ΜΑΣ ΦΤΑΝΟΥΝ ΚΑΙ ΠΕΡΙΣΣΕΥΟΥΝ ΟΙ ΗΡΩΕΣ
Ο Αρχηγός της ΕΛ.ΑΣ., αντιστράτηγος Μιχάλης Καραμαλάκης, εξέδωσε απόφαση με την οποία απαγορεύονται όλες οι συναθροίσεις σε όλη την Ελλάδα, ενόψει της επετείου του Πολυτεχνείου.
Χθες βράδυ. δημοσιεύτηκε κείμενο, που συνυπογράφουν ΚΚΕ, ΣΥΡΙΖΑ και ΜέΡΑ25, με το οποίο ζητείται να ανακληθεί η απαγόρευση των συναθροίσεων. Δύο αξιοσημείωτα γεγονότα. Για πρώτη φορά, το ΚΚΕ αφήνει την παραδοσιακή του μοναξιά, και συμπορεύεται με τον ΣΥΡΙΖΑ και, δεύτερον, το ΚΙΝΑΛ πήρε τις αποστάσεις του και δεν το συνυπέγραψε, προκαλώντας την οργή του γενικού γραμματέα της Κ.Ε. του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα.
Είναι νωρίς για εκτιμήσεις όσον αφορά τη σύμπλευση του ΣΥΡΙΖΑ με το ΚΚΕ. Το ανησυχητικό, όμως, είναι ότι προκρίνεται η μετωπική σύγκρουση με την κυβέρνηση, που ουδείς γνωρίζει αν θα συγκεκριμενοποιηθεί αύριο.
Το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να ευχηθούμε να επικρατήσει σύνεση και αυτοσυγκράτηση από όλους. Και αν χρειαστεί, η αστυνομία να κάνει τη δουλειά της επαγγελματικά, και πρωτίστως έξυπνα. Δεν χρειαζόμαστε κι άλλους «ήρωες», κι άλλα «ζει». Περνάμε καμιά 50αρια χρόνια με αυτούς που έχουμε.
• • •
ΤΟ ΑΝΤΙΔΙΚΤΑΤΟΡΙΚΟ ΦΟΙΤΗΤΙΚΟ ΚΙΝΗΜΑ
Όποιος θέλει να κατανοήσει το αντιδικτατορικό φοιτητικό κίνημα θα πρέπει να ξεκινήσει από τα εξής:
(1) Ο αριθμός όσων συμμετείχαν ενεργά μέχρι την κατάληψη του Πολυτεχνείου ήταν (απελπιστικά) μικρός.
(2) Η χρονική διάρκεια από τη γέννησή του μέχρι την είσοδο των τανκς στο Πολυτεχνείο ήταν (απελπιστικά) μικρή.
(3) Μετά το Πολυτεχνείο και μέχρι τη μεταπολίτευση, το φοιτητικό κίνημα ήταν (απελπιστικά) ανύπαρκτο.
Μετά, μπορεί να αρχίσει η συζήτηση για τη «γενιά του Πολυτεχνείου» και τις «ευθύνες» της, τα πρώτα και τα μετέπειτα χρόνια της μεταπολίτευσης κ.ο.κ.
• • •
Η ΠΑΡΑΔΟΧΗ ΤΗΣ ΗΤΤΑΣ ΘΕΛΕΙ ΧΑΡΑΚΤΗΡΑ
Πραγματοποιήθηκε η λεγόμενη «Million MAGA March» πορεία των οπαδών του Ντ. Τραμπ στην Ουάσινγκτον, στην οποία συμμετείχαν και ακροδεξιές οργανώσεις (Proud Boys, Oath Keepers and QAnon), για να καταγγελθεί η «κλοπή» της νίκης του Τραμπ στις εκλογές της 3ης Νοεμβρίου.
Η εκπρόσωπος Τύπου του Λευκού Οίκου, Κέιλι ΜακΕνάνι, δήλωσε ότι οι διαδηλωτές ξεπέρασαν το ένα εκατομμύριο, προφανώς επειδή πολλαπλασίαζε το ένα κεφάλι επί πενήντα, αλλά σε καμιά περίπτωση δεν ξεπερνούσαν τις λίγες δεκάδες χιλιάδες. Εξαιρώντας κάποιες αψιμαχίες, πάντως, δεν συνέβησαν έκτροπα.
Παρά τους φόβους πολλών πριν ανακοινωθούν τα αποτελέσματα, είναι αξιοσημείωτο το γεγονός ότι μέχρι στιγμής δεν άνοιξε ρουθούνι στις ΗΠΑ.
