Υπο την αιγίδα των Ηνωμένων Εθνών, το διεθνές Παρατηρητήριο για την Ελευθερία του Τύπου, World Press Freedom Day, δημοσίευσε χθές την ετήσια έκθεσή του. Η Freedom Day που ελέγχει και κατατάσσει 196 χώρες και περιοχές σε όλο τον κόσμο, δήλωσε οτι η Ελλάδα υποχώρησε 14 θέσεις και καταλαμβάνει την 84η θέση στην κατάταξη, ενώ υποβαθμίζεται από "Ελεύθερη" σε "Μερικώς Ελεύθερη", ("Greece declined from Free to Partly Free" ).
Οι υπόλοιπες χώρες που αναφέρονται δίπλα στην Ελλάδα ως Μερικώς Ελεύθερες, είναι το Μαλάουι, το Μάλι και το Ισραήλ, ενώ συνέταξε και αναφορά τριών σελίδων.
Ο Γενικός Γραμματέας του ΟΗΕ, Ban Ki-Μoon, σχολιάζοντας την ετήσια έκθεση του Παρατηρητηρίου δήλωσε:
"Όταν είσαι ασφαλής να εκφραστείς, ολόκληρος ο κόσμος ωφελείται"
"Πάρα πολλοί εργαζόμενοι των μέσων ενημέρωσης, επίσης, υποφέρουν από απειλές εκφοβισμού και βίας. Υπάρχουν πάρα πολλές εμπειρίες σχετικά με αυθαίρετη κράτηση και βασανιστήρια, συχνά χωρίς νομική προσφυγή. Πρέπει να δείξουμε αποφασιστικότητα απέναντι σε τέτοια ανασφάλεια και αδικία ".
Greece. Status: Partly Free
Ο υποβιβασμός της Ελλάδας από Ελεύθερη σε Μερικώς Ελεύθερη οφείλεται στο όλο και πιο εχθρικό νομικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον που υπάρχει για τον Τύπο, σε μια αύξηση των εκφοβισμών και των επιθέσεων εναντίον δημοσιογράφων, στο κλείσιμο ή στις περικοπές σε πολλά έντυπα και εκπομπές, ως αποτέλεσμα της οικονομικής κρίσης και σε μια συνακόλουθη μείωση της πολυφωνίας των μέσων ενημέρωσης και στην μείωση της ολοκληρωμένων και με ακρίβεια αναφορών (ρεπορτάζ), σχετικά με την πολιτική και οικονομική κατάσταση της χώρας.
Το 2012, η οικονομία στην Ελλάδα επιδεινώθηκε καθώς η κυβέρνηση έλαβε πρόσθετα μέτρα λιτότητας, που οδήγησαν σε διαμαρτυρίες και κοινωνική αναταραχή κατά την διάρκεια του έτους.
Οι κοινοβουλευτικές εκλογές που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο και τον Ιούνιο οδήγησαν στη νίκη το συντηρητικό κόμμα της Νέας Δημοκρατίας, το οποίο σχημάτισε κυβέρνηση συνασπισμού που συνέχισε να στηρίζει πιεστικά το αντι δημοφιλές πρόγραμμα λιτότητας.
Εν τω μεταξύ, το ακροδεξιό κόμμα της Χρυσής Αυγής, το οποίο κατέλαβε έδρες στο κοινοβούλιο για πρώτη φορά, ξεκίνησε μια εκστρατεία εκφοβισμού κατά ομάδων, όπως οι μετανάστες και η πολιτική αριστερά.
Αυτοί οι παράγοντες συνέβαλαν στη σημαντική μείωση στο νομικό, πολιτικό και οικονομικό περιβάλλον, σχετικά με την ελευθερία του Τύπου το 2012.
