12 σημαντικοί street artists που βλέπεις δουλειά τους στην Αθήνα
1. Στέλιος Φαϊτάκης
www.thebreedersystem.com/artists/stelios-faitakis-artist-page/
Μία από τις βασικές μορφές της street art (υπέγραφε ως bizarre), από τα μέσα της δεκαετίας του '90. Το επιβλητικό του στυλ είναι βαθιά επηρεασμένο από τη βυζαντινή αγιογραφία και συχνά έχει αλληγορικό, πολιτικό και κοινωνικό χαρακτήρα. Έχει εκθέσει στο MοMA της Νέας Υόρκης.
2. Αλέξανδρος Βασμουλάκης
Καθιερώθηκε με τις τεράστιες ρομαντικές και αέρινες γυναικείες φιγούρες του σε διάφορα σημεία της Αθήνας. Η φήμη του έχει ξεπεράσει τα σύνορα της Ελλάδας, έχοντας κάνει διεθνείς εκθέσεις σε Αγγλία, Αμερική κ.λπ.
3. HIT
www.designwars.com/graffiti_streetart/hit-athens-street-bombing-kings/
Ένα από τα καλύτερα bombing graffiti crews και από αυτά που έχουν αντέξει στο πέρασμα του χρόνου. Είναι ακόμα ενεργοί και διανύουν τη δεύτερη δεκαετία της ζωής τους.
4. B.
www.thebreedersystem.com/artists/b-artist-page/
O b. ασχολείται με το γκράφιτι από τα 13 του χρόνια. Σήμα κατατεθέν του παλιότερα ήταν το έντονο κίτρινο και μαύρο χρώμα, συνδυάζοντας το λαογραφικό στοιχείο με πιο ποπ αναφορές. Έχει βάψει τοίχους σε όλο τον κόσμο, από την Οσάκα μέχρι τις βραζιλιάνικες φαβέλες.
5. WD
Από το μακρινό Μπαλί, ο Wild Drawing βρίσκεται στην Ελλάδα από το 2006. Τα πρώτα σχέδιά του ήταν μια ασπρόμαυρη χαμογελαστή φάτσα με τη χαρακτηριστική υπογραφή του. Τελευταία, ξεχωρίζουν ο πολύχρωμος Joker-σεφ και τα ανθρώπινα κεφάλια με το μότο «All You Need Is a Joke».
6. iNO
Ο iNO ασχολείται με τη ζωγραφική από το 2000, ενώ ξεκίνησε να ζωγραφίζει τους δρόμους από το 2003. Ένα από τα πιο γνωστά του έργα είναι η «Ιστορία του Γκαζιού» στην Τεχνόπολη. Θέλει να δίνει στους τοίχους μια άλλη διάσταση.
7. Alex Martinez
Ελληνοαμερικανός, κατοικεί μόνιμα στην Ελλάδα από το 2008 και μοιράζει τον χρόνο του μεταξύ Αθήνας και Ερεσού. Από το tagging στα τεράστια πολύχρωμα γκράφιτι, είναι γνωστός για την τοιχογραφία του Σάμιουελ Μπέκετ στο Notting Hill του Λονδίνου.
8. Sonke
Από τους πιο αναγνωρίσιμους street artists της Αθήνας. Τα ασπρόμαυρα κορίτσια με λουλούδια και σγουρά, δαιδαλώδη μαλλιά έχουν γίνει διάσημα και ξεπροβάλλουν σε κάθε γωνιά της πόλης. Ασχολείται 15 χρόνια με το γκράφιτι.
9. The KRAH
Ο The Krah ξεκίνησε να κάνει έργα στους δρόμους της Αθήνας το 1997. Από τους πρώτους που ασχολήθηκαν με characters και όχι letters στους συρμούς των τρένων του ΗΣΑΠ. Επίσης, είναι ο πρώτος Έλληνας street artist που ζωγράφισε στην Ιαπωνία.
10. Same84
www.phattcaps.com/en/graffiti-street-artists/same84-skids
Ξεκίνησε να κάνει γκράφιτι 12 χρόνων. Πρώτα υπέγραφε ως SΑΜΕ το 1999, στη συνέχεια το άλλαξε σε Same84. Έχει φτάσει μέχρι την Κίνα.
