ΣΤΑ ΠΡΩΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΤΟΥ ’80 το punk και το new-wave ακούγονταν αρκετά στη χώρα (για το νεανικό περιβάλλον λέμε πάντα), μαζί φυσικά με την disco και το κλασικό ροκ των σίξτις-σέβεντις. Παρά ταύτα οι γνωστές μας εταιρείες ενδιαφέρονται ελάχιστα για τις νέες βρετανικές και αμερικάνικες μουσικές των ελληνικών συγκροτημάτων, παρά την ανέλπιστη επιτυχία των Sharp Ties, δίνοντας διεξόδους με το σταγονόμετρο στα νέα σχήματα (αγγλόφωνα ή μη).
Τούτο, πρακτικά, σήμαινε πως η δισκοπαραγωγή εμφάνιζε μεγάλα κενά, τα οποία θα επιχειρούσαν να καλύψουν οι μικρές ανεξάρτητες εταιρείες. Ήταν πολλές αυτές (Happening, CVR, Art Nouveau, 80’s Ways κ.ά.), ενώ, ανάμεσά τους, δεν μπορεί παρά να ξεχωρίζει η αθηναϊκή Creep Records, του Μπάμπη Δαλίδη, που σκάει προς το τέλος του ’82, με απανωτές κυκλοφορίες.
Λέμε για κάποια δισκάκια, που αν και χωλαίνουν στο επίπεδο της ηχογράφησης-παραγωγής, ελκύουν κατ’ αρχάς με τα ωραία χρωματιστά, χαρτονένια, εξώφυλλά τους, που περιείχαν συχνά και απλά ένθετα, και βεβαίως με τις μουσικές τους (που κάποιες φορές έλαμπαν, βγαίνοντας πάνω από τις άχρωμες, τεχνικά, παραγωγές).
Το θέμα είναι ότι το υλικό της Creep δεν είναι εμπορικό με την ευρεία έννοια. Για να πουλήσει ένας δίσκος πρέπει να γίνει διαφήμιση τριπλάσιας αξίας, απ’ όσο κόστισε ο δίσκος. Γίνεται η πλύση και ο άλλος πάει και λέει: μου δίνετε τον δίσκο του τάδε;
Από την άλλη κάνει εντύπωση το γεγονός πως τα συγκροτήματα έχουν δικό τους υλικό, προβάλλοντας αυτό και όχι τις όποιες ενδεχόμενες διασκευές, αποκτώντας γρήγορα ερείσματα, παίζοντας τακτικά στα κλαμπ της εποχής (Αρετούσα, Σοφίτα, Κύτταρο, Πήγασος κ.λπ.) και δημιουργώντας ένα μικρό, αλλά φανατικό κοινό, που θα στήριζε, στο μέτρο του δυνατού, και τη δισκογραφία, παρά την ευρύτερη καχυποψία.
Τέλος πάντων αυτά όλα τα εντόπιζε ο ίδιος ο Μπάμπης Δαλίδης, ο άνθρωπος που έτρεχε τότε την Creep, σε μια συνέντευξή του στη μουσική εφημερίδα «Στοιχειωμένο Τραίνο» (τεύχος #2, Σεπτέμβριος ’83), τοποθετώντας τα γεγονότα στις πραγματικές τους διαστάσεις.
Το λέμε, γιατί σήμερα κυριαρχούν οι «μύθοι», οι ωραιοποιήσεις των καταστάσεων ή ακόμη και οι υπερβολές, που δημιουργούν στους νεότερους λάθος εντυπώσεις.
Μ’ αυτή τη συνέντευξη θα ξεκινήσουμε λοιπόν (που αναδημοσιεύεται στο μεγαλύτερο μέρος της), ενώ στη συνέχεια θα παρουσιάσουμε τα οκτώ singles της Creep Records.
Πριν όμως από την συνέντευξη να πούμε πως το κείμενο δεν παίρνει αφορμή μόνον από τα 40χρονα της Creep, μα και από την προβολή της ταινίας-ντοκιμαντέρ “Return of The Creeps” (2023) του Νίκου Χαντζή, που προβλήθηκε και προβάλλεται, αυτόν τον καιρό, στο Άστορ.
Η συνέντευξη του Μπάμπη Δαλίδη της Creep Records, στο «Στοιχειωμένο Τραίνο»
— Μπάμπη πες μας πρώτα για τα ιστορικά. Ποιος είναι ο λόγος ύπαρξης της Creep, πώς πάνε τα οικονομικά της κ.λπ.
