Στατιστικά είμαστε ο πιο καθαρός λαός της Ευρώπης αν λάβει κανείς υπ' όψη την κατανάλωση σαπουνιού ανά κάτοικο. Αυτό βέβαια αφορά τα σπίτια όπου κατοικούμε, διότι αν βγει κανείς έξω στους δρόμους, αν πάει τώρα «καλοκαιριάτικα» στις παραλίες, άστο καλύτερα. Εδώ λειτουργούν παράξενες κοινωνικές ευαισθησίες που σίγουρα δεν είναι δικής μας αρμοδιότητας αλλά κοινωνιολόγων ίσως και ψυχιάτρων...
Όσοι ξένοι ερχόντουσαν στην Αθήνα της δεκαετίας του 1840 παραξενευόντουσαν βλέποντας τους παλαιούς μας προγόνους να κυκλοφορούν στη μέση του δρόμου. Ο λόγος ήταν απλός και γινόταν άμεσα αντιληπτός όταν άνοιγε ξαφνικά μια πόρτα και απόνερα ανακατωμένα με σκουπίδια πεταγόντουσαν απλά «έξω»!
Στο σημερινό μας σημείωμα ο εξαίρετος δημοσιογράφος Σωτήρης Σκίπης της εφημερίδας «Σκριπ» (1914) με αφορμή κάποια προσωπικά βιώματα κάνει κάποιες σκέψεις γύρω από το θέμα:
Ανέγνωσα κάπου, ότι εις την Γαλλίαν η Αστυνομία ανέλαβεν ένα σωτήριον δια τον λαόν έργον. Θα επιθεωρή της κουζίνες των εστιατορίων και αλλοίμονον εις εκείνους, τους οποίους θα συλλαμβάνη να σκουπίζουν τα πιάτα και τα μαχαιροπήρουνα με πετσέτες που εχρησίμευσαν ήδη δια τους πελάτας και με τας οποίας εσκουπίσθησαν ήδη μίαν φοράν.
Εις την Αμερικήν συμβαίνει κάτι καλλίτερον ακόμη. Οι αστυίατροι έχουν το δικαίωμα να εισέλθουν και εις αυτά τα σπίτια και να επιθεωρήσουν δια την καθαριότητα. Εις την οικογενείαν που θα την εύρουν ακάθαρτον επιβάλλουν πρόστιμον ανάλογον με την ακαθαρσίαν της.
Εδώ, όμως, όλ' αυτά θεωρούνται απλώς ως φιλολογία. Δεν ομιλώ δια τρία-τέσσερα εστιατόρια, που υπάρχει η πιθανότης να σκουπισθήτε με πετσέτες που δεν εσκούπισαν πριν από το δικό σας, άλλο σαγόνι. Σας έτυχεν όμως, να πάτε εις μικρόν εστιατόριον συνοικίας ή εις ιδιαίτερον μπακάλικο; Εμένα μου έτυχε.
Η πετσέτα είνε το μαντήλι της χολέρας. Και να ζητήσης ακόμη επί αμοιβή καθαράν πετσέταν, θα σου φέρουν την ολιγώτερον λερωμένην και θα σου πουν ότι δεν υπάρχει άλλη καθαρωτέρα από αυτήν. Αυτό δε θα είνε μία εύνοια που σας κάμνουν.
Εννοείται τώρα ότι υπό τοιούτους όρους δεν μπορείτε να φάτε. Αλλά εσείς είσθε ο ένας ή οι δύο, οι τρεις, αι εξαιρέσεις. Οι περισσότεροι, όμως, εις την Ελλάδα, το ευρίσκουν φυσικώτατον. Ούτε ρίχνουν καν βλέμμα εις την πετσέταν που τους φέρνουν δια να σκουπισθούν, την μεταχειρίζονται με τόσην ανυποψίαν και με τόσην ευχαρίστησιν, ως να είνε ιδική των και ως να μη εσκουπίσθησαν μ' αυτήν παρά οι ίδιοι χθες και προχθές.