11. Dreyk the Pirate
Ο Dreyk είχε «κατακτήσει» τους δρόμους της Αθήνας με τον χαρακτήρα του πειρατή. Τελευταία, ζωγραφίζει στους τοίχους περισσότερο ρομαντικούς και λυπημένους ναύτες, όταν ο χρόνος τού το επιτρέπει. Είναι ενεργός στη σκηνή από το 1999.
12. Taxis
Ασχολείται με το γκράφιτι από το 1998 και με τη street art από το 2005. Ξεχωρίζει για τα paste up συμβολικά και σκληρά πορτρέτα του στους δρόμους της Αθήνας. Οι τελευταίες του δουλειές έχουν έναν πιο σουρεαλιστικό και αναγεννησιακό τόνο, με μια έμφαση στο γαλάζιο.
=====
Σύντομη ιστορία του αθηναϊκού γκράφιτι
To γκράφιτι στην Ελλάδα ξεκινάει στα τέλη της δεκαετίας του 1980, με κομμάτια του PALADIN και διαφόρων άλλων καλλιτεχνών. Στα '90s τη σκυτάλη παίρνουν θρυλικά crews όπως οι NBW και TXC και writers όπως ο ΖΑP, ο WOOZY, ο SAKE και άλλοι. Καθώς η ιστορία του ελληνικού γκράφιτι εκτυλίσσεται, εμφανίζονται νέες ομάδες, όπως οι SR και οι HEROES, που μεσουρανούν στη σκηνή το 2000 και δίνουν μια πιο ευρωπαϊκή νότα στο ελληνικό γκράφιτι σε σχέση με τους προκατόχους τους, οι οποίοι ήταν φανερά επηρεασμένοι από την αμερικανική χιπ χοπ κουλτούρα. Κατά τη διάρκεια της πρώτης δεκαετίας του 21ου αιώνα εμφανίζονται crews που ασπάζονται την bombing πλευρά του γκράφιτι αλλά και διάφορες παραλλαγές της street art, όπως οι LIFO και οι GPO. Παράλληλα, πρωτοποριακά πράγματα συμβαίνουν στη σκηνή στα μέσα των '00s από την κολεκτίβα Carpe Diem, που διενεργεί μεγάλες τοιχογραφίες στο κέντρο της Αθήνας αλλά και πανελλαδικά φεστιβάλ γκράφιτι. Η δεύτερη δεκαετία του 21ου αιώνα ξεκινάει με τη δημιουργία του Stigma Lab, που αποτελεί το πρώτο σπίτι της street art και δραστηριοποιείται στη διεξαγωγή εκθέσεων street art και φεστιβάλ. Την ίδια περίοδο εμφανίζεται και η κολεκτίβα Design Wars που δραστηριοποιείται στην παραγωγή τοιχογραφιών σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και τη διοργάνωση φεστιβάλ.
Μίνι λεξικό του γκράφιτι
Stencil (στένσιλ): Φτιάχνεται συνήθως από χαρτόνι ή υλικά που αφήνουν αποτύπωμα και χρησιμοποιείται για συγκεκριμένα γκράφιτι όπως γράμματα, σύμβολα ή φιγούρες. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές χωρίς να αλλάξει το αποτέλεσμα.
Graffiti (γκράφιτι): Το να γράφεις λέξεις ή να ζωγραφίζεις πάνω σε επιφάνειες και τοίχους δημόσιων χώρων. Πολλοί το θεωρούν μέρος της κουλτούρας του χιπ χοπ.
Tag (ταγκιά): Η ξεχωριστή υπογραφή του ψευδώνυμου ενός γκραφιτά στον τοίχο ενός δημόσιου χώρου. Συχνά γίνεται με ένα χρώμα. Είναι η πιο απλή μορφή γκράφιτι. Τag, επίσης, είναι η υπογραφή των γκραφιτάδων στην άκρη των έργων τους.
Tagging: Η διαδικασία βαψίματος της υπογραφής με σπρέι, μαρκαδόρο ή οτιδήποτε άλλο.
