Ο Τζούλιαν Ασάνζ, ο ιδρυτής του WikiLeaks, έχει μετατραπεί εδώ και χρόνια σε μια πολωτική φιγούρα για την αμερικανική κοινωνία, λόγω του ρόλου του στη διαρροή μιας σειράς εγγράφων που δημοσίευσε, αποκαλύπτοντας στρατιωτικά και διπλωματικά μυστικά των ΗΠΑ. Ο Ασάνζ έχει εμπλακεί σε πολυάριθμες νομικές διαμάχες και προσπάθειες έκδοσής του από τότε που συνελήφθη αρχικά στο Λονδίνο το 2010, όταν οι σουηδικές αρχές εξέδωσαν ένταλμα σύλληψης για κατηγορίες σεξουαλικής επίθεσης και βιασμού.
Αφού αρνήθηκε τις κατηγορίες, που όπως τελικά αποδείχτηκε αφορούσαν το αν φόρεσε ή όχι προφυλακτικό σε συναινετικές συνευρέσεις, ο Ασάνζ αναζήτησε καταφύγιο στην πρεσβεία του Ισημερινού στο Λονδίνο το 2012, όπου παρέμεινε για επτά χρόνια, συνεχίζοντας να λειτουργεί το WikiLeaks και λαμβάνοντας άσυλο από την κυβέρνηση του Ισημερινού. Ωστόσο, το 2019, ο Ισημερινός απέσυρε το άσυλο και η βρετανική αστυνομία συνέλαβε τον Ασάνζ, καταδικάζοντάς τον σε 50 εβδομάδες φυλάκιση για παραβίαση των όρων εγγύησης απ' το αγγλικό δικαστήριο.
Η απόφαση της κυβέρνησης του Ισημερινού είχε να κάνει με την αλλαγή του 2017, όταν ο Lenín Moreno διαδέχτηκε τον Rafael Correa στην ηγεσία του σοσιαλδημοκρατικού κόμματος και στη συνέχεια κέρδισε τις εκλογές. Ο νέος πρόεδρος του Ισημερινού κατηγόρησε τον Ασάνζ ότι παραβίασε τη συμφωνία που είχε με τον Ισημερινό πολλές φορές, παραβιάζοντας τα προσωπικά στοιχεία ιδιωτών και παρεμβαίνοντας στα «εσωτερικά ζητήματα χωρών και μάλιστα φίλιων χωρών», όπως χαρακτηριστικά δήλωσε τότε.
Η κυβέρνηση των ΗΠΑ ζητούσε την έκδοση του Ασάνζ για να αντιμετωπίσει κατηγορίες που σχετίζονται με τη δημοσίευση διαβαθμισμένων πληροφοριών, κατηγορώντας τον ότι συνωμότησε με την πρώην αναλύτρια πληροφοριών του αμερικανικού στρατού και μετέπειτα καταδικασμένη από το 2013 μέχρι το 2017 Chelsea Manning, για την απόκτηση και δημοσίευση διαβαθμισμένων πληροφοριών. Οι υποστηρικτές του Ασάνζ υποστηρίζουν ότι οι ενέργειές του προστατεύονται από την Πρώτη Τροποποίηση του Συντάγματος των ΗΠΑ και ότι διώκεται επειδή άσκησε το δημοσιογραφικό του καθήκον. Οι επικριτές, από την άλλη πλευρά, υποστηρίζουν ότι οι ενέργειές του έθεσαν σε κίνδυνο την εθνική ασφάλεια, καθώς και ζωές στρατιωτών.
Η υπόθεση αποτέλεσε αντικείμενο έντονων νομικών μαχών και δημόσιου διαλόγου, αναδεικνύοντας σημαντικά ζητήματα σχετικά με την ελευθερία του Τύπου, τη διαφάνεια των κυβερνητικών ενεργειών και τον ρόλο των δημοσιογράφων στο να θέτουν τις κυβερνήσεις υπόλογες για τις πράξεις τους. Η υπόθεση του Ασάνζ εγείρει την ανάγκη να διασφαλιστεί ότι οι δημοσιογράφοι δεν διώκονται επειδή κάνουν τη δουλειά τους, που μεταξύ άλλων είναι και η πίεση για τη λογοδοσία των κυβερνήσεων στους πολίτες.
Τον Ιανουάριο του 2021, δικαστήριο του Ηνωμένου Βασιλείου αποφάσισε ότι ο Ασάνζ δεν μπορεί να εκδοθεί στις ΗΠΑ λόγω ανησυχιών σχετικά με την ψυχική του υγεία και τις συνθήκες που θα αντιμετώπιζε υπό κράτηση στις ΗΠΑ. Ωστόσο, η κυβέρνηση των ΗΠΑ άσκησε έφεση κατά της απόφασης και η υπόθεση βρίσκεται σε εξέλιξη. Ανεξάρτητα από τη γνώμη που έχει κανείς για τον Ασάνζ, η επίλυση αυτής της υπόθεσης θα έχει εκτεταμένες επιπτώσεις στο μέλλον της δημοσιογραφίας, της κυβερνητικής διαφάνειας και της ισορροπίας μεταξύ εθνικής ασφάλειας και ατομικών δικαιωμάτων.
Στο μεταξύ ο 51χρονος Ασάνζ συνεχίζει να κρατείται στις φυλακές υψίστης ασφαλείας Belmarsh. Πριν ένα περίπου χρόνο παντρεύτηκε την 39χρονη ακτιβίστρια Stella Moris με την οποία διατηρούσε σχέση από το 2015, έχοντας ήδη αποκτήσει δύο παιδιά.
Ο νομικός του αγώνας καταγράφεται στη νέα ταινία «Ithaka» που επικεντρώνεται στον βιολογικό πατέρα του Ασάνζ, John Shipton, ο οποίος έχει γυρίσει τον κόσμο για να ευαισθητοποιήσει την κοινή γνώμη σχετικά με την υπόθεση του γιου του και τον κίνδυνο που εγκυμονεί για την ελευθερία του Τύπου.
Η νέα ταινία «Ithaka» επικεντρώνεται στον βιολογικό πατέρα του Ασάνζ.
Οι υποστηρικτές του Ασάνζ πιέζουν την νέα κεντροαριστερή Αυστραλιανή κυβέρνηση να καταφέρει να γυρίσει τον Ασάνζ στην πατρίδα καταγωγής του. Πριν λίγες μέρες ο Υπουργός Εξωτερικών, Penny Wong, δήλωσε ότι «κάνουμε ό,τι μπορούμε, όμως υπάρχουν όρια στο τι μπορεί να καταφέρει η διπλωματία».
Ο Stephen Smith, νέος επικεφαλής της Αυστραλιανής Πρεσβείας στη Μεγάλη Βρετανία, θα είναι ο πρώτος διπλωμάτης που επισκέπτεται τον Ασάνζ από το 2019. «Είμαι πολύ ικανοποιημένος που κατά τη διάρκεια της επόμενης εβδομάδας περίπου συμφώνησε να τον επισκεφθώ στη φυλακή Belmarsh», ανέφερε ο κ. Smith στο δίκτυο ABC.
«Η πρωταρχική μου ευθύνη θα είναι να διασφαλίσω την υγεία και την ευημερία του, να ενημερωθώ για την κατάστασή του και αν υπάρχει κάτι που μπορούμε να κάνουμε, είτε σε σχέση με τις αρχές της φυλακής είτε με τον ίδιο, για να διασφαλίσουμε ότι η υγεία, η ασφάλεια και η ευημερία του είναι υψηλής ποιότητας».
με πληροφορίες από ABC News, Guardian, BBC και Democracy Now!