Όλ' αυτά μου τα εθύμισε προχθές η πετσέτα ενός μεγαλόσχημου κουρείου της οδού Σταδίου. Δεν θα πω τ' όνομά του. Βέβαιος ότι το κουρείον είνε καθαρό, όπως δείχνη δα και η επιφάνειά του, αφέθηκα να με ξυρίσουν. Την στιγμήν όμως που επήρα την πετσέταν δια να σκουπισθώ, την εκύτταξα και είδα ότι δεν ήτο καθόλου καθαρά.
Ο υπάλληλος μόλις αντελήφθη ότι την κυττάζω με αμφιβολίαν, έσπευσε να μου φέρη μίαν άλλην, φρεσκοσιδερωμένην και καθαράν.
-Δεν μου λέτε, κύριε, του είπα, τι σας χρωστώ να μου δώσετε βρώμικη πετσέτα;
-Λάθος συνέβη κύριε.
-Θα ήτο προτιμότερον για σας και δια το κατάστημά σας εάν δεν συνέβαινον τέτοια λάθη, εις βάρος της υγείας των πελατών σας.
Ο υπάλληλος εκοκκίνησε και μου εξεμυστηρεύθη ότι τοιαύτη είνε η διαταγή του καταστήματος. Μόνον εις τους τακτικούς πελάτας να δίδουν πετσέταν καθαράν∙ εις δε τους άλλους, που έρχονται τυχαίως ή από καιρού εις καιρόν, δεν πρέπει να δίδουν παρά από τας μεταχειρισμένας.
Του είπα ό,τι είχα να του πω, τον πλήρωσα και έφυγα με την ιδέαν να μην ξαναπατήσω πλέον εκεί. Αλλά ότι μ' έχασαν ως πελάτην δεν θα τον πολυσκοτίση βεβαίως. Πόσοι, θα πεις, είνε μανιακοί όπως ο κύριος δια να μη ξανάλθουν εις το μαγαζί μου, διότι τους εδώσαμε πετσέτα μεταχειρισμένη. Μετρούνται εις τα δάκτυλα.
Σημειώσατε δε, ότι αυτό γίνεται εις όλα σχεδόν τα κουρεία των Αθηνών, τα οποία παίρνουν δι' ένα απλούν ξύρισμα 50 ολόκληρα λεπτά, δηλαδή το διπλάσιον από ό,τι παίρνουν εις όλα ανεξαιρέτως τα Παρισινά κουρεία. Ποιον θα φοβηθούν; Την Αστυνομίαν μας ή την Αστυιατρικήν μας;
Αλλ' αυτά τα πράγματα τα γνωρίζουν πολύ καλά ότι δεν είνε παρά σύμβολα εις τον τόπον και ότι ουσιαστικώς δεν υφίστανται. Διότι εάν υπήρχον κάθε μέρα θα εδέχοντο την επίσκεψίν των και θα ήξεραν ότι δεν έχουν το δικαίωμα να περιφρονούν τόσον πολύ την υγείαν των πελατών και να εκμεταλλεύονται την αφηρημάδα των ή την άγνοιάν των.
Κύριε αστυίατρε, μιμηθήτε τους Ευρωπαίους συναδέλφους σας και πατάξατε την ακαθαρσίαν των κουρείων, εστιατορίων και ζαχαροπλαστείων μας, εάν θέλετε να σας ευγνωμονή ο κοσμάκης».
Φοβάμαι ότι παρ' όλο που πέρασαν 100 χρόνια από τη δημοσίευση του άρθρου ισχύει δραματικά το «Τα ίδια Παντελάκη μου, τα ίδια Παντελή μου!».
Εσείς τι λέτε;
Η ανοιξιάτικη Παλιά Αθήνα περιμένει πάντα την επίσκεψή σας.
σχόλια