Αυτό θα είναι μεγάλο και στιβαρό.
Σε προειδοποιώ!
Θα κάνω επίδειξη άλλου ύφους.
Προτάσεις για την έξοδο από τοn βούρκο δεν ήθελες;
Fasten your seatbelt.
Όταν ψηφίζεις εκφράζεις προτίμηση, γούστο ή συμφέρον.
Όταν ψηφίζει ο άλλος, τι θαρρείς ότι κάνει;
Αν υπάρξει συμφωνία μεταξύ των επιλογών σας, τότε όλα μέλι γάλα.
Αν όχι;
«Αν όχι, θα ήταν προτιμότερο να μην ψηφίσει. Ο παλιό ανίδεος, δεν κοιτάει που δεν μπορεί να ξεχωρίσει την ήρα από το στάρι, μου θέλει να έχει και γνώμη», θα σκεφτόσουν και θα ήσουν πλήρως ευθυγραμμισμένος με την κυρίαρχη νεοελληνική λογική.
Τι σε βεβαιώνει ότι η κρίση σου για τον υποψήφιο Α, είναι ορθότερη από τη δική μου, για τον Ω;
Απολύτως τίποτα, για αυτό άλλωστε έχουμε σαν κοινωνίες επιλέξει να θεωρούμε άπασες τις ψήφους ίσες.
Θέλω να κερδίσει η δική μου επιλογή και θα κάνω τα πάντα για να τα καταφέρω: θα κουνάω σημαιάκια, τον κώλο μου αν χρειαστεί, θα κάνω βουντού στους ωχτρούς, θα στρατολογήσω την Βανδή να τραγουδήσει για το μεγαλείο μας, θα μοιράζω εκλογικά φυλλάδια, θα απειλώ όσους δεν ασπάζονται το όραμά μου για τον τόπο και τους ανθρώπους του.
Ισοπαλία!
Ας περιμένουμε και την ψήφο του Παναή,
Ψήφισε τον δικό μου, φίλε Παναή, ο δικός σου δεν βγαίνει.
Πράγματι, όμως αυτός με εκφράζει, ρε φίλος. Μακάρι να είχα τη δυνατότητα και άλλων επιλογών.
Στις εκλογές όμως, για λόγους πρακτικούς, περιοριζόμαστε στην απλή, μοναδική, προσωπική προτίμηση, η οποία δεν καταγράφει την ένταση της επιθυμίας ή της προσωπικής κατάταξης των εναλλακτικών επιλογών. Όλοι ψηφίζουμε από έναν.
Εκείνη η προτίμηση με τη μεγαλύτερη υποστήριξη κερδίζει.
Τόσο απλά.
Σε αυτή την περίπτωση, της πλειοψηφίας εννοώ, δεν εκπροσωπείται η κοινωνία όσο δίκαια θαρρείς. Αν είμαστε μια αριστερή κοινωνία και εκπροσωπούμαστε στις εκλογές από πολλούς υποψηφίους, τότε υπάρχει η πιθανότητα να κατέβει στις εκλογές ένας συντηρητικός και να κερδίσει.
Πως;
Είναι απλό, σαν να τηγανίζεις αυγά.
Λοιπόν, έχουμε πέντε υποψήφιους, με έναν μόνο από αυτούς να εκφράζει τη δεξιά ιδεολογία και τους υπόλοιπους τέσσερις την αριστερή, τότε ενδεχομένως να καταλήξουμε σε ένα αποτέλεσμα κατά το οποίο η δεξιά υποψηφιότητα με ποσοστό 25%, για παράδειγμα, να κυβερνήσει ένα κοινωνικό σύνολο το οποίο αυτοπροσδιορίζεται σαν αριστερό και Παντελιδικό, είχε όμως να επιλέξει μεταξύ τεσσάρων υποψηφιοτήτων, που σημαίνει ότι διαιρέθηκε.
Οι αριστερές λύσεις έλαβαν από 18,75% κατά μέσο όρο, αλλά καμία πάνω από 25. Σε μια κοινωνία στην οποία τα ¾ θα είχαν αριστερή ιδεολογία θα κυβερνούσε το ¼ που εκφράστηκε από ένα συμπαγές μεν, μικρό δε, δεξιό τμήμα της κοινωνίας.
