Suicide Circle του Sion Sono, Ιαπωνία, 2001, 99’
Στον χώρο της μουσικής δεν είναι λίγες οι φορές που ακούγοντας ένα κομμάτι, ακόμα και αν δεν το έχουμε ξανακούσει, καταλαβαίνουμε άμεσα σε ποιο συγκρότημα ανήκει γιατί φέρει ορισμένα ευδιάκριτα χαρακτηριστικά. Αυτό δεν περιορίζεται στο χώρο της μουσικής, συνάδει με όλο τον τομέα της Τέχνης και, προφανώς με τον κινηματογράφο. Μπορεί κανείς σε τυχαίο ζάπινγκ να πετύχει μια ταινία μετά τους τίτλους αρχής της και σύντομα να δει χαρακτηριστικά της σκηνοθεσίας, που τον οδηγούν στην εύρεση του δημιουργού. Παραδείγματος χάριν, ο Ταραντίνο χαρακτηρίζεται από την φλυαρία των πρωταγωνιστών του και το πίσσα-κατράμι χιούμορ του. Ο Μπέργκμαν από τα έντονα πλάνα του, τους σκυθρωπούς και προβληματισμένους χαρακτήρες του και τις μεγάλες παύσεις σιωπής. Ο Λούτσιο Φούλτσι από τα χαρακτηριστικά του ζόμπι, όχι απλά γκριζοδέρματους ανθρώπινους χαρακτήρες με κενό βλέμμα, αλλά παραμορφωμένους, σε φάση αποσύνθεσης. Για τον εν λόγω κύριο, μιλάμε για μια διαστροφή που παρασάγκας απέχει από μια απλή κάφρικη παρουσίαση τον πραγμάτων και τους πάντα βαθύτερους προβληματισμούς του που παρουσιάζει μέσα από τις ακραίες αυτές καταστάσεις.
Χειμώνας 2008. έχω μόλις μπει στο πανεπιστήμιο, έχω δικό μου υπολογιστή και η σύνδεση του internet καλά κρατεί. Σε σούμα: ΑΣ ΚΑΤΕΒΑΣΩ ΟΤΙ ΒΡΩ. Κυρίως γιαπωνέζικα πράγματα, τα οποία εν μέρει στερούμαστε διανομής στα videoclub. Σε μια ψακτική για γιαπωνέζικο σπλάττερ βρίσκω αυτήν την ταινία. Το τι περίμενα από το τι μου άφησε στο τέλος, τα χωρίζει απόσταση Ευρώπης-Αυστραλίας.
Η ταινία ξεκινάει, κόσμος στις γραμμές του ηλεκτρικού. (ακολουθεί σύντομη αφήγηση, κοντά στο στυλ των σκέψεων ενός νεοαφιχθέντα στην ενηλικίωση) «Ε, εντάξει, να κάτι που βλέπω κάθε μέρα. Έρχεται και το τρένο… ώπα, γιατί πιάνουν τα χέρια τους αυτά τα πιτσιρίκια? Γιατί χαμογελάνε? Τι είναι αυτή η χαρούμενη μουσικούλα? Γιατί λένε ένα-δύο-τρία? ΠΟΣΟ ΑΙΜΑ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΒΓΑΛΟΥΝ ΤΟΣΑ ΑΤΟΜΑ ΟΤΑΝ ΠΕΦΤΟΥΝ ΣΤΙΣ ΡΑΓΕΣ???». Και έτσι, με το καλημέρα σας, 54 κορίτσια αφήνουν το μάταιο τούτο κόσμο. Και αυτό είναι μόνο το πρώτο κρούσμα από μια σειρά μαζικών αυτοκτονιών που αρχίζουν να κατακλύζουν την Ιαπωνία (μην ανησυχείτε, θα τις δείτε όλες). Ταυτόχρονα, στα κεντρικά γραφεία της αστυνομίας τηλεφωνεί ένας χάκερ, δηλώνοντας ότι γνωρίζει ένα site, το οποίο συνδέεται με αυτές τις αυτοκτονίες και δύο λευκές τσάντες ανοίγονται για να βρεθούν περιεχόμενά σε αυτές δύο ρολά ανθρώπινου δέρματος. Ένα ανερχόμενο και καθόλου υπολογίσιμο ως κάτι το σοβαρό σε αυτή την υπόθεση, κοριτσίστικο ποπ συγκρότημα έχει κυκλοφορήσει μια μεγάλη επιτυχία. Τι σχέση έχουν όλα αυτά μεταξύ τους? Ο επιθεωρητής Kuroda καλείται να λύσει το γόρδιο δεσμό, μάζι του παράλληλα και η Mitsuko, μια έφηβη της οποίας το αγόρι ήταν μέρος αυτών των περιστατικών.
