Αποτελούν μια γενιά που έχει ζήσει αλλεπάλληλες κρίσεις. Ενηλικιώθηκαν μέσα από κομβικά γεγονότα που αποδείχθηκαν καθοριστικά στην εφηβεία τους και επέφεραν ψυχολογικές και οικονομικές επιπτώσεις. Την ίδια στιγμή, τους κατηγορούν ως γενιά αδιάφορη, απολιτίκ, ανεύθυνη και επιφανειακή, η οποία ενδιαφέρεται μόνο για ατελείωτο σκρολάρισμα στα social media. Μήπως, όμως, όλα αυτά είναι γενικεύσεις και στερεοτυπικές αναλύσεις; Μήπως δεν μπορούμε να αντιληφθούμε ότι η GenZ αντιτίθεται σε παραδοσιακές νόρμες και παρακολουθεί τον κόσμο μέσα από διαφορετικές οπτικές και διαύλους επικοινωνίας;
Οι σημερινοί νέοι σε 25 χρόνια από σήμερα θα βρίσκονται στην πιο παραγωγική τους ηλικία. Πρόσφατες έρευνες έδειξαν ότι ενδιαφέρονται και παρακολουθούν την επικαιρότητα, εκφράζουν τις ανησυχίες τους, έχουν άποψη και θέση για όλα όσα συμβαίνουν γύρω μας και ταυτόχρονα έχουν επιδείξει πολιτικά αντανακλαστικά, παρ’ ότι ζουν και εργάζονται σε συνθήκες ανασφάλειας.
Με αφορμή τις επερχόμενες ευρωεκλογές απευθυνθήκαμε σε νέους που ψηφίζουν για πρώτη φορά και γενικότερα σε εκπροσώπους της GenZ και τους ρωτήσαμε πώς φαντάζονται την εξέλιξη της Ευρώπης σε διάφορους τομείς. Ταυτόχρονα, τους ζητήσαμε να μας πουν ποιο είναι το όραμά τους, οι προσδοκίες τους αλλά και οι επιθυμίες τους όσον αφορά το μέλλον της Γηραιάς Ηπείρου.
Ιωάννα Μονέ
Φοιτήτρια Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών - Πανεπιστήμιο Πειραιώς
Αυτό που αναμένω μετά τις ευρωεκλογές είναι η προοπτική για μεγαλύτερη ισότητα μεταξύ των μειονοτήτων και εξομάλυνση των διακρίσεων. Πλέον οι θεσμοί έχουν τη δυνατότητα να ανταποκριθούν σε αυτές τις προσδοκίες με πολιτικές που θα προάγουν την ισότητα και την ενσωμάτωση.
Η διασφάλιση της ισότητας στην πρόσβαση σε βασικές υπηρεσίες και δικαιώματα για όλους, ανεξαρτήτως καταγωγής, θρησκείας, φύλου ή σεξουαλικού προσανατολισμού, είναι ζωτικής σημασίας για την καταπολέμηση των διακρίσεων.
Επιπλέον, θα ήθελα οι εκλεγμένοι να εργαστούν για την ανάπτυξη νόμων και πολιτικών που θα ενισχύουν την προστασία των μειονοτήτων και θα εξασφαλίζουν την ισότητα ευκαιριών σε όλους τους πολίτες. Η ενθάρρυνση της συμμετοχής των μειονοτήτων στην πολιτική διαδικασία και στον δημόσιο βίο είναι επίσης σημαντική για τη δημιουργία μιας πιο δίκαιης και εκπροσωπητικής κοινωνίας.
Θα ήθελα να δω πρόοδο προς την κατεύθυνση μιας πιο ισότιμης και δίκαιης κοινωνίας μετά τις ευρωεκλογές. Η εξάλειψη των διακρίσεων και η προαγωγή της ισότητας είναι θεμελιώδεις αρχές της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης και η προώθησή τους θα πρέπει να αποτελέσει προτεραιότητα της Ένωσης.