Από παλιότερα ήξερα παιδιά που έπαιζαν σε γκρουπ, όπως οι Yell-O-Yell και γενικά έβλεπα ότι έβγαιναν δίσκοι από εταιρείες –ονόματα δεν θέλω ν’ αναφέρω– και παράλληλα οι δημοσιογράφοι μάς βομβάρδιζαν ότι «δεν υπάρχει ελληνικό ροκ, δεν αξίζει» κ.λπ., ενώ υπήρχαν παιδιά που έβγαζαν καταπληκτική μουσική. Κάποτε σκέφτηκα να κάνω μια εταιρεία με δανεικό κεφάλαιο – πράγμα που είναι και το βασικότερο πρόβλημά μας, μιας και συνεχώς φοβόμαστε μήπως δεν μπορέσουμε να το επιστρέψουμε. Θα θέλαμε να κάνουμε πολύ περισσότερα πράγματα, αλλά χρειάζονται λεφτά… Τώρα, τα προβλήματα είναι πάνω-κάτω γνωστά. Στο στούντιο πρέπει να τσακωθείς με τον ηχολήπτη –σου λέει: «ρε φίλε ο Μητροπάνος τον θέλει έτσι τον ήχο, δεν ξέρει αυτός τόσα χρόνια;»–, σιγά-σιγά όμως μάθαμε τι έχουμε να αντιμετωπίσουμε. Τα εξωφυλλάκια είναι πολύ καλή δουλειά. Στην Ελλάδα δεν κυκλοφορούσαν εξώφυλλα για τα σινγκλ – είναι σοβαρή δουλειά. (σ.σ. σίγουρα ήταν σοβαρή δουλειά, αλλά σε όλες τις εποχές κυκλοφορούσαν 45άρια με εξώφυλλο στην Ελλάδα).
— Τώρα τα οικονομικά σας πώς είναι;
Τώρα είμαστε πιο μέσα από ποτέ, γιατί έχει βγει το LP (σ.σ. προφανώς αναφέρεται στο πρώτο LP της Creep, το “Bare Hands” των Reporters) και πρέπει να πουλήσουμε πολλά LP, για να βγάλουμε τα λεφτά.
— Η διανομή πώς γίνεται;
Η διανομή γίνεται με το «παπί» μου. Φορτώνω και πηγαίνω.
— Τα μαγαζιά πώς σε αντιμετωπίζουν;
Δεν εμπιστεύονται το υλικό που τους πας. Δηλαδή, επειδή χρειάζεται κι ένα μεγάλο ποσό για διαφήμιση…
— Πάντως το ελληνικό ροκ πουλάει. Απόδειξη οι Sharp Ties…
Το θέμα είναι ότι το υλικό της Creep δεν είναι εμπορικό με την ευρεία έννοια. Για να πουλήσει ένας δίσκος πρέπει να γίνει διαφήμιση τριπλάσιας αξίας, απ’ όσο κόστισε ο δίσκος. Γίνεται η πλύση και ο άλλος πάει και λέει: μου δίνετε τον δίσκο του τάδε;
— Όσο για τα συγκροτήματα της Creep υπάρχει τώρα ένα κύκλωμα, που δεν είναι πια στενό…
Δεν υπήρχε, δημιουργήθηκε. Και δεν ήταν μόνο η Σοφίτα. Υπήρχε η διάθεση από μέσα και ξαφνικά ξέσπασαν διάφορα πράγματα.
— Υπάρχει όμως κι ένα μεγαλύτερο κοινό που δεν ενδιαφέρεται…
Πιστεύω ότι το κοινό μεγαλώνει πολύ δύσκολα. Για να καταλάβεις το πρώτο σινγκλ πούλησε 1000 αντίτυπα (σ.σ. οι Yell-O-Yell). Τόσα πιστεύουμε ότι θα πουλήσει και το τελευταίο.
— Πάντως οφείλω να πω ότι κάθε νέα κυκλοφορία είναι και καλύτερη μουσικά, αλλά και από άποψη εγγραφής και εξωφύλλου…
Μας λείπει η ενημέρωση, η προβολή. Περιοδικά με μεγάλη κυκλοφορία αδιαφορούν. Με την έννοια ότι από εδώ δεν πρόκειται να βγάλουν φράγκα.
— Αν και υπάρχει γενικά μια στάση επιφυλακτικής υποστήριξης…
Απ’ έξω-απ’ έξω όμως. Δεν υπάρχει και ραδιοφωνική κάλυψη.
