— Συμπληρώνονται σαράντα χρόνια από τότε που η Ελλάδα έγινε επίσημα το δέκατο μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Γιατί η ένταξη της Ελλάδας σε αυτήν αποδείχτηκε καταλυτικό γεγονός;
Ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Ελλάδας αναμφισβήτητα καθόρισε την πορεία της χώρας μας και της Ευρώπης. Τα σαράντα αυτά χρόνια διαρκών ζυμώσεων δεν έλειψαν οι συμβιβασμοί, οι κρίσεις και οι χαμένες ευκαιρίες. Όμως ταυτόχρονα υπήρξαν υπερβάσεις, επιτυχίες, πρόοδος και οφέλη που επισφράγισαν τις θεμελιώδεις αρχές και σκοπούς της ευρωπαϊκής ενοποίησης για την ειρήνη, τη δημοκρατία, το κράτος δικαίου, την αλληλεγγύη και την ευημερία.
Η σχέση αυτή υπήρξε αμοιβαία επωφελής. Η Ελλάδα ωφελήθηκε μέσα από την υποστήριξη των αναπτυξιακών έργων, τον εκσυγχρονισμό του κράτους, την εξωστρέφεια, τη διεύρυνση του εμπορίου και την ελεύθερη διακίνηση προσώπων, αγαθών και υπηρεσιών. Η Ευρώπη, από την άλλη, δυνάμωσε μέσα από την Ελλάδα, τον πολιτισμό μας και τις δημοκρατίες αρχές και οικουμενικές αξίες που βρίσκονται σήμερα στον πυρήνα της Ε.Ε. Η χώρα μας προάγει την ευρωπαϊκή ολοκλήρωση και είναι πυλώνας σταθερότητας, ειρήνης και συνεργασίας στην ευρύτερη περιοχή.
— Τι είναι το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό; Και ποια η διαφορά του με το πιστοποιητικό εμβολιασμού;
Το ψηφιακό πράσινο πιστοποιητικό είναι η τεχνική πρόταση της Κομισιόν για τη γραφειοκρατική διευκόλυνση των διασυνοριακών μετακινήσεων στην Ε.Ε., που στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο βελτιώσαμε και ψηφίσαμε να υιοθετηθεί με την ονομασία «Πιστοποιητικό Covid-19». Έρχεται με πολύ μεγάλη καθυστέρηση, παρότι ζητούσαμε από πέρσι τον ευρωπαϊκό συντονισμό στο άνοιγμα των συνόρων και ενιαία πρωτόκολλα για την ασφάλεια στα ταξίδια.
Αφορά την επίδειξη στις πύλες εισόδου ενός εγγράφου σε ψηφιακή ή έντυπη μορφή, που θα πιστοποιεί ότι ο κάτοχός του είτε έχει αναρρώσει και έχει αντισώματα, είτε έχει εμβολιαστεί, είτε έχει ελεγχθεί με τεστ και είναι αρνητικός στον ιό. Επομένως, το έγγραφο του εμβολιασμού είναι απλώς ένα από τα τρία στοιχεία του Πιστοποιητικού Covid-19 και αυτό πρέπει να είναι σαφές, για να μη δημιουργείται σύγχυση. Το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο πήρε ξεκάθαρη θέση υπέρ των τεστ πριν από την αναχώρηση για οποιονδήποτε προορισμό, διότι με βάση τα επιστημονικά δεδομένα το εμβόλιο προστατεύει μόνο τον εμβολιασμένο και οι εμβολιασμένοι μπορούν να μεταδώσουν τον ιό.
Το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανταποκρίθηκε άμεσα στις έκτακτες συνθήκες και κατέθεσε έγκαιρα προτάσεις και ψηφίσματα. Διεκδικήσαμε επίμονα η Ε.Ε. να αντιμετωπίσει με γενναία πολιτική βούληση και επιχειρησιακή ετοιμότητα το πλήγμα, τις ανισότητες και τις αδικίες που επέτεινε η πρωτοφανής αυτή υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση.
Το πιστοποιητικό εμβολιασμού θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί στα ταξίδια χωρίς περιορισμούς, όταν θα έχει εμβολιαστεί ποσοστό 70% του γενικού πληθυσμού και θα έχουμε το αναγκαίο τείχος ανοσίας. Όμως απέχουμε ακόμη από τη συλλογική ανοσία εξαιτίας των αργών εμβολιασμών, παρότι ο τουρισμός ήδη ξεκινά.
