Ένα ταξίδι πριν από τρία χρόνια στο εξωτερικό και η παρατήρηση μιας «tina» που αναφερόταν συχνά-πυκνά σε τσατ και προφίλ στα γκέι μέσα κοινωνικής δικτύωσης με έκαναν τότε να γκουγκλάρω για να μάθω περισσότερα γι' αυτή την gay slang.
Η «tina» δεν είναι βέβαια καινούργια προσθήκη στη λίστα των drugs, θεωρείται όμως αυτήν τη στιγμή ένα από τα πιο δημοφιλή ναρκωτικά στην γκέι κοινότητα. Έχοντας «εδραιωθεί» εδώ και μερικά χρόνια στην Αμερική, έχει κάνει δυναμική εμφάνιση στην Ευρώπη και πλέον και στη χώρα μας, και είναι άμεσα συνδεδεμένη με την εποχή μας – άλλωστε, ιστορικά κάθε ναρκωτικό συνδέεται με συγκεκριμένες χρονικές περιόδους.
Πρακτικά η μεθαμφεταμίνη αυξάνει ιδιαίτερα τις αντοχές, με αποτέλεσμα οι χρήστες να μην αισθάνονται κόπωση, να είναι εξαιρετικά ενεργητικοί και να μπορούν να «παρτάρουν» ασταμάτητα, χωρίς ανάγκη για φαγητό ή ενυδάτωση για πολλές ώρες, εξ ου και η χρήση της είναι ευρεία στην dance σκηνή.
Πρόκειται για τη μεθαμφεταμίνη (speed) ή, πιο συχνά, την crystal meth, όταν μιλάμε για την κρυσταλλική μορφή της, ένα από τα πιο αγαπητά «party drugs» εδώ και δεκαετίες, γνωστό από τις αρχές των '60s. Μπορεί να έχει τη μορφή λευκής, άοσμης σκόνης που διαλύεται εύκολα στο νερό ή σε αλκοόλ (meth) ή λευκών κρυστάλλων που μοιάζουν με πάγο (crystal meth). Η μακροχρόνια χρήση της συνδέεται συχνά με κατεστραμμένες οδοντοστοιχίες και εικόνες παραμόρφωσης σε σώμα και πρόσωπο –το γνωστό «meth face»–, καθώς είναι ένα ιδιαίτερα εθιστικό ναρκωτικό.
Γιατί λοιπόν παρατηρείται αυτή η έκρηξη και πού μπορεί να οφείλεται ο νέος κύκλος δημοφιλίας της;
«Η μεθαμφεταμίνη ανήκει στην κατηγορία των Διεγερτικών του Κεντρικού Νευρικού Συστήματος και έχει χημική συγγένεια με την αμφεταμίνη αλλά πιο έντονη επίδραση» εξηγεί η φαρμακοποιός Κωνσταντίνα Παπαδιά. «Μια από τις βασικές ιδιότητές της είναι η αύξηση των επιπέδων νευροδιαβιβαστών, όπως η νορεπινεφρίνη, η ντοπαμίνη και η σεροτονίνη, στοιχείο που προκαλεί υπερδιέγερση και "ενεργοποιεί" όλες τις αισθήσεις».
Πρακτικά η μεθαμφεταμίνη αυξάνει ιδιαίτερα τις αντοχές, με αποτέλεσμα οι χρήστες να μην αισθάνονται κόπωση, να είναι εξαιρετικά ενεργητικοί και να μπορούν να «παρτάρουν» ασταμάτητα, χωρίς ανάγκη για φαγητό ή ενυδάτωση για πολλές ώρες, εξού και η χρήση της είναι ευρεία στην dance σκηνή.