— Ναι. Αν και κάποια εκπομπή έπαιξε τα δισκάκια, απευθυνόμενη σε άτομα που ήξεραν γι’ αυτά. Αν δεχτούμε ότι το αρχικό κοινό έχει διευρυνθεί σε όγκο, έχει χάσει σε ποιότητα…
Η δική μας πολιτική είναι να βγάζουμε καλό υλικό (που υπάρχει). Είναι πλέον στην κρίση του κοινού να το δεχτεί ή όχι, αν και νομίζουμε ότι έχουμε φτάσει σ’ ένα σημείο να τολμάμε μια σύγκριση με ξένα κοινώς αποδεκτά πρότυπα. Ειδικά το EP των Yell-O-Yell που πρόκειται να κυκλοφορήσει (σ.σ. προφανώς αναφέρεται στο “FunTime”) είναι καταπληκτικό. Έφαγε δε 40 ώρες στούντιο (σ.σ. σήμερα οι 40 ώρες θεωρούνται ελάχιστες), δηλαδή πολλά λεφτά.(…)
— Υπάρχουν ποιοτικές προδιαγραφές για τα γκρουπ; Δηλαδή αν ερχόντουσαν οι Sharp Ties με το υλικό τού πρώτου τους LP θα τους ηχογραφούσες;
Είναι δίκοπο μαχαίρι αυτό. Δεν μπορώ να σου πω αυτή τη στιγμή τι θα έκανα. Θα άκουγα το υλικό τους, και αν ήταν εμπορικό, με την ευρεία έννοια ποπ π.χ., όχι πολύ ψαγμένη, έτσι για να πουλήσει, αλλά υπήρχε μέσα κάτι που δεν ήταν σκέτη κοροϊδία μπορεί και να το αποφάσιζα. Αλλά, αν ένοιωθα πρώτα με τον εαυτό μου εντάξει.
— Το σινγκλ των Headleaders θα μπορούσε να πιάσει περισσότερο κόσμο…
Πράγματι, είναι όμορφη ποπ, όχι επιτηδευμένη.
— Τι απαιτήσεις υλικού υπάρχουν και γενικά τι δουλειά πρέπει να γίνει για να κυκλοφορήσει ένα σινγκλ στην Creep;
Πρώτα να υπάρξει το υλικό. Το οποίο θα ακουστεί από ’μας εδώ και θα ικανοποιήσει ορισμένα στάνταρ που έχουμε. Μετά κλείνουμε το στούντιο, αφού πρώτα έχει συζητηθεί να μην ξοδευτούν τζάμπα ώρες. Κάπου εδώ βέβαια υπάρχει κάμποσο άγχος, αλλά τι να γίνει; Τα οικονομικά είναι ισοπεδωτικά. Κατόπιν πρέπει να λογοκριθούν οι στίχοι (σ.σ. εννοεί να περάσουν από τη λογοκρισία).
— Υπάρχει λογοκρισία; (σ.σ. δεν ήξερε εκείνος που ρωτούσε πως, και στα 80s, χωρίς άδεια από τη λογοκρισία δεν υπήρχε περίπτωση τα εργοστάσια να «κόψουν» το δίσκο)
Ναι. Αν και δεν είχαμε μέχρι τώρα προβλήματα (σ.σ. με τα αγγλόφωνα τραγούδια δεν ασχολιόταν η λογοκρισία, μόνο με τα ελληνόφωνα). Βέβαια δεν ξέρω ποια θέματα θεωρούνται ευαίσθητα για να τα λογοκρίνουν, αλλά μπορεί απ’ αλλού να το περιμένεις κι απ’ αλλού να έρθει. Συνεχίζω. Σειρά έχει η μακέτα του εξωφύλλου, να πας στο εργοστάσιο να γίνει η μήτρα… λεφτά, λεφτά, λεφτά. Τα δικά μας λεφτά συνέχεια ανακυκλώνονται.
— Με τι κεφάλαιο ξεκίνησε η Creep;
Με 200 χιλιάρικα που ακόμα αντέχουν (σ.σ. σε δραχμές αναφέρεται, όχι και λίγα, για ’κείνη την εποχή), αλλά αν το EP των Yell-O-Yell δεν πουλήσει, θα κάνουμε πολύ καιρό να συνέλθουμε (σ.σ. μάλλον πούλησε τελικά).
— Έχουν έρθει πολλά γκρουπ με υλικό για την Creep;
Πολλά. Αλλά από τα 50 μας ικανοποιούν τα δύο (σ.σ. σήμερα μπορεί να ικανοποιούσαν και τα 50 και να έβγαιναν όλα σε δίσκο…).
— Θα μπορούσε να υπάρχει ή να υπάρξει «ήχος της Creep», όπως λέμε «ήχος της 4AD»;
Όχι τόσο απόλυτα, μιας και ήδη το υλικό μας είναι ετερόκλητο. Δεν μπορείς να καλουπώσεις την ποιότητα.