Το τεστ πριν από την αναχώρηση παραμένει απολύτως αναγκαίο για όσους ταξιδεύουν, είτε έχουν εμβολιαστεί είτε όχι, ώστε να ελαχιστοποιηθούν οι πιθανότητες νέας διασποράς του ιού που θα κοστίσει στη δημόσια υγεία, στην οικονομία και στον τουρισμό μας. Μάλιστα, ζητήσαμε από την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη τα τεστ να είναι δωρεάν, για να αποφευχθούν οι διακρίσεις σε βάρος των πιο αδύναμων οικονομικά πολιτών και να μην καταστεί αποτρεπτικό το κόστος των ταξιδιών.
— Ποια η συμβολή του πράσινου ψηφιακού πιστοποιητικού στα κράτη-μέλη της Ε.Ε.;
Το πιστοποιητικό Covid-19 απλουστεύει τη διαδικασία των διασυνοριακών μετακινήσεων στην Ε.Ε. εν μέσω της πανδημίας. Δηλαδή, αντί οι ταξιδιώτες να προσκομίζουν στις πύλες εισόδου έγγραφα που εκδίδουν τα εργαστήρια σε περισσότερες από είκοσι γλώσσες –άρα είναι δύσκολο να διαβαστούν και να βεβαιωθεί η γνησιότητά τους‒, θα έχουμε ένα κοινό πιστοποιητικό με γραμμωτό κώδικα που θα μπορούν να ελέγξουν άμεσα οι αρχές των είκοσι επτά χωρών.
Η ευρω-ομάδα μου έκανε παρέμβαση στο Ευρωκοινοβούλιο και πετύχαμε δύο πολύ σημαντικές αλλαγές στην ψήφιση του Πιστοποιητικού Covid-19. Αφενός να μπουν ισχυρές δικλείδες ασφαλείας στη χρήση προσωπικών δεδομένων και αφετέρου τα εμβόλια να θεωρούνται δημόσιο αγαθό, σε συνέχεια της πρότασης του προέδρου του ΣΥΡΙΖΑ - Προοδευτική Συμμαχία, Αλέξη Τσίπρα, που από τις αρχές της χρονιάς ζήτησε την κατάργηση του καθεστώτος της πατέντας στην παγκόσμια παραγωγή και διάθεση των εμβολίων, βάζοντας την ανθρώπινη ζωή πάνω από κάθε κέρδος.
Η πρόταση του Αλέξη Τσίπρα είχε παγκόσμια απήχηση και την αποδοχή ηγετών ξένων κρατών, που πλέον πιέζουν για την υιοθέτησή της από τη διεθνή κοινότητα. Ο δωρεάν εμβολιασμός σε παγκόσμιο επίπεδο είναι απόλυτη προτεραιότητα, επειδή, όπως έχει τονίσει και ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας, «κανείς δεν μπορεί να είναι ασφαλής, αν δεν είναι όλοι ασφαλείς».
— Πείτε μας λίγα λόγια για τη στρατηγική της Ευρώπης όσον αφορά τον τουρισμό. Πώς μπορεί να γίνει πιο βιώσιμος;
Ο τουρισμός είναι το 10% της ευρωπαϊκής οικονομίας και η Ευρώπη ο πρώτος παγκόσμιος ταξιδιωτικός προορισμός. Όμως η Κομισιόν, αλλά και το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, στις προηγούμενες θητείες τους δεν του έδωσαν την αξία που του αναλογεί. Ως υπουργός Τουρισμού την περίοδο 2015-2019 και έχοντας ηγηθεί σειράς εθνικών και διεθνών πρωτοβουλιών για τη βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη, αξιοποίησα την πολυετή μου εμπειρία και σήμερα, ως ευρωβουλευτής και συντονίστρια της πολιτικής μου ομάδας στην Επιτροπή Μεταφορών και Τουρισμού TRAN, κατέθεσα συγκεκριμένες θέσεις και προτάσεις που εντάχθηκαν σε ψηφίσματα με στόχο το συμφέρον της Ευρώπης και προς όφελος της Ελλάδας.
Eφαρμόζοντας τη στρατηγική μας «365 ημέρες τον χρόνο τουρισμό» και με προσωπικό αγώνα και σκληρή δουλειά, η Ελλάδα πρωταγωνίστησε παγκοσμίως ως ιδανικός προορισμός, επιτυγχάνοντας θεαματικά ρεκόρ εσόδων και αύξηση μεγαλύτερη του 35% στον εισερχόμενο τουρισμό. Ο τουρισμός στήριξε την εθνική οικονομία, κινητοποίησε επενδύσεις, δημιούργησε χιλιάδες νέες θέσεις εργασίας και συμπαρέσυρε στην ανάπτυξη όλους σχεδόν τους παραγωγικούς κλάδους. Γι’ αυτό, μία από τις βασικές μου πρωτοβουλίες στην Ε.Ε. ήταν η πρότασή μου να εκπονηθεί η πρώτη έκθεση για την Ευρωπαϊκή Στρατηγική για τον Βιώσιμο Τουρισμό.