Γρηγόρης Γεωργάτος
Μαθητής
Σε ποια Ευρώπη επιθυμούμε να ζήσουμε; Τι επιθυμούμε ως νέοι ψηφοφόροι από τους εκπροσώπους μας; Πώς μπορούμε να συμβάλουμε σε αυτό το ταξίδι βελτίωσης; Τέτοιου είδους ερωτήματα καλούμαστε να σκεφτούμε προτού οι first-time voters ρίξουμε την ψήφο μας στην κάλπη. Για να αλλάξουμε κάτι, πρέπει πρώτα να το οραματιστούμε. Για να φτάσουμε στην υλοποίηση όλων αυτών που οραματιζόμαστε για την Ε.Ε. του 2050, το πρώτο βήμα είναι να μπορέσουμε να προχωρήσουμε από τον συμβολισμό των αποφάσεών μας στην πραγματική ουσία τους. Η Ε.Ε. τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 2012 «για τον ρόλο της στην προώθηση της ειρήνης, της συμφιλίωσης, της δημοκρατίας και των ανθρωπίνων δικαιωμάτων στην Ευρώπη», μια συμβολική επιβράβευση όλων όσα επιτεύχθηκαν στους τομείς αυτούς από την ίδρυσή της. Το τοπίο σήμερα μας προειδοποιεί πως ο δρόμος για το 2050 απαιτεί και ένα συνειδησιακό άλμα απ’ όλους μας, από τα σύμβολα –που είναι μεν η σωστή αφετηρία για τα οράματα– προς την πράξη, ούτως ώστε να πραγματοποιήσουμε όλα όσα θέλουμε να αλλάξουμε. Είναι σημαντικό να γίνει αυτό, γιατί στη δωδεκαετία που μεσολάβησε από το βραβείο Νόμπελ «μας» έχουμε λιγότερη ειρήνη γύρω από την Ε.Ε., καθώς αποφεύγουμε να εμπλακούμε σε ζητήματα εκτός της Ευρωζώνης τα οποία μας κρατούν πίσω από την επίτευξη του απώτερου σκοπού, την παγκόσμια ειρήνη.
Με προϋπόθεση τα παραπάνω, οραματίζομαι τα εξής: Στον τομέα της εργασίας, επιθυμώ πρώτα απ’ όλα να υπάρχει η υποδομή μιας εύστοχης εκπαίδευσης, που σκοπό θα έχει την αποτελεσματική επαγγελματική αποκατάσταση όλων μας. Οραματίζομαι ακόμη δίκαιες αμοιβές, ξεκινώντας από την εξισορρόπηση των αποδοχών μεταξύ των φύλων και φτάνοντας σε μια συνολικά εντιμότερη κατανομή του πλούτου που παράγουμε, με γνώμονα τη μακροχρόνια ευημερία όλων. Φυσικά και θα ήθελα περισσότερη ευελιξία στις συνθήκες εργασίας, καθώς και περισσότερη ανεκτικότητα στο διαφορετικό μέσα στον εργασιακό χώρο. Θα ήθελα επίσης να υπάρξει πρακτικό πλαίσιο που να στηρίζει την επιχειρηματικότητα, ειδικά για τους νέους και τις ιδέες τους.
Το περιβάλλον και η αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής παραμένουν ιδιαιτέρως σημαντικά. Η στρατηγική να προσεγγίσουμε το πρόβλημα αυτό με ιδεολογικά κριτήρια, για να μπορέσουμε να το θέσουμε σε προτεραιότητα, έχει δημιουργήσει μια σειρά από αντιπαραθέσεις και αντιφάσεις, οι οποίες καθυστερούν την εύρεση αποτελεσματικής λύσης και μας εκθέτουν σε άλλους κινδύνους, όπως η ενεργειακή ανασφάλεια. Το να κρυβόμαστε πίσω από ταμπέλες δεν βοηθά. Θα ψήφιζα αυτούς που θα είχαν το θάρρος –και τον σεβασμό προς τους πολίτες– να εγκαταλείψουν τη συντηρητική πολιτική που ευνοεί τη θέση τους και να αγωνιστούν για ένα καλύτερο αύριο.
Η επίτευξη πραγματικής κοινωνικής δικαιοσύνης αποτελεί προϋπόθεση όλων των παραπάνω. Ας έχουμε, ψηφοφόροι και εκλεγόμενοι, γνώμονα αυτόν τον παράγοντα, αναγνωρίζοντας τις ανάγκες αλλά και τις θυσίες που απαιτούνται για να μεταβούμε στη νέα εποχή. Μόνο έτσι θα υπάρξει κοινωνική ευημερία.
