Το 2022 ανέτειλε στη σκιά της μετάλλαξης Όμικρον, με τα κρούσματα στον κόσμο να αυξάνονται ραγδαία και πολλούς να συνεχίζουν να αναρωτιούνται πότε θα επιστρέψουμε στην κανονικότητα.
Η μία χώρα μετά την άλλη άρχισαν να παίρνουν μέτρα προκειμένου να αναχαιτίσουν το νέο κύμα της πανδημίας και να διαφυλάξουν τα συστήματα υγείας, τα οποία σε πολλές σημεία του κόσμου ασφυκτιούν. Σύμφωνα με τα μέχρι στιγμής δεδομένα, η μετάλλαξη Όμικρον φαίνεται να έχει μια ιδιαίτερη δυναμική, ωστόσο, αυτή αφορά κυρίως την μετάδοση, η οποία γίνεται ταχύτατα.
Για την ταχύτητα μετάδοσης της Όμικρον είχε μιλήσει και ο Μπιλ Γκέιτς, εκτιμώντας ότι κινείται τόσο γρήγορα που μόλις κυριαρχήσει σε μία χώρα, το κύμα θα διαρκέσει λιγότερο από τρεις μήνες. «Αυτοί οι λίγοι μήνες μπορεί να είναι άσχημοι, αλλά εξακολουθώ να πιστεύω ότι αν λάβουμε τα σωστά μέτρα, η πανδημία μπορεί να τελειώσει το 2022», σημείωνε, προειδοποιώντας πάντως ότι η «Omicron εξαπλώνεται ταχύτερα από οποιονδήποτε ιό στην Ιστορία» και «ακόμα και η νόσηση που προκαλεί είναι μόνο το μισό της Delta, θα είναι το χειρότερο κύμα που έχουμε δει μέχρι σήμερα, επειδή είναι τόσο μολυσματικό», είπε.
Πάντως, χαρακτηριστικό είναι ότι μόλις τις τελευταίες επτά ημέρες περισσότερες από 4,9 εκατ. μολύνσεις έχουν εντοπιστεί στην Ευρώπη -59% περισσότερες σε σύγκριση με την προηγούμενη εβδομάδα. Ο υψηλός αριθμός κρουσμάτων, όμως, προς το παρόν δεν σημαίνει και αυξημένες νοσηλείες και αύξηση θανάτων. Ένας μέσος όρος 3.413 ημερήσιων θανάτων καταγράφηκε στην Ευρώπη τις τελευταίες επτά ημέρες, ένας αριθμός μειωμένος κατά 7% σε σύγκριση με την περασμένη εβδομάδα.
Έρευνες που δημοσίευσε η η «Daily Mail», αλλά και η έρευνα του καθηγητή Δημοσθένη Σαρηγιάννη, ο οποίος προβλέπει 400.000 μολύνσεις στη χώρα μας έως τις 20 Ιανουαρίου, καταλήγουν στο συμπέρασμα ότι το ποσοστό για νοσηλεία μετά από μόλυνση με Όμικρον πέφτει στο 1,5% επί του αριθμού των κρουσμάτων. Ο αριθμός αυτός με την Δέλτα ήταν περίπου 10%.
Σε περίπτωση που συμβεί αυτό σημαίνει ότι θα δούμε μια γρήγορη κορύφωση και μια αντίστοιχα γρήγορη πτώση του κύματος.
Σύμφωνα με την εκτίμηση του κ. Σαρηγιάννη, οι νοσηλευόμενοι σε απλές και ειδικές κλίνες στις 20 Ιανουαρίου θα ξεπεράσουν τους 5.500, εκ των οποίων οι 800 διασωληνωμένοι, πιέζοντας το ΕΣΥ. Το ζήτημα με το σύστημα υγείας της χώρας μας είναι ότι ήδη πιέζεται απ’ όσους νοσούν με την Δέλτα.
Ο υπ. Υγείας, Θάνος Πλεύρης, μιλώντας στον ΣΚΑΙ, ενημέρωσε ότι όλοι οι διασωληνωμένοι φέρουν την μετάλλαξη Δέλτα. «Θα υπάρξει και πίεση στο ΕΣΥ, γιατί ήδη όσοι νοσηλεύονται αυτή τη στιγμή ήταν με τη μετάλλαξη Δέλτα, η Όμικρον μας βρήκε σε μια φάση που το ΕΣΥ δεν είχε αποσυμφορηθεί από το τέταρτο κύμα και γι αυτό το λόγο υποχρεωθήκαμε να πάρουμε μέτρα», είπε.
Μόσιαλος: Μετάλλαξη Όμικρον και εισαγωγές στα νοσοκομεία
Ενθαρρυντικά είναι τα στοιχεία που αφορούν τη νοσηλεία ασθενών με παραλλαγή Όμικρον στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ο καθηγητής Πολιτικής της Υγείας στο London School of Economics (LSE) Ηλίας Μόσιαλος παραθέτει με ανάρτησή του τα νεότερα δεδομένα.
