«Μες στα στενά τα παιδιά τραγουδούν στο μπαλκόνι να βγω» έγραψε ο Πυθαγόρας 38 χρόνια πριν χαρακτηρίζοντας σαν έμπειρος μάντης αυτό που, μέχρι και σήμερα, συμβαίνει κάθε χρόνο τέτοια εποχή. Νότες, συλλαβές, φορέματα και πλάνα συνωμοτούν για να βγουν στο μπαλκόνι της Ευρώπης. Οι Αμερικάνοι έχουν τα Oscar και οι Έλληνες την Eurovision. Ένα καλοστημένο 3ωρο derby δόξας και απήχησης που συχνά καταλήγει σε πανηγύρι των lobby και των γραφείων στοιχημάτων. Στις 33 επιλογές που οργάνωσε η κρατική τηλεόραση, άλλοτε με σκεπτικισμό κι άλλοτε με μεγαλομανία, 9 + 1 φορές μας θυμίζουν τη γνωστή παράγκα!
1974: Η κρατική τηλεόραση αποφασίζει, μετά από 4 χρονιές που έχει ήδη προβάλει το διαγωνισμό, να δοκιμάσει την τύχη της. Προκηρύσσεται διαγωνισμός και κερδίζουν οι Νοστράδαμος (βλέπε Στέλιος Φωτιάδης, Δέσποινα Γλέζου κ.α.) Λίγες εβδομάδες πριν το διαγωνισμό η συμμετοχή ακυρώνεται γιατί ξεσπάει σκάνδαλο για το βιασμό μίας ανήλικης θαυμάστριας από μέλος του συγκροτήματος. Το μπαλάκι της εκπροσώπησης περνά από τον Μίκη Θεοδωράκη, που βρίσκεται στο εξωτερικό, στον Μάνο Χατζιδάκη, που θέλει να γράψει για τη Νανά Μούσχουρη ή τη Φλέρη Νταντωνάκη, αλλά δεν μπορεί καμία τους, και στον Ντέμη Ρούσσο που βρίσκεται στην Αμερική. Τελική κατάληξη ο Γιώργος Κατσαρός που συγχρονίζει κρασί, θάλασσα και μπουζούκι για λογαριασμό της Μαρινέλλας. Με την ανακοίνωση της συμμετοχής μας, Γιώργος Χατζηνάσιος, Δήμος Μούτσης, Λουκιανός Κηλαϊδόνης κ.α. γνωστοί δημιουργοί στέλνουν επιστολή διαμαρτυρίας στην Ε.Ρ.Τ. ότι ουδέποτε ενημερώθηκαν για την προκήρυξη διαγωνισμού.
1978: Δύο χρόνια μετά το μοιρολόι της Μαρίζας Κωχ, η ταλάντευση μεταξύ παραδοσιακού και σύγχρονου ήχου έχει τελματώσει με τη χαρακτηριστική δήλωση του Μάνου Χατζιδάκη (που είχε κατηγορηθεί για μη δημοκρατική ανάθεση) ότι «η Ελλάδα δεν διαθέτει ηλίθιο τραγούδι». Η επιτυχία που είχε το «Μάθημα Σολφέζ» το 1977 ενέπνευσε πάνω από 90 συμμετέχοντες την επόμενη χρονιά. Η επιτροπή επιλέγει την συμμετοχή του Ρομπερτ Γουίλιαμς με ερμηνεύτρια την Άννα Βίσση. Γίνεται ένσταση απ' το Δώρο Γεωργιάδη, που ήταν 1ος επιλαχών με ερμηνεύτρια πάλι την Άννα Βίσση, ότι ο συνθέτης του νικητήριου τραγουδιού δεν είναι Έλληνας. Με την ίδια κατηγορία ανταπαντά ο Ρόμπερτ Γουίλιαμς και η κρατική τηλεόραση τους ακυρώνει συστήνοντας νέα επιτροπή με πρόεδρο τη Νική Γουλανδρή και επιλέγει το «Τσάρλι Τσάπλιν». Η Τάνια Τσανακλίδου σχολιάζει χρόνια μετά ότι βρέθηκε στο Παρίσι από ένα demo!
1980: Έχουμε εθνική επιλογή στις 10 Μαρτίου με την dream team της τότε δισκογραφίας, δηλαδή Δάκης, Κώστας Τουρνάς, Μπέσσυ Αργυράκη, Τάκης Αντωνιάδης αλλά και Γλυκερία και Γιάννης Φλωρινιώτης. Η βραδιά κοντεύει στο τέλος. Έχουν συσταθεί 2 επιτροπές, μία πρωτοβάθμια που βγάζει με διαφορά 1ο τον Κώστα Τουρνά και μία δευτεροβάθμια της οποίας τα αποτελέσματα επεξεργάζονται κι απομένει η ανακοίνωση του νικητήριου. Ο Βασίλης Τσιβιλίκας ενημερώνει το τηλεοπτικό κοινό ότι υπάρχει κάποιο κώλυμα και την επόμενη μέρα ανακοινώνεται ως νικητήριο το «Autostop» της Άννας Βίσση το οποίο στην 1η βαθμολόγηση δεν τα χε πάει καθόλου καλά. Η ίδια το 2006 σχολιάζει ότι δεν ήταν και τόσο ωραίο τραγούδι.