Street Art: Είναι η τέχνη που γίνεται σε δημόσιους χώρους (στον δρόμο) και έχει εικαστικό χαρακτήρα. Περιλαμβάνει από γκράφιτι μέχρι sticker art, στένσιλ, γλυπτική κ.ά.
Bomb/Bombing: Το να βάφεις πολλές επιφάνειες σε μια περιοχή. Συνήθως είναι tags και όχι πολύπλοκα pieces. Θεωρείται η πιο παράνομη μορφή γκράφιτι και γίνεται πολύ γρήγορα.
Writer: Αυτός που κάνει γκράφιτι, ο καλλιτέχνης γκράφιτι.
Bite: Το να αντιγράφεις το στυλ ενός γκραφιτά.
Crew: Μια ομάδα από writers που ενώνουν τις δυνάμεις τους και κάνουν γκράφιτι μαζί.
Paste up: Ένα σχέδιο ή ένα στένσιλ πάνω σε χαρτί, που το κολλάς στον τοίχο.
Sticker: Αυτοκόλλητα με την υπογραφή (tag) ή κάποιο σχέδιο ενός γκραφιτά. Είναι η πιο γρήγορη μορφή γκράφιτι και το βλέπεις συχνά σε τηλεφωνικούς θαλάμους, φανάρια κ.λπ.
Burner: Ένα μεγάλο, περίπλοκο κομμάτι. Παίρνει πολύ χρόνο για να τελειοποιηθεί και γι' αυτόν το λόγο, τις περισσότερες φορές, είναι νόμιμο. Γίνεται σε τρένα, τοίχους και διαφημιστικές πινακίδες. Είναι ένα κομμάτι που ξεχωρίζει από τα άλλα είτε επειδή το στυλ του είναι ιδιαίτερο είτε λόγω της δυσκολίας του σημείου στο οποίο έχει γίνει.
Piece: Λέγεται το κομμάτι που κάνεις κάθε φορά που πας για γκράφιτι. Master pieces θεωρούνται τα πιο όμορφα γκράφιτι. Είναι μεγάλα και πολύπλοκα και συχνά ενσωματώνουν 3D εφέ, γεμίσματα, σκιές, βελάκια και οτιδήποτε άλλο θα τα κάνει πιο εντυπωσιακά.
Throw-up: Ένα σχέδιο ανάμεσα στο tag και το bomb, που μπορεί να γίνει όσο το δυνατόν γρηγορότερα για να μη στραφεί η προσοχή πάνω στον writer κατά τη διάρκεια της δημιουργίας του. Αναδεικνύει περισσότερο το ιδιαίτερο στυλ κάθε writer.
=====
8 ανερχόμενοι street artists
1. insane51
Έκανε την πρώτη του τοιχογραφία το 2006. Ειδικεύεται στον φωτορεαλισμό, κάνει πορτρέτα και πειραματίζεται με τις τεχνικές και τα χρώματα.
2 Yiakou
Άρχισε να ζωγραφίζει τους δρόμους το 2008. Κάνει απρόσωπες γυναικείες φιγούρες και ελάφια, συχνά σε μοβ φόντο.
3. Cacao Rocks
http://cacaorocks.blogspot.gr/
Ζωγραφίζει από το 1998 στους δρόμους. Τα παράτησε για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα και ξαναεμφανίστηκε τα τελευταία χρόνια. Κάνει freestyle και συνήθως ζωγραφίζει χωρίς προσχέδιο.
4. Blaqk
Τα γκράφιτί τους, συνήθως σε άσπρο και μαύρο, φέρνουν κοντά τη γεωμετρία με την καλλιγραφία και την τυπογραφία με τη γραφιστική. Ο Simek είναι υπεύθυνος για τα αυστηρά γεωμετρικά μοτίβα και σχήματα, ενώ ο Greg Papagrigoriou ασχολείται με τα καλλιγραφικά γράμματα και την τυπογραφία.
5. Mora
www.facebook.com/Genadieva.Marina
Η Mora ασχολείται με την τέχνη από το 2009. Κάνει κορίτσια με τεράστια μάτια στους δρόμους και εμπνέεται από τα παιχνίδια της παιδικής της ηλικίας.