Δεν θα ήταν παράλογο να συμπεράνουμε ότι το 75% της κοινωνίας, πέφτει θύμα του πλειοψηφικού συστήματος εκλογής. Είναι, νομίζω ξεκάθαρο, πως η μερίδα του λέοντος των αριστερών ψηφοφόρων, θα προτιμούσε να εκπροσωπηθεί από ένα άλλο κόμμα, ακόμα και ας μην ήταν αυτό της καρδιάς τους, το οποίο όμως θα άνηκε στην ευρύτερη αριστερά, παρά από το μοναδικό μεν, πλειοψηφικό δε, δεξιό.
Αλλά όταν έχεις μόνο μία ψήφο για να εκφραστείς, την προσφέρεις συνήθως σε αυτόν που είναι κοντύτερά σου, αλλά αδυνατείς να επιβραβεύσεις και άλλους που αποτελούν, για σένα, λύση αλλά όχι την καλύτερη.
Πας μη πρώτος, μπαίνει στο ίδιο τσουβάλι με όλους τους άλλους.
Αν προτιμάς, δηλαδή, Τσίπρα, η ψήφος σου δεν μπορεί, στην περίπτωση που δεν βγει αυτός, να πάει σε κάποιον διπλανό. Από το ΚΚΕ μέχρι και την Χ.Α. όλα τα καταδίκασες εξίσου.
Shit!
Όταν όμως έχεις μια ψήφο, αυτά παθαίνεις! Τι κοιτάς περίλυπος;
Aν είχες τη δυνατότητα, να εκφράσεις τις προτιμήσεις σου, δίνοντας στην πρώτη σου επιλογή, τους περισσότερους πόντους και ακολούθως όλο και λιγότερους, σε μια φθίνουσα ιεράρχηση, τότε μάλλον το προκύπτον αποτέλεσμα θα ήταν αντιπροσωπευτικότερο των προτεραιοτήτων σου και της κοινωνίας κατ’ επέκταση.
Στο προηγούμενο παράδειγμα, οι κορυφαίες επιλογές του αριστερού ψηφοφόρου θα διανέμονταν εντός του πολιτικού φάσματος το οποίο θα τον αντιπροσώπευε.
Συνεπώς, με αυτόν τον τρόπο ακόμα και εάν δεν αναδεικνυόταν πρώτη η δική του επιλογή, θα κέρδιζε η δεύτερη προτιμότερη ή έστω η τρίτη, η τέταρτη. Όχι όμως η δεξιά παράταξη. Αυτό θα μου πεις δεν είναι εκλογές αλλά η Eurovision. Εγώ πάλι θα σου πω ότι είσαι συκοφάντης και επιλέγεις τα παραδείγματα που σε συμφέρουν. Για την ουσία, όμως, του θέματος τι έχεις να πεις;
Με αφορμή αυτό το σημαντικό θέμα, μπορεί να μην σου γεμίζει το μάτι αλλά είναι, ήρθαν σε διάλογο, δυο μεγάλοι γάλλοι πνευματικοί άνθρωποι, ο Marie Jean Antoine Nicolas de Caritat, marquis de Condorcet, γνωστός και με το λιγότερο εντυπωσιακό όνομα Nicolas de Condorcet και ο Jean-Charles, chevalier de Borda, για τους φίλους σκέτο Borda.
Οι άνθρωποι ξόδεψαν άπειρες ώρες για να αποφανθούν σχετικά με τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα αυτής, της πιο αντιπροσωπευτικής, μεθόδου εκλογής.
Έλα, μη δυσανασχετείς, θα σου δώσω δυο παραδειγματάκια. Στρώσου και μη γκρινιάζεις. Το παν είναι καταλάβεις την αρχή.
Παράδειγμα 1.
Λάθος φωτογραφία αλλά δεν πειράζει!
Ο Borda, που λέτε, πρότεινε ένα δείγμα 21 ψηφοφόρων και τριών επιλογών Α,Β,Γ.
Κατόπιν χώρισε τους ψηφοφόρους σε τρεις ομάδες 6,7 και 8 ατόμων.
Αριθμός ψηφοφόρων: 6 7 8
Κορυφαία επιλογή: Β Γ Α
Second best: Γ Β Β
Third best: Α Α Γ
Όπως βλέπουμε, πιο πάνω, 8 άτομα κατέταξαν πρώτο το Α. Οπότε αν γίνονταν αύριο εκλογές, ποιος θα κέρδιζε;
Σφίξου.
Πέστο.
Πολύ σωστά ο Α.
Οι δυο γάλλοι όμως μας λένε πως το Β υπερέχει (βρίσκεται ψηλότερα) του Α, τόσο στην ομάδα των 7, όσο και σε αυτή των 6. Συνολικά 13 ψηφοφόροι προτιμούν το Β από το Α.