Φαίνεται πως λειτούργησαν συνδυαστικά μια σειρά παράγοντες. Με 306 εκλέκτορες και τουλάχιστον 5.600.000 ψήφους διαφορά, η νίκη του Μπάιντεν είναι αδιαμφισβήτητη, και μόνον φανατικοί μικρονοϊκοί μπορούν να την αμφισβητήσουν. Ελάχιστοι ρεπουμπλικανοί αξιωματούχοι, λόγου χάριν, βγήκαν να υποστηρίξουν δημοσίως τις τρέλες του Τραμπ για νοθεία δίχως να προσκομίζει αποδεικτικά στοιχεία. Πιθανόν, επίσης, η ήρεμη, διόλου προκλητική σιγουριά του Μπάιντεν, σε αντίθεση με τον πανικό του Τραμπ, εκτόνωσε τις εντάσεις.
Επιπλέον, ο αρχηγός του γενικού επιτελείου των αμερικανικών ενόπλων δυνάμεων, στρατηγός Μαρκ Μίλι, φρόντισε να το ξεκόψει σε όσους φαντασιώνονταν κάποιου τύπου στρατιωτικό πραξικόπημα δηλώνοντας: «Δεν ορκιστήκαμε σε βασιλιά ή βασίλισσα, τύραννο ή δικτάτορα. Δεν ορκιστήκαμε σε άτομο».
Gen. Mark Milley, the chairman of the Joint Chiefs of Staff: "We do not take an oath to a king or a queen, a tyrant or a dictator. We do not take an oath to an individual." pic.twitter.com/dfqGxobZJD
— MeidasTouch.com (@MeidasTouch) November 13, 2020
Τέλος, μη αμελητέας σημασίας υπήρξε η αποστασιοποίηση της μηντιακής αυτοκρατορίας του Μέρντοχ (WSJ, Fox News, κ.λπ.) από τους ισχυρισμούς του Τραμπ περί νοθείας. Δεν είναι τυχαίο ότι οι τραμπικοί έφθασαν να βρίζουν το Fox News «εχθρό του λαού», δηλαδή το κανάλι που υποστήριξε τον Τραμπ με νύχια και με δόντια. Δημιούργησε το τέρας, το οποίο τώρα πάει να το καταπιεί.
trump rally speaker calls fox news "enemy of the people" pic.twitter.com/aJiYFYdiAu
— John Whitehouse (@existentialfish) November 14, 2020
Δεν ξέρω τι θα γίνει τις επόμενες μέρες. Δεν περιμένω, πάντως, μεγάλες αντιδράσεις, το πολύ μεμονωμένα επεισόδια από διάφορους ημιπαράφρονες, αν δεν τους προλάβουν οι διωκτικές αρχές.
Η εμμονή του Ντ. Τραμπ είναι εξηγήσιμη. Επιδιώκει να μην αποχωρήσει από την προεδρία ηττημένος, να αφήσει να πλανάται ότι του έκλεψαν τη νίκη, ούτως ώστε να βγει κατά το δυνατόν αλώβητος από τις εκλογές. Κλασική τακτική, την ξέρουμε από το ποδόσφαιρο: μπορεί μεν η ομάδα να έχασε με 4-0, αλλά φταίει η διαιτησία.
• • •
ΕΧΘΡΟΣ ΤΟΥ ΛΑΟΥ
Όλα τα «συστημικά» ΜΜΕ ήταν εχθρός του λαού κατά τον Τραμπ και το alter ego του Fox News. Τώρα το Fox News έγινε κι αυτό με τη σειρά του εχθρός του λαού από τους τραμπικούς.
Μαζί με το «προδότης της πατρίδας» και το «εχθρός της πίστεως», δεν υπάρχει ίσως βαρύτερο στίγμα, πιο εύληπτο, δηλαδή πιο αποτελεσματικό. Γι' αυτό και εισήχθη στην πολιτική ρητορεία από τα γενοφάσκια της.
Τι λοιπόν λέει η επιγραφή; «Ο Άρθμιος» λέει «ο γιος του Πυθώνακτα από τη Ζέλεια να είναι άτιμος και εχθρός (πολέμιος) του λαού των Αθηναίων και των συμμάχων του ο ίδιος και το γένος του». Στη συνέχεια έχει χαραχτεί η αιτία για την οποία πάρθηκε αυτή η απόφαση: «γιατί έφερε στην Πελοπόννησο το χρυσάφι από τους Μήδους». Αυτή είναι η επιγραφή. (Δημοσθένους Κατὰ Φιλίππου γ΄: 42, μτφ. Αθανάσιος Ι. Γιαγκόπουλος, Μαρία Αραποπούλου)
Η εμβέλειά του αναγνωρίστηκε από πολλούς πολιτικούς και ουσιαστικά σε όλες τις χώρες και τα συστήματα, μολονότι υπήρξε ιδιαιτέρως δημοφιλής στα ολοκληρωτικά και αυταρχικά καθεστώτα: Hostis Publicus, Ennemi du People, Враг Народа, Enemy of the American People.
Είναι λυπηρό ότι χρησιμοποιείται με μεγάλη ευκολία και στη χώρα μας, και ακόμη πιο λυπηρό όταν το ακούς από κατά τεκμήριο σοβαρούς πολιτικούς.