6. STMTS
Είναι γύρω στα 20 και το STMTS βγαίνει από το Stamatis. Είναι γνωστός για τα μωρά που κάνει στους τοίχους με μελάνι, χρώμα και χαρτί.
7. This is opium
http://this-is-opium.tumblr.com/
Ο Opium είναι 23 χρόνων και κάνει γκράφιτι από τα 12. Βλέπει το γκράφιτι περισσότερο ως εξερεύνηση, ενώ οι τοιχογραφίες του κρύβουν έναν ονειρικό τόνο.
8. The WAKs
Ένα crew γκραφιτάδων ή μια καλλιτεχνική κολεκτίβα από κουλ περσόνες, όπως γράφουν και οι ίδιοι στο facebook. Αποτελούνται από τους Slipy, Sicer, Poiz, Lactas, Junior, Panda και Jesper.
=====
Δεν είναι ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της Αθήνας το γκράφιτι. Είναι χαρακτηριστικό όλων των μεγάλων πόλεων. Ο τεράστιος αστικός γκρι καμβάς είναι μια ευκαιρία για τους καλλιτέχνες του δρόμου να απλώσουν την τέχνη τους. Συνθήματα, πολύπλοκες χρωματικά συνθέσεις, τερατόμορφες φιγούρες, λυπημένα ρεαλιστικά πορτρέτα, εύθυμοι πολύχρωμοι ήρωες, πολιτικά σχόλια. Πολλές φορές πανέμορφα, στα όρια της αληθινής τέχνης, άλλες φορές κακότεχνα. Τόσο πολύ εξαπλωμένα στην πόλη, που συχνά αναρωτιέται κανείς αν έχει μείνει έστω κι ένας τοίχος που να μην έχει καταληφθεί από τη street art! Πρόσφατες εξελίξεις, με τον Δήμο Αθηναίων να ξεκινάει εκστρατεία καθαρισμού των κτιρίων της πόλης αλλά και μια μερίδα του κοινού να αντιδρά πλέον στην ολική κατάληψη των επιφανειών των δημόσιων χώρων από γκράφιτι, θέτουν πάλι το κρίσιμο ερώτημα «πόσο ελεύθερη και ανεξέλεγκτη» πρέπει και μπορεί να είναι η street art και, φυσικά, αν μπορεί κάτι τέτοιο να ανθεί με περιορισμούς.
Τόσο το γκράφιτι όσο και η street art έχουν εξελιχθεί αρκετά μετά τους Ολυμπιακούς του 2004 και ακόμα περισσότερο από τη δεκαετία του '90, οπότε εμφανίστηκαν οι πρώτες αξιοπρόσεκτες υπογραφές στους τοίχους. Από τότε, οι δημιουργοί, που έργα τους πρωτογνωρίσαμε στους δρόμους, έχουν εξελιχθεί σημαντικά, έχουν μπει σε γκαλερί και ταξιδεύουν σε όλο τον κόσμο, προβάλλοντας τη δουλειά τους. Ορισμένοι ήδη έχουν καθιερωθεί ως εκπρόσωποι μιας νέας γενιάς καλλιτεχνών. Ακόμα κι αν οι τοιχογραφίες ή τα συνθήματά τους έχουν σβηστεί, το προσωπικό τους στυλ έχει αποτυπωθεί στη συνείδηση των Αθηναίων. Οι περισσότεροι από εμάς αναγνωρίζουν πλέον π.χ. ένα Sonke ή ένα b., είτε το δουν σε έναν εκθεσιακό χώρο, είτε στην πόρτα ενός γκαράζ.