Για να λυθεί το προβληματάκι ο Borda είπε να δώσει από 2 πόντους σε κάθε πρώτη επιλογή, έναν στις δεύτερες και κανέναν στις τρίτες. Playoff το κάναμε.
Συνεπώς, το Α, δηλαδή αυτό που θα κυβερνούσε στις εκλογές όπως γίνονται σήμερα, θα έπαιρνε: 8*2=16 πόντους. Τόσο η ομάδα των 7 όσο και αυτή των 6, το κατατάσσει τελευταίο, συνεπώς από αυτούς δεν λαμβάνει πόντους.
Το Β: 8+7 +6*2= 27, δηλαδή ΘΡΙΑΜΒΟΣ, και το Γ: 7*2+6 =20.
Τι έχεις να πεις τώρα;
Κατάπιες τη γλώσσα σου;
Πρωταθλητής το Β, με δεύτερο το Γ και τελευταίο και καταϊδρωμένο το Α.
Με άλλα λόγια Σαμαρά τον πούλο!
Δεν μπορείς να πεις; Στους κατέταξε. Για να μην νομίζεις πως μιλάμε για επιστημονική φαντασία, η μόνη διαφορά με το πλειοψηφικό σύστημα είναι ότι εκείνο δίνει έναν πόντο στον πρώτο και τίποτα σε κάθε υποδεέστερη επιλογή.
Ο Nicolas de Condorcet, από την άλλη ήταν της φιλοσοφίας των μονομαχιών σε ζευγάρια. Στην πρώτη περίπτωση διάλεξε να αντιπαραθέσει το Α με το Β, χωρίς να δίνει 2,1 και 0 πόντους. Πήρε απλά τον πίνακα, έκρυψε με την παλάμη του το Γ και είδε πως το Β είναι πιο ψηλά από το Α, με σκορ 13 έναντι 8. Έκανε το ίδιο με το Β και το Γ. Το Β ξανακέρδισε με 14-7.Τέλος το Γ νίκησε το Α με 13-8.
Πρωταθλητής που κερδίζει τη συμμετοχή στους χρυσοφόρους ομίλους του Champions League, το Β, ακολουθούν Γ και Α.
Συμφωνία κορυφής για τους δυο διανοητές.
Παράδειγμα 2
Η δεύτερη περίπτωση που θα εξετάσουμε κινείται στη λογική της προηγούμενης, μόνο που αυτή τη φορά έχουμε 26 άτομα/ψηφοφόρους μοιρασμένους σε δυο ομάδες, μια των 15 και μια των 11. Οι επιλογές είναι και πάλι Α,Β,Γ
Αριθμός ψηφοφόρων: 15 11
A B
B Γ
Γ Α
Η πλειοψηφία, όπως είναι σαφές, εκλέγει τον Α με 15 ψήφους, οπότε:
ΖΗ-ΤΩ Η ΝΕΑ ΔΗ-ΜΟ-ΚΡΑ-ΤΙΑ!
Βέβαια, ο Nicolas de Condorcet στις μονομαχίες ανά δυο, βγάζει νικητή το Α και αυτός, τόσο έναντι τόσο του Β, όσο και του Γ, με σκορ 15-11 και στις δυο περιπτώσεις.
Με το σύστημα Borda, όμως, το οποίο δίνει 2, 1 και 0 βαθμούς, ανάλογα με τη θέση στην ιεραρχία των επιθυμητών επιλογών, έχουμε:
Α: 30 πόντοι
B: 11*2+ 15 =37 πόντοι
και Γ: 11 πόντοι
Τι δια ταύτα είναι: «Καλά ρε Καραμήτρο Γάμα, που πας με 11 πόντους;»
Από το προηγούμενο παράδειγμα προκύπτει ότι η ένταση με την οποία θέλουν οι 11 το Β έναντι του Α, είναι μεγαλύτερη από την αντίστοιχη των 15 που προτιμούν μεν το Α αλλά έχουν το Β σαν δεύτερη επιλογή.
Η διαφορά στα αποτελέσματα μεταξύ των δυο μεθόδων έγκειται στο ότι ο Borda κατατάσσει τις προτιμήσεις λαμβάνοντας υπόψη του όλο το εύρος των επιλογών.
Με τις όποιες αντιρρήσεις μπορεί να εκφράσει ο καθένας, οι δύο μέθοδοι δείχνουν αντιπροσωπευτικότερες του πλειοψηφικού συστήματος.
Το συμπέρασμα είναι, μακάρι οι πόντοι να μέτραγαν διπλοί και τριπλοί. Το έπιασες το υπονοούμενο, έτσι;
σχόλια