Ένα εκτενές άρθρο, υπό τον τίτλο «Ελλάδα: ένα ζήτημα ανεξαρτησίας», δημοσιεύουν οι Financial Times, θέτοντας το ερώτημα κατά πόσο η ελληνική κυβέρνηση σέβεται την ανεξαρτησία θεσμών και οργάνων.
Το ρεπορτάζ ξεκινά με αναφορά στην υπόθεση της ηγεσίας της Τράπεζας Αττικής και την κόντρα μεταξύ κυβέρνησης και του διοικητή της Τράπεζας της Ελλάδας Γιάννη Στουρνάρα. Η εφημερίδα υπενθυμίζει πως η κυβέρνηση είχε ανατρέψει την απόφαση του Γ. Στουρνάρα να ανατεθεί η διεύθυνση της τράπεζας στον Θεόδωρο Πανταλάκη.
Σύμφωνα με πηγές που επικαλούνται οι Financial Times, κυβερνητικά στελέχη κανόνισαν με το Ταμείο Μηχανικών και Εργοληπτών Δημοσίων Έργων (ΤΣΜΕΔΕ), τον μεγαλύτερο μέτοχο της Τράπεζας Αττικής, να δοθεί η θέση στον Κωνσταντίνο Μακέδο, «έναν πολιτικό μηχανικό με λίγη γνώση της τραπεζικής αγοράς». Η εφημερίδα τονίζει ότι αυτή η κίνηση ήταν μια ευθεία πρόκληση προς τη σαφή προτίμηση που είχε εκφραστεί από την Τράπεζα της Ελλάδας και έθεσε τον κ. Στουρνάρα σε δύσκολη θέση. Σημειώνεται επίσης ότι κυβερνητικές πηγές αρνήθηκαν οποιαδήποτε παρέμβαση στη διαδικασία επιλογής του διευθύνοντος συμβούλου της Τράπεζας Αττικής.
«Το επεισόδιο αυτό επικαλούνται επικριτές του ΣΥΡΙΖΑ, του οποίου ηγείται ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, ως ένα παράδειγμα της αυταρχικής τάσης που λένε ότι γίνεται όλο και πιο ορατή καθώς οι ηγέτες του παλεύουν με την πτώση στις δημοσκοπήσεις και την ανάκαμψη της υποστήριξης για το κόμμα της αντιπολίτευσης, τη Νέα Δημοκρατία», επισημαίνει το άρθρο.
Ο επίτιμος καθηγητής ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Αθηνών, Θάνος Βερέμης, σχολιάζει ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «θα ήθελε να θέσει κάθε ανεξάρτητο θεσμό υπό κρατικό έλεγχο - είναι μέρος της ιδεολογίας τους».
«Άλλοι αντιτείνουν ότι τα πρόσφατα επεισόδια είναι απλώς μία πιο ορατή έκφανση των μακροχρόνιων προβλημάτων στην Ελλάδα όσον αφορά την αποτυχία να διατηρήσει την ανεξαρτησία βασικών δημοσίων θεσμών», προσθέτει η εφημερίδα.
Οι Financial Times αναφέρονται στην έφοδο των εισαγγελέων διαφθοράς στα γραφεία της εταιρείας της συζύγου του κ. Στουρνάρα Λίνας Νικολοπούλου, σημειώνοντας πως πρόκειται για «ένα περιστατικό που ανησύχησε αξιωματούχους της ΕΚΤ και προκάλεσε ευρύτερους φόβους για την προθυμία του κράτους να κάνει χρήση εκφοβισμού για να περάσει το δικό του».