Κάθε μεγάλη τάση έχει πάντα αρνητικά και θετικά στοιχεία. Όσον αφορά το γκράφιτι, τα θετικά είναι ότι έδωσε χώρο στους νέους της πόλης να εκφραστούν με έναν τρόπο που άλλες μορφές τέχνης δεν μπορούσαν. Παράλληλα, ομόρφυνε και έδωσε χρώμα σε πολλά σημεία της πόλης που είναι άχαρα και αδιάφορα. Μαζί με τα καλά, όμως, ήρθε κι ένα είδος ασυδοσίας από τους γκραφιτάδες. Το να θεωρείς κάθε δημόσιο σημείο της πόλης πιθανό καμβά σημαίνει πως κάποια στιγμή ξεπερνάς τα όρια και σίγουρα καταπατάς τις ελευθερίες κάποιου άλλου πολίτη που ίσως και να μη θέλει να βλέπει όλη την πόλη του ζωγραφισμένη, πολλές φορές κακόγουστα.
Κάποιες μορφές γκράφιτι διώκονται ακόμα από τις Αρχές, όπως το να βάφεις στα τρένα ή πάνω σε δημόσια περιουσία. Αν συλλάβουν κάποιον επί τω έργω του προσάπτουν την κατηγορία καταστροφής δημόσιας ή ιδιωτικής περιουσίας και η ποινή είναι κακούργημα, 2 χρόνια με αναστολή. Από τις αρχές Αυγούστου ο Δήμος Αθηναίων έχει ξεκινήσει μια εκστρατεία για τον καθαρισμό κτιρίων που βρίσκονται σε ιστορικές οδούς της πόλης. Συνεργάζεται με οργανωμένες ομάδες πολιτών που είναι δυσαρεστημένοι με την κατάσταση που επικρατεί στους τοίχους της Αθήνας. Στόχος τους είναι να καθαριστεί έως το τέλος του χρόνου όλη η οδός Σταδίου, η οδός Αθηνάς και η μη πεζοδρομημένη Ερμού. Η αρχή έγινε με την πρόσοψη του κτιρίου της Βαρβακείου Αγοράς. Ο μεγαλύτερος «εχθρός» των ομάδων καθαρισμού είναι οι «μουντζούρες», το tagging και τα συνθήματα στους τοίχους νεοκλασικών κτιρίων και καταστημάτων, αλλά όχι τα πιο δημιουργικά γκράφιτι, που θα προσπαθήσουν να διατηρήσουν. Οι γκραφιτάδες απάντησαν σε αυτή την κίνηση με τον τρόπο που ξέρουν, γράφοντας καινούργια συνθήματα στους τοίχους που είχαν καθαριστεί, όπως το «Καμίνη, κανένας τοίχος δεν θα μείνει». Από την πλευρά του ο κ. Καμίνης δήλωσε μέσω facebook για το συγκεκριμένο σύνθημα: «Μια ώρα μετά το είχαμε σβήσει. Και θα το σβήσουμε ξανά και ξανά και όσες φορές χρειαστεί μέχρι να γίνει αντιληπτό ότι η πλειονότητα πλέον δεν ανέχεται κάποιες συμπεριφορές». Ανέφερε, επίσης, στην αρχή ότι «η εγκατάλειψη του κέντρου, τα κλειστά καταστήματα, οι ανεπαρκείς κρατικές δομές, δεν είναι οι πραγματικές αιτίες της κακής εικόνας της πόλης, είναι συμπτώματα. Βασική αιτία είναι η άρνησή μας ν' αποδεχτούμε ότι ο δημόσιος χώρος ανήκει σε όλους και κανείς δεν έχει το δικαίωμα να τον ρυπαίνει, να τον οικειοποιείται ή να τον καταστρέφει».
Πρόκειται για μια κίνηση που δεν είναι ούτε αρνητική ούτε θετική, αλλά κάπως μη ρεαλιστική στην Ελλάδα της κρίσης, όπως υποστηρίζουν η Ειρήνη και ο Δημήτρης, τα παιδιά πίσω από το Stigma Lab. «Η αλήθεια είναι ότι είμαστε από τις λίγες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες όπου επικρατεί αυτό το χάος στους τοίχους της πόλης, ιδιαίτερα στους τοίχους του κέντρου. Θα ήταν ωραίο να ξαναδούμε την Αθήνα σαν έναν καινούργιο καμβά, όμως με τόσα προβλήματα ποιος νοιάζεται για την "εξωτερική καθαριότητα", ή όπως αλλιώς το ονομάζουν; Εμείς δεν προωθούμε το παράνομο γκράφιτι, απλώς το αναγνωρίζουμε ως μορφή τέχνης και μέσο έκφρασης. Ίσα-ίσα, προσπαθούμε να δείξουμε πόσο όμορφος θα μπορούσε να γίνει ένας τοίχος, αν δώσουν την ευκαιρία και την άδεια στους καλλιτέχνες να αφιερώσουν παραπάνω ώρες στην τοιχογραφία τους».
