Στο Eurogroup η Κύπρος είχε να επιλέξει μεταξύ της χρεοκοπίας ή του μνημονίου, δήλωσε ο υπουργός Οικονομικών, Μιχάλης Σαρρής στο ραδιόφωνο του ΡΙΚ και διατύπωσε την εκτίμηση ότι η κατάσταση είναι διαχειρίσημη.
«Χαιρετίζω τη συμφωνία που επιτεύχθηκε σήμερα για την αντιμετώπιση των οικονομικών προκλήσεων της Κύπρου» επισημαίνει η κ. Λαγκάρντ, τονίζοντας ότι «το ΔΝΤ πάντα έλεγε ότι θα υποστηρίξει μια λύση που θα είναι βιώσιμη, που θα χρηματοδοτείται πλήρως και η οποία θα διαθέτει την κατάλληλη κατανομή των βαρών».
Η πολιτική συμφωνία για την στήριξη της κυπριακής οικονομίας που επιτεύχθηκε τα ξημερώματα, όπως μεταδίδει η Ημερησία, περιλαμβάνει έκτακτο «κούρεμα» των καταθέσεων κάτω των 100.000 ευρώ κατά 6,75% και κατά 9,9% όσων υπερβαίνουν αυτό το ποσόν, έκτακτα μέτρα και συμμετοχή των ιδιωτών κατόχων αξιογράφων.
Η Κύπρος θα «πληρώσει» με έκτακτο κούρεμα καταθέσεων το πράσινο φως του Eurogroup για την ένταξή της σε Μνημόνιο στήριξης της οικονομίας της και της βιωσιμότητας του χρέους της.
Αγωνία για το άνοιγμα των τραπεζών την Τρίτη
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με το Έθνος, η κυπριακή κυβέρνηση έχει λάβει όλα τα μέτρα ώστε να καταστούν αδύνατες μεγάλες εκταμιεύσεις ποσών με ηλεκτρονικό τρόπο πριν από το άνοιγμα των τραπεζών την Τρίτη.
Ηδη σήμερα πολλοί Κύπριοι έσπευσαν σε τραπεζικά υποκαταστήματα και ΑΤΜ για να σηκώσουν τα χρήματά τους, αλλά χωρίς αποτέλεσμα.
Εντός του τριημέρου, και οπωσδήποτε πριν από την Τρίτη, θα πρέπει να συγκληθεί εκτάκτως η Βουλή για να εγκρίνει τα νομοσχέδια, που θέτουν σε εφαρμογή τις αποφάσεις που λήφθηκαν στο Eurogroup.
Οι εξελίξεις στον κυπριακό τραπεζικό τομέα δεν επηρεάζουν τις καταθέσεις στις εν Ελλάδι δραστηριοποιούμενες κυπριακές τράπεζες όπως διαβεβαίωσε εκ μέρους της ΕΚΤ ο Γεοργκ Ασομουσεν.
Τι θα γίνει τώρα
Εντός του τριημέρου, και οπωσδήποτε πριν την Τρίτη, θα πρέπει να συγκληθεί εκτάκτως η Βουλή για να εγκρίνει τα νομοσχέδια, που θέτουν σε εφαρμογή τις αποφάσεις που λήφθηκαν στο Eurogroup .
Η υλοποίηση της απόφασης θα γίνει εντός του τριημέρου, προκειμένου με το άνοιγμα των τραπεζών το πρωί της Τρίτης να έχει ολοκληρωθεί η είσπραξη του τέλους αλληλεγγύης.
Παράλληλα, εκτός του πακέτου περικοπών ύψους 4,5% του ΑΕΠ που ήδη προωθείται, θα πρέπει να εφαρμοστούν πρόσθετα μέτρα όπως η αύξηση της παρακράτησης φόρου στο κεφαλαιακό εισόδημα, η αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, η αύξηση του εταιρικού φόρου στο 12,5% από 10% σήμερα και η συμμετοχή των κατόχων αξιογράφων στο πρόγραμμα μείωσης του χρέους.