Ανδρέας Χριστόπουλος
Φοιτητής Νομικής - ΕΚΠΑ
Το 2050, οπότε και θα πλησιάζω τα 50, ελπίζω η Ευρώπη να ενσαρκώνει σε έναν βαθμό αυτά που γράφει ο 20άρης εαυτός μου σε αυτές τις γραμμές. Θα επιθυμούσα πραγματικά να ζω σε ένα ειρηνικό περιβάλλον, όπου η πυρηνική απειλή θα αποτελεί απλώς μερικές γραμμές σε ένα βιβλίο ιστορίας της εποχής και όχι μια βιωμένη πραγματικότητα. Σε αυτό το ειρηνικό περιβάλλον θα ήταν ιδανικό να καινοτομούμε ατομικά και συλλογικά ως ευρωπαϊκή κοινωνία χρησιμοποιώντας τα εργαλεία της τεχνητής νοημοσύνης, και όποιο άλλο τεχνολογικό επίτευγμα έχει ευρεθεί μέχρι τότε, με γνώμονα τη διευκόλυνση της καθημερινότητας, της εργασίας και της ζωής μας. Να έχουμε θέσει, δηλαδή, τον άνθρωπο στο επίκεντρο της διαδικασίας αυτής. Τέλος, θα ήταν σημαντικό οι μηχανισμοί αλληλεγγύης της Ένωσης, τόσο μεταξύ των κρατών-μελών της όσο και με τρίτες χώρες, να αποτελούν πρωταρχικές ευρωπαϊκές πολιτικές. Επομένως, στον δρόμο για το 2050 απαιτείται διεύρυνση της Ένωσης και στήριξη των κρατών-μελών και των πολιτών της με όρους ισότητας και αλληλεγγύης και διάσπαση των εσωτερικών αναχωμάτων της. Η Ευρώπη του 2050 πρέπει να είμαστε εμείς, οι ανάγκες μας, ένα κοινό, εμπεδωμένο όραμα. Γι’ αυτό οφείλουμε να δράσουμε, προκειμένου να το μετουσιώσουμε σε πράξη, κάνοντας το πρώτο βήμα στις 9 Ιουνίου!
Διονύσης Φωτόπουλος
Μεταπτυχιακός φοιτητής Χρηματοοικονομικής Διοίκησης - ΟΠΑ
Καθώς οι ευρωεκλογές είναι προ των πυλών, περισσότερο από ποτέ αναδύονται ζητήματα τα οποία πρέπει όχι μόνο να μας απασχολούν αλλά και να καταστούν αντικείμενο μιας κοινωνικά επωφελούς πολιτικής διαχείρισης. Είναι σαφές ότι με ορίζοντα το 2050 η E.E. θα χρειαστεί τεράστια επενδυτικά κεφάλαια, τα οποία θα χρηματοδοτήσουν την πράσινη μετάβαση των επιχειρήσεων και την αμυντική θωράκιση των κρατών-μελών της. Το μεν πρώτο είναι αναγκαίο, διότι η κλιματική αλλαγή επιβάλλει τη μεταστροφή του παραγωγικού μοντέλου προς καθαρές και βιώσιμες πηγές ενέργειας, το δε δεύτερο, διότι η Ε.Ε. θα κληθεί να αντιμετωπίσει ζητήματα διαφύλαξης της σταθερότητας στο ευρύτερο γεωπολιτικό περιβάλλον.
Ευελπιστώ, λοιπόν, ότι το 2050 η Ε.Ε θα έχει προχωρήσει σε σημαντικές μεταρρυθμίσεις, που θα τοποθετούν με τον πλέον δυναμικό τρόπο τις αρχές και τις αξίες του ευρωπαϊκού εγχειρήματος εντός ενός ρευστού παγκόσμιου ανταγωνιστικού περιβάλλοντος. Οι μεταρρυθμίσεις αυτές πρέπει να κινηθούν προς την κατεύθυνση της δημιουργίας της λεγόμενης «Capital Markets Union», που θα επιτρέψει την κατάλληλη διοχέτευση ιδιωτικών κεφαλαίων εντός της Ε.Ε. προς την αναβάθμιση των αμυντικών δυνατοτήτων των κρατών-μελών, προς την υλοποίηση ενός στρατηγικού οικονομικού και πολιτικού οράματος με επίκεντρο το περιβάλλον, τη ρύθμιση των τεχνολογιών, την κοινωνική συνοχή, τη διά βίου μάθηση και την επαγγελματική κατάρτιση. Είναι στο χέρι μας η ανάγκη για μεταρρυθμίσεις το 2024 να έχει καταστεί… συλλογική Ευρωπαϊκή Ιστορία το 2050.
