Το θέμα των διαγεγραμμένων προφίλ που λειτουργούσαν με ψευδώνυμα στο facebook ήρθε στην επιφάνεια λίγο μετά το καλοκαίρι, όταν εν μια νυκτί η πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης αποφάσισε να διαγράψει τους λογαριασμούς χιλιάδων drag queens και περφόρμερ που χρησιμοποιούσαν το καλλιτεχνικό αντί για το πραγματικό τους όνομα στο προφίλ τους στο facebook.
Το facebook είναι μια κοινότητα τα μέλη της οποίας χρησιμοποιούν την πραγματική τους ταυτότητα. Ζητάμε από τους χρήστες να δηλώνουν το πραγματικό τους όνομα, ώστε να γνωρίζετε πάντα με ποιον συνδέεστε. Έτσι, η κοινότητά μας παραμένει ασφαλής
Εναλλακτικά, σύμφωνα με τους όρους χρήσης της πλατφόρμας (στους οποίους σχεδόν όλοι μας συναινούμε πατώντας το «agree», χωρίς να τους διαβάζουμε), που επιβάλλουν πλέον την υποχρεωτική καταχώριση ονόματος κάθε χρήστη, οι drag queens και οποιοσδήποτε άλλος επηρεάστηκε από αυτό τον όρο κλήθηκαν ή να δημιουργήσουν μια σελίδα (Page) με το καλλιτεχνικό τους ψευδώνυμο, πράγμα που σημαίνει ότι δεν μπορούν να κάνουν like ή share μέσω αυτού, ή να καταχωρίσουν μια φωτοτυπία της ταυτότητάς τους με τα αληθή στοιχεία, ώστε να απενεργοποιηθεί το προφίλ.
Η αντίδραση των drag queens ήταν μαζική και έφτασε, μετά τη συνάντηση εκπροσώπων της LGBT κοινότητας με τους ιθύνοντες του facebook, στη δημόσια συγγνώμη από την πλευρά του κοινωνικού δικτύου.
Όμως, με βάση την παρακάτω παράγραφο, το facebook συνέχισε να διερευνά την ύπαρξη όλων των προφίλ των 1,35 δισεκατομμυρίων χρηστών του, προκειμένου να διαπιστώσει ποια από αυτά χρησιμοποιούν παρατσούκλια και όχι το αληθινό ονοματεπώνυμο του χρήστη. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα τη μαζική απενεργοποίηση –και στη χώρα μας, φυσικά– προφίλ χρηστών με χιλιάδες friends, καθώς και των posts, των φωτογραφιών, των προσωπικών μηνυμάτων και άλλου περιεχομένου που μπορεί κανείς να αποθηκεύει στο προφίλ του.
«Το facebook είναι μια κοινότητα τα μέλη της οποίας χρησιμοποιούν την πραγματική τους ταυτότητα. Ζητάμε από τους χρήστες να δηλώνουν το πραγματικό τους όνομα, ώστε να γνωρίζετε πάντα με ποιον συνδέεστε. Έτσι, η κοινότητά μας παραμένει ασφαλής».
Από τα πρώτα πράγματα που μου είχαν κάνει εντύπωση στο μακρινό –και «αθώο»– 2008, όταν το facebook άρχισε να μπαίνει για τα καλά στις ζωές μας, ήταν η μεγάλη ευκολία που οι συμπολίτες μου έδιναν προσωπικά στοιχεία τους στην πλατφόρμα, με πρώτο και κυρίαρχο το πραγματικό τους ονοματεπώνυμο. Προερχόμενος από την εποχή που το Internet ήταν σχεδόν συνώνυμο με την ανωνυμία, η εντολή που βρίσκεται στους παρόντες όρους χρήσης του facebook, «Δεν επιτρέπεται να προσποιείστε ότι είστε κάποιος ή κάτι άλλο», με ξένιζε, όπως ξενίζει και χιλιάδες άλλους «παλιούς» χρήστες του Internet που διατηρούσαν επιτυχημένα και επιδραστικά προφίλ στο facebook με το ψευδώνυμό τους από την εποχή των μπλογκ, εκεί όπου ο καθένας προσποιούνταν ότι είναι ο οποιοσδήποτε.
