Έρχεται από το παρελθόν, πλανιέται πάνω από την γη σαν φάντασμα, έχει ταξιδιάρικη διάθεση και αέναη πρόθεση να ρίχνει βαριά την σκιά του πάνω από τους ανθρώπους, γυρνοβολάει από περιοχή σε περιοχή στοχεύοντας καταρρακωμένα φρονήματα. Πρόκειται για ένα φάσμα που είναι απίστευτο πόσο εύκολα μπορεί να διεισδύσει στο μυαλό των ανθρώπων και να το εξουσιάσει. Η προέλευση του χάνεται στα βάθη του χρόνου, εκεί όπου ελεύθερο έπαιζε παιχνίδια πλανερά με πλάσματα απελπισμένα, με άντρες ριψάσπιδες και γυναίκες χαμένες στην ειμαρμένη την νεφοσκεπή. Πόσο εύκολο ήταν να δεσμεύσει την κρίση τους και να τους μετατρέψει σε πιόνια... ήταν ένα φαινόμενο!
Κάποτε ήρθε η στιγμή να χαρτογραφηθεί. Το συνέλαβε άθελα του ένα ευφυέστατο μυαλό, κάπου στο 1774, κι εκεί, κάτω από ένα κερί που αχνόφεγγε, με ανεξίτηλα γράμματα χαράχτηκε για πάντα στα κατάστιχα της μυθοπλασίας και προσδιορίστηκε, προσωποποιημένο, με το όνομα Βέρθερος, όπως τον βάφτισε ο μυθιστοριογράφος Γκαίτε. Ο έξοχος συγγραφέας υπέβαλλε, τον νεαρό ακόμα ήρωα, στο "μαρτύριο" να γράφει επιστολές σε έναν φίλο του, κάθε μια τους ελεγεία καμωνόταν για τον έρωτα, μα και μαχαιριά στην καρδιά του νεαρού που κατακλύζεται από πάθη, από χτυποκάρδια που δεν μπορεί να αποσοβήσει την κάψα τους. Κι όταν η Λόττε, ο παράφορος του έρωτας, του αποκόψει κάθε ελπίδα, όταν οι ηθικοί φραγμοί μα και οι ταξικές διαφορές (αυτές οι αιμορουφήχτρες) του αποστερήσουν το δικαίωμα στην αγάπη, τότε, σκέφτεται να προχωρήσει στο απονενοημένο διάβημα, κι όταν το πράττει, το τελεσίγραφο του λαμβάνεται σοβαρά υπόψιν όλων των ανέλπιδων της γερμανικής επικράτειας, που έσπευσαν, ταυτισμένοι μαζί του, να τον μιμηθούν και να καταδείξουν την πρώτη καταγεγραμμένη εκδήλωση, σε εύρος χώρου, μαζικών αυτοχειριών... Και κάπως έτσι, με αφορμή την κορύφωση του ρομαντισμού, δημιουργήθηκε το φαινόμενο το Βέρθερου.
Μου είχε κάνει ιδιαίτερη αίσθηση το γεγονός πως συχνά μετά από ένα αεροπορικό δυστύχημα ακολουθούσε και κάποιο ακόμα. Σύμπτωση έλεγα αλλά δεν έκρυβα και τις επιφυλάξεις μου, πόσο συχνά πέφτουν άραγε τα αεροπλάνα; αναρωτιόμουν. Ακόμα κι όταν τρίτωνε το κακό, το απέδιδα στην τύχη, κι ίσως έτσι να ήτανε. Όταν όμως είδα, πριν λίγα χρόνια, τρεις απανωτούς εκτροχιασμούς τρένων, ειδικά αυτό με τις πολλαπλές απώλειες στην Ισπανία, με την υπερσύχρονη ταχεία που κάποιοι λέγανε πως αδύνατο είναι να ξεφύγει από τις ράγες, θορυβήθηκα πολύ. Ήταν ακατανόητο! Ανθρώπινο λάθος αποφάνθηκαν οι ειδικοί. Δεν αντιλέγω ότι την ευθύνη φέρει ο μηχανοδηγός, ήταν όμως λάθος ή μια συνειδητή επιλογή; Ποτέ δεν θα μάθουμε με σιγουριά, μόνο εικασίες...το φαινόμενο του Βέρθερου σιγοψιθύρισαν πολλοί. Και μετά; . Ο καλύτερος τρόπος να αντιστέκεσαι είναι να μην εξομοιώνεσαι. Αν δεις κάποιον να παγιδεύεται στην άβυσσο προσπάθησε να τον βγάλεις από αυτήν, αν πάλι έχεις την τάση να ρίχνεις κλεφτές ματιές προς το μέρος της, σταμάτα εγκαίρως να το κάνεις, θα σε συμπαρασύρει.