Αναφέρει χαρακτηριστικά τα εξής:
«Μέσα στο μεγάλο κύμα της Όμικρον που πλήττει το Λονδίνο, παρατηρείται όπως αναμενόταν, και μια σταθερή αύξηση των εισαγωγών στα νοσοκομεία. Όμως, μέχρι στιγμής, το ποσοστό των ασθενών που χρειάζονται οξυγόνο και ειδικότερα αυτών που χρειάζονται αναπνευστική υποστήριξη και διασωλήνωση βρίσκονται στις ΜΕΘ φαίνεται να πέφτει στο Λονδίνο (γράφημα).
Υπογραμμίζω, όμως, πως κρατάμε τις επιφυλάξεις μας προτού αναθαρρήσουμε και περιμένουμε να δούμε πως θα εξελιχθεί το κύμα τις επόμενες ημέρες.
Και πιο συγκεκριμένα:
- Για την ώρα η όμικρον έχει επίκεντρο κυρίως στους κάτω των 65 και μπορεί ακόμα να μην βλέπουμε τις επιπτώσεις στους πιο ηλικιωμένους. Μπορεί δηλαδή το χρονοδιάγραμμα να μην αντικατοπτρίζει την κορύφωση εάν δεν συμπεριλαμβάνει τους άνω των 65 ετών. Εάν αυτό ισχύει θα αυξηθούν οι εισαγωγές στις ΜΕΘ.
- Υπάρχουν και διαφορές μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένου Βασιλείου. Το ποσοστό των εμβολιασθέντων στις ηλικίες άνω των 60 είναι πιο υψηλό στο Ηνωμένο Βασίλειο. Ενώ στο Λονδίνο που είναι το επίκεντρο το κορωνοϊού έχει νοσήσει το 19.4% του πληθυσμού από κάποιο στέλεχος του κορωνοϊού.
- Υπάρχουν και νοσοκομειακές εισαγωγές στα παιδιά αλλά πολύ μικρής έντασης.
- Να τονίσω και πάλι, πως δεν έχουμε ακόμη στοιχεία που να δείχνουν μικρότερη διάρκεια νοσηλείας με την όμικρον αλλά θα έχουμε σε λίγες ημέρες. Επομένως τα νέα είναι καλά αλλά κρατάμε 3 επιφυλάξεις: το επίκεντρο είναι στους νεότερους, άρα δεν έχει γίνει μάλλον ακόμη η κορύφωση του κύματος όσον αφορά τις εισαγωγές, στο Λονδίνο έχουμε υψηλά ποσοστά εμβολιασθέντων και υψηλά ποσοστά 3ης δόσης, και έχουν επίσης νοσήσει πολλοί. Για αυτό, και αυτά τα αρχικά συμπεράσματα δεν μεταφέρονται άμεσα στην ελληνική πραγματικότητα».
Αισιοδοξούν οι επιστήμονες
Πολλοί επιστήμονες εκτιμούν ότι η Όμικρον θα «κατατροπώσει την Δέλτα, εκφράζοντας τις ελπίδες τους για φως στο τούνελ της πανδημίας.
Ο Νοτιοαφρικανός ιολόγος Αλεξ Σιγκάλ, επικεφαλής της ομάδας στο Ερευνητικό Ινστιτούτο Υγείας της Αφρικής, ανέφερε: «Η Όμικρον θα εξοστρακίσει την Delta, γεγονός θετικό για τα συστήματα Υγείας και τις οικονομίες. Μια μετάλλαξη που προκαλεί λιγότερη νοσηρότητα, όπως η Omicron, είναι κάτι που μπορούμε να διαχειριστούμε, εν αντιθέσει με τις προηγούμενες μεταλλάξεις του κορωνοϊού που στοίχισαν εκατομμύρια ανθρώπινες ζωές».
Παρόμοια και η άποψη του ο Βρετανού επιδημιολόγου της Σχολής Υγιεινής και Τροπικής Ιατρικής του Λονδίνου, Καρλ Πίρσον, ο οποίος δήλωσε: «Την ώρα που η Omicron εξαπλώνεται γρήγορα, η Delta αρχίζει να φθίνει».
«Καταγράφεται έξαρση της Omicron τα κρούσματα της Delta μειώνονται. Η νέα μετάλλαξη “κατατροπώνει” αυτή που ήταν μέχρι πρότινος κυρίαρχη. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι οι ευπαθείς ομάδες είναι λιγότερο εκτεθειμένες στον κίνδυνο της σοβαρής νόσησης που συνεπάγεται η Δέλτα», τονίζει ο μερικανός συνάδελφός του στη Σχολή Δημόσιας Υγείας του Γέιλ, Νέιθαν Γκράμπο.
Σαν πυρκαγιά που φουντώνει απότομα, εξαπλώνεται γρήγορα και σαρώνει τα πάντα στο πέρασμά της βλέπει την μετάλλαξη Όμικρον ο καθηγητής Ιολογίας του Πανεπιστημίου Κολούμπια των ΗΠΑ, Ντέιβιντ Χο. «Μια πυρκαγιά μπορεί να κάψει γρήγορα τα πάντα, αλλά αφού τα κάψει όλα, τελικά θα σβήσει», εννοώντας ότι η Όμικρον θα φέρει φυσική ανοσία και σε συνδυασμό με το εμβόλιο θα μπορούσε, ενδεχομένως, να σημάνει το τέλος της πανδημίας και τη μετατροπή της σε ενδημική νόσο.
