ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΑΟΥ. Περιστατικά καταφθάνουν καθημερινά, θετικά κρούσματα και ασθενείς που νοσηλεύονται, ιατρικό και νοσηλευτικό προσωπικό που δουλεύει σε εξαντλητικούς ρυθμούς. Εφημερίες αγωνίας, ψυχικά αποθέματα που σταδιακά στερεύουν, ελάχιστες διαθέσιμες κλίνες, ατελείωτα ωράρια και ο καταιγιστικός ρυθμός αύξησης των εισαγωγών, συνθέτουν την εφιαλτική πραγματικότητα του Γενικού νοσοκομείου Θεσσαλονίκης.
«Είμαστε σε πόλεμο», λέει από την αρχή της συνομιλίας μας ο εντατικολόγος, Ευάγγελος Καϊμακάμης, περιγράφοντας την τραγική κατάσταση που βιώνουν αυτές τις μέρες γιατροί και ασθενείς στο νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. «Το δεύτερο κύμα είναι ισχυρότατο», τονίζει και συμπληρώνει ότι: «Η πίεση για τα νοσοκομεία όλης της βόρειας Ελλάδας λόγω της «έκρηξης» νοσηλευομένων του κορωνοϊού είναι ασφυκτική».
Στη συνέντευξη που ακολουθεί μιλά για την κατάσταση που επικρατεί σήμερα στις ΜΕΘ, για το γεγονός ότι ο ιός δεν κάνει διακρίσεις, τις δύσκολες στιγμές αλλά και τις μελλοντικές ανησυχίες του σχετικά με την πανδημία.
— Γιατί η Θεσσαλονίκη πιστεύετε ότι βρέθηκε στο επίκεντρο της πανδημίας;
Υπήρχε σίγουρα μια χαλαρότητα εκ μέρους του πληθυσμού. Συγκριτικά με την Αθήνα, η πόλη της Θεσσαλονίκης, αν και μεγαλούπολη, συμπυκνώνει πολλές δραστηριότητες σε κεντρικά σημεία. Επίσης, είναι η μεγαλύτερη φοιτητούπολη της χώρας.
Το δεύτερο κύμα της πανδημίας χωρίζεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο μέρος συμπεριλαμβάνεται η περίοδος από τα τέλη Αυγούστου ως τα μέσα Οκτώβρη και το δεύτερο μέρος αποτελείται από τα μέσα Οκτώβρη ως σήμερα. Αυτό αντανακλάται και στις εισαγωγές που είχαμε στις ΜΕΘ. Στο πρώτο διάστημα είχαμε μεν πολλά κρούσματα αλλά χωρίς να «γονατίσει» το σύστημα υγείας. Στη δεύτερη φάση, η οποία συμπίπτει χρονικά με την έναρξη της χρονιάς στο πανεπιστήμιο και αντίστοιχα με τα πάρτυ που γίνονται, της κίνησης στην αγορά και στην εστίαση είναι παράγοντες που συνέβαλλαν καθοριστικά. Όπως και σε συνδυασμό με τη χαλαρότητα που είναι περισσότερο έμφυτη στον πληθυσμό της βόρειας Ελλάδας φτάσαμε στο οριακό σημείο που είμαστε σήμερα.
Γιατροί, νοσηλευτές και τραυματιοφορείς λειτουργούν πέρα από τα όριά τους. Έχουμε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Και ακόμα δεν έχουμε δει την κορύφωση. Ζούμε ήδη καταστάσεις Μπέργκαμο και φοβάμαι ότι μπορεί να γίνουν και χειρότερα.
— Τι εικόνες βλέπετε καθημερινά στη ΜΕΘ του νοσοκομείου που εργάζεστε;
Εργαζόμαστε, έχοντας φτάσει στα όρια μας. Το κύμα των ασθενών που έρχονται στο «Παπανικολάου» είναι τεράστιο και δύσκολα διαχειρίσιμο. Δίνουμε όλες τις δυνάμεις μας προκειμένου να ανταποκρινόμαστε όσο πιο επαγγελματικά γίνεται στα περιστατικά που διαχειριζόμαστε καθημερινά. Επειδή, λοιπόν, η ροή είναι περιστατικών είναι ταχύτατη αυτό έχει ως αποτέλεσμα ανά πάσα στιγμή να βρισκόμαστε σε πάρα πολλά διαφορετικά σημεία. Κλίνες ΜΕΘ δεν υπάρχουν, έχουν καλυφθεί στο 100% εδώ και πολλές ημέρες κι έχουν ανοίξει υποτυπώδεις κλίνες σε άλλους χώρους του νοσοκομείου, αλλά αυτό δεν φτάνει, καθώς μόλις αδειάσει ένα κρεβάτι γεμίζει αμέσως.