1988: Το ΠΑΣΟΚ του 80 θεωρεί τη Eurovision πολιτισμική «λακκούβα« και η στάση της Ελλάδας απ’ το 82 ως και το 88 ζαλίζει. Το 1982 απέχουμε γιατί έχουμε καλύτερο επίπεδο τραγουδιού απ’ αυτό της Eurovision, το 1985 έχουμε Ανάσταση την ημέρα του διαγωνισμού και δεν μπορούμε να τον προβάλουμε ενώ το 1988 ο παρουσιαστής του εθνικού τελικού, Κώστας Καρράς, ανακοινώνει ότι θα πάει το λιγότερο κακό απ’ όλα. Ο «Κλόουν» της Αφροδίτης Φρυδά χαρακτηρίζει πλήρως το κλίμα της τότε επιλογής. Οι συνθέτες των τραγουδιών που δεν προκρίθηκαν στην τελική 10άδα στέλνουν επιστολή διαμαρτυρίας, ισχυριζόμενοι ότι η πρωτοβάθμια επιτροπή δεν αξιολογεί δίκαια τα τραγούδια. Να σημειωθεί ότι ακόμα κι αν οι εθνικοί μας τελικοί στήνονται την περίοδο εκείνη με μέτρια υλικά, στις επιτροπές συμμετέχουν ονόματα όπως Φρέντυ Γερμανός, Δήμητρα Γαλάνη, Νότης Μαυρουδής, Σταμάτης Φασουλής. Λευτέρης Παπαδόπουλος, Λίνα Νικολακοπούλου κ.α.
1993: Οι μέχρι τότε ελληνικές επιλογές είχαν το εξής χαρακτηριστικό. Τα τραγούδια που έφταναν στην τελική φάση δεν είχαν από πίσω τους παραγωγές της 1ης –τότε- γραμμής της ελληνικής δισκογραφίας. Αυτό λειτουργούσε σαν μπούμερανγκ στο ενδιαφέρον των Ελλήνων που είχε φθίνουσα πορεία απ’ «Μάθημα Σολφέζ» στο «Όλου Του Κόσμου Την Ελπίδα», άσχετα που είχαν καταλάβει και τα 2 την 5η θέση. Η ΕΡΤ φοβήθηκε ότι το νικητήριο «Ελλάδα Χώρα Του Φωτός» με ερμηνευτή τον άσημο Δημοσθένη θα ήταν το τηλεοπτικό Βατερλό της. Κατάφερε η επιτροπή να τον πείσει ότι πρέπει να το ερμηνεύσει κάποιος – α με μεγαλύτερη εμπειρία. Το ίδιο ακριβώς προσπάθησαν και το
1997, μόνο που δεν δέχτηκε 2η φορά ο ίδιος αλλά και το 2004 όπου οι 3 νικητές του talent show της ΕΡΤ κατέληξαν φωνητικά στον Σάκη Ρουβά.
1994: Η ΕΡΤ του 94 δεν φημίζεται ούτε για την τυπικότητα ούτε για την παρατηρητικότητά της. Περίπου 2 μήνες πριν το διαγωνισμό δεν υπάρχει καμία προκήρυξη και κανένα αποτέλεσμα. Οι υπεύθυνοι της επιλογής βλέπουν ότι ο διαγωνισμός πέφτει πάλι Μεγάλο Σάββατο και θέλουν να αποσυρθούν. H EBU απειλεί ότι θα υπάρξει αποκλεισμός για 2 χρόνια κι η δισκογραφική ατζέντα ανοίγει με το ζόρι. Η 1η κρούση γίνεται στην Άννα Βίσση η οποία πηγαινοέρχεται στις επιλογές Ελλάδας και Κύπρου συχνά. Η ίδια θέλει συνθέτη –ποιόν άλλο- τον Νίκο Καρβέλα κι η ΕΡΤ γυρίζει την σελίδα προς Στέφανο Κορκολή και Μαντώ χωρίς καμία κατάληξη. Ο Κώστας Μπίγαλης δέχεται αλλά θέλει να πει το «Του Πολέμου Το Παιδί.» Η ΕΡΤ επιμένει ότι συμμετοχή χωρίς ελληνικό στοιχείο δεν έχει τύχη και στέλνει το «Ντίρι Ντίρι» το οποίο και βυθίζεται στην 14η θέση.
