Πριν από τρεις μήνες έκλεισε τα 78 ο Βέρνερ Χέρτζογκ αλλά δημιουργικά μοιάζει πιο δραστήριος και ακαταπόνητος από ποτέ. Η ταινία Fireball: Visitors from Darker Worlds («Πύρινη σφαίρα: Επισκέπτες από άλλους κόσμους») που έκανε πρεμιέρα τον περασμένο μήνα στην πλατφόρμα του Apple TV+ (όπου προβάλλεται και με ελληνικούς υπότιτλους) είναι η τρίτη του μέσα στον τελευταίο ενάμιση χρόνο, ενώ είχε εμφανιστεί και ως ηθοποιός στον πρώτο κύκλο του Mandalorian, στον ρόλο του αινιγματικού (φυσικά) «Πελάτη».
Πρόκειται για το 32ο ντοκιμαντέρ στην καριέρα του (συγχρόνως με καμιά εικοσαριά ταινίες μυθοπλασίας), όπως όμως γνωρίζουν όσοι έχουν παρακολουθήσει μέρος έστω από το έργο του, όταν πρόκειται για ταινία του Χέρτζογκ, τα όρια ανάμεσα στο πραγματικό και το φανταστικό, ανάμεσα στο επιστημονικό και στο μεταφυσικό, ανάμεσα στο αφήγημα και το ρεπορτάζ, θολώνουν με τον πιο συναρπαστικό και απόκοσμο τρόπο.
Δεν είναι η πρώτη φορά που μας οδηγεί στις άκρες του κόσμου (και πέρα απ' αυτόν) αναζητώντας απαντήσεις σε αρχέγονα μυστήρια, και η τελευταία του εμμονή, όπως εκδηλώνεται σ' αυτή την ταινία που γύρισε με τον παλιό του γνώριμο, τον ηφαιστειολόγο του Πανεπιστήμιου του Κέιμπριτζ, Κλάιβ Οπενχάιμερ (ο οποίος είχε εμφανιστεί και στις «Συναντήσεις στο τέλος του κόσμου» του 2007 και στο «Into the Inferno» του 2016), είναι οι μετεωρίτες.
Ό,τι βλέπουμε και ό,τι ακούμε στην ταινία μοιάζει να επιβεβαιώνει αυτό που είχε πει ο Καρλ Σαγκάν ή ο 'Έλληνας αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος, ότι δηλαδή «είμαστε όλοι μας αστρόσκονη» και ότι «κάποια μέρα θα υπάρξουν άλλοι κόσμοι, γεμάτοι με άλλα όντα, αστράνθρωποι σαν εμάς, που θα γεννηθούν από τις στάχτες ενός, κάποιου, πεθαμένου άστρου».
«Οι μετεωρίτες μεταφέρουν λογική, μεταφέρουν νόημα, είναι ένας οργανισμός που μας μιλάει» ακούγεται να λέει ο Χέρτζογκ με την εμβληματική εδώ και δεκαετίες εκφορά του, που δηλώνει συγχρόνως μια εκστατική θέρμη και μια τευτονική αποστασιοποίηση.
«Η κοσμική σκόνη είναι το νόμισμα του σύμπαντος. Πρόκειται για την πιο αρχαία ύλη που υπάρχει. Τίποτα άλλο δεν έχει ταξιδέψει τόσο μακριά. Όταν πιάνω έναν μικρομετεωρίτη και τον νιώθω στα χέρια μου, είναι σα να μην έχει αγγίξει κανείς άνθρωπος ποτέ κάτι παλαιότερο. Είναι σα να κοιτάζεις την αιωνιότητα κατάματα... Είναι οι στάχτες μιας προηγούμενης γενιάς ετοιμοθάνατων άστρων και αφηγούνται μια ιστορία που φτάνει μέχρι την μεγάλη έκρηξη».
Ο Χέρτζογκ με τον Οπενχάιμερ και το συνεργείο τους ταξιδεύουν σε ολόκληρη την υδρόγειο –από τη Σιβηρία ως την Ινδία, από τη Γαλλία ως την Αυστραλία και από το Μεξικό ως την Ανταρκτική, «το πλησιέστερο μέρος που μπορείς να φτάσεις στο διάστημα με τα πόδια»– με προορισμό τους κρατήρες και τα ίχνη στις τοπικές κουλτούρες που άφησαν πίσω τους οι μετεωρίτες που έπεσαν στη γη μεταφέροντας μαζί τους κάτι από το αρχέγονο DNA του σύμπαντος που ενδεχομένως επηρέασε καθοριστικά την εξέλιξη της ζωής του πλανήτη.
Στην πορεία συναντάμε (όπως πάντα στα ντοκιμαντέρ του Χέρτζογκ) έναν θίασο από εξαιρετικά ενδιαφέροντες και ελκυστικούς χαρακτήρες, είτε πρόκειται για επιστήμονες και εξερευνητές είτε για σαμάνους και ημιπαράφρονες ερασιτέχνες που σου μεταδίδουν την πίστη και τον ενθουσιασμό τους.
Ό,τι βλέπουμε και ό,τι ακούμε στην ταινία μοιάζει να επιβεβαιώνει αυτό που είχε πει ο Καρλ Σαγκάν ή ο Έλληνας αστροφυσικός Διονύσης Σιμόπουλος, ότι δηλαδή «είμαστε όλοι μας αστρόσκονη» και ότι «κάποια μέρα θα υπάρξουν άλλοι κόσμοι, γεμάτοι με άλλα όντα, αστράνθρωποι σαν εμάς, που θα γεννηθούν από τις στάχτες ενός, κάποιου, πεθαμένου άστρου».
Βεβαίως, επειδή ο Χέρτζογκ είναι ο Χέρτζογκ και συχνά μπαίνει ένας σαρκαστικός δαίμων μέσα του, όταν σε κάποια στιγμή ακούγεται ξανά αυτή η ιδέα (ότι δηλαδή «είμαστε αστρόσκονη»), επεμβαίνει λέγοντας: «Εγώ δεν είμαι αστρόσκονη, είμαι Βαυαρός».
Όπως και στα περισσότερα ντοκιμαντέρ (εντός ή εκτός εισαγωγικών) του μεγάλου δημιουργού, αυτό που προκύπτει ως συναρπαστική αίσθηση είναι αυτό που ο ίδιος είχε αποκαλέσει σε ένα σχετικό μανιφέστο που είχε γράψει το 1999, «η εκστατική αλήθεια»:
«Τα γεγονότα δημιουργούν νόρμες, ενώ η αλήθεια διαφώτιση. Υπάρχουν βαθύτερα επίπεδα αλήθειας στο σινεμά, και υπάρχει κάτι που λέγεται ποιητική, εκστατική αλήθεια. Είναι μυστηριώδης και ξεγλιστρά, και μπορεί να την ακουμπήσει κανείς μόνο διά της επινόησης, της φαντασίας και του στυλιζαρίσματος... Οφείλουμε να είμαστε ευγνώμονες που το Σύμπαν δεν έχει ιδέα από χαμόγελα. Η ζωή βαθιά στους ωκεανούς πρέπει να είναι σκέτη κόλαση. Μια απέραντη, ανάλγητη κόλαση μόνιμου και άμεσου κινδύνου. Τόσο κόλαση, ώστε κατά την εξέλιξη κάποια είδη – όπως ο άνθρωπος – σύρθηκαν, πέταξαν σε στέρεα κομμάτια γης, όπου τα Μαθήματα του Σκότους συνεχίζονται μέχρι σήμερα...».
σχόλια