Οι κυρώσεις στο ρωσικό πετρέλαιο δεν μειώνουν τα έσοδα της Μόσχας, ενώ πλήττουν τις οικονομίες της Δύσης. Και τα πράγματα θα χειροτερέψουν. Όμως, ένα σχέδιο της κυβέρνησης του Τζο Μπάιντεν μπορεί να αποτρέψει αυτή την κρίση, γράφουν οι New York Times.
Το σχέδιο αυτό προβλέπει τη δημιουργία ενός καρτέλ αγοραστών. Μια κίνηση τολμηρή, που δεν έχει δοκιμαστεί, αλλά ενδεχομένως να αποτελέσει μια προσωρινή λύση, αναφέρει άρθρο της συντακτικής ομάδας των New York Times.
Η Ουάσινγκτον και οι σύμμαχοί της βασίζονται σε μεγάλο βαθμό στις οικονομικές κυρώσεις προκειμένου να τιμωρήσουν τη Ρωσία για την εισβολή στην Ουκρανία. Αλλά ένα βασικό στοιχείο αυτής της στρατηγικής, οι περιορισμοί στις εξαγωγές ρωσικού πετρελαίου, φαίνεται πως κατά κύριο λόγο προκαλούν προβλήματα στους απλούς πολίτες άλλων χωρών. Ιδιαίτερα οι ευρωπαϊκές χώρες προκαλούν σημαντική ζημιά στις δικές τους οικονομίες, χωρίς να μειώνουν τα έσοδα της Ρωσίας από το πετρέλαιο, αναφέρει η αμερικανική εφημερίδα.
Οι χώρες που επιδιώκουν να βοηθήσουν την Ουκρανία, σημαδεύουν τον λάθος στόχο. Έχουν επικεντρωθεί στη μείωση των εξαγωγών ενέργειας της Ρωσίας, αντί να περιορίσουν τα έσοδα της Μόσχας από αυτές, τονίζουν οι NYT.
Η Ρωσία εξάγει λιγότερο πετρέλαιο αλλά κερδίζει περισσότερα χρήματα, καθώς οι κυρώσεις έχουν ανεβάσει τις τιμές, σύμφωνα με το Κέντρο Έρευνας για την Ενέργεια και την Καθαρή Ατμόσφαιρα, που έχει έδρα στη Φινλανδία. Τον Μάιο η Μόσχα έβγαλε 883 εκατομμύρια δολάρια την ημέρα από εξαγωγές πετρελαίου, από 633 εκατ. ημερησίως τον ίδιο μήνα του 2021.
Η κατάσταση αναμένεται να χειροτερέψει. Οι νέες κυρώσεις που έχουν συμφωνήσει να επιβάλλουν η ΕΕ και η Βρετανία στη Ρωσία έως τα τέλη του χρόνου είναι πιθανό να οδηγήσουν ακόμη ψηλότερα τις τιμές του πετρελαίου. Κάποιοι αναλυτές προειδοποιούν ότι η τιμή του βαρελιού μπορεί να ξεπεράσει τα 200 δολάρια, ξεπερνώντας κατά πολύ την αύξηση που υπήρξε τις πρώτες εβδομάδες του πολέμου στην Ουκρανία, όταν «άγγιξε» τα 124 δολάρια. Αυτό, εύκολα θα μπορούσε να ωθήσει προς την ύφεση οικονομίες της Δύσης.
Το καρτέλ αγοραστών
Η κυβέρνηση Μπάιντεν έχει ένα σχέδιο που θα μπορούσε να αποτρέψει αυτή την κρίση, γράφουν οι New York Times. Αυτό αφορά τη δημιουργία ενός καρτέλ αγοραστών, μια συμφωνία ανάμεσα στους πελάτες της Μόσχας να βάλουν ένα ανώτατο όριο τιμής στο ρωσικό πετρέλαιο. Αυτό το όριο θα ήταν σημαντικά χαμηλότερο από την τρέχουσα τιμή της αγοράς, μειώνοντας δραστικά τον ρόλο των δυτικών καταναλωτών στη χρηματοδότηση του ρωσικού στρατού.
Αλλά, αυτή η τιμή θα επιτρέπει ακόμη στη Ρωσία να βγάζει κάποιο κέρδος, έτσι ώστε να έχει ένα κίνητρο να εξάγει το πετρέλαιό της στα μέλη του καρτέλ. Κάποιοι από τους βασικούς μετέχοντες αυτού του πλάνου, συμπεριλαμβανομένων των ΗΠΑ, έχουν απαγορεύσει την εισαγωγή ρωσικού πετρελαίου, όμως άλλες χώρες που ελπίζει να συμπεριλάβει η Ουάσινγκτον- ιδίως η Ινδία- συνεχίζουν να εισάγουν μεγάλες ποσότητες.