— Το θέμα αγγλικού-ελληνικού στίχου πώς το βλέπεις; Είναι θέμα ταλέντου ή αισθητικής;
Ο ελληνικός στίχος είναι περίεργο πράμα. Ή θα τον πιάσεις καλά ή θα γελάς σαν τον ακούς (σ.σ. μπορείς να γελάς και με τον εγγλέζικο πάντως…). Ειδικά οι Yell-O-Yell και οι Villa 21, που χρησιμοποιούν κάπως περίεργα τη γλώσσα, λίγα λόγια, φράσεις κοφτές και πεταχτές, με αρκετά φωνήεντα και λίγα σύμφωνα, δεν θα μπορούσαν να γράφουν ελληνικά.
— Μπάμπη για σένα το ροκ είναι ξενόφερτο;
Ναι, κάποτε ήταν. Αλλά τότε υπήρχε μια απόσταση Ελλάδας-Αμερικής ή Ελλάδας-Αγγλίας. Διαφορετικά προβλήματα. Έτσι όπως είναι το πράγμα τώρα ο Έλληνας και ο Άγγλος νεολαίος έχουν πάνω-κάτω τα ίδια προβλήματα.
— Δηλαδή το ροκ δεν είναι λαϊκή μουσική της Αγγλίας π.χ., αλλά λαϊκή μουσική της πόλης ή κάτι τέτοιο;
Λαϊκή μουσική, με την έννοια ότι δεν είναι παραδοσιακή. Γιατί εδώ λέμε «λαϊκή μουσική» τη μουσική που έπαιζαν οι παππούδες μας, ενώ λαϊκή μουσική είναι ό,τι πιάνει πολύ κόσμο.
— Το πανκ; Νομίζεις ότι ο έλληνας πάνκης είναι αυθόρμητος;
Πιστεύω ότι μπορεί να είναι αυθόρμητος, αλλά κανένας έλληνας πάνκης δεν είναι αυθόρμητος. Το πανκ είναι ακραία μορφή αντίδρασης, δύσκολα υπάρχει αυθεντικότητα. Όπως και η αφρικανική μουσική. Κάποιοι που παίζουν αφρικανική μουσική μπορεί να το κάνουν συνειδητά, αλλά μπορεί και… έτσι. (…)
— Για τα συγκροτήματα όπως το Σύνδρομο, τους Scraptown, τους Magic De Spell, που ηχογράφησαν σε μεγάλες εταιρείες τι έχεις να πεις;
Εξαρτάται τι ζητάνε απ’ αυτό που κάνουνε. Όλα τα παιδιά που παίζουν μουσική θέλουν να ζήσουν απ’ αυτή σε κάποια φάση, τώρα άλλοι βιάζονται και άλλοι δεν βιάζονται. Δεν ξέρω βέβαια και τι συμβόλαια έχουν κάνει με τις εταιρείες κ.λπ. Εξάλλου δεν υπάρχουν και πολλές λύσεις, άμα θες να βγάλεις τη μουσική σου. Δηλαδή, άντε και καλά —
— Για τους κριτικούς και τα ειδικευμένα περιοδικά τι έχεις να πεις;
Οι κριτικοί απ’ όλα τα περιοδικά αναρωτιόντουσαν γιατί δεν υπάρχει ροκ στην Ελλάδα, γιατί δεν γίνεται κάτι κ.λπ. Με το που εμφανίστηκε η Creep δεν λέω ότι έπρεπε να τη διαφημίσουν, ούτε να την αγκαλιάσουν, αλλά, αν μη τι άλλο, να ενημερώσουν τον κόσμο, από τη στιγμή που τόσο καιρό οι ίδιοι χτυπιούνται και λένε ότι δεν γίνεται τίποτα. Ακόμα δεν μπορώ να δεχτώ το ότι αφιερώνονται συνέχεια σελίδες επί σελίδων σε ξένα γκρουπ, τη στιγμή που έχουν μικρότερη αμεσότητα για τη χώρα μας, ενώ δεν έχει γραφτεί γραμμή για τους Yell-O-Yell. Γενικά δηλαδή περίμενα από το μουσικό Τύπο μεγαλύτερη συμπαράσταση, και το δηλώνω καθαρά κι ας μπει επικεφαλίδα.
Ας δούμε τώρα τις οκτώ κυκλοφορίες της Creep Records στους μικρούς δίσκους. Μιαν επόμενη φορά θα ασχοληθούμε και με τα δεκατρία LP της εταιρείας...
