Μπορεί οι δημοτικές εκλογές στην Τουρκία, στις 31 Μαρτίου να αποτελέσουν το κύκνειο άσμα για τον ιδιαιτέρως αγαπητό δήμαρχο της Κωνσταντινούπολης Εκρέμ Ιμάμογλου;
Η Τουρκία έχει μπει στην τελική ευθεία για τις δημοτικές εκλογές που θα μπορούσε να καθορίσει την πολιτική μοίρα του Ιμάμογλου. ήταν ένας ελάχιστα γνωστός ηγέτης της περιφέρειας, όταν έθεσε υποψηφιότητα για δήμαρχος της Κωνσταντινούπολης για το Ρεπουμπλικανικό Λαϊκό Κόμμα (CHP) της αξιωματικής αντιπολίτευσης πριν από πέντε χρόνια. Πλέον ο Εκρέμ Ιμάμογλου είναι ροκ σταρ.
Οι ψηφοφόροι τον εμπιστεύθηκαν για για την προθυμία του να αμφισβητήσει τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν και το κυβερνών Κόμμα Δικαιοσύνης και Ανάπτυξης (AKP). Όπως ο Ερντογάν και πολλοί ηγέτες του AKP, ο Ιμάμογλου κατάγεται από τη συντηρητική περιοχή του Πόντου και είναι η προσωποποίηση ενός έξυπνου γάμου μεταξύ παραδοσιακού και εγκόσμιου, ενός σταθερού οικογενειάρχη με μεγάλα σχέδια για την πιο σημαντική πόλη της Τουρκίας.
Μετά βίας υπερκέρασε το εμπόδιο του πρώην πρωθυπουργού Μπιναλί Γιλντιρίμ (του ανθρώπου μαριονέτα που δέχτηκε να ανταλλάξει θέσεις με τον Ερντογάν, ώστε να επιτευχθεί η αλλαγή συντάγματος και ο Ερντογάν να γίνει ο απόλυτος άρχων της Τουρκίας) στον πρώτο γύρο των εκλογών για τον μητροπολιτικό δήμο της Κωνσταντινούπολης τον Μάρτιο του 2019, και στη συνέχεια κέρδισε εύκολα στην επανάληψη, ενισχύοντας τον θρίαμβο του CHP στις δημοτικές εκλογές, κόντρα στην απόπειρα του καθεστώτος να «κλέψει» τις εκλογές. Στη συνέχεια, ο Ιμάμογλου χαιρετίστηκε ως το μέλλον της αντιπολίτευσης, ακόμη και της τουρκικής πολιτικής - η πρωτοπορία μιας νέας γενιάς ηγετών με παγκόσμια σκέψη.
Τα προβλήματα για τον Ιμάμογλου πριν από τις δημοτικές εκλογές στην Τουρκία
Πλέον όμως υπάρχει η πιθανότητα ο πύργος να γέρνει, με έναν «άκαπνο» πρόεδρο των κεμαλιστών, τον Οζγκιούρ Οζέλ, να πασχίζει να πείσει ότι δεν είναι απλώς το δεξί χέρι του πρώην ηγέτη Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, αλλά είναι καλύτερος όλων. Επιπλέον, ο αυξανόμενος πληθωρισμός, τα υψηλά ενοίκια, η υποτίμηση της λίρας και οι λίγες ευκαιρίες έχουν ωθήσει τα τελευταία χρόνια πολλούς πιθανούς υποστηρικτές του CHP να αναζητήσουν την τύχη τους στο εξωτερικό.
Αυτό περιλαμβάνει νεότερους ψηφοφόρους. Μια έκθεση του Ιανουαρίου διαπίστωσε ότι ο αριθμός των αποφοίτων των κορυφαίων σχολείων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης της Κωνσταντινούπολης που φοιτούν σε πανεπιστήμιο στο εξωτερικό έχει εκτοξευθεί στα ύψη. Το 2020, μόλις το 3% των αποφοίτων του Γαλατασαράι, ενός κορυφαίου σχολείου στην κεντρική Κωνσταντινούπολη, σπούδασαν στο εξωτερικό. Σήμερα είναι πάνω από το ένα τρίτο.
