Dead Classical Music?
»Μια αγνή, παρθένα κορασίδα λέει κάθε τόσο ξελιγωμένα: «Ακούτε το Τρίτο Πρόγραμμα», όμως μερικές φορές δεν είμαι σίγουρος αν όντως παίζει η ΕΡΑ 3. Περίμενα κλασική μουσική και νωχελικούς εκφωνητές που προλογίζουν με τρόπο πικάντικο τα σκαμπρόζικα πιτσικάτα που ακολουθούν, αλλά στην αρχή έπεσα πάνω σε διάφορα είδη μουσικής και παρουσιαστές με ζωντάνια και ενδιαφέρουσες γνώσεις (κυρίως τους πρωινούς και τον Χρονά). Όταν, όμως, άκουσα ροκ και ηλεκτρονικά τραγούδια, μεταξύ των οποίων το «Dead disco, dead funk, dead rock 'n' roll», αναρωτήθηκα αν και η κλασική μουσική ήταν επίσης και επισήμως dead.
»Οk, το Τρίτο είναι πλέον μέσα στα πράγματα (την Ημέρα Περιβάλλοντος έπαιξαν σχετικά τραγούδια όπως η «Πρωτομαγιά» του Σαββόπουλου), αλλά δεν ξεχνάει την κλασική μουσική. Αφήνω το Τρίτο να παίζει όλη τη μέρα.
»Είναι γνωστό ότι η κλασική έχει ένα θέμα με την ένταση του ήχου. Ένα έργο τώρα μπορεί να είναι πολύ σιγανό, μετά να τα σπάει, μετά μόλις που θα ακούγεται, μετά ξαναδυναμώνει κ.ο.κ. Αυτό είναι ένα άλφα πρόβλημα. Δεν ακούγεται καθόλου; Το δυναμώνω. Μετά μπαίνει θριαμβευτικά όλη η ορχήστρα; Σηκώνομαι και το χαμηλώνω. Πιο εξαντλητικό και ψυχαναγκαστικό απ' ό,τι ακούγεται - αδύνατο να βρω χρυσή τομή.
»Το πιο αστείο ήταν όταν η μουσική δεν ακουγόταν (και ξεχνούσα τελείως ότι είχα ανοιχτό το ραδιόφωνο) και ξαφνικά γινόταν ένα κρεσέντο και νόμιζα ότι κατεδαφιζόταν το σπίτι. Ή, εναλλακτικά, όταν για ώρα δεν ακουγόταν τίποτα και ξαφνικά, ενώ ήμουν σίγουρος πως το είχα κλείσει, μιλούσε ο εκφωνητής. Απίστευτη τρομάρα, δεν ήξερα από πού μου ήρθε - συνήθως τρόμαζα πως κάποιος μπήκε στο σπίτι. (Ένας κλέφτης-δανδής ίσως;)
Η παράξενη χρονομηχανή
»Τα λένε τόσο ωραία, μ' έναν γαλήνιο αριστοκρατικό στόμφο που νιώθω πως είμαι κι εγώ στην αυτοκρατορική αυλή της Αυστροουγγαρίας, πως είμαι Πρώσος ευγενής στην όπερα ή Ιταλός κόμης σ' ένα εξοχικό με θέα τη θάλασσα. Αν υπάρχει ένας σταθμός που σε ταξιδεύει στον χρόνο, είναι αυτός. Το μόνο αρνητικό; Νιώθω πως είμαι 70 χρόνων συνταξιούχος και περιμένω στην πολυθρόνα τον σκύλο να μου φέρει τις παντόφλες και την «Εστία».
»Οι γνωστοί μου με ψιλοβαρέθηκαν. Πρόσεξαν αμέσως τις καινούργιες μου εμμονές μιας και σχεδόν κάθε πρότασή μου άρχιζε με κάτι του στυλ: «Ξέρατε ότι η ξαδέλφη του Σούμπερτ...», ή «Φοβερό το ότι το πρώτο έργο του Μέντελσον ήταν ένα...», ή «Μεγάλος μπερμπάντης ο Μπραμς τελικά!».
»Στο εξωτερικό οι σταθμοί κλασικής μουσικής σκίζουν. Όχι απαραίτητα γιατί οι άλλοι λαοί είναι τόσο φιλόμουσοι, ενώ εμείς προτιμούμε τα σκυλοπόπ (παίζει κι αυτό), αλλά γιατί οι σταθμοί έξω είναι εμπορικά ραδιόφωνα 24ωρης χαλάρωσης, new age αγχολυτικά χάπια, ένα συνεχές χαλί όμορφης ηρεμιστικής μουσικής.
»Προσπάθησα να βιώσω έτσι το Τρίτο Πρόγραμμα, με μερική μόνο επιτυχία. Ναι, η ζωή μου έγινε κάπως πιο ήρεμη, σε στιγμές κουτουλούσα απ' τη νύστα και στον ύπνο μου είδα μερικές πολύχρωμες σκηνές βασιλικών χορών.
Τέλειο ποιοτικό άλλοθι
»Όμως, το Τρίτο, καλώς ή κακώς, έχει άλλη κατεύθυνση και είναι λίγες οι στιγμές που μπορείς να το αφήσεις σαν χαλί ή μουσική σούπερ μάρκετ. Πέρα απ' το ότι κάθε τόσο με έκανε να αναπηδώ στην καρέκλα μου και να λέω «Α, έχω ανοιχτό το ραδιόφωνο!», υπάρχουν διάφορες στιγμές που είτε θα προσέξεις αυτά που λέει είτε θα το κλείσεις.
»Όταν αρχίζει ένα ρετρό ραδιοθέατρο, ας πούμε. Οk, είναι αρχειακό διαμάντι, αλλά, αν δεν δοθείς ολόκληρος για όση ώρα χρειαστεί, νιώθεις ότι δεκάδες βουβουζέλες βγαίνουν χωρίς σκοπό απ' το ραδιόφωνο. Ή μετά, όταν ένας ειδήμονας της κιθάρας διαβάσει με ύφος επιτακτικό, αν και μελιστάλαχτο, τη μισή εγκυκλοπαίδεια. Και λίγο αργότερα κάποιος μιλά για τον πόλεμο χωρίς εμφανή σταματημό.
»Το Τρίτο, όμως, υπάρχει πάντα εκεί, στα ερτζιανά και στο ίντερνετ, ως ένας θησαυρός της διανόησης, ως ένα τέλειο ποιοτικό άλλοθι. Υπάρχει απ' το 1954 και μας περιμένει πάντα, με τον ίδιο τρόπο που η Βουλή παίζει κάθε βράδυ όπερα και Ταρκόφσκι, προσφέροντας ποιοτική κάλυψη και ασφάλεια. Και τη γνώση πως αν ποτέ θελήσουμε καλή μουσική και ένα τελείως διαφορετικό lifestyle ξέρουμε πού θα τα βρούμε.
σχόλια