Το κλασικό αριστούργημα Ο Ρινόκερος, από τα χαρακτηριστικότερα δείγματα του θεάτρου του παραλόγου, γραμμένο το 1959 από τον Γαλλορουμάνο συγγραφέα Ευγένιο Ιονέσκο, μοιάζει σήμερα πιο επίκαιρο από ποτέ. Ο συγγραφέας το εμπνεύστηκε από την ομολογία του συγγραφέα Ντενί ντε Ρουζμόν σχετικά με το πόσο απόλυτη μοναξιά ένιωσε ανάμεσα σε χιλιάδες που ζητωκραύγαζαν υπέρ του Άντολφ Χίτλερ σε μια συγκέντρωση του 1938 στη Νυρεμβέργη. Ο Ιονέσκο, ο οποίος υπήρξε κι ο ίδιος μάρτυρας της ανόδου του φασισμού στη Ρουμανία, έγραψε το έργο για να καταδείξει τη διαδικασία της επιβολής του ολοκληρωτισμού, που μόλις λίγα χρόνια πριν είχε οδηγήσει μια ολόκληρη ήπειρο στην καταστροφή. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που ξεκινάει σιγά-σιγά και υποδόρια, ως σιωπηλή αποδοχή μέσα από τον κομφορμισμό, τον δογματισμό και την γραφειοκρατία, και γίνεται ένα κύμα που φουσκώνει και εντέλει κατακλύζει τα πάντα.
Το έργο διαδραματίζεται σε μια ειδυλλιακή, μικρή επαρχιακή πόλη της Γαλλίας, όπου σταδιακά όλοι οι κάτοικοι μετατρέπονται σε ρινόκεροι, εκτός από τον αθώο και αφελή Μπερανζέ (αγαπημένος ήρωας του Ιονέσκο, που επανέρχεται σε πολλά του έργα), ο οποίος αντιστέκεται μέχρι τέλους και παραμένει άνθρωπος, ακόμα κι όταν η γυναίκα που αγαπάει παραδίδεται κι εκείνη στη «ρινοκερίτιδα». Μια ποιητική αλληγορία, από τα πιο πολυπαιγμένα έργα του διεθνώς, θα έλεγε κανείς ότι θα είχε ξεθυμάνει και μπαγιατέψει, αν η παρουσία του φαντάσματος του ολοκληρωτισμού στις μέρες μας δεν ήταν τόσο έντονη. Ο σκηνοθέτης Emmanuel Demarcy-Mota, καλλιτεχνικός διευθυντής του Theatre de la Ville (στέγη σημαντικών καλλιτεχνών της πρωτοπορίας) αλλά και του παρισινού Festival d' Automne, πρωτοανέβασε τον Ρινόκερο με μια ανανεωμένη σκηνοθετική ματιά το 2004 στο Centre Dramatique National της Ρεμ και θεωρήθηκε τόσο πετυχημένος, που έκτοτε δεν έχει σταματήσει να παρουσιάζεται και να ταξιδεύει ανά τον κόσμο. Μια μοντέρνα αναβίωση, η οποία ξεκινάει με έναν μονόλογο που ο σκηνοθέτης έχει εντάξει από το μοναδικό μυθιστόρημα που έγραψε ο Ιονέσκο το 1973, τον Μοναχικό, ως μια υπενθύμιση της τρομερής απομόνωσης και μοναχικότητας της εποχής μας.
Η παράσταση που θα παιχτεί στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στη Στέγη Γραμμάτων & Τεχνών είναι ένα εξαιρετικής ακρίβειας, σχεδόν χορογραφημένο ανέβασμα με αναφορές στον Κάφκα αλλά και στους αδελφούς Μαρξ. Σκοτεινό φόντο, στοιχειώδη αντικείμενα και καρέκλες, μινιμαλιστικό σκηνικό, όπου το κύμα της «ρινοκερίτιδας» γίνεται μια δίνη που καταπίνει ένα ολόκληρο χωριό, μια ολόκληρη κοινωνία.
σχόλια