Την έντονη ανησυχία της για «πυρηνικό ατύχημα» έπειτα τον ισχυρισμό των ρωσικών δυνάμεων ότι περικύκλωσαν το μεγαλύτερο πυρηνικό εργοστάσιο της Ουκρανίας εκφράζει η υπηρεσία επιτήρησης των πυρηνικών του ΟΗΕ, όπως μεταδίδει ο Guardian.
Ο γενικός διευθυντής του Διεθνούς Οργανισμού Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ραφαέλ Γκρόσι, δήλωσε ότι η ρωσική κυβέρνηση ενημέρωσε τον Οργανισμό ότι τα στρατεύματά της είχαν τον έλεγχο της περιοχής γύρω από το εργοστάσιο στη Ζαπορίζια στη νοτιοανατολική Ουκρανία, το δεύτερο μεγαλύτερο στην Ευρώπη, το οποίο διαθέτει 6 από τους 15 αντιδραστήρες της χώρας.
Σύμφωνα με τον Guardian, στην επιστολή τους προς τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας (ΔΟΑΕ), Ρώσοι αξιωματούχοι επιμένουν ότι το ουκρανικό προσωπικό στο εργοστάσιο συνέχιζε «να εργάζεται για την παροχή πυρηνικής ασφάλειας και την παρακολούθηση της ακτινοβολίας σε κανονικό τρόπο λειτουργίας».
Ωστόσο, από την πλευρά της η ουκρανική κρατική επιχείρηση που διαχειρίζεται την πυρηνική βιομηχανία της χώρας, Energoatom, κατηγόρησε τον ρωσικό στρατό ότι «τρομοκρατούσε ανοιχτά τους υπαλλήλους του σταθμού και τους κατοίκους της δορυφορικής του πόλης Energodar».
Βίντεο που μοιράστηκε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης ένας Ουκρανός αξιωματούχος δείχνει πλήθη Ουκρανών να σχηματίζουν ένα φράγμα μεταξύ των ρωσικών δυνάμεων και του πυρηνικού εργοστασίου, εμποδίζοντας την προέλασή τους.
Στο πλαίσιο αυτό η Ουκρανία ζήτησε από τον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας να κηρύξει μία ασφαλή ζώνη 30 χιλιομέτρων γύρω από τους τέσσερις πυρηνικούς σταθμούς της Ουκρανίας.
«Είναι κρίσιμης σημασίας η ένοπλη σύγκρουση και οι δραστηριότητες στο έδαφος γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια και οποιεσδήποτε άλλες πυρηνικές εγκαταστάσεις της Ουκρανίας να μην διακόπτουν ή να θέτουν σε κίνδυνο τις εγκαταστάσεις ή τους ανθρώπους που εργάζονται μέσα και γύρω τους», ανέφερε ο Ραφαέλ Γκρόσι, κατά τη συνεδρίαση του διοικητικού συμβουλίου του ΔΟΑΕ στη Βιέννη.
Εν μέσω αυτών των δραματικών εξελίξεων, ο αναπληρωτής απεσταλμένος των ΗΠΑ στον Διεθνή Οργανισμό Ατομικής Ενέργειας, Λούις Μπόνο, δήλωσε: «Το ουκρανικό προσωπικό στο εργοτάξιο δεν έχει επιτραπεί να φύγει και αναγκάστηκε να εργαστεί σε πολλές βάρδιες. Αυτό το πρόσθετο άγχος στο προσωπικό που εκτελεί κρίσιμα καθήκοντα θέτει σε περαιτέρω κίνδυνο την ασφάλεια και την ασφάλεια του χώρου και του κοινού».
Την ανησυχία του εξέφρασε και ο Ραφαέλ Γκρόσι αναφέροντας πως «είναι ύψιστης σημασίας το προσωπικό που εργάζεται στο (εργοστάσιο του Τσερνομπίλ) να μπορεί να κάνει τη δουλειά του με ασφάλεια και αποτελεσματικότητα και ότι η προσωπική του ευημερία είναι εγγυημένη από εκείνους που έχουν αναλάβει τον έλεγχο».