YELL-O-YELL: Shoot the Truth – Crow’s complaint, Imitation of the real / Shoot the truth
[Creep Records CR 01, 1982]
Στις 17 Σεπτεμβρίου 1982 εμφανίζονται στο Σπόρτιγκ οι Αυστραλοί Birthday Party (με Nick Cave και λοιπούς) και καμιά δεκαριά μέρες αργότερα, το τριήμερο 28-30 Σεπτεμβρίου, οι Yell-O-Yell θα έμπαιναν στα Mastersound Studios της Αθήνας, για να ηχογραφήσουν τα πρώτα τρία τραγούδια τους. Αυτά που θα κυκλοφορούσαν σ’ ένα 7ιντσο EP, λίγο καιρό αργότερα, κάτω από τον τίτλο “Shoot the Truth”.
Το ελληνικό συγκρότημα, που το αποτελούν οι Feel (Φιλώτας Βασκαλής) κιθάρες, φωνή, Hurry (Χάρης Κυρκιλής) μπάσο, Bang (Βαγγέλης Καζιλιέρης) ντραμς και George Guest άλτο σαξόφωνο είναι σφόδρα επηρεασμένο από τους Birthday Party, παραδίδοντας τρία σκοτεινά και πεσιμιστικά τραγούδια, κάπως άνισα μεταξύ τους.
Το πρώτο, το “Crow’s complaint”, ήταν μάλλον το πιο ενδιαφέρον όλων, με τον μπασίστα να δένει καλά το κομμάτι, παρά τις λίγες νότες που παίζει, ενώ και το τραγούδισμα του Feel (Fill Scars) μοιάζει εδώ περισσότερο κεντραρισμένο, δίχως ιδιαίτερες ακρότητες. Στα συν, επίσης, τα ωραία σαξοφωνικά breaks και η κάπως... ψυχεδελική κατάληξη.
Το “Imitation of the real” ήταν πολύ μικρό για να το εκτιμήσεις (μόλις ενάμισι λεπτό), ενώ το φερώνυμο “Shoot the truth”, που έπιανε όλη τη δεύτερη πλευρά τού single και διαρκούσε πάνω από έξι λεπτά, ήταν στη βάση του ένα βαρύ, πένθιμο και τελείως αποστασιοποιημένο blues, σαν αυτά που θα τραγουδούσε κατά κόρον ο Feel και τα επόμενα χρόνια.
H μικρή φωτογραφία της «Κραυγής» του Edvard Munch στο back cover, που αποτέλεσε επιρροή και για την ονομασία του γκρουπ, απλώς υποδηλοί το κλίμα της απόγνωσης, που κυριαρχεί στον δίσκο.
Yell O Yell - Crow's Complaint
VILLA 21: I see no! / The dream
[Creep Records CR 02, 1982]
Είναι η πρώτη synth-wave φάση των Villa 21 στη δισκογραφία, όταν τους αποτελούσαν οι Κώστας Ποθουλάκης φωνή, κιθάρες, Άντα Λαμπάρα σύνθι, rhythm box, Σόλωνας Σταθόπουλος μπάσο, κρουστά και Στέλιος Χατζηκρεμίλης ντραμς, κρουστά.
Τα κομμάτια “I see no!” και “The dream” ηχογραφούνται στα Mastersound Studios (20-21 Σεπτ. 1982) μια βδομάδα πριν γράψουν τα δικά τους εκεί οι Yell-O-Yell, για να κυκλοφορήσουν όμως πιο μετά, προς το τέλος της χρονιάς, σ’ ένα δισκάκι, που το εξώφυλλό του ξεδιπλωνόταν και μετατρεπόταν σε μικρή αφίσα.
Οι Villa 21 μοιάζουν πιο… ερασιτέχνες από τους Yell-O-Yell, τουλάχιστον στο πρώτο κομμάτι, το “I see no!”, αν επιχειρήσεις να τους ακούσεις σαν άτομα –αυτά που παίζει ο καθένας τους δηλαδή–, αλλά σημασία έχει το τελικό αποτέλεσμα, που είναι συμπαθητικό, με τα κίμπορντ να ανεβάζουν τον ήχο, έτσι όπως ακούγονται «δίπλα» σ’ αυτό το στοιχειώδες rhythm section.