Η πρότασή μου έγινε αποδεκτή απ’ όλες τις πολιτικές ομάδες. Η έκθεση ολοκληρώθηκε, υπερψηφίστηκε στο ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και περιμένουμε να υιοθετηθεί από την Κομισιόν. Με την έκθεση αυτή καλούμε την Κομισιόν και τα κράτη-μέλη να στηρίξουν την τουριστική ανάπτυξη και να καταρτίσουν εθνικά σχέδια για βιώσιμο τουρισμό, που μπορούν άμεσα να χρηματοδοτηθούν από ευρωπαϊκά προγράμματα, όπως το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
— Πώς κρίνετε τον τουριστικό σχεδιασμό στη χώρα μας και ποιες είναι οι προβλέψεις σας όσον αφορά το ασφαλές άνοιγμα του τουρισμού;
Η αποτελεσματική στρατηγική μας για «365 ημέρες τον χρόνο τουρισμό», που έχουμε υλοποιήσει από το 2015, αναγνωρίστηκε και βραβεύτηκε διεθνώς, οδήγησε στις καλύτερες ιστορικά τουριστικές επιδόσεις και παραμένει η βάση της τουριστικής πολιτικής που ασκείται και από τη σημερινή κυβέρνηση. Η πανδημία, όμως, παρέλυσε τον τουρισμό. Το 2020 ήταν καταστροφική χρονιά και το 2021 είναι εξίσου δύσκολο και αβέβαιο.
Για να διατηρήσει η Ελλάδα τη θετική δυναμική των προηγούμενων ετών ως περιζήτητος παγκόσμιος προορισμός, πρέπει να έχει την εμπιστοσύνη του ταξιδιωτικού κοινού, να ανταποκριθεί στις νέες έκτακτες ανάγκες με απόλυτη προτεραιότητα στην ασφάλεια και να εφαρμόσει ένα ξεκάθαρο σχέδιο. Αλλά η κυβέρνηση καθυστέρησε αδικαιολόγητα να ανακοινώσει το σχέδιο για το άνοιγμα του τουρισμού το 2021. Τα νέα υγειονομικά πρωτόκολλα για τα τουριστικά καταλύματα εκδόθηκαν τρεις μόλις εβδομάδες πριν από την επίσημη έναρξη της τουριστικής περιόδου, παρότι αφορούσαν μόνο βελτιώσεις σε σχέση με τα περσινά.
Μέχρι και σήμερα κλαδικοί φορείς εντοπίζουν κρίσιμες ελλείψεις στα πρωτόκολλα δραστηριοτήτων όπως η διοργάνωση συνεδρίων, που απαιτούν έγκαιρο προγραμματισμό μήνες πριν, οι οργανωμένες επισκέψεις με ξεναγό σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, οι πληρότητες στα μίνι βαν των τουριστικών γραφείων και των ειδικού τύπου τουριστικών λεωφορείων, οι επισκέψεις γκρουπ τουριστών σε χώρους εστίασης.
Επίσης, δεν έχουν διευθετηθεί βασικά ζητήματα για την επαναπρόσληψη των εργαζομένων. Όλα τα μέτρα εξαγγέλλονται αποσπασματικά και επιβεβαιώνουν την απουσία συνεργασίας της κυβέρνησης με τον τουριστικό κλάδο, η οποία δεν αντιλαμβάνεται άμεσα τις πραγματικές ανάγκες του τουριστικού τομέα. Είναι κρίσιμο όχι μόνο οι ταξιδιώτες να γνωρίζουν τι ακριβώς θα ισχύει για τις διακοπές τους στη χώρα μας αλλά και οι επαγγελματίες και εργαζόμενοι σε όλο το φάσμα της τουριστικής δραστηριότητας να έχουν έγκαιρα προετοιμαστεί για την ασφάλεια των επισκεπτών και τη δική τους.
