«Γιατί»; Αυτή είναι κατά πάσα πιθανότητα η ερώτηση που ακούνε συχνότερα από τα παιδιά οι ενήλικες. Και υπάρχουν στιγμές που — για να είμαστε ειλικρινείς — πασχίζουμε να βρούμε τη σωστή απάντηση.
Ωστόσο, αυτή η όρεξη για γνώση και κατανόηση είναι πολύτιμη και σημαντική. Είναι ύψιστης σημασίας τα παιδιά μας να παίρνουν τις σωστές απαντήσεις, με απλά λόγια που μπορούν να καταλάβουν. Τις απαντήσεις που θα τα ωθήσουν να προχωρήσουν περισσότερο, να ρωτήσουν περισσότερα. Αυτός είναι ο καλύτερος τρόπος μάθησης. Η εκπαίδευση, και ιδίως η επιστημονική εκπαίδευση, είναι καίριας σημασίας στο πλαίσιο αυτό. Είμαι πεπεισμένη ότι, με τη σωστή διδασκαλία, οι μαθητές και οι μαθήτριες μπορούν να αναπτύξουν ενδιαφέρον ήδη από μικρή ηλικία για τον ρόλο που παίζουν η επιστήμη και η έρευνα στην καθημερινή τους ζωή.
Πρέπει να κινήσουμε την περιέργειά τους και να τους παρακινήσουμε να μάθουν περισσότερα, να μη φοβούνται την επιστήμη. Ίσως μάλιστα μπορούμε και να τους ενθαρρύνουμε να γίνουν οι ίδιοι επιστήμονες. Και θα χρειαστούμε άριστους ερευνητές, ερευνήτριες και φορείς καινοτομίας για την αντιμετώπιση των σημερινών και των μελλοντικών προκλήσεων!
Να πώς γεννήθηκε η ιδέα για την πρωτοβουλία «Ερευνητές στα σχολεία».
Η έννοια είναι απλή. Πρόκειται για την πρόσκληση ερευνητών και ερευνητριών σε αίθουσες διδασκαλίας σε σχολεία πρωτοβάθμιας ή δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, όπου μπορούν να συζητήσουν τα θέματα της έρευνάς τους με τους μαθητές και τις μαθήτριες και να τους εξηγήσουν πώς εργάζονται.
Οι ερευνητές και οι ερευνήτριες θα συζητήσουν θέματα όπως η κλιματική αλλαγή, η βιώσιμη ανάπτυξη, η υγεία, τα τρόφιμα και η διατροφή, το περιβάλλον, τα εδάφη ή οι ωκεανοί. Προτού επισκεφθούν ένα σχολείο, οι ερευνητές και οι ερευνήτριες, στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας, θα λάβουν κατάρτιση σχετικά με τον καλύτερο τρόπο προβολής της εργασίας τους σε ένα νεαρότερο κοινό. Και οι εκπαιδευτικοί θα λάβουν κατάρτιση, από τους ίδιους τους ερευνητές και τις ερευνήτριες, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα το συγκεκριμένο θέμα. Οι μαθήτριες και οι μαθητές θα μπορούν επίσης να επισκεφθούν εργαστήρια και να κληθούν να επιλύσουν επιστημονικές προκλήσεις. Όλες αυτές οι ευκαιρίες μάθησης έχουν σχεδιαστεί ώστε οι μαθητές και οι μαθήτριες να ανακαλύψουν την επιστήμη, την έρευνα και την καινοτομία με διαδραστικό και ενθαρρυντικό τρόπο.
Είναι ύψιστης σημασίας τα παιδιά μας να παίρνουν τις σωστές απαντήσεις, με απλά λόγια που μπορούν να καταλάβουν. Τις απαντήσεις που θα τα ωθήσουν να προχωρήσουν περισσότερο, να ρωτήσουν περισσότερα.