Τo Stigma Lab ξεκίνησε το 2011 ως ένας εκθεσιακός χώρος που αντιπροσώπευε το γκράφιτι, από άτομα που δρούσαν στη συγκεκριμένη σκηνή. Ήταν η πρώτη φορά που συνέβαινε κάτι τέτοιο στην Αθήνα. «Η βασική ιδέα πίσω από αυτό ήταν να φτιάξουμε έναν χώρο και να τον ονομάσουμε Lab επειδή θα ήταν πειραματικός. Θέλαμε να εκπροσωπεί όλους τους καλλιτέχνες και να λειτουργεί ως εργαστήριο και ως εκθεσιακός χώρος των παιδιών και όλοι μαζί να κάνουμε κάποιες δράσεις, αλλά και να παρουσιάζουμε μια συνολική εικόνα της σκηνής αυτής. Τότε η street art είχε μια πτωτική πορεία λόγω της κρίσης, που επηρέασε την καλλιτεχνική δημιουργία. Οι καλλιτέχνες δεν είχαν τη διάθεση ή την ψυχολογία να βγoυν να ζωγραφίσουν. Η μεγαλύτερη δυσκολία ήταν ότι έπρεπε να εμπιστευτούμε το ένστικτό μας σχετικά με το τι έπρεπε να γίνει και κάθε φορά μαθαίναμε και κάτι καινούργιο. Σήμερα λειτουργεί σαν μια μικρή κοινότητα, όπως ανάλογοι χώροι στο εξωτερικό. Παρουσιάζονται περισσότερες ευκαιρίες για να δείξουμε τη δουλειά των street art καλλιτεχνών. Αυτό το είδος τέχνης είναι αποδεκτό στην Ελλάδα και οι καλλιτέχνες της αναγνωρίσιμοι. Επίσης, ωριμάζουν η ιδέα, ο χώρος και εμείς ως άτομα. Δεν επιβιώνουμε από αυτό σε καμία περίπτωση. Το πάθος μας είναι που μας οδηγεί. Οι στόχοι μας, πλέον, είναι μεγαλύτεροι. Το Stigma Lab παρουσιάζει τη street art σκηνή σε σημαντικά art fairs, όπως η Art Athina και το ReΜap. Το γεγονός ότι ο χώρος της τέχνης μέσα από εμάς υποστηρίζει το γκράφιτι ως τέχνη και στην Ελλάδα είναι πολύ σημαντικό. Η καλύτερη ανταμοιβή είναι όταν βλέπουμε παιδιά 10 χρόνων και πάνω να παρακολουθούν τις εκθέσεις μας, αλλά και τα μαθήματα ζωγραφικής που πραγματοποιήσαμε την περσινή χρονιά».
