ADVERTORIAL
Η Πασχαλία Τραυλού έχει παρουσία στην ελληνική πεζογραφία εδώ και πολλά χρόνια με έναν σεβαστό αριθμό μυθιστορημάτων που πλέον έχουν εδραιώσει το όνομά της στη συνείδηση του αναγνωστικού κοινού. Η υποψηφιότητα του βιβλίου της «Φτερά από μετάξι» για το Βραβείο Αναγνωστών το 2008 το αποδεικνύει.
Βασικό χαρακτηριστικό της γραφής της είναι η πλούσια πλοκή, που κρατά αμείωτο το ενδιαφέρον και εξερευνά όλες τις πιθανές πτυχές εξέλιξης μιας ιστορίας, προκειμένου οι χαρακτήρες και η υπόθεση του έργου να καλύψουν όλες τις ενδεχόμενες ανατροπές των γυρισμάτων της ζωής. Εξ αυτού προκύπτει και ένα άλλο δυνατό χαρακτηριστικό της εργογραφίας της, ο κοινωνικός του χαρακτήρας. Η θεματολογία της συνήθως κινείται στο ευρύ φάσμα των διαπροσωπικών σχέσεων, εξετάζοντας τις ισορροπίες ανάμεσα στην αγάπη και το μίσος, την αθωότητα και την ενοχή, την απελπισία και την παράνοια που δημιουργούν τα εκάστοτε κοινωνικά συμφραζόμενα.
Παράλληλα, ο έρωτας, η τέχνη και η φρίκη του πολέμου συμπληρώνουν το μοτίβο των κοινωνικών κατ’ ουσίαν μυθιστορημάτων της, που της δίνει την ευχέρεια να μιλήσει γενικότερα για την ουσία της ανθρώπινης ύπαρξης, η οποία καταφέρνει να υπερβαίνει τα στενά όρια της προκατάληψης, της παράνοιας και της διαστροφής.
Εδώ θα πρέπει να πούμε ότι η Πασχαλία Τραυλού είναι μια περίπτωση συγγραφέως που δεν διστάζει να «ξαναδεί» το έργο της, όχι ακριβώς διορθώνοντάς το αλλά κοιτώντας από διαφορετική σκοπιά, όπως έκανε με τα «Ρόδα της Σιωπής», που έφτασαν στο κοινό αναθεωρημένα με τον τίτλο «Το άγαλμα στη σοφίτα». «Πάντα αναρωτιόμουν πώς θα έγραφα με τωρινή οπτική κάποιο από τα παλιά μου βιβλία… Έκοψα, έραψα, μεταποίησα και, στο τέλος, διαμορφώθηκε το “Άγαλμα στη σοφίτα”, μια ιστορία ίδια, μα με ολοκαίνουριο λογοτεχνικό περίβλημα».
Βεβαίως, στην καρδιά της θεματικής και του ενδιαφέροντός της βρίσκονται τα ζητήματα φύλου. Ιδιαίτερα ευαισθητοποιημένη σε αυτά, η συγγραφέας έχει κάνει σχετικό μεταπτυχιακό πάνω στο φύλο και τα νέα εργασιακά και εκπαιδευτικά περιβάλλοντα στην κοινωνία της πληροφορίας, κι αυτό είναι προφανές στον τρόπο που χειρίζεται το υλικό της. Η γυναίκα βρίσκεται στο επίκεντρο του έργου της, κυρίως η προσπάθειά της να ξεφύγει από τα στενά όρια του προκαθορισμένου κοινωνικού της ρόλου, να αντιμετωπίσει τα πολλές φορές ανυπέρβλητα εμπόδια που της θέτει η κοινωνική νόρμα και να εξερευνήσει τις απεριόριστες δυνατότητες που υπόσχεται η ελευθερία για την οποία παλεύει.
Χαρακτηριστικά είναι όσα παραθέτει η συγγραφέας για την περίπτωση της Τουρκάλας Μελέκ Ιπέκ: «Δεν κατάφερε και κάτι ασήμαντο σε μια χώρα που εθελοτυφλούσε ως τώρα στο φαινόμενο της βίας κατά των γυναικών. Το βλέμμα της έχει δύναμη. Είναι ζωντανή και τυχερή. Και ξέρει πως υπάρχει δικαιοσύνη. Ξέρει πως υπάρχει τρόπος οι γυναίκες να αντιστέκονται στους δράκους, ορατούς και αόρατους. Σημασία έχει πως έμαθε τώρα πια να τους διακρίνει απ’ τους ανθρώπους τους αληθινούς».
Μια γυναικεία ιστορία πραγματεύεται και στο καινούργιο της βιβλίο με τίτλο «Σαντέ και λικέρ τριαντάφυλλο», του οποίου κεντρική ηρωίδα είναι η Ζαχαρώ, που μπορεί να φαντάζει σαν τη γυναίκα της διπλανής πόρτας, αλλά με τον τρόπο της η Τραυλού τής δίνει τη διάσταση του συμβόλου της καταπιεσμένης γυναικείας φύσης που ψάχνει απεγνωσμένα να βρει διέξοδο από τον ασφυκτικό κοινωνικό κλοιό που θέλει να ορίσει τη μοίρα της, περνώντας από την αθωότητα και τη νεανική αυταπάτη στην επίγνωση της κοινωνικής ανισότητας, της καταπίεσης και της διάψευσης των προσδοκιών της και του δικαιώματός της στην ελευθερία και στο όνειρο.
Οι περιπέτειες που περνάει από τη στιγμή που αποφασίζει να αντιδράσει είναι πολλές και οι επιλογές της στην πορεία σκληρές, αμφιλεγόμενες, καθώς προσπαθεί να επιβιώσει. Ακριβώς γι’ αυτό δεν πρόκειται για έναν χαρακτήρα καλό ή κακό, μόνο για μια γυναίκα που εναλλάσσει τα χίλια πρόσωπα του γυναικείου φύλου, όπως αυτά εκδηλώνονται στον αγώνα κατά των στερεοτύπων της πατριαρχικής και γεμάτης προκαταλήψεις κοινωνίας.
Η αφήγηση της Ζαχαρώς ξεκινά από πολύ παλιά, δείχνοντας με αυτόν τον τρόπο τη διαχρονικότητα κάποιων καταστάσεων, εν προκειμένω της βίας ως ενός φαινομένου που καθορίζει τις μοίρες των γυναικών κάθε εποχής και αναπροσαρμόζεται σαν χαμαιλέοντας στα νέα δεδομένα. Μόνο όταν τα στόματα ανοίγουν το κακό μπορεί να αντιμετωπιστεί, μόνο τότε οι κύκλοι κλείνουν και οι αλήθειες αποκαλύπτονται.
Ένα βιβλίο με χαρακτήρα καταγγελτικό, που μιλάει με χιούμορ πικρό, καταθέτοντας αλήθειες για τη γυναικεία ζωή και φύση.