Το όλο χάος, ενδεδυμένο με ένα ερυθρό (σαν το αίμα) πανωφόρι φρικωδίας, διέπει την ταινία στο πρώτο της μισό. Τα χαμόγελα των κοριτσιών που ετοιμάζονται να γίνουν μαρμελάδα ανθρώπου δύο μόνο πράγματα μπορούν να προκαλέσουν: απέχθεια (είναι φύσιν αδύνατο μια τόσο μακάβρια σκηνή να δείχνει τόσο «ευχάριστη») και ερωτηματικά. Πολλά από αυτά. Και όμως, ο Sono σαν παρανοϊκή ευφυΐα, πετάει μερικά άσχετα κομμάτια του παζλ στην αρχή για να μας αποκαλύψει μετά πόσο το ένα χρειάζεται το άλλο για να ολοκληρωθεί η εικόνα. Το δεύτερο μισό, αν και αρχικά περιπλέκει λίγο τα πράγματα, τα ξεκαθαρίζει (μέχρι ενός σημείου) με τρόπο που μόνο μια απόλυτα διεστραμμένη λογική θα μπορούσε να το κάνει. Το τονίζω αυτό: διεστραμμένη, μα και απόλυτα λογική.
Τι θέλει να πει ο ποιητής όμως? Μήπως έχουμε να κάνουμε με τζάμπα αίμα και κρεμμυδωτή συγκάλυψη τετριμμένων ζητημάτων που έχουν χιλιοαναλυθεί? Όχι, ποτέ των ποτών. Ο τρόπος με τον οποίο εδώ αντιμετωπίζεται η αυτοκτονία, ως μάστιγα δηλαδή, καθόλου δε συγγενεύει με τις αντιλήψεις μεσαιωνικής θρησκευτικής αντίληψης που θέλουν την αυτοκτονία αμάρτημα παραπλήσιο μεταδοτικής ασθένειας, και μάλιστα από τα πιο ανήθικα. Περισσότερο αφορά σε μια οπτική πάνω στην αυτοκτονία που την θέλει ως παράγωγο της έλλειψης επιθυμίας του ανθρώπου να αγωνιστεί, ένα φαινόμενο καθολικά αναγνώσιμο στα μήκη και τα πλάτη του πλανήτη. Όσο αίμα χύνεται δεν προκαλεί γέλιο, ούτε φρίκη όπως σε μια Χ σπλάττερ ταινία. Προβληματίζει, το γιατί είναι το ερώτημα εδώ, όχι το πώς. Η ατάκα «Είσαι συνδεδεμένος με τον εαυτό σου?» αποτελεί κάθαρση προς το τέλος της ταινίας, το οποίο δεν θα αναλύσω, φυσικά.
Επιπλέον, ο Sono επιλέγει να αφήσει κάποια ερωτηματικά αναπάντητα. Να το κάνει σε μορφή ανοιχτού διαλόγου. Αν και πολλά από τα κενά που έχουν αφεθεί ανοιχτά κλείνονται στο Noriko’s Dinner Table, την ταινία που ακολουθεί το Suicide Circle, είναι στο χέρι του θεατή να ανοίξει διάλογο με την ταινία και να απαντήσει στα ίδια του τα ερωτήματα. Όχι λόγω τεμπελιάς, δηθενιάς (ελάτε τώρα, υπάρχει ολόκληρη λίστα ταινιών που κατέχονται από αυτήν) και διεκπεραιωτικότητας. Λόγω συνειδητοποίησης ότι ο καλλιτέχνης είναι υποχρεωμένος να προβληματίζει. Και αυτό κάνει.
Όπως καταλαβαίνετε, πρόκειται για μια ακόμα ταινία που δεν απευθύνεται σε ανθρώπους που βλέπουν το σινεμά μόνο ως μορφή διασκέδασης. Αν έχετε κράση χειρούργου όταν αντικρύζετε αίμα τότε προχωρήστε στα ενδότερα της σήραγγας. Υπάρχει φως στην άκρη της.
σχόλια