40 χρόνια Ευρωπαίοι
Από τον Ιανουάριο του 1981 η Ελλάδα είναι πλήρες μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ήδη από το καλοκαίρι του 1979 –και παρά την πόλωση που προκάλεσε μια τέτοια απόφαση στην εγχώρια πολιτική και κομματική σκηνή– η Βουλή των Ελλήνων είχε κυρώσει την πράξη προσχώρησης της χώρας στην ΕΟΚ. Πρόκειται για μια απόφαση που αποδείχθηκε κομβική για την πορεία της Τρίτης Ελληνικής Δημοκρατίας προς τον εκδημοκρατισμό. Η μετάβαση στη δημοκρατία είχε ήδη συντελεστεί το 1974, ωστόσο η νεόκοπη ελληνική δημοκρατία δεν είχε ακόμη εδραιωθεί. Η ένταξη της Ελλάδας στην Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα συμβάλλει σημαντικά προς αυτήν την κατεύθυνση.
Η Ελλάδα (νωρίτερα από την Ισπανία και την Πορτογαλία) γίνεται η δέκατη χώρα-μέλος αλλά και η πρώτη από τις χώρες του ευρωπαϊκού Νότου, οι οποίες είχαν εισέλθει στο «τρίτο κύμα» του εκδημοκρατισμού, που εντάσσεται στην ΕΟΚ. Μια τέτοια συμμετοχή βοηθά τη φιλελευθεροποίηση της δημοκρατίας αλλά και την ενίσχυση της νομιμοποίησής της: η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ συνοδεύεται από τη βελτίωση των οικονομικών της δεικτών, με τη σημαντική εισροή πόρων που έλαβε χώρα ιδίως από το 1985 και μετά, τόσο με τα Μεσογειακά Ολοκληρωμένα Προγράμματα όσο και με το «πακέτο Ντελόρ», συμβάλλοντας στη γρήγορη ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας και στην άνοδο του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.
Παράλληλα, η χώρα γίνεται συμμέτοχος των ευρωπαϊκών εξελίξεων, υποστηρίζοντας την ιδέα της κοινής ευρωπαϊκής πολιτικής σε μια σειρά θεματικών (παιδεία, περιβάλλον, αλλά και εξωτερική πολιτική και ασφάλεια), όπως και την πολιτική της διεύρυνσης που τίθεται επί τάπητος ιδίως μετά το 1993 και το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο της Κοπεγχάγης, με απόφαση του οποίου δρομολογείται η πολιτική της διεύρυνσης της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Ιδίως από το 1996 και μετά, υποστηρίζοντας τις μεγάλες οραματικές επιλογές της Ε.Ε. (Ευρωπαϊκό Σύνταγμα) και τους σταθμούς της ευρωπαϊκής πορείας, αλλά και με τη συμμετοχή της στη ζώνη του ευρώ (ΟΝΕ) «κλειδώνει» ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της χώρας.
Παρότι η ευρωπαϊκή πορεία της χώρας συνάντησε αντιρρήσεις και η διαδρομή αυτή κάθε άλλο παρά απρόσκοπτη υπήρξε, είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι εμπεδώνεται συν τω χρόνω η αίσθηση στους πολίτες ότι η συμμετοχή της χώρας στην ΕΟΚ/Ε.Ε. δημιούργησε πλεονεκτήματα για τη χώρα. Ιδίως από τις αρχές της δεκαετίας του 1990 και μετά, από τα 2/3 έως τα 3/4 των Ελλήνων πολιτών θεωρούν ότι η χώρα επωφελήθηκε από τη συμμετοχή της στην οικογένεια των ευρωπαϊκών χωρών-μελών. Παρότι αυξάνεται ο σκεπτικισμός απέναντι στην Ε.Ε., ιδίως από το 2008 και μετά, ακόμη και μεσούσης της κρίσης η ισχυρή πλειοψηφία των πολιτών μένει πιστή στη θέση ότι η Ελλάδα ωφελήθηκε από τη συμμετοχή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση, κάτι που συνεχίζει να εκτιμά ότι θα συμβαίνει με ορίζοντα το μέλλον (στοιχεία MRB).
Η ένταξη της Ελλάδας στην ΕΟΚ/Ε.Ε. υπήρξε το αποτέλεσμα μιας οραματικής πολιτικής. Όχι ότι δεν θα συνέβαινε, αλλά μάλλον θα είχε καθυστερήσει αν ως στόχος δεν είχε προταχθεί από τον Κωνσταντίνο Καραμανλή και δεν είχε υποστηριχθεί από ένα μπλοκ εκσυγχρονιστικών δυνάμεων (κυβερνήσεις Κώστα Σημίτη), που έδωσε προοπτική και συνέβαλε στην εμβάθυνση της ευρωπαϊκής πορείας της χώρας. Ευτυχώς που η Ελλάδα ήταν μέλος της Ε.Ε. και η ένταξή της είχε πλέον εδραιωθεί, ώστε να αντέξει στους κλυδωνισμούς, τις δοκιμασίες και τους επικίνδυνους εγχώριους πειραματισμούς στους οποίους υποβλήθηκε η ευρωπαϊκή της πορεία (και η ίδια η ένταξη) εν μέσω της χρηματοπιστωτικής κρίσης.