Στις διαπραγματεύσεις που διήρκεσαν περισσότερο από δέκα ώρες είχαν τεθεί στο τραπέζι πολύ σκληροί όροι και σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες υπήρξαν συνεχείς εμπλοκές και ρήξεις στις διαβουλεύσεις, με την Κυπριακή αντιπροσωπεία να αποχωρεί σε κάποιες περιπτώσεις από την τράπεζα των διαπραγματεύσεων.
Μάλιστα, κυκλοφόρησε στους δημοσιογραφικούς κύκλους και η φήμη ότι ο Κύπριος Πρόεδρος Νίκος Αναστασιάδης προειδοποίησε και με αποχώρηση από τη διαπραγμάτευση. Οπως τόνισε ο κύπριος ΥΠΟΙΚ Μιχάλης Σαρρής, η αρχική πρόταση του ΔΝΤ προέβλεπε το εφιαλτικό σενάριο του κουρέματος των λογαριασμών κατά 40%.
Οπως παραδέχθηκε ο υπουργός Οικονομίας της Κύπρου, Μιχάλης Σαρρής, υπό τον κίνδυνο μιας άτακτης χρεωκοπίας, οι διαπραγματεύσεις στο Eurogroup ήταν σκληρές και η σκληρή στάση του ΔΝΤ και άλλων εταίρων δημιούργησε βαρύ κλίμα.
Σε τεχνοκρατικό επίπεδο οι διαπραγματεύσεις συχνά οδηγούνταν σε αδιέξοδο, τόνισε ο Μ. Σαρρής και υπογράμμισε ότι ο Πρόεδρος της Κύπρου έπρεπε «να δώσει μάχη σε πολιτικό επίπεδο με σειρά επαφών με Ευρωπαίους αξιωματούχους και ηγέτες».
«Η συμφωνία που επετεύχθη για την Κύπρο αποκαθιστά την εμπιστοσύνη και το μέλλον της κυπριακής οικονομίας, αποφεύγοντας την άτακτη χρεωκοπία και την κατάρρευση του τραπεζικού συστήματος», είπε ο κ.Σαρρής.
Η Ρωσία, που επίσης έχει δανείσει ήδη κεφάλαια στην Κύπρο, θα συμμετέχει και αυτή στις συμφωνίες, μέσω επιμήκυνσης της ωρίμανσης των υφιστάμενων δανείων και της μείωσης του επιτοκίου δανεισμού.
Την Τετάρτη, αντί για την αρχικά προγραμματισμένη επίσκεψή του τη Δευτέρα, θα πραγματοποιηθεί η μετάβαση επίσκεψη στη Μόσχα του Κύπριου υπουργού Οικονομικών Μιχάλη Σαρρή για συνομιλίες με τη ρωσική κυβέρνηση.
Στο επίκεντρο των επαφών του κυρίου Σαρρή θα βρεθεί το θέμα της επιμήκυνσης του χρόνου αποπληρωμής του υφιστάμενου δανείου από την Ρωσία, η δυνατότητα σύναψης νέου δανείου και το ενδεχόμενο αγοράς κυπριακής τράπεζας με ρωσικά κεφάλαια.
Ο Κύπριος υπουργός Οικονομικών δήλωσε αργότερα πως η πολιτική συμφωνία στο Eurogroup σχετικά με την δανειακή σύμβαση της Κύπρου απετέλεσε «μια ιστορικά δύσκολη απόφαση ευθύνης», η οποία παρά τις οδυνηρές πτυχές της, αποτρέπει την άτακτη χρεωκοπία της και της δίνει τη δυνατότητα να κάνει με αποφασιστικότητα μια νέα αρχή.
Ο υπουργός τόνισε επίσης ότι λόγω της προδιαγραφόμενης απειλής από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα να κλείσουν τράπεζες στην Κύπρο και του συνεπακόλουθου χάους, κατέστη εκ των πραγμάτων επιβεβλημένη η αύξηση της φορολογίας στους τόκους των καταθέσεων.