Το Σύνταγμα και η ελληνική νομοθεσία περιλαμβάνει διατάξεις σχετικά με την ελευθερία του λόγου και του Τύπου, καθώς και το δικαίωμα πρόσβασης σε πληροφορίες. Ωστόσο, υπάρχουν κάποια όρια στην έκφραση που υποκινεί διακρίσεις, βία, κοινωνική αναταραχή καθώς και εκδόσεις που είναι άσεμνες, προσβάλουν θρησκευτικές πεποιθήσεις, ή υποστηρίζουν την βίαιη ανατροπή του πολιτικού συστήματος. Το 2012, η εφαρμογή των νόμων αυτών αυξήθηκε, ενώ υπήρχαν και αρκετές περιπτώσεις στις οποίες η κυβέρνηση απείλησε δημοσιογράφους με νομική δράση.
Στην πιο εμφανή περίπτωση, ο δημοσιογράφος Κώστας Βαξεβάνης συνελήφθη τον Οκτώβριο και διώχθηκε για παραβίαση προσωπικών δεδομένων για τη δημοσίευση, στο ερευνητικό περιοδικό Hot Doc, της λεγόμενης Λίστα Lagarde, μια λίστα επιφανών Ελλήνων πολιτών που είχαν μεταφέρει κεφάλαια σε ελβετικούς τραπεζικούς λογαριασμούς και φέρονται να απέφυγαν την καταβολή φόρων στην Ελλάδα. Ο κατάλογος είχε δοθεί στην ελληνική κυβέρνηση από την τότε γαλλίδα υπουργό Οικονομικών Christine Lagarde, το 2010, αλλά οι Έλληνες αξιωματούχοι δεν είχαν λάβει κανένα μέτρο. Αν και ο Βαξεβάνης αρχικά αθωώθηκε, τον Νοέμβριο οι εισαγγελείς ανακοίνωσαν ότι θα αντιμετωπίσει επανεκδίκαση της υπόθεσης, επειδή η αρχική απόφαση "δεν ήταν αξιόπιστη."
Ανάμεσα σε άλλες περιπτώσεις, τον Φεβρουάριο το Εθνικό Συμβούλιο Ραδιοτηλεόρασης (ΕΣΡ), ένας ανεξάρτητος οργανισμός που επιβλέπει τα ραδιοτηλεοπτικά μέσα, επέβαλε πρόστιμο στον ραδιοφωνικό σταθμό Real FM € 25.000 ($ 32.600) για σχόλια που έγιναν στον αέρα από τον δημοσιογράφου Γιώργο Τράγκα σχετικά με την Γερμανίδα καγκελάριο Άνγκελα Μέρκελ, τα οποία που κρίθηκαν ως δυσφημιστικά.
Τον Σεπτέμβριο, ένας blogger με το ψευδώνυμο "Γέρων Παστίτσιος" συνελήφθη με την κατηγορία της κακόβουλης βλασφημίας καθώς διατηρούσε μια σατιρική σελίδα στο Facebook για τον αποθανών Γέροντα Παΐσιο, μια θρησκευτική προσωπικότητα που παραμένει δημοφιλής σε τμήματα του ελληνικού πληθυσμού. Τον Οκτώβριο, ο δημοσιογράφος της τηλεόρασης Σπύρος Καρατζαφέρης συνελήφθη μια μέρα πριν μεταδώσει ενδεχομένως καταδικαστικές καταγγελίες σχετικά με την αλλοίωση οικονομικών δεδομένων από την κυβέρνηση.Ο Καρατζαφέρης συνελήφθη για άσχετο ένταλμα, για το οποίο δεν είχαν γίνει προηγουμένως οι δέουσες ενέργειες.
Επίσης τον Οκτώβριο, ο υπουργός Δημόσιας Τάξης Νίκος Δένδιας απείλησε να καταθέσει αγωγή κατά της Βρετανικής εφημερίδας Guardian, σχετικά με άρθρο που ανέφερε ότι Έλληνες διαδηλωτές που κρατούνταν, βασανίστηκαν και ξυλοκοπήθηκαν στο αρχηγείο της αστυνομίας στην Αθήνα. Η ιστορία αρχικά δεν είχε αναφερθεί ευρέως από τα ελληνικά ΜΜΕ. Ο Δένδιας υποχώρησε αφότου η έκθεση του ιατροδικαστή επιβεβαίωσε ότι οι διαδηλωτές είχαν κακοποιηθεί.