Πέννυ Μαστοράκου
Φοιτήτρια Επικοινωνίας & ΜΜΕ - ΕΚΠΑ
Υπάρχουν πάρα πολλά που θα ήθελα να δω να αλλάζουν τα επόμενα χρόνια. Θέλω οι άνθρωποι που θα μας εκπροσωπούν στην Ε.Ε. να αφήσουν στην άκρη τα όσα πρεσβεύει το κόμμα που εκπροσωπούν. Θα ήθελα να δω πως πράγματι χτίζεται ξανά η εμπιστοσύνη ανάμεσα στον πολίτη και το κράτος, με το να μας εκπροσωπούν άτομα που βάζουν πάνω απ’ όλα τους πολίτες της χώρας και διεκδικούν όσα τους αξίζουν.
Μερικές φορές «ζηλεύω» που άλλες χώρες, με αφοσίωση και αγάπη για τον λαό τους, βάζουν τα όριά τους, έχουν πίστη σε ό,τι κάνουν και έχουν κερδίσει τον σεβασμό των υπολοίπων. Ελπίζω να εκλεγούν άτομα που πραγματικά έχουν όραμα και στόχο να πάνε ένα βήμα παραπέρα τον κάθε πολίτη αυτής της χώρας, ανεξαρτήτως αν έχει γεννηθεί εδώ ή όχι. Ελπίζω να εκλεγούν άτομα που δεν θα επιτρέπουν σε κανέναν να αμφισβητεί και να «προσβάλλει» την Ελλάδα και που θα προσπαθήσουν να κερδίσουν τον σεβασμό όσων αποδοκιμάζουν τη χώρα και τους πολίτες της.
Με όσα έχουν συμβεί τον τελευταίο χρόνο, ελπίζω κάποια στιγμή να δω την ισότητα στην πράξη και όχι μόνο στα λόγια. Έτσι ένας πολίτης νιώθει πραγματικά ασφάλεια, όταν ξέρει πως οι άνθρωποι που έχει επιλέξει να τον εκπροσωπούν παλεύουν μαζί του για τα δικαιώματά του. Ο κόσμος –κυρίως η νέα γενιά– κουράστηκε να βλέπει ανθρώπους να εκλέγονται και να «βολεύονται». Ανεξαρτήτως φύλου, σεξουαλικότητας, καταγωγής, χρώματος, είμαστε άνθρωποι και ενωμένοι μπορούμε να κάνουμε όχι ένα, αλλά χίλια βήματα πιο πέρα. Στο χέρι μας είναι.
Ίωνας Καλλιμάνης
Φοιτητής Δημοσιογραφίας & ΜΜΕ - ΕΚΠΑ
Κλείνω τα μάτια και… τι φαντάζομαι; Δεν ξέρω καν τι σημαίνει Ευρώπη σήμερα, πολύ περισσότερο δεν μπορώ να φανταστώ το μέλλον της. Μπαίνουμε σε μια εποχή όπου το ερώτημα «ποια Ευρώπη θα θέλαμε στο μέλλον;» έχει δώσει τη θέση του στο ερώτημα «ποια Ευρώπη είναι εφικτό να έχουμε το 2050;». Ποια μελλοντική εκδοχή του κόσμου μας προλαβαίνουμε ακόμη, μπροστά σε ένα τόσο κλιματικά απαισιόδοξο μέλλον; Και η απάντηση σε αυτό μοιάζει αρχικά αόριστη, μακρινή και έξω από τις δυνάμεις μας. Αλλά υπάρχει κάτι στο οποίο μπορούμε ακόμη να ελπίζουμε, κι αυτό είναι μια Ευρώπη που θα αρχίσει να πιστεύει ξανά στη σημαντικότητα των μικρών κοινοτήτων, στην αξία τους και στη δυνατότητά τους να φέρουν ουσιαστικές αλλαγές στη ζωή μας. Και όταν η πίστη μας στις μικρές κοινότητες ανθρώπων αποκατασταθεί, ίσως τότε μπορέσουμε να επανεξετάσουμε και τη σχέση μας με τις μεγαλύτερες. Ίσως τότε αρχίσουμε να μιλάμε για μια ήπειρο που δεν θα υφίσταται μονάχα ως ένας περιφραγμένος «μαγικός κήπος» για τους λίγους, μια ουτοπία που κάποιοι ποτέ δεν θα αγγίξουν, αλλά για ένα κομμάτι γης εξωστρεφές, προοδευτικό και ανοιχτό, που θα δείχνει τον δρόμο για όλους.