Και με τη νέα αυτή πρωτοβουλία θέλουμε να προσεγγίσουμε ιδιαίτερα τα κορίτσια και τις νεαρές γυναίκες. Επειδή γνωρίζουμε ότι οι σχολικές επιδόσεις των κοριτσιών είναι τουλάχιστον ισάξιες με εκείνες των αγοριών στα επιστημονικά μαθήματα. Ωστόσο, πολύ λιγότερες γυναίκες απ’ ό,τι άνδρες είναι πιθανό να εργάζονται στους τομείς των θετικών επιστημών, της τεχνολογίας, της μηχανικής ή των μαθηματικών (STEM). Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο διασφαλίσαμε ότι η πρωτοβουλία αυτή, οι Ερευνητές στα σχολεία, θα επικεντρωθεί ιδιαίτερα στα κορίτσια και στις γυναίκες, ώστε να τις βοηθήσει να συνειδητοποιήσουν τις ικανότητές τους στους τομείς STEM. Σε τελική ανάλυση, η πρωτοβουλία χρηματοδοτείται στο πλαίσιο των δράσεων Marie Skłodowska-Curie, οι οποίες παρέχουν χρηματοδοτική στήριξη για την εξέλιξη της σταδιοδρομίας και την περαιτέρω κατάρτιση των ερευνητών και των ερευνητριών σε όλα τα στάδια της σταδιοδρομίας τους.
Οι δράσεις έλαβαν το όνομά τους από την αξιοσημείωτη επιστήμονα, η οποία ήταν η μόνη γυναίκα που βραβεύτηκε με δύο βραβεία Νόμπελ — και αυτό σε μια εποχή κατά την οποία η πρόσβαση στην επιστήμη, ιδίως για τις γυναίκες, δεν ήταν προφανής. Με μεγάλη υπερηφάνεια ανακοινώνω ότι σήμερα οι δράσεις Marie Skłodowska-Curie στηρίζουν έναν αυξανόμενο αριθμό νέων γυναικών στην έρευνα και την καινοτομία, με τις ερευνήτριες να αντιπροσωπεύουν πάνω από το 42 % των υποτρόφων του προγράμματος, πολύ πάνω από τον μέσο ερευνητικό πληθυσμό της ΕΕ, και το 46 % των υποψήφιων διδακτόρων που χρηματοδοτούνται από το πρόγραμμα.
Κατ’ αρχάς, οι δραστηριότητες των Ερευνητών στα σχολεία θα πραγματοποιηθούν σε περίπου 2.400 σχολεία στα κράτη μέλη της ΕΕ και στις συνδεδεμένες χώρες του προγράμματος «Ορίζων Ευρώπη». Θα περιλαμβάνουν περισσότερους από 200.000 μαθητές και μαθήτριες σε διάστημα δύο ετών (2022-2023). Αλλά αυτό είναι μόνο η αρχή. Ελπίζουμε να μπορέσουμε να προσεγγίσουμε πολύ περισσότερα σχολεία και μαθητές τα επόμενα χρόνια. Η πρωτοβουλία αναπτύχθηκε επίσης για να καλύψει συγκεκριμένα τις πιο απομακρυσμένες και μειονεκτικές περιοχές, οι οποίες έχουν μικρότερη πρόσβαση σε επιστημονικές και ερευνητικές δραστηριότητες. Επειδή και εκεί, τα παιδιά ρωτούν τους ενήλικες: «Γιατί;», και αξίζουν όσο και κάθε άλλο παιδί να λάβουν μια έξυπνη και κατάλληλη για τα παιδιά εξήγηση.
Είμαι βέβαιη ότι αυτή η ωραία πρωτοβουλία θα στεφθεί με επιτυχία και περιμένω να ακούσω τα σχόλια των μαθητών και των μαθητριών, των εκπαιδευτικών, των ερευνητών και των ερευνητριών σχετικά με τον χρόνο που θα περάσουν μαζί. Πιστεύω επίσης ότι οι ανταλλαγές αυτές θα συμβάλουν στην ενίσχυση της κοινωνικοοικονομικής ανθεκτικότητας, της ανταγωνιστικότητας και του μετασχηματισμού της ΕΕ με την πάροδο του χρόνου, καθώς βασιζόμαστε όλο και περισσότερο στην επιστημονική αριστεία.