Είχαν περάσει πολλές φορές από το μυαλό του ιδέες μύχιες, ερεβώδεις, τον έζωναν βλέπεις, ειδικά τον τελευταίο καιρό, μες του μυαλού τα αλαφροΐσκιωτα τιτιβίσματα μιας άγνωστης νεοεμφανιζόμενης φωνής, δύστηνες σκέψεις για το σήμερα, καμιά φορά και για το ανεξερεύνητο αύριο που, αν και φάνταζε τόσο μακρινό, τόσο αποξενωμένο, του προκαλούσε φοβικό σύνδρομο και τον έσπρωχνε στη δίνη της εσωστρέφειας. Μου το τόνιζε, εξάλλου, συνέχεια με αγωνία: Φίλε φοβάμαι! Δεν βλέπω φως και η Νάνση έχει χαθεί μες στο σκοτάδι. Πιο πολύ βασανιζόταν από τις αναμνήσεις, γιατί τον γεμίζανε με νοσταλγία για εκείνες τις ανέφελες εποχές που στον ανέσπερο ουρανό της ευτυχίας, κρυφο-κοιτούσε, πέρα, μακριά στον ορίζοντα και θωρούσε ένα μέλλον ελπιδοφόρο, και όπως μου περιέγραφε γλαφυρά, οδηγός για το όνειρο γινότανε το χαμόγελο της, που τον αποτρέλαινε μεταφορικά στην αρχή και κυριολεκτικά στην πορεία. Αυτές οι αναθυμήσεις ήταν που κλυδώνιζαν το ηθικό του και τον οδηγούσαν στα κατάβαθα του συναισθηματικού τέλματος. Η εποχή που στην καρδιά του, στο κωδωνοστάσιο του θώρακα του, χαρμόσυνα ηχούσαν οι καμπάνες, οι ασίγαστοι παλμοί που βροντοχτυπούσανε κι έστελναν το ζείδωρο μήνυμα του έρωτα, είχαν περάσει ανεπιστρεπτί, ένα άκομψο αντίο στάθηκε αρκετό, για να βρεθεί, έτσι στα ξαφνικά, κατακρημνισμένος από την κορυφή της ευδαιμονίας, εκεί χάμω, στην υπώρεια του Γολγοθά. Οι μέρες κυλούσαν αργά, συνεσταλμένες ίσως από τις σκοτεινές του ιδέες δίσταζαν να βαδίσουν, αγκύλωσαν οι λεπτοδείκτες στου ζόφου τα ακατάληπτα μηνύματα και δεν έλεγαν να κινηθούν. Κι αυτός βαθιά προβληματισμένος αναζητούσε τη λύτρωση, μόνο που δεν είχε οδηγό να τον καθοδηγήσει πώς να διαβεί το κατώφλι της αφύπνισης. Μέχρι που κάτι είδε, κάτι άκουσε, ίσως κάπου να το διάβασε και το μιμήθηκε. Βγήκε από το αμάξι τάχα μου για να κάνει τσιγάρο, για να καθαρίσει το μυαλό του, όπως είπε. Πλησίασε στην ακρολιμνιά, κοντοστάθηκε, δεν γνώριζε κολύμπι, κοίταξε στο νερό και καθρεφτίστηκε στο πρόσωπο του η ηττοπάθεια, πριν οι φίλοι του προλάβουν να καταλάβουν τι γίνεται, κάνει ένα μακροβούτι στα παγερά νερά, μια βουτιά στο απόλυτο κενό που νιώθει στα εσώψυχα του και αποχαιρετά, έτσι λιτά, τους φίλους και τους γνωστούς του. Σκοτάδι! Αντίο φίλε! Αντίο; Όχι, τα γεγονότα είχαν την ίδια εξέλιξη μα διαφορετική κατάληξη. Οι δυο του φίλοι δεν άργησαν να αντιληφθούν τι συνέβαινε, χωρίς να το πολυσκεφτούν πέφτουν και αυτοί στη λίμνη, ψυχρολουσία! Νιώθουν να τους κατακλύζουν έντονα τα ψυχρά κύματα της λίμνης, πιότερο όμως ξεχειλίζουν από συναισθήματα. Δεν χρειάζονται παρά λίγα λεπτά μέχρι να βγούνε έξω, είναι κατάκοποι, ούτε τα ρούχα τους δεν έχουν το κουράγιο να βγάλουν, αγκαλιάζονται σαν μικρά παιδιά, εκείνος κλαίει, μόλις τώρα συνειδητοποιεί τι πήγε να κάνει. Η Νάνσυ ξεπλύθηκε από το μυαλό του, την ξέβγαλε της αδερφοσύνης η περισσή αυταπάρνηση. Τώρα είναι καλά, έχει κάνει και οικογένεια, κοιτάει μπροστά, ξανοίγονται νέοι ορίζοντες, όλο το μέλλον του ανήκει! Η φιλία κατανίκησε τον Βέρθερο...
Υ.Γ. Για σένα ΦΙΛΕ!