• • •
ΕΝΑ ΣΗΜΑΝΤΙΚΟ ΒΙΒΛΙΟ
Ο συνάδελφος Χρυσάφης Ιορδάνογλου είναι φίλος εδώ και 50 χρόνια. Μαζί κάναμε ό,τι κάναμε στη δικτατορία και τα πρώτα χρόνια της μεταπολίτευσης, μέχρις ότου χώρισαν οι δρόμοι λόγω των μεταπτυχιακών μας σπουδών, όχι όμως και η φιλία μας που παρέμεινε αδιατάρακτη μέχρι σήμερα. Έτσι, θεωρούσα αυτονόητο ότι δεν θα μπορούσα να είμαι αμερόληπτος, γνωρίζοντας πάνω σε τι δούλευε. Αυτή η σκέψη εξαερώθηκε μόλις έπιασα το πόνημά του στα χέρια μου.
Το βιβλίο του «Η Ελληνική Οικονομία μετά το 1950: Τόμος Α, Περίοδος 1950 – 1973: Ανάπτυξη, Νομισματική Σταθερότητα, και Κρατικός Παρεμβατισμός» (Εκδόσεις Τράπεζα της Ελλάδος, Νοέμβριος 2020, σελ. 524) είναι η μοναδική, εξ όσων γνωρίζω, πλήρης μελέτη της οικονομικής ιστορίας των τελευταίων 70 ετών — θα ακολουθήσουν δύο τόμοι: ο δεύτερος πραγματεύεται την περίοδο από το 1974 μέχρι το 2000 και ο τρίτος την περίοδο από το 2000 μέχρι πρόσφατα. Όχι απλώς μοναδική, αλλά λίαν υψηλού επιπέδου μελέτη, και ζυγίζω τις λέξεις μου.
Το βιβλίο είναι ευανάγνωστο διότι δεν απαιτεί γνώση της αργκώ των οικονομολόγων, όπου δε χρησιμοποιούνται τεχνικοί οικονομικοί όροι επεξηγούνται σε υποσημειώσεις, και διόλου βαρετό, διότι στις σελίδες αποτυπώνεται μια βαθιά αίσθηση της πολιτικής με την ευρεία έννοια. Πολύ μακριά από κάθε υπόνοια επαρχιωτισμού — οι αναφορές του είναι ό,τι καλύτερο βρίσκουμε στη διεθνή βιβλιογραφία — και την ιμπρεσιονιστική και ανεκδοτολογική ιστορία — πατάει γερά πάνω στα γεγονότα και στο πλούσιο στατιστικό υλικό. Προπαντός, είναι επιστημονικά έντιμο διαχωρίζοντας αυστηρά τα γεγονότα από τις απόψεις. Όπως λέει: «Το κριτήριο της αντιστοίχησης των υποθέσεων με τα δεδομένα της εμπειρικής πραγματικότητας είναι εκείνο που ξεχωρίζει τη σοβαρή έρευνα από το κήρυγμα ή την πολιτική σκοπιμότητα».
Ως πρόγευση (σκοπεύω να γράψω μια βιβλιοπαρουσίαση), αντιγράφω από το οπισθόφυλλό του ότι το καθεστώς οικονομικής πολιτικής (οι στρατηγικές προτεραιότητες και οι βασικές κατευθυντήριες γραμμές της) της περιόδου 1953-1973, που λίγο-πολύ ακολούθησαν όλες οι κυβερνήσεις, εγκαθίδρυσε ένα έντονα παρεμβατικό σύστημα και μερικοί από τους μηχανισμούς πάνω στους οποίους βασιζόταν ήταν ασυμβίβαστοι με τη λειτουργία μιας γνήσια ανοικτής κοινωνίας. Το καθεστώς όμως διέθετε λογική και επιχειρησιακή συνοχή και απέδωσε πολλά από όσα αναμένονταν από αυτό: εκσυγχρόνισε και αναδιάρθρωσε την παραγωγική μηχανή της χώρας, δημιουργώντας κλίμα ασφάλειας για τις επενδύσεις και συνέβαλε στην ταχεία ανάπτυξη της χώρας συνδυάζοντάς την με χαμηλό πληθωρισμό και με σχετικά χαμηλό έλλειμμα του ισοζυγίου τρεχουσών συναλλαγών.
• • •
ΤΟ ΡΗΤΟ ΤΗΣ ΕΒΔΟΜΑΔΑΣ
Από όλες τις εξωφρενικές εικασίες των ανθρώπων για ανθρώπους, τίποτα δεν ξεπερνά τις περισσότερες κριτικές που γίνονται για τις συνήθειες των φτωχών από καλοστεγασμένους, καλοζεσταμένους, και καλοχορτασμένους.
— Χέρμαν Μέλβιλ, «Η πουτίγκα των φτωχών και τα ψίχουλα των πλουσίων», 1854