Το ρυθμιστικό περιβάλλον για τις ραδιοτηλεοπτικά παραμένει σκοτεινό. Οι πιο πρόσφατες άδειες για τους ραδιοφωνικούς σταθμούς εκδόθηκαν το 2002, και των τηλεοπτικών σταθμών, στα τέλη του 1990. Οι αρχικοί όροι όλων των ήδη υπαρχουσών αδειών έχουν παρέλθει. Η κυβέρνηση έχει περάσει διαδοχικές ετήσιες επεκτάσεις όλων των αδειών εκπομπής και αυτή η πρακτική συνεχίζεται, ακόμα και αφότου το 2011 εκδόθηκε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας που την κήρυξε αντισυνταγματική
Πολλοί ραδιοφωνικοί και τηλεοπτικοί σταθμοί, λειτουργούν με άδεια, η οποία μπορεί να ανακληθεί ανά πάσα στιγμή, ενώ άλλοι λειτουργούν χωρίς κανενός είδους άδεια. Δεδομένου ότι δεν έχουν εκδοθεί νέες άδειες για αρκετά χρόνια, ο μόνος τρόπος για να εισέλθουν στην ραδιοτηλεοπτική αγορά είναι με την αγορά ενός υπάρχοντος σταθμού. Επιπλέον, μια πολιτική που έχει πρόσφατα επιβληθεί από το ΕΣΡ επιβάλλει στους σταθμούς να χαρακτηρίσουν το πρόγραμμά τους είτε ως ειδησεογραφικό, είτε ως μη ειδησεογραφικό Οι σταθμοί της τελευταίας κατηγορίας δεν επιτρέπεται να μεταδίδουν στον αέρα κανένα ειδήσεογραφικό πρόγραμμα και έχουν επιβληθεί πρόστιμα για κάτι τέτοιο. Είναι δύσκολο για τους σταθμούς να αλλάξουν την ταξινόμησή τους από την στιγμή που έχουν οριστεί εκεί, αν και η επιβολή του κανονισμού είναι άνιση, καθώς σταθμοί με περισσότερη πολιτική και οικονομική επιρροή, αποφεύγουν συχνά την τιμωρία.
Ο νόμος του 2007 για τα ΜΜΕ ορίζει ότι η κύρια γλώσσα μετάδοσης των ραδιοφωνικών σταθμών είναι η ελληνική. Ο νόμος απαιτεί επίσης από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να παρακρατούν ένα ορισμένο χρηματικό ποσό ως αποθεματικό και να προσλάβουν έναν ελάχιστο αριθμό προσωπικού πλήρους απασχόλησης, προσθέτοντας ένα δυσανάλογο βάρος στους μικρους σταθμούς, στους δημοτικούς και σε αυτούς που ανήκουν σε μειονότητες (μειοψηφίες).. Ο ίδιος νόμος επιτρέπει στους ραδιοφωνικούς σταθμούς που ανήκουν σε πολιτικά κόμματα να λειτουργούν χωρίς άδεια.
Τον Οκτώβριο του 2012, το Συμβούλιο της Επικρατείας αποφάνθηκε υπέρ του Χριστιανισμος FM, ενός ραδιοφωνικού σταθμού που άνηκε στην Ελευθέρα Αποστολική Εκκλησία της Πεντηκοστής. Ο σταθμός είχε κλείσει το 2001, αφού δεν μπορούσε να αποκτήσει άδεια. Με βάση τη νέα απόφαση, το ΕΣΡ εξέδωσε άδεια για το σταθμό, αλλά απέτυχε να του διαθέσει μια συχνότητα, και ο σταθμός παρέμενε εκτός αέρα στο τέλος του έτους.