Είναι μια τολμηρή και μη δοκιμασμένη ιδέα. Επίσης φαίνεται να είναι η καλύτερη διαθέσιμη επιλογή, επισημαίνουν οι NYT. Εάν έχει αποτέλεσμα, θα μπορούσε να στερήσει από τη Ρωσία έσοδα, χωρίς την καταστροφή των οικονομιών των χωρών που προσπαθούν να υποστηρίξουν την Ουκρανία.
Η δημιουργία ενός καρτέλ δεν είναι εύκολη. Οι ΗΠΑ έχουν ήδη εξασφαλίσει την κατ’ αρχήν συμφωνία των άλλων μελών της G7. Αμερικανοί αξιωματούχοι, μεταξύ των οποίων η υπουργός Οικονομικών Τζάνετ Γέλεν, συνεργάζονται με ομολόγους τους για τις λεπτομέρειες.
Το καρτέλ θα ενισχυθεί εάν άλλοι μεγάλοι αγοραστές ρωσικού πετρελαίου, κυρίως η Ινδία και η Κίνα, πειστούν να συμμετάσχουν. Αυτό φαίνεται απίθανο, εκτιμούν οι ΝΥΤ. Αλλά Αμερικανοί αξιωματούχοι υποστηρίζουν ότι το καρτέλ θα μπορούσε παρόλα αυτά να αυξήσει την πίεση στη Ρωσία, επιτρέποντας σε χώρες που δεν μετέχουν να εξασφαλίσουν επίσης μεγαλύτερες εκπτώσεις.
Οι δυσκολίες
Η διατήρηση του καρτέλ είναι επίσης κάτι δύσκολο. Επειδή οι μετέχοντες μπορεί να επωφεληθούν παραβιάζοντας το ανώτατο όριο τιμής, η επιτήρηση μιας τέτοιας συμφωνίας είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Αλλά στην περίπτωση αυτή μπορεί να υπάρχει ένας μηχανισμός.
Στο επίκεντρο των νέων κυρώσεων της ΕΕ και της Βρετανίας είναι η απαγόρευση της ασφάλισης δεξαμενόπλοιων που μεταφέρουν ρωσικό πετρέλαιο. Η ασφάλιση είναι απαραίτητη για τη διέλευση διωρύγων και την είσοδο σε λιμάνια. Οι ευρωπαϊκές εταιρείες μονοπωλούν αυτή την αγορά. Αυτό το μέτρο θα μπορούσε να τροποποιηθεί για την απαγόρευση της ασφάλισης τάνκερ με πετρέλαιο που έχει αγοραστεί σε τιμή πάνω από το ανώτατο όριο.
Η ρωσική κυβέρνηση έχει προσπαθήσει να αποτρέψει το σχέδιο, προειδοποιώντας ότι θα αρνηθεί να το ακολουθήσει. «Από όσο καταλαβαίνω, δεν θα προμηθεύουμε πετρέλαιο στις χώρες που θα επιβάλουν τέτοιο ανώτατο όριο. Τα πετρελαϊκά προϊόντα μας θα ανακατευθυνθούν σε χώρες που είναι έτοιμες να συνεργαστούν μαζί μας», δήλωσε την προηγούμενη εβδομάδα η Ελβίρα Ναμπιούλινα, επικεφαλής της κεντρικής τράπεζας της Ρωσίας.
Όμως, αναλυτές λένε ότι εάν όντως δημιουργηθεί ένα καρτέλ, η πραγματική επιλογή της Ρωσίας θα είναι ανάμεσα στο να αποδεχθεί τους όρους του, ή να αφήσει απούλητες μεγάλες ποσότητες πετρελαίου.
Ίσως η πιο πειστική ένσταση είναι ότι αυτό το σχέδιο αφαιρεί το στίγμα από το ρωσικό πετρέλαιο. Το Κίεβο υποστηρίζει ότι ο καλύτερος τρόπος να του παρασχεθεί βοήθεια είναι να μην δαπανώνται καθόλου χρήματα για ρωσική ενέργεια. Ένα καρτέλ θα κανονικοποιήσει τέτοιες αγορές, σημειώνουν οι ΝΥΤ.
Ο κόσμος θα ήταν σε καλύτερη θέση εάν δεν είχε αναπτύξει τέτοια εξάρτηση από τη ρωσική ενέργεια. Ένα από τα μαθήματα είναι η επείγουσα ανάγκη για μετάβαση σε βιώσιμη ενέργεια, που παράγεται πιο κοντά. Ο μόνος τρόπος να μειωθεί μόνιμα η οικονομική δύναμη που έχει η Ρωσία ως εξαγωγέας ενέργειας, είναι να μειωθεί η ζήτηση για την ενέργειά της. Όμως, αυτές οι αλλαγές απαιτούν χρόνο. Ένα καρτέλ αγοραστών είναι ένα προσωρινό τέχνασμα, καταλήγει το δημοσίευμα.