Είναι η Όμικρον η τελευταία μετάλλαξη;
Αυτό είναι το ερώτημα που τριβελίζει το μυαλό των ανθρώπων, καθώς το αίσθημα της κόπωσης από τα χρόνια της πανδημίας κυριαρχεί.
Ο Μπεν Κρίσνα, ιδικός σε θέματα Ιολογίας και Ανοσολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ, μεταδιδακτορικός ερευνητής, εμφανίζεται αισιόδοξος, υποστηρίζοντας ότι μπορεί να είμαστε τυχεροί και Όμικρον να είναι η τελευταία «σοβαρή» μετάλλαξη. Οι ιοί δεν μπορούν να μεταλλάσσονται επ’ αόριστον προκειμένου να επιβιώσουν. Και οι μεταλλάξεις που βελτιώνουν την ικανότητα εξάπλωσης της Omicron δεν αυξάνουν σημαντικά τους θανάτους λόγω COVID-19. Αν είμαστε τυχεροί, ο κορωνοϊός θα γίνει ενδημικός και οι απειλητικές μεταλλάξεις του θα γίνουν παρελθόν», λέει, υπενθυμίζοντας ότι κάποιες από τις μεταλλάξεις κυριαρχούν επειδή μεταδίδονται πιο γρήγορα, κυριαρχώντας έναντι άλλων μεταλλάξεων.
«Ακόμα λοιπόν και αν η Omicron καταφέρει καίριο πλήγμα στις προσπάθειες να ελέγξουμε την πανδημία, αυτό δεν σημαίνει ότι δεν μπορεί να ελεγχθεί και να αποβληθεί από το ανθρώπινο ανοσοποιητικό σύστημα. Ετσι ο κορωνοϊός θα συνεχίσει να μεταλλάσσεται για να μην αναγνωρίζεται από το ανοσοποιητικό και πιθανόν να εξελιχθεί σε μια ελεγχόμενη εποχική νόσο, όπως η εποχική γρίπη, προκαλώντας περιοδικά κύματα επαναλοιμώξεων», υποστηρίζει ο Μπεν Κρίσνα.
Στο ίδιο αισιόδοξο κλίμα και μελέτες από το Χονγκ Κονγκ που δείχνουν ότι ο κορωνοϊός από σοβαρή λοίμωξη θα μετατραπεί σε ηπιότερη νόσο, όπως το κρυολόγημα. «Μελέτες από το Χονγκ Κονγκ έδειξαν ότι το στέλεχος Omicron έχει μεγαλύτερη τάση να εισέρχεται στα κύτταρα του ανώτερου αναπνευστικού και λιγότερη στα κύτταρα των πνευμόνων. Αυτό σημαίνει πως προκαλεί ό,τι και το κοινό κρυολόγημα, και όχι πνευμονία. Συνεπώς, τα συμπτώματα που εκδηλώνονται από τη μόλυνση με την Omicron είναι σχεδόν ίδια με εκείνα του κοινού κρυολογήματος, δηλαδή ρινική συμφόρηση, πονόλαιμος και ρινική καταρροή», εξηγεί ο πρύτανης του Εθνικού Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ) Θάνος Δημόπουλος. Και επισημαίνει ότι «τη δεδομένη χρονική περίοδο, αν εμφανίζουμε τα προαναφερόμενα συμπτώματα καλό θα είναι να μη θεωρούμε ότι πρόκειται για απλό συνάχι, όπως θα θεωρούσαμε παλαιότερα, αλλά να σπεύδουμε για εργαστηριακό έλεγχο και να αποφεύγουμε την επαφή με άλλους».
Βέβαια, σε όλο αυτό σημαντικό ρόλο διαδραματίζει η εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού. «Πρέπει να καταβληθεί διεθνώς προσπάθεια για την επαρκή εμβολιαστική κάλυψη σε παγκόσμιο επίπεδο. Σήμερα, ο εμβολιασμός σε κράτη της Ασίας και της Αφρικής παραμένει σε πολύ χαμηλά επίπεδα», υπογραμμίζει ο πρύτανης του ΕΚΠΑ. Το ίδιο υπογράμμισε και η πρόεδρος της Εθνικής Επιτροπής Εμβολιασμών Μαρία Θεοδωρίδου κατά την τακτική ενημέρωση την περασμένη Δευτέρα. «Η πανδημία ανέδειξε άλλη μία φορά τις ανισότητες που υπάρχουν παγκοσμίως. Περίπου το 75% του πληθυσμού των εύπορων χωρών έχει λάβει τουλάχιστον μία δόση εμβολίου, ενώ στις χαμηλού προς μεσαίου εισοδήματος χώρες το ποσοστό ανέρχεται σε 40% και στις φτωχές χώρες έχει εμβολιαστεί μόνο το 7% του πληθυσμού», ανέφερε.
