«Τα αθηναϊκά περίπτερα μεταφέρουν μια ατμόσφαιρα ανατολίτικου παζαριού στον ιστό μιας απόλυτα ορθοκανονικής ρυμοτομίας ή μικρά Λας Βέγκας σε βαρετά περιβάλλοντα, χωρίς άλλο ενδιαφέρον» έγραφε πριν από κάνα δυο χρόνια ο Θανάσης Μουτσόπουλος, όταν το περίπτερο ήταν στα φόρτε του. «Το εκδοτικό "μπουμ" και η ταυτόχρονη εκδοτική κρίση των '90s μετέτρεψε τα περίπτερα σε δισκάδικα και βιντεοκλάμπ. Χιλιάδες (εκατομμύρια) άνθρωποι έφτιαξαν δισκοθήκες και βιντεοθήκες (χρόνια πριν από την ιντερνετική λαίλαπα των downloads) φτηνά, αγοράζοντας εφημερίδες και περιοδικά που αμέσως μετά πετούσαν άθικτα στον κάδο των σκουπιδιών. Εξειδικεύσεις, όπως περίπτερα με τουριστικά σουβενίρ (Σύνταγμα, Πλάκα), κασέτες με δημοτικά (Αθηνάς, Δημαρχείο), ό,τι πάρεις 1 ευρώ (Αθηνάς, Ομόνοια), gay τσόντες (Ομόνοια), vintage '70s φετιχιστικά πορνό περιοδικά αποκλειστικά (Σταδίου απέναντι από το Attica), έχουν εκτοξεύσει τη λειτουργία τους σε δυσθεώρητα ύψη. Στη δεκαετία του '80 το Τόκιο (πάλι) απασχολούσε τα media όλου του πλανήτη με τα 24ωρα καταστήματα σε κάθε γωνία (7-eleven) και τους αυτόματους πωλητές, όπου μπορούσες να αγοράσεις από manga έως τσιγάρα, αλκοόλ και, ακόμη, μεταχειρισμένα εσώρουχα μαθητριών με τη φωτογραφία της ιδιοκτήτριας μέσα. Ε, λοιπόν, ό,τι πλησιέστερο σ' αυτήν τη μητροπολιτική παράνοια της Ανατολής είναι το μέχρι πρότινος ταπεινό αθηναϊκό περίπτερο».
Το πρώτο περίπτερο άνοιξε στην Αθήνα, στην οδό Πανεπιστημίου, το φθινόπωρο του 1911. Εκατόν τέσσερα χρόνια μετά, και με την ψήφιση του νέου πολυνομοσχεδίου που ανακοινώθηκε στις 12 του μήνα με τα προαπαιτούμενα του τρίτου Μνημονίου, έρχεται το τέλος τους, γιατί οι άδειες δεν μπορούν να αλλάξουν χέρια, έτσι με τον θάνατο του δικαιούχου το περίπτερο πρέπει να κλείσει. Μαζί με το τέλος τους έρχεται και το τέλος μιας εποχής.
Σε κάνα δυο χρόνια θα υπάρχει μόνο ως εικόνα σε φωτογραφίες στο instagram και σε παλιές καρτ-ποστάλ της Αθήνας (αλήθεια, στέλνει ακόμα κανείς καρτ-ποστάλ;).
«Ακόμα και αν υπάρχουν ενεργές μισθώσεις, καταργείται η θέση, έτσι η κυβέρνηση υποχρεώνει σε ανεργία 12.000 περιπτερούχους μαζί με τις οικογένειές τους» λέει ο κ. Δούκας, ο πρόεδρος Περιπτερούχων και Καπνοπωλών Μικρής Λιανικής Αττικής.
Πριν από 104 χρόνια, όταν πρωτοεμφανίστηκε ως θεσμός, το περίπτερο ήταν ένα μικρό, πρόχειρα κατασκευασμένο, ξύλινο κουβούκλιο με ελάχιστα προϊόντα, όπως οι εφημερίδες και τα χύμα τσιγάρα. Οι λόγοι που δημιουργήθηκε ήταν τρεις: «Καταρχάς, για την αποκατάσταση των αναπήρων και των τραυματιών των Βαλκανικών Πολέμων. (Στη συνέχεια νέες νομοθετικές διατάξεις διεύρυναν τις κατηγορίες των δικαιούχων, συμπεριλαμβάνοντας πολυτέκνους και τα άτομα με αναπηρία.) Δεύτερον, για να μπορέσει το κράτος να ελέγξει το καπνικό εμπόριο. Μέχρι τότε διεξαγόταν από πλανόδιους μικροπωλητές και ελάχιστα καπνοπωλεία, με αποτέλεσμα να χάνονται έσοδα. Δίνοντας στα περίπτερα το αποκλειστικό δικαίωμα πώλησης καπνοβιομηχανικών προϊόντων, δημιούργησε έναν φοροεισπρακτικό μηχανισμό που του απέδωσε με ελάχιστο κόστος πολύ υψηλά έσοδα. Ο τρίτος λόγος ήταν η εξυπηρέτηση των τοπικών αναγκών».
Σε κάνα δυο χρόνια θα υπάρχει μόνο ως εικόνα σε φωτογραφίες στο instagram και σε παλιές καρτ-ποστάλ της Αθήνας (αλήθεια, στέλνει ακόμα κανείς καρτ-ποστάλ;).