Σχετικά καλύτερο, σαν σύνθεση, ήταν το “The dream”, με τον Ποθουλάκη να φαίνεται περισσότερο και σαν κιθαρίστας, και με τα πλήκτρα της Λαμπάρα να κάνουν πάλι καλή δουλειά, αν και οι αδυναμίες γενικώς δεν κρύβονται και σ’ αυτό το κομμάτι (και στιχουργικά και γενικότερα). Γρήγορα, όμως θα ανέβαιναν επίπεδο και οι Villa 21…
Villa 21 - The Dream
HEADLEADERS: Voices – Her ways are cold, Voices / I’m living like a fool
[Creep Records CR 03, 1982]
Οι Headleaders, δηλαδή οι Frank (Βακούλας) φωνή, Lakis (Χαλκιόπουλος) κιθάρα, φωνητικά, Josef (Μπασελιέ) ντραμς και Spyros (Φάρος) μπάσο, γράφουν κι αυτοί στο ίδιο διάστημα στα Mastersound Studios (22-23 Σεπτ. 1982), αλλά αποτελούν μία διαφορετική περίπτωση σε σχέση με τους Yell-O-Yell και τους Villa 21.
Τα τραγούδια τους δεν είναι «μαύρα» γενικώς, καθώς έχουν κι άλλες αναφορές, γενικότερα κοινωνικές ας πούμε (στο “I’m living like a fool” για παράδειγμα), ενώ και οι new wave επιρροές είναι χτυπητές εδώ, ιδίως εκείνες από τον «ήχο του Μάντσεστερ» και βασικά της εταιρείας Object Music (Spherical Objects κ.λπ.).
Το “Her ways are cold” είναι ωραίο τραγούδι, με ικανοποιητικά παιξίματα, που προσπαθούν να... επιβιώσουν, μέσα σ’ αυτή την στοιχειώδη ηχογράφηση-παραγωγή, αλλά ακόμη ωραιότερο είναι το περισσότερο οργισμένο “Voices”, που είναι γρήγορο, διαθέτοντας punky χαρακτηριστικά.
Μόνο του στη δεύτερη πλευρά του single κείται το “I’m living like a fool”, που είναι επίσης ενδιαφέρον και σε σχέση με τα λόγια, μα και γενικότερα. Μάλιστα, το τραγούδι αυτό οι Headleaders θα το ηχογραφούσαν και για τις ανάγκες του LP τους “What It Means to Me”, που θα κυκλοφορούσε την επόμενη χρονιά (από την Creep εννοείται), χώνοντάς του και πλήκτρα στην αρχή, και δίνοντάς του μιαν άλλη προοπτική. Σε κάθε περίπτωση επρόκειτο για ένα άξιο κομμάτι, όπως πολλά υποσχόμενοι ήταν και οι ίδιοι οι Headleaders, για το 1982.
VOICES
THE REPORTERS: Computer world / I wanna know
[Creep Records CR 04, 1982]
Το τέταρτο συγκρότημα που καταγράφεται στην Creep, στο τέλος του 1982, ήταν οι Reporters, που τους αποτελούσαν οι Costas (Ποθουλάκης) φωνή, ο οποίος εμφανιζόταν την ίδια εποχή και με τους Villa 21, Voulis (Καραμικές) κιθάρες, Makis (Μουράτογλου) σύνθια, George (Ρουμάνης) ντραμς, κρουστά προγραμματισμός και Akis (Σταθόπουλος) μπάσο.
Το συγκρότημα μπαίνει στα Mastersound Studios, στις 4-6 Δεκεμβρίου 1982, για να βγει από ’κει με δύο κομμάτια, τα “Computer world” και “I wanna know”, που ήταν αρκετά ενδιαφέροντα, κινούμενα πάντα σε synth-wave διαδρομές, έχοντας να παρουσιάσουν μόνο θετικά στοιχεία.
Και αναφερόμαστε στις ωραιότερες ερμηνείες από τον Ποθουλάκη, στα σωστά παιξίματα, στους καλούς αγγλικούς στίχους εν σχέσει με τα νοήματα (τα λόγια είναι «μαύρα», αλλά όχι καταδικαστικά, καθώς υπάρχουν νότες αισιοδοξίας), με τις επιρροές από τους Cure να είναι ναι μεν εμφανείς (ιδίως στο “I wanna know”), αλλά όχι τέτοιες, που να εξαφανίζουν την προσωπικότητα του γκρουπ.
Εξάλλου οι Reporters λίγους μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του ’83, θα ηχογραφούσαν και το άλμπουμ τους “Bare Hands”, που ήταν πολύ καλό και ξεκάθαρα ανεβασμένο (σε σχέση με το 45άρι) σε όλα τα επίπεδα.
The Reporters - I Wanna Know
VILLA 21: Move – Move! / My last chance
[Creep Records CR 05, 1983]
Με νέα σύνθεση, δηλαδή με τους παλαιότερους Κώστα Ποθουλάκη φωνή, κιθάρα, σύνθια, στίχοι και Άντα Λαμπάρα σύνθια, rhythm box, και με τους νεότερους André (Παπαδόπουλο) μπάσο και Μπάμπη Δαλίδη κρουστά, ντραμς (το «αφεντικό» της Creep), συν τον guest στο άλτο σαξόφωνο Κώστα Βούρτση, οι Villa 21 κάνουν το άλμα, το 1983, και από ένα συγκρότημα κάπως πρωτόλειο, αρχίζει να μετατρέπονται σιγά-σιγά σε... συγκροτηματάρα.