Όπως πρόσθεσε ο Μ. Σαρρής, αντί του προτεινόμενου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο κουρέματος των καταθέσεων κατά 40% επετεύχθη ένα εφάπαξ τέλος αλληλεγγύης επί των καταθέσεων, το οποίο θα συνοδεύεται από ισόποση ανταπόδοση του συγκεκριμένου ποσού με μετοχές συγκεκριμένων τραπεζικών οργανισμών.
Ο Σαρρής ανέφερε ότι ύστερα από τη σκληρή διαπραγμάτευση απεφεύχθησαν νέες περικοπές μισθών και συντάξεων. Επίσης τα Ταμεία Προνοίας ημικρατικών και τραπεζικών οργανισμών διατήρησαν την αυτονομία τους, ενώ αποφεύχθηκε η, όπως τη χαρακτήρισε, χειρίστη εξέλιξη της επιβολής φόρου επί των χρηματοπιστωτικών συναλλαγών.
Ο κύριος Σαρρής ανέφερε ότι το τελικό ποσό που θα δοθεί ως βοήθεια στην Κύπρο θεωρείται βιώσιμο και διαχειρίσιμο και δεν θα αποτελέσει δυσβάστακτο βάρος για τις επόμενες γενιές.
Ο κύριος Σαρρής σημείωσε ότι η Βουλή της Κύπρου έχει επιδείξει ωριμότητα και κατανόηση στα θέματα του μνημονίου και γνωρίζει ποιές επιλογές είχε η κυπριακή αντιπροσωπεία στη Σύνοδο του Eurogroup.
Χαιρετίζει την απόφαση η Ευρωζώνη
Στην ανακοίνωση που δόθηκε στη δημοσιότητα από τους υπουργούς οικονομικών της Ευρωζώνης, τονίζεται ότι «το Eurogroup χαιρετίζει την πολιτική συμφωνία που επιτεύχθηκε με τις κυπριακές αρχές για την εγκαθίδρυση ενός προγράμματος οικονομικής προσαρμογής. Το πρόγραμμα θα βασίζεται σε φιλόδοξα μέτρα, προκειμένου να διασφαλιστεί η σταθερότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα, σε αποφασιστική δράση, προκειμένου να εφαρμοστεί η απαιτούμενη δημοσιονομική προσαρμογή και οι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που θα στηρίξουν την ανταγωνιστικότητα καθώς και τη βιώσιμη και ισόρροπη ανάπτυξη, επιτρέποντας την αντιμετώπιση των μακροοικονομικών ανισορροπιών.
Το Εurogroup χαιρετίζει τους όρους αναφοράς για μια ανεξάρτητη αξιολόγηση σχετικά με την εφαρμογή του πλαισίου κατά του ξεπλύματος χρήματος στα κυπριακά χρηματοπιστωτικά ιδρύματα, περιλαμβάνοντας τη Moneyvall, παράλληλα με ένα ιδιωτικό διεθνή ελεγκτικό οίκο και έχει λάβει διαβεβαιώσεις ότι η έναρξη αυτού του ελέγχου είναι άμεση. Σε περίπτωση που διαπιστωθούν προβλήματα στην εφαρμογή αυτού του πλαισίου, θα διορθωθούν ως μέρος των προϋποθέσεων του προγράμματος.
Το Eurogroup επιδοκιμάζει τις κυπριακές αρχές για τα βήματα που έχουν κάνει προς την υιοθέτηση δημοσιονομικών μέτρων, τα οποία έχουν συμφωνηθεί με την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ. Αυτά προβλέπουν, ειδικότερα, την υιοθέτηση μέτρων σταθεροποίησης που αναλογούν στο 4,5% του ΑΕΠ. Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να επιταχύνουν τις προσπάθειες στον τομέα των ιδιωτικοποιήσεων.