Το γραφείο του εισαγγελέα δήλωσε ότι η έφοδος ήταν μέρος έρευνας για φερόμενες δωροδοκίες που αφορούν μία χρηματοδοτούμενη από την ΕΕ σύμβαση, τονίζει το άρθρο. Η κα Νικολοπούλου δηλώνει στους FT ότι ο πραγματικός στόχος της εφόδου ήταν ο σύζυγός της, ενώ σημείωσε ότι ο εισαγγελέας που ήταν επικεφαλής της εφόδου αρνήθηκε να πει το όνομά του ενώ το ένταλμα έρευνας ήταν μία ανυπόγραφη φωτοτυπία. «Ήμουν έξαλλη αλλά και σοκαρισμένη που κάτι τέτοιο μπορούσε να συμβαίνει σε μία δημοκρατική χώρα», δηλώνει η σύζυγος του κ. Στουρνάρα. Η εφημερίδα σημειώνει ότι κυβερνητικές πηγές απορρίπτουν τις κατηγορίες περί πολιτικών κινήτρων πίσω από τη συγκεκριμένη έρευνα στα γραφεία της Λίνας Νικολοπούλου.
Το άρθρο προσθέτει ακόμα ότι η έφοδος έγινε λίγο πριν ο κ. Μακέδος κριθεί ακατάλληλος για την ηγεσία της Τράπεζας Αττικής και ενώ ο Γιάννης Στουρνάρας είχε επιβάλει απαγόρευση δανεισμού στην προβληματική τράπεζα. Η απαγόρευση σήμανε την ακύρωση δανείου που προετοίμαζε η τράπεζα προς τον Χρήστο Καλογρίτσα, έναν από τους «προτιμητέους από την κυβέρνηση» συμμετέχοντες στην «ευαίσθητη και αμφιλεγόμενη» διαδικασία τηλεοπτικών αδειοδοτήσεων. Γίνεται επίσης αναφορά στο γεγονός ότι η περιουσία στην Ιθάκη που έθεσε ως εγγύηση για το δάνειο ο Καλογρίτσας δεν ήταν τοποθεσία ξενοδοχείου αλλά βοσκοτόπια.
Το δημοσίευμα σχολιάζει ότι η Ελλάδα είχε μία ταραχώδη σχέση με τις Βρυξέλλες για έξι χρόνια και «τώρα υπάρχουν φόβοι πως η χώρα θα μπορούσε να γίνει ένα ακόμα μέτωπο στην προσπάθεια της ΕΕ να αναχαιτίσει απειλές εναντίον βασικών αρχών καλής διακυβέρνησης και σεβασμού για τους ανεξάρτητους θεσμούς».
Οι FT κάνουν αναφορά στη διαμάχη της Κομισιόν με την ακροδεξιά κυβέρνηση της Πολωνίας για την ανεξαρτησία της δικαστικής εξουσίας και σημειώνουν πως ο Ευάγγελος Βενιζέλος δηλώνει πως η απειλή για το κράτος δικαίου στην Ελλάδα μπορεί να συγκριθεί με την απειλή σε Ουγγαρία και Πολωνία. «Δεν είναι τόσο έντονη, αλλά σε μεθοδολογία είναι η ίδια. Υπάρχει ένα μεγάλο θέμα που αφορά την ανεξαρτησία της δικαιοσύνης», λέει στους FT ο κ. Βενιζέλος.
Η εφημερίδα σχολιάζει ότι μεταξύ των παρατηρητών του ελληνικού προγράμματος διάσωσης υπάρχει μια έγνοια ότι η έλλειψη σεβασμού στην ανεξαρτησία ορισμένων θεσμών, ιδίως της δικαιοσύνης, «θα μπορούσε να γίνει η Αχίλλειος φτέρνα στην προσπάθεια της χώρας να προχωρήσει και να προσελκύσει έξωθεν επενδύσεις».
Αναφερόμενη σε φόβους για εμβάθυνση της κουλτούρας της πολιτικής παρέμβασης στο δημόσιο τομέα, η εφημερίδα επικαλείται τον πρώην πρόεδρο του ΣτΕ και πρώην υπηρεσιακό πρωθυπουργό Παναγιώτη Πικραμμένο, ο οποίος αναφέρει ότι η Ελλάδα βρίσκεται σε κρίσιμο σημείο. «Λίγο-λίγο η τήρηση του κράτους δικαίου στην Ελλάδα εξαφανίζεται. Νιώθω πως κάθε μέρα που περνά οι Έλληνες πολίτες απομακρύνονται όλο και περισσότερο από τους Ευρωπαίους πολίτες. Το μεγάλο ερώτημα είναι πώς θα το αλλάξουμε».