Είναι μια φυσική διαδρομή αυτή, παρ’ όλες τις αναφορές (δημιουργικές οπωσδήποτε) σε σχήματα σαν τους Cabaret Voltaire, που δείχνει τη θέληση, τη διάθεση των ανθρώπων να υπερβαίνουν τα ποικίλα όρια, που προκύπτουν ανά στιγμές, καλυτερεύοντας τις προοπτικές τους και πηγαίνοντας παρακάτω.
Έτσι συνέβη και με τους Villa 21, οι οποίοι με το “Move!” κάνουν το μεγάλο βήμα παραδίδοντας ένα από τα καλύτερα κομμάτια της δεκαετούς διαδρομής τους – και ναι, ήταν τόσο καλό το “Move!”, ώστε το συγκρότημα θα «αναγκαζόταν» να το ηχογραφήσει ξανά και για το δεύτερο LP του, το “Men of Clay”, του 1985.
Αρκετά καλό ήταν όμως και το “My last chance”, κινούμενο πάντα σε synth-wave κατεύθυνση, με τον Ποθουλάκη να διαμορφώνει πλέον αυτό το ερμηνευτικό προφίλ, με τις τραβηγμένες καταλήξεις, που θα γινόταν σήμα κατατεθέν του.
Οι ηχογραφήσεις μόνον να ήταν κάπως καλύτερες... Αλλά ok, έτσι συνέβαινε τότε με τις περισσότερες παραγωγές των ελληνικών συγκροτημάτων.
VILLA 21 - MOVE
METRO DECAY: Κειμήλια / Σκιές
[Creep Records CR 06, 1983]
Οι Metro Decay, που ο κόσμος θα τους μάθαινε από την παρουσία τους, ως support των Birthday Party, τον Σεπτέμβριο του ’82, στο Σπόρτιγκ, έξι μήνες αργότερα, τον Μάρτιο του ’83, θα ήταν πλέον ένα ολοκληρωμένο σχήμα – και όπως θα αποδεικνυόταν, στην πορεία, ένα από τα απολύτως σημαντικά του εγχώριου new wave, έχοντας το επιπλέον προσόν να γράφουν τα λόγια των τραγουδιών τους στην ελληνική γλώσσα.
Οι Αντώνης Μανιάτης κιθάρες, φωνή, Γιάννης Μανιάτης ντραμς, κρουστά και Κώστας Μάστορης πλήκτρα, μπάσο, σύνθια, ξεκινάνε την πορεία τους στη δισκογραφία με αυτό το ιστορικό 45άρι, που περιέχει τα τραγούδια «Κειμήλια» («Μεσ’ στο συρτάρι, ασάλευτη ζει η σιωπή / εικόνες που μένουν, σε Kodak χαρτί / φιγούρες γκροτέσκες, χαμένες ψυχές / φοβάμαι και τρέχω στη μαύρη σοφίτα, χαμένος στα δάση του χτες») και «Σκιές» («Μόνος νιώθω και παγώνω, σκόρπιες οι φωνές / Μεσ’ στο σπίτι σκοτωμένες άκακες σκιές / Κι αν χτυπήσεις κάποια πόρτα ρόγχος θ’ ακουστεί / η ανάσα και το γέλιο είναι μια στιγμή»), δημιουργώντας ένα πρότυπο συνδυασμού new wave και ελληνικού λόγου, που πολύ δύσκολα θα ξεπερνιόταν εκείνη την εποχή.
Η απλώς ανεκτή ηχογράφηση-παραγωγή, πάντα από τα Mastersound Studios, δεν μπορεί να εμποδίσει τα τραγούδια να βγουν προς τα έξω, να φανούν και να ακουστούν, παίρνοντας πολύ καλές κριτικές από τους «δυσκοίλιους», γενικώς, κριτικούς της εποχής, οι οποίοι δεν μπορούν να παραβλέψουν το ταλέντο και τις προοπτικές των Metro Decay, που ένα χρόνο αργότερα θα έκαναν την... υπέρβαση.
