Όταν με πιάνει απελπισία για την αχρηστία μου, παρηγοριέμαι με τη σκέψη ότι μπορώ τουλάχιστον να έχω καλούς φίλους. Πολλοί πιστεύουν ότι η πρωταρχική αξία της ζωής είναι η φιλία - πιο πάνω κι από τον έρωτα.
Εσείς τι πιστεύετε;
Δεν μπορώ να απαντήσω. Γιατί να πρέπει να ταξινομήσω τις λειτουργίες της ζωής; Η ζωή αξίζει ολόκληρη, αδιάσπαστη. Να την αντλείς, να την αφήνεις ν' απλώνεται. Έχω κι εγώ μια πολύ ωραία οικογένεια, μέσα απ' τις δυσκολίες και τα προβλήματά της. Αλλά αυτό δεν λύνει τη μοναξιά μου. Εξακολουθεί κανείς να παραμένει μόνος.
Είναι τόσο κακό;
Είναι λίγο τρομακτικό. Πέρασα ένα καλοκαίρι με φριχτή νευραλγία και πονούσα πάρα πολύ. Ήμουν τελείως μόνη μου· η συμπαράσταση του άντρα και του γιου μου δεν μπορούσαν να σπάσουν τον πόνο. Υπάρχουν πράγματα που δεν μοιράζονται, που ο άλλος δεν θα τα νιώσει ποτέ. Πού και πού ψιλοσυναντιόμαστε με ανθρώπους που ζούμε μαζί τους για χρόνια, ο καθένας όμως έχει το δικό του σενάριο.
Είναι αδύνατη η επικοινωνία;
Είναι πολύ δύσκολη. Κάποιος λέει ότι πρέπει διαρκώς να μεταφράζουμε ο ένας τον άλλον, ενώ συχνά είμαστε κακοί μεταφραστές. Μας εμποδίζει αυτός ο απαίσιος όγκος του εγώ. Το κραυγαλέο εγώ που φωνάζει, πεινάει, ζητάει και δεν αφήνει τίποτε άλλο να υπάρξει έξω απ' αυτό. Ο Άγιος Αυγουστίνος λέει «ν' αγαπάς πάει να πει πως θέλεις να υπάρχει ο άλλος». Είναι τόσο απλό και μοιάζει κοινότοπο: αλλά το να θέλεις ο άλλος να είναι εκεί και μόνο, χωρίς να τον έχεις ανάγκη, αυτό είναι αγάπη. Πρέπει ν' αγαπάς τον άλλον για χάρη αυτού που είναι, χωρίς όμως να τον χρησιμοποιείς σκόπιμα. Αλήθεια, όμως, μπορούμε ν' αγαπήσουμε κάτι που δεν είναι αγαπήσιμο;
Καμιά φορά...
Όταν οι άνθρωποι που αγαπάμε αποκαλύπτουν με τον καιρό ένα άσχημο βάθος μάς απωθούν.
Κι όμως, υπάρχουν στιγμές που μας γοητεύουν οι αλήτες...
Δεν τους αγαπάμε όμως. Τους λυπόμαστε, τους προσέχουμε ίσως, αλλά κατά βάθος τους περιφρονούμε. Εγώ μπορώ ν' αγαπήσω αυτό που κατά βάθος είναι όμορφο.
Πέστε μου μια όμορφη στιγμή της ζωής σας.
Ένα ταξίδι στα νησιά Φαρόε ανάμεσα στη βόρεια Σκοτία και την Ισλανδία. Ξεκίνησα τελείως μόνη και πήγα στο Αμπερντίν, που είναι το τελευταίο λιμάνι, και ρωτούσα σε ένα πρακτορείο που ήταν εκεί αν υπάρχει πλοίο για Ισλανδία. Την τρίτη μέρα με λυπήθηκε ο πράκτορας, «δεν έχει για Ισλανδία» μου λέει, «αλλά υπάρχει ένα ψαράδικο που πάει στα Φαρόε - θέλετε να πάτε;». Ήταν ένα πλήρωμα με καμιά εικοσαριά, και να μη μιλάω γρι από τη γλώσσα τους. Ευτυχώς, ο μάγειρας ήξερε λίγα αγγλικά. Ήμουν η μόνη γυναίκα, μου έδωσε ο καπετάνιος την καμπίνα του, φοβερή φουρτούνα, τρεις μέρες ταξίδι. Έμεινα εκεί, στην περίεργη γύμνια των νησιών, δυο βδομάδες. Μπλοκαρίστηκα από τις φουρτούνες και γύρισα πάλι με ένα ψαράδικο, όπου δεν με άφηναν να ανεβαίνω στο κατάστρωμα για να μην «επηρεαστεί»» το πλήρωμα! Ο γέρος καπετάνιος, με φαβορίτες, ξέρεις, μιλούσε με τον ασύρματο στους άλλους καπεταναίους: «Guess what I have got on board. I have a little Greek godess».Δεν θα το ξεχάσω ποτέ.
(Η συγγραφέας Καίη Τσιτσέλη, ένας σπάνιος απαρατήρητος άνθρωπος, σε μια συνέντευξη που μου έδωσε το 1985, λίγο πριν χάσει το παιδί της και αρρωστήσει θανάσιμα και η ίδια. Ήταν από τις πιο ωραίες γυναίκες που συνάντησα και τη θυμάμαι σήμερα, στο τεύχος των γυναικών.)
σχόλια