Γιώργος Αραβώσης
Φοιτητής Νομικής - ΕΚΠΑ
Οι εκλογές αποτελούν πάντοτε ευκαιρία να ξεφεύγουμε από τα προβλήματα της καθημερινότητας και να οραματιζόμαστε το μέλλον. Με αφορμή τις ευρωεκλογές, λοιπόν, ονειρεύομαι μια Ευρώπη που θα έχει ξεπεράσει τα οικονομικά, πολιτειακά και γεωστρατηγικά της αδιέξοδα.
Η «Γηραιά Ήπειρος» του 2050 που οραματίζομαι σφύζει από ζωντάνια και καινοτομία: περιορισμένη γραφειοκρατία και ενισχυμένη οικονομική ελευθερία έχουν καταστήσει την Ευρώπη πρωταγωνίστρια στην ανάπτυξη των τεχνολογιών του μέλλοντος (τεχνητή νοημοσύνη, βιοτεχνολογία, πράσινη μετάβαση), σε αντίθεση με τη σημερινή εμμονική ρύθμισή τους. Οι εθνολαϊκιστικές απειλές έχουν αντιμετωπιστεί. Η διεύρυνση των εξουσιών και των αρμοδιοτήτων του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου έχει περαιτέρω νομιμοποιήσει δημοκρατικά την «κυβέρνηση των Βρυξελλών». Στον τομέα της ασφάλειας, η Ευρώπη του 2050 έχει απομακρυνθεί από την τυφλή εξάρτηση από τον εκάστοτε ένοικο του Λευκού Οίκου. Έχει υιοθετήσει ένα δόγμα στρατηγικής αυτονομίας, με επενδύσεις στην αμυντική ετοιμότητα και στην ενεργειακή αυτάρκεια. Τα κράτη-μέλη συνεργάζονται συντονισμένα για την προστασία των συνόρων τους.
Προσγείωση στο σήμερα: Πριν από λίγες ημέρες ο Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε πως «η Ευρώπη είναι θνητή, μπορεί να πεθάνει». Το δίλημμα «ευρωπαϊκή ολοκλήρωση ή διάλυση» δεν είναι το δίλημμα του αύριο ή του 2050. Είναι το διακύβευμα των ευρωεκλογών του Ιουνίου. Στο χέρι μας είναι η Ευρώπη όχι μόνο να επιβιώσει αλλά να ακμάσει.
Παναγιώτης Μουμτσάκης
Υποψήφιος διδάκτωρ Πολιτικής Επιστήμης - Πανεπιστήμιο της Οξφόρδης
Τις τελευταίες δεκαετίες η Ευρώπη έχει εγκλωβιστεί σε μια σισύφεια περιδίνηση μεταξύ εξαρτήσεων και εσωστρέφειας. Το έτος 2050 μπορεί να λειτουργήσει ως ορόσημο για την ίδια και τη βιωσιμότητα του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Ενδεικτικά σταχυολογώ τους τομείς στους οποίους οφείλει να επενδύσει:
Ενεργειακά, το 2050 ελπίζω να δούμε μια Ευρώπη η οποία θα έχει επιτύχει την πλήρη ενεργειακή αυτονομία της μέσω της παραγωγής πράσινης ενέργειας και της συνεπακόλουθης ανάπτυξης τεχνολογιών για την αξιοποίηση του υδρογόνου. Γεωπολιτικά, θα ήθελα να δω μια Ευρώπη με αυτάρκεια στις πρώτες ύλες (ειδικά στις σπάνιες γαίες) και ενιαίο, ισχυρό και αυτόνομο ευρωπαϊκό στρατό. Οικονομικά, προσβλέπω σε ένα ανθεκτικό ευρωπαϊκό νόμισμα και σε μια Ευρώπη που θα καταφέρει να ενσωματώσει επιτυχώς την τεχνητή νοημοσύνη ως ένα συμπληρωματικό εργαλείο και όχι ως μια ανατρεπτική πραγματικότητα. Τέλος, κοινωνικά, το στοίχημα της μετρίασης της άκρατης αστικοποίησης και της ενίσχυσης της περιφέρειας θα είναι κομβικό, παράλληλα με τη βιώσιμη επίλυση του δημογραφικού, ενός ζητήματος που στέκει ως δαμόκλειος σπάθη πάνω από τις περισσότερες κοινωνίες σήμερα.
Νίκη Παπανικολάου
Φοιτήτρια Φιλολογίας - ΕΚΠΑ
Από τις φετινές ευρωεκλογές κι έπειτα αναμένω την επίτευξη της ισότητας, να εξομαλυνθούν οι κοινωνικές διακρίσεις και επιτέλους να υπάρξει αίσθημα ασφάλειας και ταυτόχρονα ελευθερίας στους πολίτες.
