Στη 12η Mπιενάλε Αρχιτεκτονικής της Βενετίας που έγινε πέρσι η Ελλάδα έστειλε ένα τελείως διαφορετικό θέμα σε σχέση με την παραδοσιακή αρχιτεκτονική των κτιρίων. Η Κιβωτός, όπως ονομάστηκε η πρόταση των αρχιτεκτόνων Ζήση Κοτιώνη και Φοίβης Γιαννίτση που θα εκτίθεται στο Μουσείο Μπενάκη από τις 30 Μαρτίου, στηρίζεται στην ιδέα ότι το μοναδικό απόθεμα για την ανασυγκρότηση της συνθήκης κατοίκησης είναι το έδαφος. Η αρχιτεκτονική έχει εδώ περισσότερο σχέση με τον υπαίθριο χώρο αλλά και την υπαίθρια ζωή. «Η Κιβωτός περιέχει υλικό, σπόρους, καρπούς, φυτά και τρόφιμα συλλεγμένα από το ελληνικό τοπίο, έτσι ώστε να αναδεικνύεται ενδεικτικά η βιοποικιλότητά του. Για τους συλλέκτες η Κιβωτός είναι μια προσφορά των πέντε αισθήσεων σε σχέση με αυτήν τη βιοποικιλότητα. O επισκέπτης της έκθεσης θα μπαίνει στο μουσείο και θα ενεργοποιούνται όλες του οι αισθήσεις: θα βλέπει, θα τρώει, θα δοκιμάζει και θ’ ακούει», εξηγεί ο Ζήσης Κοτιώνης. Το σκεπτικό πίσω από την πρόταση, βέβαια, ήταν το πώς θα μπορούσε ο πλούτος του ελληνικού τοπίου να αξιοποιηθεί σε μια εποχή κρίσης. «Υπήρχε ένα θέμα σε σχέση με το τι θεωρούσαμε πως θα μπορούσε να γίνει μέσα στη γενικευμένη οικονομική αλλά και πολιτιστική κρίση. Για μας αποτελεί μια παρέμβαση που θα επικαιροποιήσει τα ζητήματα της ελληνικής υπαίθρου, της γεωργίας, της αγροτικής παραγωγής και του τοπίου, επειδή πιστεύουμε ότι υπάρχει ένα εξαιρετικό απόθεμα για σκέψη και για δράση, το οποίο, σε αυτές τις συνθήκες, παραγνωρίζεται».
Η πρόταση δεν είχε βουκολικό χαρακτήρα ούτε πρεσβεύει την επιστροφή στην επαρχία: η ομάδα της Κιβωτού εξέτασε κάτι που απασχολεί ολοένα και περισσότερο τους αρχιτέκτονες αλλά και τους κατοίκους των πόλεων: πώς η καλλιέργεια μπορεί να εισαχθεί εκ νέου στον αστικό χώρο (καλλιέργειες σε ταράτσες, βεράντες, κοινοτικά περιβόλια). Παράλληλα, η πρόταση υποστηρίζει ότι η πόλη μπορεί να «ενσωματωθεί» στην ύπαιθρο μέσα από το ίντερνετ και τις νέες τεχνολογίες. Στην Κιβωτό η καταναλωτική μοναξιά των πόλεων αντικαθίσταται από τη διέγερση των αισθήσεων, την απόλαυση και τη συμβίωση. Το πρότζεκτ της Κιβωτού ήταν πολυδιάστατο και οι περισσότεροι που ανέλαβαν να το φέρουν εις πέρας ήταν συνάδελφοι των δυο επιμελητών στο τμήμα αρχιτεκτόνων του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας. Ο Αλέξανδρος Ψυχούλης έφτιαξε κάποιες αφίσες που διανέμονται στο κοινό με θέμα το urban gardening, ο Γιάννης Ισιδώρου ένα βίντεο με θέμα την αγροτική ζωή που υπάρχει στην εγκατάσταση, ο Kώστας Μανωλίδης δημιούργησε ένα μεγάλο έργο με αγροτικές εικόνες του ελλαδικού χώρου («μια ακτινογραφία των ελληνικών τοπίων στο Google Earth»), ο Ορέστης Δαβίας ανέλαβε τη συλλογή φυτογενετικού υλικού και η Μαρία Παπαδημητρίου μια δράση σπορείας στη Βενετία (πρόκειται, ουσιαστικά, για ανταλλαγή σπόρων). Να σημειώσουμε ότι με αφορμή την έκθεση στις 16 Απριλίου θα διοργανωθεί ένα συμπόσιο ανοιχτό στο κοινό της Αθήνας με διατροφικές δράσεις της κοινότητας Πελίτι (έχουμε ξαναγράψει στο παρελθόν γι’ αυτήν την ιδιότυπη τράπεζα σπόρων), ενώ θα συμμετέχει και η Ινδή ακτιβίστρια και φιλόσοφος Vandana Shiva.
σχόλια