Ο κορωνοϊός σε πολλούς ασθενείς τους καθηλώνει. Είναι βαριά η κατάσταση τους κάτι που σημαίνει ότι μας χρειάζονται πάρα πολλές ώρες στο πλευρό τους. Ο λόγος είναι ότι πρέπει να παρακολουθείς συνεχώς τις ρυθμίσεις, να παρατηρείς την πορεία του οργανισμού τους και να διακρίνεις αν τελικά θα τα καταφέρει ή όχι να ανταποκριθεί το ανοσοποιητικό τους σύστημα.
Ξέρετε, από τη στιγμή που ακόμη δεν υπάρχει θεραπεία η μόνη λύση είναι κάποιες φαρμακευτικές αγωγές που είναι υποστηρικτικές. Επίσης, όταν ο ασθενής έχει οδηγηθεί στο σημείο της αναπνευστικής ανεπάρκειας προσπαθούμε με τη βοήθεια αναπνευστήρων να του παρέχουμε οξυγόνο, να αερίζουμε τους πνεύμονες του, όταν δεν μπορούν να πάρουν ανάσα ώστε το ανοσοποιητικό να ανταποκριθεί νικώντας τον ιό.
— Πείτε μας λίγο πώς είναι πλέον η καθημερινότητα στο νοσοκομείο με όλα αυτά περιστατικά;
Δεν περιγράφεται αυτό που ζούμε καθημερινά. Τα περιστατικά καταφθάνουν διαρκώς. Αναλογιστείτε ότι υπήρχαν συγγενείς που επικοινώνησαν μαζί μου για να μάθουν που είναι το αγαπημένο τους πρόσωπο αφού δεν το έβρισκαν στο νοσοκομείο. Επικρατεί αγωνία και άγχος για το πού μπορεί να είναι εφόσον οι κλινικές covid έχουν διασκορπιστεί σε πολλούς χώρους. Λειτουργούμε σε συνθήκες πολέμου.
Την ίδια στιγμή αυτό που δεν γνωρίζει ο κόσμος είναι ότι όταν καταφθάνουν τα περιστατικά πρέπει να ετοιμάσεις τις κλίνες, άρα όταν ταυτόχρονα έχεις πολλά κρούσματα που απαιτείται να διασωληνωθούν αντιλαμβάνεστε τον πανικό και την ταχύτητα με την οποία εργαζόμαστε. Για να ετοιμάσεις την κλίνη και να σταθεροποιήσεις το περιστατικό χρειάζεσαι περίπου δύο ώρες. Επομένως, κατανοείτε τις συνθήκες που επικρατούν όταν έχουμε μια πολυάριθμη παράλληλη ροή ασθενών.
— Τι ηλικίες έχετε αυτή τη στιγμή στο νοσοκομείο;
Ένας μεγάλος και επικίνδυνος μύθος είναι αυτός με τις ηλικίες εισαγωγής, νομίζοντας πολλοί νέοι ότι είναι άτρωτοι απέναντι στον κορωνοϊό. Καταρχάς, στη δική μας μονάδα για την οποία είμαι υπεύθυνος να μιλήσω να πω ότι έχουμε νοσηλεύσει άτομα από 24 ετών ως 85 ετών. Στο δεύτερο κύμα σχεδόν το 80% των περιστατικών είναι ηλικίες που κυμαίνονται από 40 ως 60 ετών. Πριν λίγες μέρες μάλιστα είχαμε και έναν 24χρονο ενώ αυτές τις μέρες νοσηλεύεται ένας 35χρονος. Οι ηλικίες είναι πολύ μικρότερες σε σχέση με το πρώτο κύμα και πολλοί απ' αυτούς δεν έχουν υποκείμενο νόσημα. Νέοι, υγιέστατοι για τους οποίους κανείς δεν μπορεί να προβλέψει την πορεία τους όταν θα νοσηλευτούν.
Επίσης, επειδή η στατιστική μας ξεγελά πολλές φορές, ένας 40χρονος με υπέρταση, κάτι πολύ συνηθισμένο, δεν είναι ένας βαρέως πάσχων πολίτης. Κι αυτό, λοιπόν, θα έπρεπε να μας ανησυχεί. Δυστυχώς, έχουν πεθάνει πολλοί σαραντάρηδες στα χέρια μας χωρίς προβλήματα υγείας ή με θέματα όπως μια αυξημένη πίεση. Γι' αυτό ας μην υποτιμούμε τη λέξη υποκείμενα νοσήματα νομίζοντας ότι μιλάμε μόνο για βαρέως πάσχοντες ασθενείς. Δυνητικά, ο ιός, μπορεί να σκοτώσει τον οποιοδήποτε. Δείτε τον 42χρονο πνευμονολόγο που πέθανε πριν λίγες μέρες στην Αθήνα χωρίς να έχει κάτι το ιδιαίτερο. Παγκοσμίως, έχουν χάσει τη ζωή τους 7.000 γιατροί και νοσηλευτές από τον κορωνοϊό.