1998: Η χρήση –για 1η φορά- του televoting ακούγεται κάτι σαν φιλί της ζωής στο ετήσιο ελληνικό πνιγμό. Η ΕΡΤ δεν έρχεται ωστόσο σε επαφή με τις δισκογραφικές και οι θεατές καλούνται κάθε Παρασκευή σε 2ωρο μαρτύριο. Στήνεται σχετική εκπομπή με παρουσιαστή τον Γιώργο Μαρίνο και σχολιαστές ανθρώπους ζώα! Την μουσική επιμέλεια των τραγουδιών έχει αναλάβει ο Κώστας Τουρνάς, τα κείμενα η Άννα Παναγιωτοπούλου, η τηλεψηφορία διαρκεί παραπάνω από 1 ώρα και οι 2 συμμετοχές του πρωτοεμφανιζόμενου συγκροτήματος Θάλασσα προκρίνονται περιέργως στον τελικό. Ο Διονύσης Σχοινάς μένει εκτός τελικού, η Ευσταθία αλλάζει κούρεμα και ξεχνά ότι συμμετείχε, ο Δημήτρης Κοντόπουλος αργεί να ανακαλύψει το ταλέντο του στα beat, η Ηρώ διασκευάζει την συμμετοχή της και κάνει επιτυχία 2 χρόνια μετά ενώ οι Θάλασσα μπαίνουν στο χρονοντούλαπο κατηγορούμενοι ότι διέθεταν στημένα τηλεφωνικά κέντρα.
2002: Θέλουν όλοι να γίνουν πιο Antique κι απ’ τους Antique. Η ελληνική pop έχει επανέλθει και μαζί και το flirt με τον ξένο στίχο. Ένα χρόνο μετά τις κατηγορίες ότι η ελληνική γλώσσα αδικείται, κοινό κι επιτροπή επαναφέρουν τον Μιχάλη Ρακιντζή στην καλλιτεχνική ζωή. Είναι η καλύτερη επιστροφή για αυτόν κι η κατάλληλη ευκαιρία για να στραφούν όλοι εναντίον όλων στα τηλεοπτικά παράθυρα. Η άγνωστη Χρυσοπηγή Ντάλιου ισχυρίζεται ότι η Πέγκυ Ζήνα της πήρε το τραγούδι, ο Κώστας Μπίγαλης και η Ελίνα Κωνσταντοπούλου ότι η τηλεοπτική παραγωγή χαντάκωσε τα τραγούδια τους και όλοι μαζί ότι οι φίλοι τους δεν μπορούσαν να τους ψηφίσουν αρκετές φορές. Τελικά ο ελληνικός τελικός καταλήγει ένα ναυάγιο για όσους τόλμησαν να αναμειχθούν. ΕΡΤ και καλλιτέχνες ανακάλυψαν ότι πίστα και σκηνή δεν είναι το ίδιο.
2006: Η Ελλάδα έχει κερδίσει κι η ΕΡΤ «μισθώνει» την ανεβασμένη αίγλη του διαγωνισμού στις δισκογραφικές. Οι εταιρείες βλέπουν πλέον το διαγωνισμό ως ευκαιρία να καλύψουν τη χασούρα τους απ’ τα CD (και καλλιτέχνες) που δεν περπάτησαν εμπορικά απ’ την αρχή της σεζόν. Ο Μάριος Φραγκούλης είναι το επικρατέστερο όνομα για την εκπροσώπηση, η Sony όμως επιμένει ότι το χρειάζεται περισσότερο η Άννα Βίσση κι επιμένει. Κάπως έτσι καταλήγουμε σε 4 μέτρια υποψήφια τραγούδια και μία Άννα Βίσση να δηλώνει, μετά από 6 προσπάθειες, ότι η Eurovision ταιριάζει τελικά σε νέους καλλιτέχνες.
2010: Οι επαφές με τις δισκογραφικές εταιρείες έχουν οδηγήσει σε 10 ονόματα. Μέσα σε ένα 10μερο οι συμμετοχές από 10 έχουν γίνει 8 και κινδυνεύει ο ελληνικός τελικός. Το τραγούδι της Κατερίνας Αυγουστάκη ακυρώνεται 1ο γιατί δεν αποτελεί καινούρια σύνθεση. Ακολουθεί η αποχώρηση της Despina Ricci και η διαρροή του τραγουδιού της Ελευθερίας Ελευθερίου στο Internet. Η ΕΡΤ, που είχε βιώσει το ίδιο δράμα και το 2008, αναγκάζεται να δημοσιεύσει και τα υπόλοιπα τραγούδια για να αποφύγει τα χειρότερα. Μέχρι και σήμερα αγνοούνται οι «αρουραίοι» της ΕΡΤ.
Μέσα σε 33 αναζητήσεις έμπνευσης επιτροπές και κοινό έχουν κομπλάρει. Ο πολιτισμός και τα χρώματα της Ελλάδας δεν στριμώχνονται σε 3 λεπτά τραγούδι αλλά και οι Ευρωπαίοι θέλουν πάντα να μας θυμούνται σαν ένα ηλιόλουστο νησί. Κι όπως φαίνεται κάθε ανάμνηση αποτελεί αφετηρία για ένα αφιέρωμα και κάθε αφιέρωμα κατάληξη σε μία παραδοχή. Στη συγκεκριμένη περίπτωση ταιριάζει ο στίχος μίας συμμετοχής που σκονίζεται στα ψηλότερα ράφια του Ραδιομεγάρου. «Γέμισε ο ουρανός με αστραπές και το κορμί μας με φακές»…..