Τον Δεκέμβριο, το Euronews-ένα πανευρωπαϊκό ειδησεογραφικό κανάλι του οποίου η δημόσια Ελληνική Ραδιοφωνία Τηλεόραση (ΕΡΤ), είναι ιδρυτικό μέλος- ξεκίνησε εκπομπές στην ελληνική γλώσσα. Μέσα σε λίγες μέρες, όμως, η επίγεια εκπομπή της σταμάτησε προσωρινά από την ΕΡΤ, η οποία ισχυρίστηκε πιθανές «βλαβερές συνέπειες» για τα δελτία ειδήσεων της ΕΡΤ και του δημοσίου συμφέροντος.
Τόσο τα δημόσια όσο και τα ιδιωτικά ΜΜΕ είναι σε μεγάλο βαθμό απαλλαγμένα από τους περιορισμούς της κυβέρνησης, αλλά οι κρατικοί σταθμοί τείνουν να κάνουν ρεπορτάζ με μια μεροληψία υπέρ της κυβέρνησης.
Υπάρχουν διάφορες ανεξάρτητες εφημερίδες και περιοδικά, συμπεριλαμβανομένων και ορισμένων που απεικονίζουν αρνητικά την σημερινή κυβέρνηση. Ωστόσο, πολλοί ιδιοκτήτες μέσων ενημέρωσης έχουν μια στενή σχέση με την κυβέρνηση, και αυτό συχνά αντικατοπτρίζεται στην έλλειψη κριτικού σχολιασμού σε βασικά ζητήματα, συμπεριλαμβανομένης της συζήτησης γύρω από την οικονομική κρίση.
Τον Φεβρουάριο, ο οικονομολόγος και δημοσιογράφος Δημήτρης Καζάκης απολύθηκε από τον ραδιοφωνικό σταθμό Άλφα 98,9, ως αποτέλεσμα των απόψεών του, κατά της λιτότητας. Τον Οκτώβριο, η ΕΡΤ, εν μέσω ισχυρισμών για πολιτική πίεση, ανέστειλε την εκπομπή των τηλεοπτικών παρουσιαστών Κώστα Αρβανίτη και Μαριλένας Κατσίμη για τις παρατηρήσεις που έκαναν στον αέρα σχετικά με την αντίδραση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης για το άρθρο του Guardian πού σημειώνεται ανωτέρω. Οι δύο δημοσιογράφοι αργότερα επανήλθαν.
Επίσης τον Οκτώβριο, ο γενικός διευθυντής του κρατικού Αθηναίκόυ-Μακεδονικού Πρακτορείου Ειδήσεων (ΑΜΠΕ) απομακρύνθηκε για την δημοσίευση στον οργανισμό δύο υποτιθέμενων ανακριβών ρεπορτάζ, εκ των οποίων το ένα αφορούσε την Λίστα Lagarde. Τον Δεκέμβριο, ο δημοσιογράφος Θάνος Δημάδης παραιτήθηκε από τον σταθμό ΣΚΑΙ, υποστηρίζοντας ότι δεν μπορούσε πλέον να λειτουργεί υπό την πίεση της διατήρησης της γραμμής του Σκάι, υπέρ των μέτρων λιτότητας.
Η τάση αυξανόμενης βίας κατά δημοσιογράφων συνεχίστηκε το 2012. Ένας αριθμός δημοσιογράφων δέχθηκαν επίθεση και σε μερικές περιπτώσεις τραυματίστηκαν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων κατά του σχεδίου λιτότητας της χώρας. Τον Μάρτιο, η ανταποκριτής Ανθή Καρασσάβα δέχθηκε επίθεση από την αστυνομία και μεταφέρθηκε στο αστυνομικό τμήμα, ενώ κάλυπτε την στρατιωτική παρέλαση στην Αθήνα, για την ημέρα της ανεξαρτησίας.