Παράλληλα, μειώνει τις αναστολές και αυξάνει τη σεξουαλική διέγερση, στοιχείο που την κάνει να βρίσκεται ανάμεσα στις πρώτες θέσεις της λίστας με τα ναρκωτικά που χρησιμοποιούνται κατά τη διάρκεια των chemsex parties (ή PnP, δηλαδή «Party and Play», όπως είναι γνωστότερα στην Αμερική), δηλαδή των μεγάλων σε διάρκεια σεξουαλικών συνευρέσεων μεταξύ ανδρών, που περιλαμβάνουν συχνά ομαδικό σεξ χωρίς προφυλάξεις.
«Ο άνθρωπος πάντα γοητεύεται από τον κίνδυνο, είναι στη φύση του. Συνήθως μένω μόνο στο G, κάποιες φορές όμως το τράβηξα παραπέρα και σίγουρα ήταν εμπειρία. Το ξέρω ότι είναι κάτι που πρέπει να κάνω πολύ σπάνια κι εκείνες τις φορές ξεπέρασα τα όριά μου, για να είμαι ειλικρινής. Συγκεκριμένα με την "tina" και με τον τρόπο που την πήρα, κάνοντας ένεση. Τώρα ξέρω πώς είναι. Είχα περάσει απίστευτα, το σεξ ήταν σκληρό και βρόμικο. Αλλά θέλει προσοχή. Έχω να το κάνω τρία χρόνια, έχω ξεπεράσει πια αυτή τη φάση. Απολαμβάνω το σκληρό σεξ χωρίς προφυλάξεις, αλλά πλέον όντας τελείως νηφάλιος ή με πιο ήπια ναρκωτικά».
Αυτό είναι ένα μέρος σχετικής κουβέντας που είχα σε τσατ με τον Sebastián, φωτογράφο 34 ετών, οροθετικό, που ακολουθεί πιστά την αγωγή του και είναι σταθερά μη ανιχνεύσιμος (άρα και μη μεταδοτικός) εδώ και χρόνια. Αυτό που είναι ήδη γνωστό και επιβεβαιώνεται από αυτή την εξομολόγηση είναι το γεγονός ότι από όλους τους τρόπους χορήγησης της «tina» (σνιφάρισμα, κάπνισμα ή μέσω ένεσης), ο τρίτος, αυτός που ονομάζεται «slamming», είναι εκείνος που έχει πιο άμεση επίδραση στον οργανισμό και είναι ο πιο εθιστικός.
Συγχρόνως, θα μπορούσαμε να συνδέσουμε την εκ νέου έκρηξη δημοφιλίας της «tina» με την ολοένα και αυξανόμενη χαλάρωση στη χρήση προφυλακτικού στο εξωτερικό, που οφείλεται πρωτίστως σε δύο λόγους: αφενός στο γεγονός ότι, πλέον, με την κατάλληλη και πιστή φαρμακευτική αγωγή το ιικό φορτίο των οροθετικών καθίσταται μη ανιχνεύσιμο, άρα δεν μπορούν να μεταδώσουν τον HIV, και αφετέρου στην ευρέως διαδεδομένη χρήση της PrEP, της προληπτικής δηλαδή φαρμακευτικής αγωγής κατά του HIV (που ωστόσο δεν είναι ακόμα επίσημα διαθέσιμη στην Ελλάδα).
Είναι προφανές λοιπόν ότι υπάρχει άμεση σύνδεση της «tina» με τη μετα-AIDS εποχή, έπειτα από τρεις δεκαετίες στη διάρκεια των οποίων το ελεύθερο σεξ ήταν κάτι πρακτικά απαγορευτικό για την γκέι κοινότητα.
