Με αφορμή τη συζήτηση του εκλογικού νόμου, προκύπτουν νέες ισορροπίες ισχύος μεταξύ των αρχηγών των 2 μεγαλύτερων κομμάτων. Οι πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν ένα σαφές προβάδισμα στον αρχηγό της αξιωματικής αντιπολίτευσης, χωρίς ωστόσο να διασφαλίζουν την επικράτηση εναντίον του πρωθυπουργού, εφόσον τα ποσοστά τους κυμαίνονται σε χαμηλά επίπεδα. Η πρόταση του κ.Τσίπρα για αλλαγή του εκλογικού νόμου, φαντάζει ως μοναδική ευκαιρία υπό τις παρούσες συνθήκες για αντεπίθεση και μείωση της δημοσκοπικής ψαλίδας.
Αναλυτικότερα, μια προοπτική αλλαγής του εκλογικού νόμου σε αναλογικότερο σύστημα, με εκπροσώπηση μεγαλύτερου μέρους της κοινωνίας στη Βουλή, συναντά ευρεία αποδοχή από τους πολίτες. Ένα πάγιο αίτημα της Αριστεράς ήταν η κατάργηση του μπόνους που επέτρεπε στο δικομματισμό να εναλλάσσεται στην εξουσία, χωρίς να έχει στην πραγματικότητα με το μέρος του, την πλειοψηφία των πολιτών.
Ακόμα και στις εποχές της απόλυτης κυριαρχίας τους κανένα από τα δύο παλαιά ισχυρά κόμματα- ΝΔ και ΠΑΣΟΚ- δεν κατάφερε να επιτύχει ποσοστό 50% (με εξαίρεση τις πρώτες εκλογές της μεταπολίτευσης, στις οποίες ο Κωνσταντίνος Καραμανλής πήρε 54%). Υπό τις παρούσες συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής κρίσης, με τους πολίτες να έχουν χάσει την εμπιστοσύνη στους πολιτικούς θεσμούς, ακόμα και οι ψηφοφόροι των δύο αυτών κομμάτων τάσσονται υπέρ ενός αναλογικότερου συστήματος εκλογής, με απώτερο σκοπό το σχηματισμό ευρύτερων κυβερνητικών σχηματισμών.
Η στροφή της συγκυβέρνησης στο μνημονιακό δρόμο και η αποδοχή της ανάγκης μεταρρυθμίσεων σε βάθος, κατέστησαν σαφές ότι η επιλογή αυτή αποτελεί μονόδρομο για την ανάκαμψη της χώρας και το τέλος της ύφεσης. Έτσι έκλεισε το πρώτο στάδιο της νέας μεταπολίτευσης που ήταν η αποδοχή της πραγματικότητας με την πλειοψηφία των κομμάτων πλέον να χαρακτηρίζονται μνημονιακοί ή μεταρρυθμιστές. Το επόμενο στάδιο, που στην πολιτική μας κουλτούρα φαντάζει το δυσκολότερο, είναι η συνεργασία μεταξύ των κομμάτων για την πραγματοποίηση των μεταρρυθμίσεων και την άσκηση μιας πολιτικής εθνικής συνεννόησης για έξοδο από τα μνημόνια. Αυτή ακριβώς την ευκαιρία προσφέρει ο νέος εκλογικός νόμος. Μια αναγκαστική εκ του αποτελέσματος συνεννόηση πολιτικών κομμάτων, η οποία αποτελεί διακαή πόθο των πολιτών.
Οπότε σε αυτό το σημείο ο κ.Τσίπρας έχει την πλειοψηφία της κοινωνίας με το μέρος του, ανεξάρτητα αν δρα με πολιτική σκοπιμότητα για τις επόμενες εκλογές ή όχι. Επιπλέον έχει ένα άσο στο μανίκι του, ο οποίος δεν είναι και τόσο κρυφός εφόσον έχει ξαναχρησιμοποιηθεί. Είναι η διεξαγωγή ενός ακόμα δημοψηφίσματος. Είναι προφανές πως αν τεθεί σε δημοψήφισμα το ερώτημα για αναλογικό σύστημα εκλογής, ο πρωθυπουργός θα σημειώσει μια ακόμα εκλογική νίκη. Από την άλλη η ΝΔ θα φανεί στα μάτια των πολιτών ως ένα κόμμα που προσβλέπει στην κατάληψη της εξουσίας, μη επιδιώκοντας την ευρύτερη συνεργασία με άλλα κόμματα. Επίσης μια ήττα στο δημοψήφισμα θα επηρεάσει αρνητικά τα ποσοστά του αρχηγού της στις δημοσκοπήσεις.
Συμπερασματικά λοιπόν προκύπτει πως η ορθότερη επιλογή του κ.Μητσοτάκη για να ισοφαρίσει το παιχνίδι – μιλώντας με αθλητικούς όρους- είναι να προβεί σε μια αντιπρόταση για τον εκλογικό νόμο στα πλαίσια όμως της απλής αναλογικής. Με τον τρόπο αυτό θα περάσει το μήνυμα στους πολίτες ότι επιδιώκει τη συνεργασία, η οποία θα αποτελέσει τη βάση για χάραξη ενός εθνικού σχεδίου με σκοπό την ανάπτυξη. Οποιαδήποτε άλλη μικροπολιτική τακτική, θα τον καταστήσει αδύναμο πολιτικά απέναντι στον κ.Τσίπρα.
Νίκος Γιαννοτάκης
Οικονομολόγος, MSc in International and European Studies
σχόλια