το 2014. Η συντριπτική πλειοψηφία τους είναι πρόσφυγες.
Στελέχη της Ελληνικής Αστυνομίας είπαν στην Διεθνή Αμνηστία ότι χωρίς επιπλέον επείγουσα χρηματοδότηση από την ΕΕ θα είναι εξαιρετικά δύσκολο να διαθέσουν προσωπικό και υλικό στα νησιά του Αιγαίου, να εγκαταστήσουν κέντρα καταγραφής όπου οι πρόσφυγες μπορούν να καταγράφονται υπό ανθρώπινες συνθήκες και να βελτιώσουν τις συνθήκες κράτησης πριν το τέλος του χρόνου.
σχόλια