Ένα έξυπνο πείραμα σε μικρό αριθμό εθελοντών έδειξε πως ο εγκέφαλός μας έχει την τάση να αλλάζει τις αναμνήσεις μας κάθε φορά που τις ανακαλούμε στη μνήμη.
Τα αποτελέσματα της μελέτης υποδεικνύουν ότι οι αναμνήσεις αλλάζουν κάθε φορά που τις επαναφέρουμε στη σκέψη μας.
Η Ντόνα Μπριτζ του Πανεπιστημίου Νorthwestern στο Σικάγο δήλωσε: «Οι αναμνήσεις δεν είναι απλώς εικόνες που παράγονται όταν ανατρέχουμε πίσω στο χρόνο στο αρχικό συμβάν. Είναι εικόνες που σταδιακά παραμορφώνονται από τις προηγούμενες φορές που το θυμηθήκαμε», ενώ πρόσθεσε: «Η ανάμνηση ενός γεγονότος μπορεί να γίνεται όλο και πιο αναξιόπιστη με κάθε ανάκληση έτσι ώστε στο τέλος να καταστεί εντελώς ψευδή».
Η Μπριτζ δημοσιεύει τα αποτελέσματα των πειραμάτων σε 12 εθελοντές, συνολικά όμως είχε εξετάσει 70 άτομα στο πλαίσιο της διδακτορικής διατριβής της.
Όπως ανέφερε η ίδια «το ίδιο φαινόμενο παρουσιάστηκε σε όλους ανεξαιρέτως τους συμμετέχοντες»
Την πρώτη μέρα του πειράματος, οι εθελοντές κλήθηκαν να απομνημονεύσουν τις ακριβείς θέσεις 180 αντικειμένων που εμφανίζονταν πάνω σε ένα πλέγμα στην οθόνη του υπολογιστή. Τη δεύτερη και την τρίτη μέρα, οι συμμετέχοντες ξαναείδαν ένα μέρος από τα ίδια αντικείμενα και κλήθηκαν να τα επαναφέρουν στην αρχική τους θέση.
Η ανάλυση των αποτελεσμάτων αποκάλυψε ότι την τρίτη μέρα της δοκιμής οι εθελοντές ήταν πιθανότερο να τοποθετήσουν ένα αντικείμενο στη λανθασμένη θέση που το είχαν τοποθετήσει και την προηγούμενη μέρα, αντί στην αρχική του θέση.
«Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η εσφαλμένη ανάκληση της θέσης του αντικειμένου τη δεύτερη μέρα επηρέασαν το πώς οι εθελοντές θυμούνταν τη θέση του αντικειμένου την τρίτη μέρα. Η ανάκληση της ανάμνησης δεν ενίσχυσε απλά την αρχική σύνδεση, αλλά τροποποίησε την αποθήκευση της μνήμης έτσι ώστε να ενισχύει τη θέση που είχε ανακαλέσει ο εθελοντής στη δεύτερη θέση» εξηγεί η Μπριτζ.
Την ερμηνεία αυτή δείχνουν εξάλλου να ενισχύουν τα αποτελέσματα του ηλεκτροεγκεφαλογραφήματος στο οποίο υποβλήθηκαν οι συμμετέχοντες τη δεύτερη μέρα της δοκιμής.
Η ανάλυση της εγκεφαλικής δραστηριότητας αποκάλυψε ένα χαρακτηριστικό ηλεκτρικό σήμα την ώρα που οι εθελοντές προσπαθούσαν να θυμηθούν την αρχική θέση του αντικειμένου. Και όσο πιο έντονο ήταν αυτό το σήμα, τόσο πιθανότερο ήταν να τοποθετήσουν οι εθελοντές το αντικείμενο στην ίδια θέση κατά την τρίτη μέρα του πειράματος.
«Το ισχυρό αυτό σήμα φαίνεται να δείχνει ότι μια νέα ανάμνηση σχηματιζόταν εκείνη τη στιγμή. Η νέα αυτή ανάμνηση δημιουργούσε την τάση για επανάληψη του ίδιου λάθους» αναφέρει η Μπριτζ.
Όπως επισημαίνει, τα ευρήματα της μελέτης ίσως έχουν σημασία για την αναγνώριση υπόπτων στις αστυνομικές έρευνες. Όταν ένας μάρτυρας καλείται να αναγνωρίσει ένα πρόσωπο, είναι πιθανότερο να το κάνει σωστά με την πρώτη, αλλιώς οι αναμνήσεις του από το συμβάν ενδέχεται να επηρεαστούν από τους υπόπτους που παρουσιάστηκαν μπροστά τους.
σχόλια