Αρχειακό υλικό που ήρθε στο φως από την επίμονη επιστημονική ενασχόληση γερμανίδας ιστορικού αποκαλύπτει μετά από χρόνια τη συνεργασία του κορυφαίου ειδησεογραφικού πρακτορείου Associated Press με το χιτλερικό καθεστώς ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του ‘30.
Σύμφωνα με τα όσα δημοσιεύει στην ακαδημαϊκή επιθεώρηση "Μελέτες στη Σύγχρονη Ιστορία" η γερμανίδα ιστορικός Harriet Scharnberg, το συγκεκριμένο πρακτορείο ήταν το μοναδικό μέσο ενημέρωσης που "επέζησε" από τη στιγμή που ο Χίτλερ ανέβηκε - δια των γνωστών μεθόδων του - στην κεντρική ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή.
Όλα αυτά τη στιγμή που ιστορικοί φορείς ενημέρωσης, όπως η "Guardian", το "Keystone" και το "Wide World Photos" έκλεισαν υπό την πίεση του ναζιστικού καθεστώτος που από την πρώτη στιγμή, στοχευμένα και συστηματικά, φρόντισε να αποκτήσει τον έλεγχο όχι μόνο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης της Γερμανίας, αλλά και να ασκήσει σοβαρές πιέσεις σε εφημερίδες και ραδιοφωνικούς σταθμούς της Ευρώπης.
Το συγκεκριμένο πρακτορείο ήταν το μοναδικό μέσο ενημέρωσης που "επέζησε" από τη στιγμή που ο Χίτλερ ανέβηκε - δια των γνωστών μεθόδων του - στην κεντρική ευρωπαϊκή πολιτική σκηνή, τη στιγμή που ιστορικοί φορείς ενημέρωσης, όπως η "Guardian", το "Keystone" και το "Wide World Photos" έκλεισαν υπό την πίεση του ναζιστικού καθεστώτος που από την πρώτη στιγμή, στοχευμένα και συστηματικά, φρόντισε να αποκτήσει τον έλεγχο των Μέσων Μαζικής Ενημέρωσης.
Βάσει του άρθρου της ιστορικού, το AP κατάφερε να "επιζήσει" επιλέγοντας μία διπλής κατεύθυνσης συνεργασία με το ναζιστικό καθεστώς: ενώ γραφεία εφημερίδων και φωτογραφικών πρακτορείων σε όλη τη Γερμανία και την Ευρώπη έκλειναν, το ΑΡ παρέμενε ανοιχτό, πρώτον τηρώντας την υπόσχεση μη δημοσίευσης αρνητικού περιεχομένου για το ναζιστικό καθεστώς και τις θηριωδίες που ακολούθησαν. Δεύτερον, διοχετεύοντας στο σύνολο του αμερικανικού Τύπου υλικό απευθείας παραγόμενο από τους "δημοσιογράφους" του Ράιχ και εγκεκριμένο από τον Χίτλερ και τους υπασπιστές του.
Μέχρι το 1935 που ακόμη και οι μεγαλύτερες βρετανικές και αμερικανικές εφημερίδες είχαν βάλει "λουκέτο" εξαιτίας της ναζιστικής λογοκρισίας και των δολοφονικών πρακτικών της, ειδικά αν απασχολούσαν Εβραίους δημοσιογράφους, το ΑΡ, που οι δημοσιογράφοι του αρέσκονταν να αποκαλούνται "πεζοναύτες της δημοσιογραφίας" ήταν το μοναδικό δυτικό μέσο που έμεινε όρθιο στη χιτλερική Γερμανία. Για την ακρίβεια, και σύμφωνα με το άρθρο της ιστορικού, ήταν το δίκτυο ενημέρωσης που λειτουργούσε απρόσκοπτα ακόμη και όταν οι ΗΠΑ έμπαιναν στον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο το 1941. Ακριβώς τότε ήταν που βρέθηκε και σε μία εξαιρετικά κερδοφόρα καμπή, καθώς ήταν και το βασικό κανάλι για ειδήσεις και φωτογραφίες έξω από τη Γερμανία του ολοκληρωτισμού.
Το πρακτορείο που είχε την έδρα του στη Νέα Υόρκη διατήρησε τον έλεγχο του, υπογράφοντας τη ναζιστική ρήτρα με τον τίτλο "Schriftleitergesetz", βάσει της οποίας οι συντάκτες του δεσμεύονταν να μη δημοσιεύσουν υλικό, το οποίο θα μπορούσε να αποδυναμώσει το ναζιστικό καθεστώς.