Ο ρόλος των ανθρώπων που μας εκπροσωπούν είναι ιδιαίτερα σημαντικός, καθώς αντιπροσωπεύουν το «λαϊκό» δίκαιο και προάγουν τη μαζική «φωνή» που θα σταθεί τροχοπέδη στα μεγάλα συμφέροντα. Έτσι, θα ήθελα να δω ανθρώπους που μάχονται για τη βιώσιμη ανάπτυξη, την προστασία του περιβάλλοντος, τα συμφέροντα της χώρας μας και την επίλυση προκλήσεων όπως η φτώχεια και η μη δυνατότητα πρόσβασης στην εκπαίδευση.
Ως ενεργός πολίτης του 2024, και καθώς οι κοινωνικές και πολιτικές εξελίξεις προχωρούν με ραγδαίους ρυθμούς, δεν ξέρω τι θα γίνει σε λίγα χρόνια, αλλά μπορώ να πω πως πλέον οι θεσμοί έχουν αποκτήσει μια σχετική σαφήνεια και εγγύτητα που μπορεί να λειτουργήσει καταλυτικά στη δημιουργία ενός κράτος δικαίου, που θα προάγει την εμπιστοσύνη μεταξύ πολίτη και κράτους. Αυτό είναι ένα υπόβαθρο στο οποίο μελλοντικά μπορούν να στηριχτούν έννοιες όπως αλληλεγγύη, ελευθερία, ομόνοια, ισότητα και αλτρουισμός.
Μπάμπης Κουτσούμπας
Φοιτητής Νομικής, υπεύθυνος εξωτερικών σχέσεων της WeFor
Είναι πολλά αυτά που μπορεί να ζητήσει ή μάλλον να περιμένει κανείς από την Ευρώπη του 2050. Κι αυτό γιατί, ειδικά ως νέος, βλέποντας τόσες κρίσεις να εκτυλίσσονται με ραγδαίους ρυθμούς τόσο στο εξωτερικό όσο και στο εσωτερικό της Ευρώπης, ελπίζεις ότι σε 30 χρόνια αυτό θα αλλάξει και θα επέλθει μια ισορροπία.
Από τα πολλά ζητήματα στα οποία θα μπορούσα να αναφερθώ, θέλω να σταθώ σε δύο, τα οποία είναι αλληλένδετα: στην κλιματική ουδετερότητα και στην κοινωνική δικαιοσύνη. Όσον αφορά το πρώτο, οι επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής επηρεάζουν δυσανάλογα τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες. Η αναχαίτιση της κλιματικής αλλαγής δεν αποτελεί μόνο περιβαλλοντικό ζήτημα αλλά και ζήτημα κοινωνικής δικαιοσύνης. Η προτεραιοποίηση και ταχύτερη εφαρμογή κλιματικά ουδέτερων πολιτικών καθίσταται αναγκαία, ώστε να μην αποτελέσει κι αυτή μια κενή υπόσχεση. Από την άλλη, οι εξελίξεις των τελευταίων χρόνων, με τους συνέχεις πολέμους και τις διαρκείς οικονομικές και ανθρωπιστικές κρίσεις, μας έχουν οδηγήσει σε ένα κοινωνικό χάσμα. Εκπαίδευση, υγεία και στέγαση, πράγματα τα οποία άλλοτε θεωρούνταν δεδομένα σε όλη την Ευρώπη, πλέον αποτελούν δυσπρόσιτα αγαθά, που δεν είναι προσβάσιμα σε όλους. Η Ευρώπη οφείλει να επαναπροσδιορίσει την έννοια του κοινωνικού κράτους, ώστε υπηρεσίες κοινωνικής πρόνοιας σαν αυτές που προαναφέρθηκαν να μην αποτελούν απατηλό όνειρο για τα χαμηλά κοινωνικά στρώματα.
Οι δύο παραπάνω στόχοι αποτελούν ένα μεγάλο και δύσκολο βήμα για την Ευρώπη. Ένα βήμα, όμως, το οποίο πιστεύω ότι μπορεί να πραγματοποιήσει. Το βάρος αυτών των μεταρρυθμίσεων δεν πέφτει μόνο στους πολιτικούς αλλά και σ’ εμάς, τους πολίτες, και ειδικά στη νέα γενιά, που έχει πίστη και όραμα να αφήσει έναν κόσμο καλύτερο απ’ ό,τι τον βρήκε.