Παρ' όλα αυτά, σύμφωνα με διεθνείς φορείς δημόσιας υγείας, υπάρχει άμεση σύνδεση της χρήσης της «tina» με νέες λοιμώξεις HIV, αλλά και με άλλα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, αφού η χρήση της συνεπάγεται συχνότατα τη μη χρήση προφυλακτικού, τη συνεύρεση με πολλαπλούς συντρόφους, αλλά και τη μεγαλύτερη πιθανότητα να σπάσει το προφυλακτικό, στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται, εξαιτίας της μεγαλύτερης σε διάρκεια και ένταση επαφής. Παράλληλα, όταν γίνεται χρήση με ένεση, συχνά οι χρήστες μοιράζονται κοινή βελόνα, οπότε και σε αυτές τις περιπτώσεις αυξάνεται ο κίνδυνος μετάδοσης κάποιου ΣΜΝ.
Μετά την αρχική αίσθηση ευφορίας (που στην χορήγηση με ένεση επιτυγχάνεται άμεσα, μέσα σε 3 περίπου λεπτά) και αφού η επίδραση της «tina» αρχίζει να περνάει, αν δεν υπάρξει επανάληψη, οι χρήστες μπορεί να γίνουν συναισθηματικά ασταθείς και ευερέθιστοι. Αυτές οι παρενέργειες στην ψυχολογία μπορούν να αποδειχθούν επικίνδυνες για όσους υποφέρουν από κατάθλιψη ή άλλες ψυχικές διαταραχές. Μακροχρόνια χρήση μπορεί να οδηγήσει ακόμα και σε ψυχωσικά επεισόδια.
Βέβαια, είναι πολύ σημαντικό να μην ξεχνάμε ότι η «tina» ανήκει στις ουσίες που δεν δημιουργούν προβλήματα στον περίγυρο. Το κοινωνικό πρόβλημα εδώ έγκειται στο ότι όταν οι άνθρωποι θέλουν να μιλήσουν, δεν μπορούν να απευθυνθούν κάπου, καθώς πρόκειται για ομάδες που κοινωνικά είναι πολλαπλώς στιγματισμένες (γκέι άνδρες, οροθετικοί), όπως έχει επισημάνει ο κλινικός ψυχολόγος – ψυχαναλυτής και επιστημονικός συνεργάτης της «Θετικής Φωνής», Αντώνης Πούλιος.
Πέρα, λοιπόν, από τη συμπεριφοριστική ψυχοθεραπεία και τη συμβουλευτική, που παραμένουν οι καλύτεροι τρόποι αντιμετώπισης του εθισμού στη μεθαμφεταμίνη, κυκλοφορούν στο διαδίκτυο στρατηγικές από κοινότητες χρηστών, ώστε να μειώνεται η επιρροή της στην κοινωνική ζωή και την ψυχολογία τους, αλλά και να διευκολύνεται η «ανάρρωση».
Αυτές περιλαμβάνουν την εκ των προτέρων ρύθμιση της χρονικής διάρκειας που θα συμμετέχει ο χρήστης σε ένα sex party, τη μείωση της συχνότητας (για παράδειγμα μια φορά τον μήνα και όχι συχνότερα), την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη αποφυγή της ενέσιμης χρήσης, καθώς και συγκεκριμένες τεχνικές «αποθεραπείας», την επόμενη μέρα (συναντήσεις με φίλους, ψυγείο γεμάτο με τρόφιμα κ.λπ.).
Η μεθαμφεταμίνη σε αριθμούς*
βάσει στοιχείων από την αμερικανική κοινότητα απεξάρτησης και επανένταξης νέων New Life House
• 500 τόνοι meth παρασκευάζονται κάθε χρόνο παγκοσμίως.
• 2,5 εκατομμύρια: Ο συνολικός αριθμός των ατόμων που είναι εθισμένα στη meth.
• 1 γραμμάριο κοστίζει από 100 έως 250 δολάρια, ανάλογα με την καθαρότητα.
• 12 εκατομμύρια έφηβοι έχουν δοκιμάσει meth πριν τελειώσουν το σχολείο.
• 3 τρόποι χρήσης της meth: μέσω της ρινικής κοιλότητας (σνιφάρισμα), μέσω της αναπνευστικής οδού (κάπνισμα), μέσω ένεσης (slamming)