Βάσει της συγκεκριμένης ρήτρας, το πρακτορείο ήταν επίσης υποχρεωμένο να απασχολεί "δημοσιογράφους" ταγμένους στην υπηρεσία του Ράιχ, προσηλωμένους στην προπαγάνδα του ναζιστικού κόμματος. Ένας από τους 4 φωτογράφους που απασχολήθηκε από το ΑΡ κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του '30 - ο Franz Roth - ήταν ταυτόχρονα και μέλος των "SS" και οι φωτογραφίες του εγκρίνονταν προς δημοσίευση από τον ίδιο τον Χίτλερ. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι το πρακτορείο απέσυρε φωτογραφίες του συγκεκριμένου φωτογράφου, αμέσως μετά τη δημοσίευση των ευρημάτων της ιστορικού, παρά το γεγονός ότι τα ηλεκτρονικά αποτυπώματα των συγκεκριμένων φωτογραφιών ήταν ακόμη "ανοιχτά" σε όποιον έψαχνε κάτι σχετικό με αυτόν στις μηχανές αναζήτησης.
Επίσης, η ρήτρα όριζε ρητά ότι το πρακτορείο θα επέτρεπε στο ναζιστικό καθεστώς να χρησιμοποιεί το φωτογραφικό υλικό του για να υποστηρίξει τη ρητορική μίσους εναντίον των Εβραίων. Εκδόσεις ολόκληρες προέκυψαν από αυτή την ανίερη συνεργασία, εικονογραφημένες με φωτογραφικό υλικό του ΑΡ, μεταξύ των οποίων και το πολυθρύλητο φυλλάδιο των SS υπό τον τίτλο "Der Untermensch" ("O υπάνθρωπος"), αλλά και το προπαγανδιστικό βιβλιαράκι "Οι εβραίοι των ΗΠΑ". Και τα δύο αναγνώσματα στόχευαν στην αποδόμηση των Αμερικανών Εβραίων και μάλιστα έχοντας στο εξώφυλλο μία φωτογραφία του τότε δημάρχου της Νέας Υόρκης Fiorello LaGuardia να τρώει από έναν μπουφέ με τα χέρια.
Λίγο πριν τα 170α γενέθλια του ΑΡ φέτος τον Μάιο, αυτές οι νέες πληροφορίες δημιουργούν όχι απλώς δύσκολα ερωτήματα αναφορικά με τον ρόλο του πρακτορείου στη ναζιστική Γερμανία, αλλά και για τις διαχρονικές σχέσεις του με τα απολυταρχικά καθεστώτα.
Η Scharnberg, καθηγήτρια ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Martin Luther στο Halle, μιλώντας στον "Guardian" ήταν κατηγορηματική.
"Βάσει των ιστορικών πηγών και του υλικού που διαθέτουμε μέχρι τώρα, μπορούμε να πούμε ότι ειδικά το κομμάτι των φωτογραφιών έπαιξε σημαντικό ρόλο στη συγκάλυψη της αλήθειας, του αληθινού χαρακτήρα του πολέμου. Ποια γεγονότα είδαν το φως της δημοσιότητας και ποια παρέμειναν στη σκιά βάσει των φωτογραφιών, από τη στιγμή που το ΑΡ αποφάσισε να εξυπηρετήσει τα γερμανικά συμφέροντα και τη γερμανόστροφη αφήγηση του πολέμου;".
Όπως ήταν φυσικό, η δημοσίευση της ιστορικού προκάλεσε την αντίδραση του ειδησεογραφικού πρακτορείου. Εκπρόσωπος του ΑΡ ανέφερε ότι "όσο ακόμη ερευνούμε το συγκεκριμένο ζήτημα, θα απορρίπτουμε κάθε νύξη που αναφέρει ότι σκόπιμα συνεργαστήκαμε με το ναζιστικό καθεστώς. Η ακριβής τοποθέτηση είναι ότι τόσο το AP όσο και άλλα ειδησεογραφικά πρακτορεία εκείνη την εποχή υπέστη πιέσεις από τη ναζιστική Γερμανία. Η διεύθυνση του ΑΡ, ωστόσο. αντιστάθηκε στο μέτρο του εφικτού, προσπαθώντας να συγκεντρώνει με ακρίβεια και αντικειμενικότητα την ειδησεογραφία σε μία σκοτεινή και επικίνδυνη εποχή".
σχόλια