Παράλληλα με το Stigma Lab, την ίδια χρονιά, το 2011, εμφανίστηκε στην Αθήνα μια ανάλογη κίνηση από τον Νίκο και τον Σίμο, το Design Wars, «μια πολύμορφη πλατφόρμα έκφρασης», όπως τη χαρακτηρίζουν. «Θέλαμε να κάνουμε μια πιο συντονισμένη προσπάθεια, που να ξεκινάει από το street art και το γκραφίτι και να καταλήγει στην πραγματοποίηση μιας στροφής, ώστε να αρχίσει ο κόσμος να σκέφτεται μέσα από την τέχνη. Με μεράκι και χωρίς καμιά ιδιαίτερη πίεση. Να μεταδώσουμε την έμπνευση διαμέσου της τέχνης και του συναισθήματος. Το μότο μας είναι "Spreading the inspiration and the expression through art!". Όταν ξεκινούσαμε, το γκράφιτι είχε έναν πυρήνα 30-40 ατόμων. Ήταν κάτι που δεν είχε μορφοποιηθεί. Τώρα, στην Αθήνα ασχολούνται περίπου 3.000 άτομα και στη Θεσσαλονίκη άλλα τόσα. Η σκηνή μεγαλώνει και μοιραία δοκιμάζονται οι ανθρώπινες σχέσεις. Αν, βέβαια, έχεις διαλέξει να κάνεις γκράφιτι για να λύσεις το πρόβλημα της ζωής σου, σίγουρα έχεις κάνει μια πάρα πολύ κακή επιλογή. Εμείς δεν το έχουμε δει έτσι. Ασχολούμαστε περισσότερο για να διατηρούμε την ψυχική μας ηρεμία. Θα μπορούσαμε να πηγαίνουμε γυμναστήριο για να κάνουμε μπράτσα. Για να επιβιώσουμε, κάνουμε άλλες δουλειές».
Και ο Νίκος και ο Σίμος έχουν ζήσει το γκράφιτι και τη street art για περισσότερο από 10 χρόνια.
«Παλιότερα ο κόσμος δεν ήξερε τι είναι το γκράφιτι. Η αστυνομία έλεγε ότι είναι 10χρονα με σπρέι στην τσάντα. Τώρα τα 10χρονα έχουν γίνει 30χρονα και τα σπρέι μπορεί να μην τα έχουν στην τσάντα αλλά στο αμάξι. Οι 9 στους 10 το θεωρούν τέχνη και υπάρχει και ο κακός του παραμυθιού. Δεν μπορώ να πω ότι με τον νόμο είχαμε πολλά ή ιδιαίτερα προβλήματα. Δεν υπάρχει κάποιος που πήγε στη φυλακή, αλλά υπάρχουν πολλοί που πλήρωσαν πρόστιμο. Το γκράφιτι και η street art ανήκουν στην πλευρά της αλλαγής, της αντίδρασης. Μοιραία, και όσο αυξάνονται τα προβλήματα, είναι πολύ λογικό να βλέπεις κάποιον στον δρόμο να το εκφράζει αυτό. Έχουμε μεγάλη δύναμη. Αν βγούμε αύριο όλοι οι γκραφιτάδες και οι street artists και γράψουμε ένα μήνυμα, σε έναν μήνα θα το ξέρει όλη η Αθήνα. Δεν θα καταλαβαίνει πώς το ξέρει, απλώς θα περνάει με το αμάξι και θα το χαζεύει, όπως π.χ. το λόγκο της Coca-Cola. Ζούμε σε μια κοινωνία στην οποία είμαστε ζόμπι, λειτουργούμε όλοι στον αυτόματο. Αν δεις κάτι που μπορεί να σε βγάλει από αυτόν το λήθαργο, ό,τι και να είναι, καλό είναι. Θέλουμε το γκράφιτι να απευθυνθεί σε μεγαλύτερο κοινό. Και είναι κάτι που αξίζει να βγει προς τα έξω, γιατί έχει να δώσει πολλά στον κόσμο. Δεν έχει να πάρει. Και αν το καλοσκεφτείς, ό,τι κάνουμε τώρα, κάτι μας παίρνει, ενώ το γκράφιτι μας δίνει. Μας δίνει σκέψη, κάτι ωραίο».
Stigma Lab
Ανδρέα Μεταξά 4, Εξάρχεια
Design Wars Exhibition Center
Καπνικαρέας 19, Πλάκα
=====
5 αξιόλογα sites για γκράφιτι
4 μάρκες για σπρέι
Sigma80 (πρώην Sabotaz) - www.sabotaz.com/
Montana Cans - www.montana-cans.com/
Kobra - www.kobrapaint.gr/
Montana Colors - www.montanacolors.com
Μαγαζιά
The revolt shop
Κυνέτου 2, Μοναστηράκι
Ασήμι 925
Μελανθίου 2, Ψυρρή, 210 4614738
Fat cat spray store
Πιττακή 6, Ερμού, 210 3210565
σχόλια