Τα τερτίπια Ερντογάν εν όψει των δημοτικών εκλογών στην Τουρκία
Το AKP επέλεξε τον πρώην υπουργό Περιβάλλοντος Μουράτ Κουρούμ ως υποψήφιό του στην Κωνσταντινούπολη, μια σκόπιμα ασυνήθιστη επιλογή που είχε σκοπό να δημιουργήσει μια αντιπαράθεση μεταξύ του Ιμάμογλου και του προέδρου της Τουρκίας, σύμφωνα με την πολιτική αναλύτρια Σερέν Κενάρ. Ο Ερντογάν φάνηκε να κλίνει σε αυτήν την ιδέα όταν ανακοίνωσε ότι αυτές οι εκλογές θα ήταν οι τελευταίες του.
Μερικοί εμπειρογνώμονες λένε ότι ο 70χρονος πρόεδρος έχει εκφράσει ιδιωτικά σχέδια να θέσει υποψηφιότητα στις επόμενες γενικές εκλογές, που έχουν προγραμματιστεί για το 2028, επομένως αυτό μπορεί να ήταν κυρίως μια προσπάθεια να προσελκύσει την προσοχή των μέσων ενημέρωσης και την εκλογική υποστήριξη.
Δημοτικές εκλογές στην Τουρκία: Το διακύβευμα για τον Ιμάμογλου
Εάν ο 52χρονος Ιμάμογλου καταφέρει να σημειώσει την τρίτη συνεχόμενη νίκη επί του ΑΚΡ, θα εδραιωθεί ως ο κορυφαίος αντίπαλος του Ερντογάν στις επόμενες εκλογές.
Αλλά αν χάσει τον έλεγχο της πολιτιστικής και οικονομικής πρωτεύουσας της Τουρκίας μετά από μία μόλις θητεία, παραδίδοντας την πόλη με 16 εκατομμύρια κατοίκους πίσω στο AKP, κινδυνεύει να γίνει μια παρένθεση, μια σύντομη μεσοβασιλεία στη μακρά διακυβέρνηση των συντηρητικών-ισλαμιστών. Φυσικά, οι επόμενες εκλογές θα έρθουν σε τέσσερα χρόνια, μια πολιτική αιωνιότητα στην οποία όλα θα μπορούσαν να συμβούν.
Αλλά με τον Ιμάμογλου εκτός μάχης, το αστέρι του σίγουρα θα έσβηνε. Θα μπορούσε να προσπαθήσει να αναλάβει την ηγεσία του CHP, αλλά η παροχή επαρκούς υποστήριξης θα ήταν ένα δύσκολο έργο μετά την απώλεια του στέμματος των τουρκικών πόλεων. Ίσως να μην μπορέσει ποτέ να ανακτήσει τη λάμψη του 2019. Πολιτικές καριέρες έχουν λήξει με μικρότερες ήττες. Η αντιπολίτευση θα βρισκόταν αντιμέτωπη με το ενδεχόμενο ο Ερντογάν να βγάλει ακόμη μια από τις πολλά υποσχόμενες προσωπικότητες της στο περιθώριο.
Δημοτικές εκλογές στην Τουρκία: Οι χαμένοι του CHP και της αντιπολίτευσης
Ο Ντενίζ Μπαϊκάλ διετέλεσε υπουργός Εξωτερικών στα μέσα της δεκαετίας του '90 και ηγήθηκε του CHP από το 2002 έως το 2010, αλλά ποτέ δεν μπόρεσε να νικήσει το AKP ή να ανέβει περισσότερο από τον πρόεδρο του κοινοβουλίου. Ο διάδοχός του, Κεμάλ Κιλιτσντάρογλου, έγινε μάρτυρας μιας αργής διάβρωσης της υποστήριξης του CHP επί δώδεκα χρόνια ως επικεφαλής, η οποία έληξε με την ήττα του πέρυσι.
Ο Μουχαρέμ Ιντζέ αναδείχθηκε για λίγο ως σημαντική προσωπικότητα κατά τη διάρκεια της υποψηφιότητάς του για την προεδρία το 2018, μόνο για να κατατροπωθεί από τον Ερντογάν. Η Μεράλ Ακσενέρ θα είναι 71 ετών μέχρι τις επόμενες εκλογές και το εθνικιστικό της Καλό Κόμμα (İYİ) μπορεί να βρίσκεται στα πρόθυρα της κατάρρευσης.
