Η απάντηση του κ. Δεληβοριά:
Λανθασμένη η αναφορά σε «Ενίσχυση-πρόκληση του Μουσείου Μπενάκη»
Tο άρθρο που δημοσιεύθηκε στην Ελευθεροτυπία στις 27-3-2011, σελ. 18, με τίτλο «3,6 εκατ. Ευρώ από τον ΟΠΑΠ για έκθεση στις ΗΠΑ. Ενίσχυση-πρόκληση στο Μουσείο Μπενάκη», και το οποίο ακολούθησαν ανάλογα δημοσιεύματα στην Ελευθεροτυπία, 29-3-2011, τον Ριζοσπάστη, 29-3-2011 και αλλού, δημιουργούν την απαράδεκτα εσφαλμένη εντύπωση ότι το Υπουργείο Πολιτισμού επιχορηγεί το Μουσείο Μπενάκη με 3,6 εκατ. Ευρώ. Στην πραγματικότητα το ποσό αυτό, όταν τελικά διατεθεί, θα απορροφηθεί σταδιακά για να πραγματοποιηθεί έκθεση την οποία αποφάσισε και την οποία διοργανώνει το Υπουργείο Πολιτισμού. Η έκθεση αυτή, με τίτλο «Η Ελλάδα του Βυζαντίου», θα παρουσιασθεί το 2013 σε σημαντικά Μουσεία των ΗΠΑ και την ευθύνη της έχει αναλάβει μια μεγάλη οργανωτική επιτροπή με επίλεκτα στελέχη του ΥΠΠΟΤ: τη Γενική Διευθύντρια Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς Μαρία Βλαζάκη, τη Διευθύντρια Βυζαντινών Αρχαιοτήτων Ευγενία Γερούση, τη Διευθύντρια του Βυζαντινού και Χριστιανικού Μουσείου Ευγενία Χαλκιά, τη Διευθύντρια του Μουσείου Βυζαντινού Πολιτισμού Σουζάνα Χούλια-Καπελώνη, τη Διευθύντρια του Τμήματος Μουσείων και Εκθέσεων Μαρία Λαγογιάννη, τις τέως Διευθύντριες Αναστασία Τούρτα και Δήμητρα Μπακιρτζή, την αρχιτέκτονα της Διεύθυνσης Μουσείων, Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων Ευγενία Αλμπάνη, τον Ομότιμο Καθηγητή του Πανεπιστημίου Αθηνών Νικόλαο Ζία. Από το Μουσείο Μπενάκη στην οργανωτική επιτροπή συμμετέχουν η βυζαντινολόγος Αιμιλία Γερουλάνου (η οποία είχε συμμετάσχει και στην πρώτη μνημειακή έκθεση για το Βυζάντιο που οργανώθηκε στο Ζάππειο το 1964 με τίτλο «Βυζαντινή τέχνη-Τέχνη Ευρωπαϊκή»), η Επιμελήτρια της Βυζαντινής Συλλογής Αναστασία Δρανδάκη και ο Διευθυντής Άγγελος Δεληβορριάς.
Τη συμμετοχή του Μουσείου Μπενάκη επέβαλε προφανώς η μεγάλη πείρα του στη διοργάνωση ανάλογων εκθέσεων, από τις οποίες είμαι υποχρεωμένος να υπενθυμίσω τις πιο σημαντικές: «Η Δόξα του Βυζαντίου στο Όρος Σινά», Αθήνα 1997, «Μήτηρ Θεού. Απεικονίσεις της Παναγίας στη βυζαντινή τέχνη», Αθήνα 2000, «Προσκύνημα στο Σινά», Αθήνα 2004, «From Byzantium to Modern Greece, Hellenic Art in Adversity 1453-1830», Νέα Υόρκη 2005, «Byzantium: 330-1453», Λονδίνο 2008, «The Origins of El Greco. Icon Painting in Venetian Crete», Νέα Υόρκη 2009, «Χείρ Αγγέλου. Ένας Ζωγράφος εικόνων στη Βενετοκρατούμενη Κρήτη», Αθήνα 2010, «Relics of the Past: Treasures of the Greek Orthodox Church and the Population Exchange», Chambésy-Γενεύη 2011.
Εδώ πρέπει να σημειώσω ότι είναι από κάθε άποψη σημαντικό ότι το Ελληνικό διοργανώνει ένα τόσο μεγάλης κλίμακας και διεθνούς εμβέλειας εκθεσιακό γεγονός, το οποίο δεν κρατήθηκε καθόλου ως «επτασφράγιστο μυστικό». Στοιχειώδεις κανόνες σοβαρότητας υπαγορεύουν, σε όσους ασχολούνται υπεύθυνα με τέτοια ζητήματα, προ των ανακοινώσεων να έχουν ολοκληρώσει τουλάχιστον το σκεπτικό, αν όχι και τη δομή, κυρίως όμως ένα μεγάλο μέρος από την επιλογή των προς έκθεση έργων.
Οι σχετικές δαπάνες προβλέπεται να διατεθούν μέσα στην τριετία που απαιτείται για την πραγμάτωση του φιλόδοξου εγχειρήματος, για την προετοιμασία, την επιστημονική μελέτη, τις απαραίτητες μετακινήσεις, τις μεταφορές και τις συντηρήσεις των αντικειμένων, τις φωτογραφίσεις και τις ψηφιακές εφαρμογές, τις συγγραφικές, μεταφραστικές και εκδοτικές εργασίες, τις ασφάλειες κ.τ.λ. Για να διαλυθούν, τέλος, οι παρανοήσεις σχετικά με το ύψος της σχετικής δαπάνης, είμαι υποχρεωμένος να θυμίσω σε όσους το επικαλούνται ότι το μεγαλύτερο μέρος των ποσών που απαιτήθηκαν για τις περίφημες βυζαντινές εκθέσεις του Metropolitan Museum of Art της Νέας Υόρκης, λ.χ., εξασφαλίστηκε από χορηγίες ελληνικών πηγών. Ακόμη ότι στις εκθέσεις αυτές δεν ήταν η ελληνική πλευρά εκείνη που είχε προσδιορίσει τον άξονα του σκεπτικού και το γενικότερο πνεύμα της προβολής των επιμέρους θεμάτων.
Θα πρέπει επίσης να υπογραμμιστεί ότι οι υπαινιγμοί σε βάρος της Αιμιλίας Γερουλάνου είναι ανεπίτρεπτοι. Η κυρία Γερουλάνου είναι μέλος της Διοικητικής Επιτροπής του Μουσείου Μπενάκη από το 2000 και Πρόεδρος από το 2005, και ελπίζω ότι οι συντάκτες των δημοσιευμάτων δεν υπονοούν πως θα έπρεπε να αλλάξει η σύνθεση της Διοικητικής Επιτροπής του Ιδρύματος, προκειμένου να συμμετάσχει το Μουσείο Μπενάκη στην οργάνωση της συγκεκριμένης εκθέσεως.
Το κατά πόσο τέτοιες εκθέσεις που διέπονται από διεθνείς πρακτικές πολιτιστικής επικοινωνίας είναι σημαντικές και προάγουν ή όχι τα ουσιαστικά συμφέροντα μιας χώρας, επαφίεται στη νοητική εμβέλεια αυτών που τις αποτιμούν.
Ο Διευθυντής του Μουσείου Μπενάκη
Άγγελος Δεληβορριάς
σχόλια