Όμως το facebook γνωρίζει ότι είναι αυτός που θέτει τους κανόνες σε αυτήν τη μη-ισότιμη σχέση με τους χρήστες του (στην οποία, επαναλαμβάνω, όλοι έχουμε πατήσει το «Συμφωνώ» στους επιστημονικά συντεταγμένους όρους, χωρίς να πολυδιαβάσουμε τα ψιλά γράμματα). Γνωρίζει ότι φιλοξενεί όλους τους φίλους μας στις σελίδες του κι έχει δομήσει τη λειτουργία του ως διαφημιστικής πλατφόρμας (και όχι ως κοινωνικού δικτύου, όπως υποστήριζε ο δημιουργός του Ello) με βάση αυτό το κίνητρο, δηλαδή διακινδυνεύοντας τον υποτιθέμενο αποκλεισμό κάποιου που δεν διαθέτει δικό του προφίλ. Και αυτό είναι αξιοθαύμαστο, γιατί στην ουσία κατάφερε να στρεβλώσει και εν τέλει να καταρρίψει ένα από τα βασικά συστατικά του Ιnternet από την πλευρά του χρήστη, που είναι η ανωνυμία. Και όλα αυτά με το πρόσχημα της ασφάλειας.
Το facebook, όσο υπάρχουν ναΐφ χρήστες (που δεν διάβασαν τους όρους χρήσης –επιμένω– όταν αποφάσισαν να χρησιμοποιήσουν τις υπηρεσίες και νομίζουν ότι ποστάροντας ένα μπουρδολογικό νομιμοφανές κείμενο θα αλλάξουν τον τρόπο που διαχειρίζεται τα προσωπικά τους δεδομένα), θα συνεχίσει να φέρεται όπως ο «γύφτος στην αρκούδα του». Πράγμα που σημαίνει ότι δεν θα κωλώσει να σβήσει το προφίλ σου και να πειραματιστεί με τη διάθεσή σου, παραλλάσσοντας το χρονολόγιό σου για να δει αν «παίζει αρκετά καλά» ο αλγόριθμός του με την ψυχολογία σου, αφού ξέρει ότι θα πάρει άφεση αμαρτιών με μια δημόσια συγγνώμη γραμμένη από 5 μαστερούχους δημοσιοσχετίστες και περασμένη από το κόσκινο μιας στρατιάς δικηγόρων που πληρώνει από τα παχυλά διαφημιστικά του έσοδα.
Κάποιοι μπορεί να αντιμετωπίσουν την επιβολή χρήσης του πραγματικού μας ονοματεπώνυμου από το facebook ως ένα αναγκαίο κακό (άλλωστε, μπορούμε να βάλουμε το ψευδώνυμό μας σε παρένθεση). Κάποιοι άλλοι, όμως, το βλέπουν ως μια γροθιά στην ελευθερία της έκφρασης (και της τρολιάς) που τους εξασφαλίζει η ανωνυμία. Το σίγουρο, πάντως, είναι ότι το facebook έχει καλύψει τα νώτα του για παν ενδεχόμενο, τουλάχιστον απέναντι στις αμερικανικές Αρχές στις οποίες λογοδοτεί αν «κάτσει καμιά στραβή», και κρατά τους επενδυτές του και τους διαφημιστές που έχουν επενδύσει τα θηριώδη ψηφιακά budgets τους σε καθεστώς αιώνιας χαράς.
Το ότι κάποιοι θα παραπονεθούν για τη διαγραφή τριών, τεσσάρων ή πέντε χρόνων αναμνήσεων, συζητήσεων, συναισθηματικών ή καυλιάρικων PM στις 2 η ώρα τη νύχτα αλλά και θα δημιουργήσουν καινούργια προφίλ με ξεκαρδιστικά «πραγματικά» ονοματεπώνυμα είναι τα δικά σου «ψιλά γράμματα» και το facebook πατάει το delete (όπως εσύ το agree), μασώντας την καραμέλα που γράφει Online Ασφάλεια αλλά και τη δήλωση του Mark Zuckerberg περί «θανάτου της ιδιωτικότητας», χωρίς να τα διαβάσει.
Όροι χρήσης για τα ονόματα που επιτρέπει το facebook εδώ: www.facebook.com/help/112146705538576.
Ένας πλήρης, περιεκτικός οδηγός του 2014 για το πώς θα διαγράψετε –με δυσκολία– το προφίλ σας στο facebook εδώ: www.lifo.gr/team/spyrosvj/49844.
σχόλια