Το Eurogroup καλωσορίζει τη δέσμευση των κυπριακών αρχών να λάβουν πρόσθετα μέτρα, ενεργοποιώντας ίδιους πόρους, προκειμένου να περιορίσουν το μέγεθος της οικονομικής βοήθειας που συνδέεται με το πρόγραμμα προσαρμογής. Αυτά τα μέτρα περιλαμβάνουν την εισαγωγή μιας εμπροσθοβαρούς εφάπαξ εισφοράς σταθερότητας που θα εφαρμόζεται σε καταθέτες που κατοικούν και δεν κατοικούν στην Κύπρο.
Τα πρόσθετα μέτρα περιλαμβάνουν την αύξηση της παρακράτησης φόρου στο κεφαλαιακό εισόδημα, την αναδιάρθρωση και ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, την αύξηση του εταιρικού φόρου και τη συμμετοχή των κατόχων αξιογράφων. Το Eurogroup προσβλέπει σε μια συμφωνία μεταξύ της Κύπρου και της Ρωσίας για χρηματική συνεισφορά.
To Eurogroup εκφράζει την πεποίθηση ότι αυτές οι πρωτοβουλίες και η αυστηρή εφαρμογή των συμφωνηθέντων όρων θα επιτρέψει στο Κυπριακό δημόσιο χρέος, το οποίο προβλέπεται να φτάσει στο 100% του ΑΕΠ το 2020, να παραμείνει σε βιώσιμη τροχιά και να ενισχύσει την προοπτική οικονομικής ανάπτυξης. Η σημερινή εύθραυστη κατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα της Κύπρου, σε συνδυασμό στο μεγάλο μέγεθός του σχετικά με το ΑΕΠ της χώρας, θα αντιμετωπιστεί μέσα από τον κατάλληλο περιορισμό του, με τον εγχώριο τραπεζικό τομέα να φτάνει στα επίπεδα της ΕΕ, μέχρι το 2018, διασφαλίζοντας με τον τρόπο αυτό τη μακροχρόνια βιωσιμότητα και τις καταθέσεις. Παράλληλα, το Eurogroup χαιρετίζει το γεγονός ότι θα μπορούσε να επιτευχθεί μια συμφωνία για τις ελληνικές θυγατρικές κυπριακών τραπεζών, που προστατεύουν τη σταθερότητα, τόσο του ελληνικού, όσο και του κυπριακού τραπεζικού συστήματος και δεν θα επιβαρύνει το ελληνικό δημόσιο χρέος. Με βάση αυτά τα δεδομένα, το Eurogroup θεωρεί ότι επί της αρχής, η οικονομική βοήθεια προς την Κύπρο θα διασφαλίσει την οικονομική σταθερότητα της Κύπρου και της ευρωζώνης συνολικά, με τη χορήγηση μιας οικονομικής βοήθειας, η οποία έχει περιοριστεί μέχρι τα 10 δις. ευρώ.
Το Eurogrop θα καλωσόριζε μια συμβολή του ΔΝΤ στη χρηματοδότηση αυτού του προγράμματος. Το Eurogroup καλεί τις κυπριακές αρχές και την Επιτροπή, σε συνεργασία με την ΕΚΤ και το ΔΝΤ, να ολοκληρώσουν τάχιστα το Μνημόνιο.
Το Eurogroup θα εξετάσει τα έγγραφα του προγράμματος που έχουν ετοιμαστεί από την Τρόικα και από τον Ευρωπαϊκό Μηχανισμό Σταθερότητας, όταν αυτά καταστούν διαθέσιμα. Οι σχετικές εθνικές διαδικασίες που απαιτούνται για την έγκριση της οικονομικής βοήθειας μέσα από τον ευρωπαϊκό μηχανισμό στήριξης, πρόκειται να δρομολογηθούν. Το Eurogroup αναμένει ότι το διοικητικό συμβούλιο του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Στήριξης θα είναι σε θέση να εγκρίνει επίσημα την πρόταση για οικονομική στήριξη έως το δεύτερο δεκαπενθήμερο του Απριλίου του 2013, υπό την αίρεση της ολοκλήρωσης των εθνικών διαδικασιών έγκρισης της βοήθειας».