Τον Απρίλιο, ο Μάνος Λώλος, ένας διαπιστευμένος φωτογράφος που κάλυπτε μια διαδήλωση στην Αθήνα, εισήχθη στο νοσοκομείο με σοβαρά τραύματα αφότου ξυλοκοπήθηκε από την αστυνομία. Δημοσιογράφοι επίσης εχουν δεχθεί επίθεση από άτομα που συνδέονται με την Χρυσή Αυγή κατά τη διάρκεια του έτους, συμπεριλαμβανομένης της Ξένιας Κουναλάκη, η οποία απειλήθηκε τον Απρίλιο, μετά τη δημοσίευση επικριτικού άρθρου για το κόμμα.
Τον Νοέμβριο, ο δημοσιογράφος Μιχάλης Τεζάρης ξυλοκοπήθηκε από μέλη της Χρυσής Αυγής σε μια διαδήλωση κατά των μεταναστών. Ξεχωριστά, ο Κωνσταντίνος Μπογδάνος, παραγωγός ραδιοφώνου και δημοσιογράφος του ΣΚΑΙ TV, δέχθηκε βίαιη επίθεση από τρεις άνδρες στην Αθήνα τον Μάιο. Και το Σεπτέμβριο, έγινε μια απόπειρα κατά της ζωής του Βαξεβάνη έξω από το σπίτι του στην Αθήνα. Κανείς ύποπτος δεν είχε συλληφθεί μεχρι το τέλος του έτους, για καμία από τις επιθέσεις.
Η συρρίκνωση της οικονομίας και η μείωση στην κυκλοφορία και την διαφήμιση, που προέκυψε, συνέχισαν να επηρεάζουν αρνητικά τον τομέα των μέσων ενημέρωσης το 2012, μειώνοντας την ικανότητα τους να καλύψουν την κρίση και την αντίστοιχη πολιτική αναταραχή. Πολλά μέσα ενημέρωσης είτε έκλεισαν, είτε έκαναν περικοπές προσωπικού και μισθών, μείωσαν ή έκλεισαν τους τομείς ειδήσεων, ή παρέλειψαν να πληρώσουν μισθούς. Από την έναρξη των οικονομικών δεινών της χώρας το 2010, εκτιμάται ότι περίπου το 30% των δημοσιογράφων, έχασαν τις δουλειές τους.
Κατά τη διάρκεια του 2012, μια σειρά από ραδιοφωνικούς και τηλεοπτικούς σταθμούς βγήκαν εκτός αέρα, συμπεριλαμβανομένου του 902 TV και του δημοτικού ραδιοφωνικού σταθμού Ξένιος FM. Τον Σεπτέμβριο, ο εξέχων ειδήσεογραφικός ραδιοφωνικός σταθμός Antenna FM , μετατράπηκε σε μουσικό σταθμό για να μειώσει το κόστος.
Εφημερίδες όπως η Απογευματινή, Ελευθεροτυπία, Αυριανή, Αδέσμευτος Τύπος, η εβδομαδιαία οικονομική εφημερίδα Κόσμος του Επενδυτή και η αγγλόφωνη Athens News ανέστειλαν την έκδοσή τους, το 2012. Οι απεργίες των εργαζομένων στα ΜΜΕ, που τις περισσότερες φορές οφείλονταν σε μη καταβολή μισθών, ήταν συχνές, προκαλώντας επαναλαμβανόμενες διακοπές στην λειτουργία τους.
Περίπου το 53% του πληθυσμού είχε πρόσβαση στο διαδίκτυο σε τακτική βάση, το 2011 και η πρόσβαση δεν ήταν περιορισμένη. Με τις περικοπές στα παραδοσιακά μέσα, πολλοί δημοσιογράφοι και πολίτες χρησιμοποιούν τα νέα μέσα και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, για την διάδοση ανεξάρτητων ή εναλλακτικών απόψεων.
Μετάφραση: LEFTeria-news
σχόλια