— Από την εμπειρία σας ως υπουργού Τουρισμού της χώρας, τι θα είχατε κάνει διαφορετικά;
Η επιδημιολογική κατάσταση στη χώρα μας παραμένει δύσκολη. Η κυβέρνηση δεν κατάφερε να διαχειριστεί αποτελεσματικά αυτό το κύμα της πανδημίας και πασχίζει να προστατεύσει την εικόνα μας στο εξωτερικό ως ασφαλούς τουριστικού προορισμού. Ολόκληροι επαγγελματικοί κλάδοι εξοργίζονται, και δικαιολογημένα, από τα «τελευταίας στιγμής» μέτρα. Η στρατηγική για την υγειονομική θωράκιση του ελληνικού τουρισμού θα έπρεπε να είχε εφαρμοστεί εδώ και καιρό, και απλώς να γίνονται αναπροσαρμογές με βάση τις οδηγίες της επιστημονικής κοινότητας. Ο τουρισμός συμβάλλει καταλυτικά στην οικονομία και την απασχόληση και το διακύβευμα του ανοίγματός του είναι πολύ μεγάλο.
Ως υπουργός Τουρισμού την περίοδο 2015-2019 αντιμετώπισα σοβαρές κρίσεις στον τουρισμό μας και η επιτυχία στη διαχείρισή τους οφείλεται στο ότι είχαμε στρατηγική και συγκεκριμένο σχέδιο. Γι’ αυτό, σε όλες τις δημόσιες τοποθετήσεις μου για την κρίση της πανδημίας που βιώνουμε είχα προτείνει έγκαιρα ένα σύνολο μέτρων και προϋποθέσεων ασφαλούς ανοίγματος του τουρισμού: 1) ολοκληρωμένο σχέδιο υγειονομικής θωράκισης και ανοίγματος του τουρισμού, κατόπιν διαβούλευσης με όλους τους φορείς, 2) ενίσχυση των εργαζομένων και μικρομεσαίων επιχειρήσεων για την επιβίωσή τους, 3) γενναίο πρόγραμμα εσωτερικού τουρισμού για να στηριχτούν οι τοπικές οικονομίες, 4) αρνητικό τεστ πριν από την άφιξη σε όλες τις πύλες εισόδου αλλά και τακτικά δωρεάν τεστ στις δομές φιλοξενίας για όλους τους επισκέπτες και τους εργαζόμενους, 5) κατά προτεραιότητα εμβολιασμό των εργαζομένων στον τουρισμό και σε όλα τα επαγγέλματα που έρχονται σε επαφή με τους επισκέπτες, 6) εμβολιασμό, χωρίς καθυστέρηση, σε όλα τα νησιά και τους τουριστικούς προορισμούς, 7) ταχύτερο εμβολιασμό του γενικού πληθυσμού.
Είναι απόλυτη προτεραιότητα η τουριστική σεζόν να έχει διάρκεια και να αποφέρει έσοδα ώστε να μη χαθούν θέσεις εργασίας και οι επιχειρήσεις να επιβιώσουν, διότι ήδη αιμορραγούν οικονομικά και δεν αντέχουν νέο πλήγμα.
— Θεωρείτε ότι το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο αντιμετώπισε επιτυχώς την πανδημία;
Από την αρχή της πανδημίας, το ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο ανταποκρίθηκε άμεσα στις έκτακτες συνθήκες και κατέθεσε έγκαιρα προτάσεις και ψηφίσματα. Διεκδικήσαμε επίμονα η Ε.Ε. να αντιμετωπίσει με γενναία πολιτική βούληση και επιχειρησιακή ετοιμότητα το πλήγμα, τις ανισότητες και τις αδικίες που επέτεινε η πρωτοφανής αυτή υγειονομική, οικονομική και κοινωνική κρίση. Αν η Κομισιόν είχε υλοποιήσει άμεσα όσα ζητούσε το Ευρωκοινοβούλιο, η διαχείριση θα ήταν πιο γρήγορη και αποτελεσματική. Η καθυστέρηση της Κομισιόν αποτυπώνεται στο ότι η πανδημία δεν έχει αντιμετωπιστεί ακόμη, έχει χαθεί κρίσιμος χρόνος στην πρόοδο των εμβολιασμών, ενώ καθυστερεί η ουσιαστική οικονομική στήριξη επιχειρήσεων και νοικοκυριών που αντιμετωπίζουν οξύ πρόβλημα επιβίωσης.
Στο Ευρωκοινοβούλιο συνεχίζουμε και πιέζουμε η ανάκαμψη να είναι δίκαιη για το σύνολο των χωρών και πολιτών, ειδικά των πιο ευάλωτων ομάδων, ώστε να έχουμε όλοι το δικαίωμα και τη δυνατότητα να βγούμε από αυτήν την κρίση όρθιοι.
Το άρθρο δημοσιεύθηκε στην έντυπη LiFO.