METRO DECAY - ΣΚΙΕΣ
CLOWN: Λευκά κελλιά / Κλόουν
[Creep Records CR 07, 1983]
Μια δεύτερη πολύ μεγάλη έκπληξη από τη λίστα με τα 45άρια της Creep Records ήταν οπωσδήποτε οι Clown, καθώς το δισκάκι τους με τα τραγούδια «Λευκά κελλιά» και «Κλόουν» δεν ήταν μόνο μία από τις πιο σημαντικές κυκλοφορίες τής αθηναϊκής εταιρείας, αλλά κι ένα από τα ωραιότερα του ελληνικού new wave.
Εν ολίγοις; Τραγούδια δυναμίτες. Άψογοι συνδυασμοί κιθάρας-synths και στίχοι που όχι απλώς ακούγονταν (όπως έπρεπε), αλλά που σου έπαιρναν ταυτοχρόνως το σκαλπ, καθώς ένοιωθες ακεραία την ορμή τους – είτε στο «Κλόουν», με τα λόγια-φωτιά… «τίποτα δε σ’ εμποδίζει να αντιδράσεις / μονάχα ο φόβος», «χτύπα τον τώρα χτύπα τον στο στομάχι / χτύπα τον κλόουν χτύπα τον στο στομάχι», είτε στα «Λευκά κελλιά», ένα ελάχιστα καλυμμένο τραγούδι για τον ζόφο της ηρωίνης.
Όλα φαίνεται πως λειτουργούσαν στην εντέλεια σ’ αυτό το γκρουπ, το οποίο περιμέναμε πώς και πώς, τότε, να το ακούσουμε και σ’ ένα μεγάλο δίσκο, που όμως δεν θα ’ρχόταν ποτέ – αφού θα εμφανιζόταν μόνο ένα κομμάτι τους στη συλλογή «Συνταγή Αντι-Θανάτου», το 1986.
Ποιοι αποτελούσαν, όμως, τους Clown; Το λέμε, γιατί στο δισκάκι τους (και στο εξώφυλλο) δεν υπήρχε η παραμικρή πληροφορία. Clown ήταν λοιπόν οι: Ηλίας Αναστασόπουλος κιθάρες, Πουπέτα Λάππα synth (γνωστή μας από την Enigma Records, την οποίαν «έτρεχε» μαζί με τον Σπύρο Περιστέρη, όπως και από τις προσωπικές ηχογραφήσεις της), Γιάννης Αναστασόπουλος φωνή και Βαγγέλης Τσιπούρας ντραμς.
Ήταν τετράδα, με άλλα λόγια, οι Clown, χωρίς μπάσο – αν και στα live της εποχής εμφανίζονταν με δύο σύνθια.
CLOWN - Κλόουν
ART OF PARTIES: Last time / The central room
[Creep Records CR 08, 1984]
Το όγδοο και τελευταίο 45άρι της Creep Records ανήκει στους Art of Parties και ηχογραφείται τον Ιανουάριο του 1984. Περιέχει δε δύο τραγούδια, τα οποία αποδίδουν οι Andy (Παντελής Βασιλάκης) φωνή, κιθάρες, φωνητικά, Adam (Θανάσης Οικονόμου) κιθάρες, φωνητικά, James (Δημήτρης Βασιλάκης) φωνή, μπάσο, πλήκτρα, strings και Costas (Κώστας Κυριακίδης) ντραμς, synth drum.
Το “Last time” είναι ωραίο τραγούδι, που κερδίζει πολύ από το άλτο σαξόφωνο κάποιας Stella. To ύφος είναι περισσότερο ποπ από κάθε άλλη single-κυκλοφορία της Creep και αυτό δείχνει πως το βαρύ και σκοτεινό dark wave θα μπορούσε να περάσει, ενδεχομένως, στα μετόπισθεν του καταλόγου της αθηναϊκής εταιρείας, αν υπήρχαν τα κεφάλαια της παραγωγής από την μια μεριά, μα και γκρουπ περισσότερο προσανατολισμένα σ’ ένα (έστω και αγγλόφωνο) ποπ τραγούδι «για όλους» ή έστω για τους περισσότερους.
Ενδιαφέρον ήταν και το flip-side “The central room”, που διέθετε ωραία keyboards, σε διάφορους ρόλους, δείχνοντας πως οι Art of Parties θα μπορούσε να προχωρήσουν άμεσα παρακάτω και όχι να περιμένουν έξι χρόνια, για να βγάλουν έναν ολοκληρωμένο δίσκο.
Το μόνο που απομένει να πούμε, σε σχέση με τους Art of Parties, είναι πως ο Δημήτρης Βασιλάκης, από την δεκαετία του ’90 και μετά, θα διακρινόταν ως συνθέτης και σαξοφωνίστας της τζαζ, με πολλές και καλές ηχογραφήσεις (σε ελληνικές και ξένες εταιρείες).
The Art of Parties - Last Time