Υπάρχει επίσης ίσως η πιο χαρισματική φιγούρα της αντιπολίτευσης τα τελευταία δώδεκα χρόνια, ο Σελαχατίν Ντεμιρτάς, αν και ο πρώην ηγέτης του κύριου φιλοκουρδικού κόμματος της Τουρκίας ηττήθηκε κυρίως από το δικαστικό σύστημα: από το 2016 βρίσκεται στη φυλακή με την κατηγορία της διάδοσης προπαγάνδας για την έκρινε εκτός νόμου το Εργατικό Κόμμα του Κουρδιστάν (PKK).
Ευκαιρία οι δημοτικές εκλογές για τον Ιμάμογλου
Το ότι ο Ιμάμογλου μπορεί να μπει στη λίστα υπάρχει ως πιθανότητα, αλλά ακόμα απέχει πολύ. Το AKP είναι ευάλωτο στην Κωνσταντινούπολη και όχι μόνο. Η Άγκυρα και η Σμύρνη φαίνεται σχεδόν σίγουρο ότι θα πάνε ξανά στην αντιπολίτευση, ενώ τα κουρδικά κόμματα πιθανότατα θα πάρουν τις βασικές νοτιοανατολικές πόλεις (αν και αν θα επιτραπεί στους υποψηφίους τους να παραμείνουν στην εξουσία είναι άλλο θέμα).
Είναι αυτονόητο ότι οι τοπικές εκλογές στην Τουρκία έχουν μικρότερο αποτέλεσμα από τις γενικές εκλογές, οι οποίες περιλαμβάνουν την επιλογή της εθνικής ηγεσίας. Αλλά κάθε τόσο παίρνουν μια πολύ μεγαλύτερη συμβολική σημασία. Το 2014, για παράδειγμα, έφτασαν μήνες μετά από ένα τεράστιο κύμα διαδηλώσεων κατά του Ερντογάν που είχε σαρώσει τη χώρα.
Στο τέλος, η σκληρά αμφισβητούμενη εκλογική διαδικασία περιελάμβανε εκλογική βία, κατηγορίες για νοθεία και ένα μαζικό μπλακ άουτ τη νύχτα των εκλογών, κατά το οποίο επί 6 ώρες δεν διαμοιράζονταν αποτελέσματα, που μπορεί να έκρινε το αποτέλεσμα υπέρ του AKP. «Δεν αστειεύομαι», είπε στους δημοσιογράφους ο τότε υπουργός Ενέργειας Taner Yildiz, εξηγώντας τη διακοπή ρεύματος και δημιουργώντας αμέτρητα meme. «Μια γάτα μπήκε στη μονάδα διανομής ρεύματος».
Ποιος τι θα γίνει. Οι πιο πρόσφατες δημοσκοπήσεις δίνουν στον Ιμάμογλου ένα ελαφρύ πλεονέκτημα, αλλά μια έρευνα από τη Metropoll δείχνει ότι ο υφιστάμενος δήμαρχος έχει χάσει την υποστήριξη μεταξύ των Κούρδων ψηφοφόρων (από 35% στο 32%) και των ακροδεξιών υποστηρικτών του IYI (από 64% στο 45%). Η επιθετικά εθνικιστική στάση του ΑΚΡ τείνει να παρουσιάζει αυτούς που υποστηρίζουν τα κουρδικά κινήματα ως προδότες, γεγονός που βάζει τον Ιμάμογλου μεταξύ σφύρας και άκμονος: εάν καταγγείλει το κουρδικό κίνημα, είναι πιθανό να χάσει κρίσιμες ψήφους. Αν δεν το κάνει, όπως έκανε σε ένα βίντεο κλιπ που έγινε viral στις αρχές του μήνα, εκτίθεται σε κατηγορίες για υποστήριξη της τρομοκρατίας.
Στα σημεία των προεκλογικών εκστρατειών, ο κ. Ερντογάν σφυρηλατούσε το εθνικιστικό μήνυμα και την αναστάτωση της αντιπολίτευσης. «Καμία αλλαγή δεν μπόρεσε να θεραπεύσει την πολιτική εξάντληση του CHP», είπε την περασμένη εβδομάδα. «Όλοι όσοι έρχονται και φεύγουν απλώς κάνουν τα πράγματα χειρότερα». Μπορεί να αναφερόταν στον Ιμάμογλου; Θα φανεί τα ξημερώματα της 1ης Απριλίου.