— Έχετε φοβηθεί προσωπικά όλες αυτές τις μέρες;
Όχι τόσο για την προσωπική μου ασφάλεια όσο για το αν θα μπορώ να προσφέρω αυτά που θέλω ως γιατρός στους ασθενείς μου. Δυστυχώς, φοβάμαι ότι αυτό μάλλον θα συμβεί τις επόμενες μέρες διότι έχουν εξαντληθεί όλες οι εφεδρείες.
— Τι σας λένε οι ασθενείς όταν αποσωληνώνονται;
Αρχικά, εκφράζουν λόγια ευγνωμοσύνης και στη συνέχεια μας ρωτούν αν το έχουν μάθει οι δικοί τους άνθρωποι. Όταν τους λέμε ότι βρίσκονταν σε νάρκωση για περίπου επτά ή και δέκα μέρες, δεν μπορούν να το πιστέψουν. Δεν έχουν αντίληψη του χρόνου για το πόσο καιρό βρίσκονται στο νοσοκομείο.
Όλο αυτό που ζούμε είναι πρωτόγνωρο γι' όλο το ιατρικό και υγειονομικό προσωπικό. Φοράμε τις στολές στις οποίες αναγράφεται το όνομα μας, δυσκολεύεσαι ακόμη και εσύ ο ίδιος να αναπνεύσεις, θαμπώνουν τα γυαλιά σου και η θερμοκρασία ανεβαίνει όταν χρειάζεται να κάνουμε μια αποστειρωμένη εργασία. Οριακές συνθήκες. Νιώθεις εξαντλημένος. Όλοι οι συνάδελφοί μου στην Α' ΜΕΘ του νοσοκομείου Παπανικολάου δίνουν το μέγιστο των δυνάμεών τους καθημερινά και είναι πλέον στα όρια της κατάρρευσης. Για εμάς μοναδικό καύσιμο είναι η επιτυχής έκβαση πολλών ασθενών μας όταν αποσωληνώνονται και μπορούν πάλι να μας μιλήσουν.
— Ποια είναι η πιο δύσκολη στιγμή που κληθήκατε να διαχειριστείτε;
Οι πιο δύσκολες στιγμές είναι όταν ένας ασθενής χάνει τη μάχη παρά τις υπεράνθρωπες προσπάθειες μας. Η αποδοχή του μοιραίου για έναν ιατρό και έναν νοσηλευτή είναι πάντα κάτι πολύ δύσκολο. Πολύ δε περισσότερο όταν στη συνέχεια πρέπει να εξέλθουμε από τη ΜΕΘ και να ενημερώσουμε τους συγγενείς.
Ζούμε καθημερινά έναν απόλυτο εφιάλτη. Από τη μία, η στιγμή που ένας ασθενής χάνει τη μάχη με τον ιό, η αίσθηση του απέραντου κενού όταν κλείνεις τα μηχανήματα μετά τον θάνατο του ασθενούς κι ύστερα όταν καλείσαι να ενημερώσεις τους συγγενείς. Αυτούς τους ανθρώπους που δεν έχουν δει τον άνθρωπό τους για μέρες και περιμένουν εναγωνίως το μοναδικό τηλεφώνημα της ημέρας που θα τους ενημερώσουμε για την πορεία των δικών τους. Κι όταν ακούν ότι ο δικός τους άνθρωπος δεν τα κατάφερε είναι το σημείο που πολλές φορές κλαίμε όλοι μαζί.
— Όταν ακούτε τους αρνητές του κορωνοϊού ποιες σκέψεις κάνετε;
Στην αρχή θεώρησα ότι όλο αυτό ήταν γραφικό. Μετέπειτα, έκρινα ότι σε μια δημοκρατία ό καθένας έχει την άποψη του. Έκτοτε, το θεωρώ απολύτως επικίνδυνο και απαράδεκτο. Και η άγνοια αυτή με εξοργίζει. Θα ήθελα πολύ να τους φέρω μέσα στις ΜΕΘ και να παρακολουθούν αυτό που γίνεται.
— Τι σας ανησυχεί από δω και πέρα;
Η κλιμάκωση των περιστατικών και η γιγάντωση των αριθμών τα οποία μπορεί να οδηγήσουν εντελώς στα άκρα το εθνικό σύστημα υγείας και δεν ξέρω σε εκείνο το σημείο τι θα κάνουμε για να το αντιμετωπίσουμε. Αυτό το διάστημα το ποσοστό θνητότητας των ασθενών είναι στο 1/3. Προβλέπω τις επόμενες μέρες να αυξηθεί. Όλοι ευχόμαστε και παλεύουμε για το αντίθετο. Γιατροί, νοσηλευτές και τραυματιοφορείς λειτουργούν πέρα από τα όριά τους. Έχουμε ξεφύγει από κάθε έλεγχο. Και ακόμα δεν έχουμε δει την κορύφωση. Ζούμε ήδη καταστάσεις Μπέργκαμο και φοβάμαι ότι μπορεί να γίνουν και χειρότερα.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