Το άρθρο σημειώνει επίσης πως ο διαγωνισμός για τις τηλεοπτικές άδειες κατέρρευσε εν μέσω σκανδάλου, με κατηγορίες ότι κυβερνητικά στελέχη προσπάθησαν να επηρεάσουν μέλη του ΣτΕ με υποσχέσεις για αύξηση αποδοχών -κάτι που απορρίπτουν κυβερνητικές πηγές επιρρίπτοντας την ευθύνη στην αντιπολίτευση ότι έκανε αδύνατη τη συγκρότηση του ΕΣΡ.
Γίνεται επίσης σύντομη αναφορά στην «απόπειρα της κυβέρνησης» για καθαίρεση της ηγεσίας της Επιτροπής Ανταγωνισμού, που εμποδίστηκε από τις Βρυξέλλες.
Οι Financial Times σημειώνουν πως οι διεθνείς ανησυχίες για το επίπεδο σεβασμού της ελληνικής κυβέρνησης προς τους ανεξάρτητους θεσμούς, υπήρχαν πριν την άνοδο του ΣΥΡΙΖΑ στην εξουσία. Το άρθρο αναφέρεται στις επανειλημμένες έρευνες για τον πρώην επικεφαλής της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου, που έχουν στο επίκεντρο κατηγορίες για εσκεμμένη υπερβολή των υπολογισμών για το δημοσιονομικό έλλειμμα. «Είναι εκπληκτικό και πραγματικά απογοητευτικό ότι επίσημοι στατιστικολόγοι διώκονται πολιτικά και ανηλεώς εντός των συνόρων της ΕΕ», δηλώνει στην εφημερίδα ο κ. Γεωργίου.
Το εκτενές ρεπορτάζ καταλήγει σημειώνοντας τη θέση της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ ότι οι κατηγορίες περί υποχώρησης του κράτους δικαίου είναι μια απόπειρα σπίλωσης της πρώτης αριστερής κυβέρνησης στη χώρα από τη μεταπολίτευση. Κυβερνητικές πηγές υποστηρίζουν ότι βρίσκονται υπό επίθεση ακριβώς επειδή κάνουν μεταρρυθμίσεις που πλήττουν κατεστημένα συμφέροντα.
Παρόλα αυτά, προστίθεται, σε μια ένδειξη του πόσο μεγάλες είναι πλέον οι ανησυχίες, το θέμα του σεβασμού της ανεξαρτησίας των θεσμών θα αναδειχθεί στην επόμενη προεκλογική περίοδο από την αντιπολίτευση. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης δηλώνει: «Έχουμε εκφράσει σοβαρές ανησυχίες ότι γινόμαστε μάρτυρες μίας διάβρωσης της ποιότητας των δημοκρατικών θεσμών μας από τότε που ανέλαβε την εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ».
«Μια πηγή ελπίδας είναι το πόσες από τις φερόμενες πλεκτάνες κατέρρευσαν, ή σε κάποιες περιπτώσεις γύρισαν μπούμερανγκ», σχολιάζει το άρθρο, προσθέτοντας ότι ο κ. Στουρνάρας παραμένει διοικητής της κεντρικής τράπεζας, η διαδικασία για τον διαγωνισμό για τις τηλεοπτικές άδειες ξαναξεκίνησε και ο κ. Πανταλάκης παραμένει στη θέση του στην τράπεζα Αττικής.
Ο κ. Βερέμης το αποδίδει, τουλάχιστον εν μέρει, σε λανθασμένη τακτική, αναφέροντας ότι ο ΣΥΡΙΖΑ «στερείται στρατηγικής και επομένως αυτοσχεδιάζει, κάτι που οδηγεί σε προχειρότητες και τελικά σε αποτυχία».