Την ικανοποίησή του για την επίτευξη συμφωνίας στο σημερινό Eurogroup σχετικά με τη δανειακή σύμβαση της Κύπρου, εξέφρασε ο Πρόεδρος του Eurogroup Γερούν Ντάισελμπλουμ, λέγοντας ότι είναι μία συμφωνία που υιοθετήθηκε ομόφωνα, ενώ παράλληλα χαιρέτισε την εποικοδομητική και ρεαλιστική στάση της νέας κυβέρνησης της Κύπρου.
Ο Πρόεδρος του Eurogroup, κατά τη διάρκεια της παρέμβασής του, τόνισε ότι η συμφωνία προβλέπει τη διασφάλιση της βιωσιμότητας του χρέους στα επίπεδα του 100% ως το 2020, με οικονομική στήριξη που θα φτάνει ως τα 10 δις ευρώ.
Σε ό,τι αφορά τις θυγατρικές των κυπριακών τραπεζών στην Ελλάδα, ο Γιεργκ 'Ασμουσεν από την ΕΚΤ, ανέφερε ότι δεν πρόκειται να ισχύσουν τα ανωτέρω μέτρα και ότι αυτές οι θυγατρικές θα απορροφηθούν από ελληνικό τραπεζικό οργανισμό. Επίσης, αποσαφηνίστηκε ότι από την εφαρμογή αυτού του μέτρου δε θα υπάρξει επιπρόσθετο κόστος για την ελληνική πλευρά και ότι δε θα θιγεί η βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους.
Εξάλλου, ο Ντάισελμπλουμ σημείωσε ότι ο κυπριακός τραπεζικός τομέας είναι υπερτροφικός σε σχέση με το μέγεθος της κυπριακής οικονομίας (πέντε φορές υψηλότερος από το κυπριακό ΑΕΠ και επτά φορές υψηλότερος λαμβάνοντας υπόψη και τις θυγατρικές τράπεζες στην Ελλάδα). Σημείωσε, επίσης, ότι στόχος είναι η συρρίκνωση του κυπριακού τραπεζικού τομέα, ως το 2018.
Επίσης, ο Ντάισελμπλουμ ανέφερε, ότι χάρις στις σημερινές αποφάσεις διασφαλίζεται η βιωσιμότητα του δημόσιου χρέους της Κύπρου, άποψη με την οποία συμφώνησε και η Διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ.
Όπως είπε η Κ. Λαγκάρντ, η συμμετοχή του ΔΝΤ στο πρόγραμμα στήριξης της Κύπρου είναι βέβαιη, αλλά δεν έχει ακόμα διευκρινιστεί το ακριβές ποσό της συνεισφοράς του. Σύμφωνα με πληροφορίες, η συνεισφορά του ΔΝΤ, αναμένεται να ανέρχεται στο 1 δις. ευρώ.
Εξάλλου, στο πρόγραμμα στήριξης της Κύπρου θα συνεισφέρει και η Ρωσία, όπως εξήγησε ο Ντάισελμπλουμ, σημειώνοντας ωστόσο, ότι η συνεισφορά αυτή «δεν θα είναι ιδιαίτερα υψηλή» και θα περιορισθεί στην επιμήκυνση της ωρίμανσης των υφιστάμενων δανείων από τη Ρωσία και στη μείωση του επιτοκίου δανεισμού.
Ο Επικεφαλής του ESM Κλάους Ρέγκλινγκ τόνισε ότι η οικονομική στήριξη προς την Κύπρο θα είναι τριετούς διάρκειας και ότι οι σχετικές δόσεις θα καταβάλλονται στη Λευκωσία σε τριμηνιαία βάση.
Ο Όλι Ρεν, από την πλευρά του, επεσήμανε ότι η σημασία της κυπριακής οικονομίας για την ευρωζώνη είναι «συστημικού χαρακτήρα».
σχόλια