Τα υπολείμματα του πυρήνα του αντιδραστήρα που εξερράγη το 1986 είναι θαμμένα κάτω από σκυρόδεμα στην τοποθεσία, ενώ υπάρχουν επίσης εγκαταστάσεις αποθήκευσης αναλωμένων καυσίμων και μεγάλη ποσότητα ραδιενεργής σκόνης στο φυτικό έδαφος της γύρω περιοχής.
Την Κυριακή, οι ουκρανικές αρχές δήλωσαν ότι ρωσικοί πύραυλοι έπληξαν την τοποθεσία μιας εγκατάστασης διάθεσης ραδιενεργών αποβλήτων στο Κίεβο. Την προηγούμενη μέρα, ένας ηλεκτρικός μετασχηματιστής σε μια άλλη εγκατάσταση απορριμμάτων στο Χάρκοβο υπέστη ζημιές. Και στις δύο περιπτώσεις δεν υπήρξε έκλυση ραδιενεργού, αλλά τα περιστατικά τόνισαν την πιθανή απειλή οικολογικής καταστροφής από έναν πόλεμο σε εξέλιξη σε μία χώρα με εκτεταμένη πυρηνική βιομηχανία.
Στο πλαίσιο αυτό η American Nuclear Society (ANS), μία ένωση επαγγελματιών του κλάδου, επιδιώκει να στείλει υλική υποστήριξη στην Ουκρανία για να βοηθήσει το προσωπικό των πυρηνικών εργοστασίων.
«Το προσωπικό των πυρηνικών σταθμών της Ουκρανίας πρέπει να είναι σε θέση να εκπληρώνει τα καθήκοντά του χωρίς διακοπή αδικαιολόγητη πίεση ή φόβο να σκοτωθεί ή να τραυματιστεί», ανέφερε η ANS σε δήλωσή της. «Οι εργαζόμενοι στην πυρηνική ενέργεια της Ουκρανίας χρειάζονται ξεκούραση μεταξύ των βαρδιών, πρόσβαση στα σπίτια τους και ηρεμία ότι τα αγαπημένα τους πρόσωπα είναι ασφαλή».
Η Διεθνής Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας ζητά ουκρανικό έλεγχο σε όλες τις πυρηνικές εγκαταστάσεις
Το Συμβούλιο των Κυβερνητών της Διεθνούς Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας (IAEA) ενέκρινε νωρίτερα σήμερα την απόφαση που επικρίνει την Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία και ζητεί ουκρανικό έλεγχο σε όλες τις ουκρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις. Μόνο δύο αρνητικές ψήφοι καταγράφηκαν κατά την ψηφοφορία, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές.
Το Συμβούλιο αναφέρει στο κείμενο της απόφασης ότι «καταδικάζει τις ενέργειες της Ρωσικής Ομοσπονδίας κατά της Ουκρανίας».
Είκοσι έξι χώρες υπερψήφισαν το κείμενο καταγγελίας της Ρωσίας και δύο ψήφισαν κατά, ενώ καταγράφηκαν πέντε αποχές, σύμφωνα με δύο διπλωματικές πηγές.
Οι αρνητικές ψήφοι ανήκουν στην Ρωσία και την Κίνα. Το Πακιστάν, η Ινδία, η Νότια Αφρική, η Σενεγάλη και το Βιετνάμ απείχαν. Το Μεξικό και του Μπουρούντι απουσίαζαν από την ψηφοφορία.
Από το Λβιβ, το υπουργείο Ενέργειας της Ουκρανίας ζήτησε από την Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας να ζητήσει την συνδρομή του ΝΑΤΟ για τον αποκλεισμό του εναερίου χώρου πάνω από τις ουκρανικές πυρηνικές εγκαταστάσεις ώστε να προληφθούν ενέργειες «πυρηνικής τρομοκρατίας» από την Ρωσία.
Με πληροφορίες από Guardian και Reuters